Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I ACa 8/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2016-08-09

Sygn. akt I ACa 8/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Ewa Giezek (spr.)

Sędziowie:

SA Ewelina Jokiel

SA Barbara Lewandowska

Protokolant:

stażysta Krzysztof Domitrz

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w Pieniężnie

przeciwko J. L.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 31 sierpnia 2015 r. sygn. akt XV C 840/12

1/ oddala apelację;

2/ zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5.417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Barbara Lewandowska SSA Ewa Giezek SSA Ewelina Jokiel

Sygn. akt I ACa 8/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił powództwo (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Pieniężnie przeciwko J. L. o zapłatę kwoty 386.149,00 zł (punkt I) oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 7.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt II).

Sąd Okręgowy ustalił, że powodowa spółka została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem KRS (...). Siedzibą spółki pozostawała miejscowość W. ul. (...). Przedmiotem jej działalności jest kilkanaście rodzajów działalności gospodarczej. W toku różnych postępowań przed Sądem powódka stanowczo twierdziła, że jej siedziba znajduje się w W.. W dniu 13 sierpnia 2014 r. nadzwyczajne zgromadzenie wspólników (...) sp. z o.o. dokonało zmian umowy spółki m. in. w ten sposób, że dokonano zmiany firmy spółki na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz siedziby spółki na P., gmina P.. Zmiany firmy i siedziby powódki zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. Umową najmu z dnia 15 stycznia 2002 r. pozwany jako wynajmujący oddał powódce w najem na czas nieoznaczony lokal mieszkalny w S. przy ul. (...) o powierzchni 182,66 m 2. Lokal był nieumeblowany. Strony ustaliły, że umowa może zostać rozwiązana przez każdą z nich za 6-miesięcznym wypowiedzeniem, przy czym koniec terminu wypowiedzenia przez wynajmującego nie może przypadać w czasie roku szkolnego (§ 2 ust. 2). Lokal mógł być wykorzystywany na cele mieszkalne i użytkowe (§ 2 ust. 4). Strony ustaliły także, że najemca ma prawo podnajmowania lub użyczania lokalu A. i J. B. oraz podmiotom tworzonym przez te osoby oraz najemcę i innym osobom trzecim, po uzgodnieniu z wynajmującym (§ 2 ust. 6). Strony umówiły się również, że wszystkie prace remontowo-adaptacyjne wymagają zgody wynajmującego. W przypadku przeprowadzenia prac bez zgody wynajmującego najemca obowiązany był do przywrócenia stanu poprzedniego wraz z dniem ustania stosunku najmu (§ 4 ust. 1). Umówiono się także, że umowa mogła być rozwiązana przez wynajmującego w trybie natychmiastowym bez wypowiedzenia w przypadku rażącego naruszenia regulaminu mieszkańców przez osoby prawa najemcy reprezentujące oraz opóźnienia w zapłacie czynszu ponad 30 dni (§ 5 ust. 1 ). W dniu 1 kwietnia 2002 r. powódka reprezentowana przez B. B. pełnomocnika do spraw umów z zarządem zawarła z J. B. umowę podnajmu lokalu w S. przy ul. (...) o powierzchni około 120 m 2 składającego się z 4 pokoi, kuchni, łazienki, WC i służbówki na okres 10 lat. W umowie ustalono, że podnajemca ma prawo zamieszkiwania w lokalu wraz z rodziną. W dniu 8 lutego 2002 r. powódka zawarła z E. G. umowę sprzedaży energii elektrycznej do lokalu w S. przy ul. (...) określonego jako biuro. Tego samego dnia została zawarta umowa dostawy energii elektrycznej do tego lokalu określonego jako mieszkalny. W dniu 27 marca 2002 r. została przez powódkę zawarta umowa na dostawę gazu. W dniu 4 lipca 2003 r. została zawarta umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Pismem z dnia 13 czerwca 2006 r. pełnomocnik pozwanego złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy najmu z dnia 15 stycznia 2002 r. w trybie natychmiastowym wobec spełnienia przesłanek określonych w § 5 ust. 1 umowy. Jednocześnie wezwał powódkę do wydania lokalu do dnia 30 czerwca 2006 r. W aktach sprawy brak dowodu doręczenia tego pisma powódce. W budynku przy ul. (...) na każdej kondygnacji znajduje się jeden lokal mieszkalny. W lokalu na parterze zamieszkiwał J. B. wraz z żoną i trzema synami w wieku szkolnym. Było to typowe zamieszkiwanie, to znaczy pranie było suszone na podwórku i balkonie, przed wejściem do mieszkania stały dziecinne rowerki i leżały zabawki. J. B. parkował samochód na podwórku i przed domem. Jeden z jego synów zaprzyjaźnił się z synem sąsiadki, mieszkającym w mieszkaniu nr (...). Na zewnątrz budynku ani w jego wnętrzu nie było żadnej informacji, aby w lokalu nr (...) działała firma (...). Dopiero pod koniec zamieszkiwania J. B. z rodziną na drzwiach wejściowych do mieszkania z klatki schodowej pojawiła się tabliczka z nazwą (...). Sąsiedzi nie wiedzieli, aby w mieszkaniu nr (...) działała firma (...), nie widzieli też osób obcych przychodzących do lokalu nr (...) czy też do niego przyjeżdżających. Pod koniec 2007 r. lub na początku 2008 r. mieszkanie nr (...) zostało opróżnione z mebli i sprzętów i od tego czasu pozostało niezamieszkane. Już wcześniej z mieszkania tego wyprowadziła się żona J. B. wraz z dziećmi. O fakcie tym A. J. poinformowała mecenasa G. w czasie rozmowy w innej sprawie dotyczącej budynku przy ul. (...). W dniu 24 stycznia 2008 r. radca prawny M. G. wraz z P. F. i funkcjonariuszem Policji R. M. weszli do mieszkania nr (...). Drzwi otworzył ślusarz. W mieszkaniu nie było nikogo, było one puste, nie było mebli, wyposażenia kuchennego – mebli, lodówki, były okna, podłogi, gołe ściany i szafa wbudowana w przedpokoju. Mieszkanie wyglądało na zupełnie niezamieszkałe, a nawet nie można było z niego korzystać z uwagi na brak toalety. Nie było żadnych przedmiotów i sprzętu wskazujących na to, że lokal jest używany na biuro czy w czasie remontu. Mieszkanie wyglądało tak jakby przeprowadzka nastąpiła całkowicie.

Sąd Rejonowy w Sopocie prowadził postępowanie o eksmisję powódki oraz J. B. i jego rodziny z lokalu przy ul. (...) w S.. Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2009 r. wydanym przez Sąd Rejonowy w Sopocie w sprawie I C 169/08 zostało przywrócone powódce posiadanie lokalu przy ul. (...), poprzez nakazanie pozwanemu wydania tego lokalu w posiadanie powodowi. Wyrok ten jest prawomocny i został zaopatrzony w klauzulę wykonalności. W dniu 30 września 2008 r. zgromadzenie wspólników powodowej spółki postanowiło o rozwiązaniu spółki i jej likwidacji. Jednocześnie wyznaczono likwidatora spółki w osobie dotychczasowego prezesa zarządu J. B.. Uchwała nie została zaprotokołowana przez notariusza. Likwidacja spółki nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Okoliczność ta została przyznana przez powódkę w pozwie. W piśmie z dnia 18 lutego 2013 r. skierowanym do walnego zgromadzenia udziałowców powódki J. B. zrezygnował z pełnienia obowiązków prezesa zarządu i likwidatora spółki. Uchwałą nr 3 z dnia 28 czerwca 2013 r. zwyczajnego zgromadzenia wspólników powódki przyjęto rezygnację J. B. z funkcji prezesa zarządu oraz jak to określono z funkcji p.o. likwidatora spółki i powierzono mu te obowiązki do czasu wyboru nowego zarządu. W dniu 30 maja 2008 r. J. B. jako komplementariusz Bartnik (...) w C. sporządził pismo zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu (...) sp. z o.o. ul. (...) w W. umowy dzierżawy budynku przy ul. (...) w W. z powodu zalegania z płatnością czynszu za okres ponad 6 miesięcy. W dniu 30 maja 2008 r. J. B. jako prezes zarządu powodowej spółki sporządził pismo zawierające oświadczenie skierowane do F. Bank (...) o wypowiedzeniu umowy rachunku bankowego i umów towarzyszących z powodu zaprzestania prowadzenia działalności przez spółkę i braku środków na opłaty związane z prowadzeniem rachunku. Na żadnym z tych dokumentów nie ma potwierdzenia ich doręczenia adresatom.

W całym roku 2008 działalność powódki przyniosła stratę w kwocie 1.033.463,92 zł. Według zeznania CIT-8 za rok 2009 strata spółki wyniosła 522.062,06 zł, a według rachunku zysków i strat za rok 2009 strata spółki wynosiła 655.285,13 zł. Według rachunku zysków i strat powódki za rok 2010 r. spółka poniosła stratę w kwocie 212.027,77 zł. W dniu 31 marca 2008 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwoty brutto 11.921 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu przy ul. (...) w S. za okres od dnia 24 stycznia do dnia 23 lutego 2008 r. oraz 14.228 zł za okres od dnia 24 lutego do dnia 31 marca 2009 r. Termin płatności określono na dzień 21 kwietnia 2008 r. W dniu 30 czerwca 2008 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 kwietnia do dnia 30 czerwca 2008 r. Termin płatności określono na dzień 14 lipca 2008 r. W dniu 30 września 2008 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 lipca do dnia 30 września 2008 r. Termin płatności określono na dzień 14 listopada 2008 r. Faktura nr (...) została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S.. Brak dowodu jej doręczenia. W dniu 31 grudnia 2008 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 października do dnia 31 grudnia 2008 r. Termin płatności określono na dzień 14 stycznia 2009 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i doręczona w dniu 3 lutego 2009 r. W dniu 31 marca 2009 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2009 r. Termin płatności określono na dzień 30 kwietnia 2009 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. w dniu 20 kwietnia 2009 r. W dniu 30 czerwca 2009 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 kwietnia do dnia 30 czerwca 2009 r. Termin płatności określono na dzień 31 lipca 2009 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 21 lipca 2009 r. W dniu 30 września 2009 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 lipca do dnia 30 września 2009 r. Termin płatności określono na 30 października 2009 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 8 października 2009 r. W dniu 31 grudnia 2009 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 października do dnia 31 grudnia 2009 r. Termin płatności określono na dzień 30 stycznia 2010 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 12 stycznia 2010 r. W dniu 31 marca 2010 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2010 r. Termin płatności określono na dzień 10 kwietnia 2010 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 26 kwietnia 2010 r. W dniu 30 czerwca 2010 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 kwietnia do dnia 30 czerwca 2010 r. Termin płatności określono na dzień 30 lipca 2010 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 13 lipca 2010 r. W dniu 30 września 2010 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 lipca do dnia 30 września 2010 r. Termin płatności określono na dzień 7 października 2010 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 19 października 2010 r. W dniu 31 grudnia 2010 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 października do dnia 31 grudnia 2010 r. Termin płatności określono na dzień 10 stycznia 2011 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 4 stycznia 2011 r. W dniu 24 marca 2011 r. powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 30.000 zł z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z lokalu za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2011 r. Termin płatności określono na dzień 7 kwietnia 2011 r. Faktura została przesłana na adres Kancelarii Radców Prawnych Koneksja w S. i odebrana w dniu 29 marca 2011 r. We wszystkich fakturach za wyjątkiem faktur nr (...) jako adres powodowej spółki wskazywano W. ul. (...). W fakturach (...) wskazano adres w S. przy ul. (...). We wszystkich fakturach jako adres nabywcy – pozwanego wskazywano adres w S. przy ul. (...), mimo że powódka wiedziała, że pozwany zamieszkuje w Kanadzie i znała jego adres za granicą. W aktach sprawy brak jest upoważnienia dla radców prawnych z Kancelarii (...) do odbioru korespondencji kierowanej do pozwanego i odbioru faktur VAT. We wszystkich tych fakturach wykazywana jest zerowa stawka podatku VAT. W deklaracjach podatkowych podatku od towarów i usług (...)-7k składanych przez powódkę do Urzędu Skarbowego w C. za okres od trzeciego kwartału 2008 r. do końca roku 2010 powódka deklarowała zerowy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT. W deklaracjach tych jako adres siedziby spółki podawano W. ul. (...). Wezwaniem do zapłaty z dnia 10 listopada 2010 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni od otrzymania tego pisma, kwoty 291.646 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem wymagalnej wierzytelności z tytułu odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z najmowanego lokalu. Pismo zostało skierowane na adres lokalu w S. przy ul. (...) i nadane w placówce pocztowej w dniu 12 listopada 2010 r. W wezwaniu tym powódka oznaczyła swoją firmę jako (...) sp. z o.o. w likwidacji. Jako siedzibę wskazano W. ul. (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych do akt w toku postępowania oraz na podstawie zeznań świadków R. M., A. J. i P. F.. Sąd nie dał wiary zeznaniom J. B. - prezesa zarządu powódki przesłuchanego na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2015 r. Za niewiarygodne Sąd uznał te zeznania, gdy chodzi o twierdzenia, że w lokalu spółka (...) prowadziła działalność gospodarczą, przyjeżdżali do tego lokalu klienci, którzy wjeżdżali na teren posesji. Na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2015 r. oddalono także wnioski dowodowe zgłoszone przez powódkę w piśmie z dnia 19 listopada 2012 r. (k. 242-243).

Sąd Okręgowy wskazał, że roszczenie powódki nie jest zasadne. Odnośnie do kwestii likwidacji powodowej spółki, Sąd I instancji zaznaczył, że jak wynika z uchwał nr 4 i 5 z dnia 30 września 2008 r. (k. 27) zgromadzenie wspólników powodowej spółki postanowiło o rozwiązaniu spółki i jej likwidacji. Jednocześnie wyznaczono likwidatora spółki w osobie dotychczasowego prezesa zarządu J. B., jednak J. B. zrezygnował z pełnienia obowiązków likwidatora spółki. Uchwałą nr 3 z dnia 28 czerwca 2013 r. zwyczajnego zgromadzenia wspólników powódki przyjęło jego rezygnację z funkcji prezesa zarządu i z funkcji p.o. likwidatora spółki oraz powierzono mu te obowiązki do czasu wyboru nowego zarządu. Likwidacja spółki nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego, a J. B. jest nadal wpisany jako prezes zarządu. Jak wynika z przywołanego przepisu skuteczne podjęcie uchwały o rozwiązaniu spółki wymaga zachowania formy aktu notarialnego, gdyż takie oświadczenie wspólników musi zostać zaprotokołowane przez notariusza. Z akt sprawy nie wynika, aby uchwała nr 4 zgromadzenia wspólników powódki została zaprotokołowana przez notariusza. Z uwagi na niezachowanie formy szczególnej ( art. 73 § 2 k.c.) uchwała ta nie wywołała skutku w postaci otwarcia likwidacji spółki (art. 274 § 1 k.s.h.). Nie stanowiła też podstawy zgłoszenia likwidacji do Sądu (art. 277 par. 1 k.s.h.). Sąd Okręgowy wskazał następnie, że powódka nie wykazała ani zasady ani wysokości dochodzonego roszczenia. Wprawdzie w dniu 24 stycznia 2008 r. rzeczywiście doszło do objęcia w posiadanie lokalu przez osobę upoważnioną przez pozwanego, nie stanowiło to jednak uniemożliwienia powódce prowadzenia działalności w lokalu przy ul. (...), bo powódka działalności tam nie prowadziła. Działanie to było bezprawne, o czym świadczy przywrócenie powódce posiadania lokalu. Zdaniem Sądu I instancji, nie stanowiło to jednak o zasadności roszczeń powódki. Jak wynikało z zeznań świadka A. J. przed styczniem 2008 r. w lokalu nie była prowadzona działalność gospodarczą lecz lokal ten był wykorzystywany na mieszkanie dla rodziny J. B.. Świadek mieszkająca w tym samym budynku nie zaobserwowała żadnych przejawów prowadzenia działalności, szczególnie wizyt klientów czy ich przyjazdów samochodami. Na zewnątrz nie było oznak istnienia w lokalu powodowej spółki poza tabliczką na drzwiach wejściowych do mieszkania z klatki schodowej, a nie na drzwiach zewnętrznych. Tabliczka ta pojawiła się zresztą na krótko przed końcem roku 2007, a o tym, że w lokalu miałaby działać spółka (...) świadek dowiedziała się od osób z Policji. Poza tym w dniu przejęcia lokalu nie było w nim żadnych sprzętów, urządzeń i dokumentów powodowej spółki, co potwierdził świadek R. M.. W ocenie Sądu Okręgowego, powódka nie wykazała i tego, aby sporny lokal miał być jedynym miejscem prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Nie potrafiła wskazać jaka działalność miała być prowadzona w oparciu o funkcjonowanie biura w S.. W tym czasie powódka dzierżawiła budynek w W. przy ul. (...). Wątpliwym jest dlaczego, skoro według powódki działalność gospodarczą prowadziła wyłącznie w S.. Według wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym siedziba spółki znajdowała się właśnie w W. przy ul. (...). Zdaniem Sądu I instancji, trudno wyobrazić sobie, aby spółka mająca wówczas jednego wspólnika, żadnego oddziału i kapitał zakładowy 995.000 zł na swą siedzibę potrzebowała cały budynek, a całą działalność gospodarczą prowadziła w części lokalu składającej się z 2 pokoi ze współkorzystaniem z korytarza o powierzchni 40 m 2. Na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2015 r. J. B. twierdził, że w styczniu 2009 r. lokal nie był używany z uwagi na konieczność przeprowadzenia remontu spowodowaną zagrzybieniem lokalu i chorobami jego dzieci. Z przeprowadzonych dowodów, a w szczególności z zeznań świadka A. J. wynika, że żona J. B. wraz dziećmi wyprowadziła się z mieszkania znacznie przed końcem roku 2007. Ponadto, w dniu 24 stycznia 2008 r. w lokalu nie było żadnych rzeczy wskazujących na prowadzenie remontu, natomiast zgodnie z umową z dnia 15 stycznia 2002 r. prace remontowo adaptacyjne wymagały zgody wynajmującego (§ 4). Powódka nie wykazała, aby taką zgodę uzyskała.

Sąd I instancji przyjął, że powódka nie wykazała także, aby w wyniku utraty posiadania lokalu w S. poniosła jakąkolwiek szkodę, nie wykazała bowiem jakiej wielkości przychody miałyby łączyć się z działalnością prowadzoną w S.. Nie dowiodła również, aby jej trudności wiązały się tylko i wyłącznie z utratą posiadania tego lokalu. Wbrew stanowisku powódki nie stanowiły takiego dowodu pisma z dnia 30 maja 2008 r. (k. 28 i 29). Pismo skierowane przez Bartnik (...) stanowiące wypowiedzenie umowy dzierżawy budynku w W. przy ul. (...) wskazuje na zaleganie przez powódkę z wpłatami czynszu dzierżawnego za ponad 6 miesięcy. Skoro pismo to zostało sporządzone 30 maja 2008 r., to zaległości czynszowe powódki musiały powstać przed dniem 24 stycznia 2008 r. Nadto, mimo tego wypowiedzenia w szeregu dokumentów wystawianych przez powódkę przez kilka kolejnych lat jako adres powódka nadal wskazywała ul. (...) w W.. Odnośnie do pisma z tej samej daty, adresowanego przez powódkę do F. Bank (...) wskazujące na wypowiedzenie umowy rachunku bankowego z uwagi na brak środków na ponoszenie opłat, to powódka, zdaniem Sądu Okręgowego, nie wykazała aby pismo złożyła adresatowi oraz od kiedy opłaty za rachunek nie są regulowane. Sąd I instancji podkreślił, że dowodem wyrządzenia szkody powódce przez pozwanego nie były ujemne wyniki finansowe jej działalności za kolejne lata począwszy od roku 2008. W latach 2006 i 2007 działalność powódki przyniosła zysk, przy czym w 2007 r., był on dużo wyższy niż w roku 2006. Złożone do akt rachunki zysków i strat (k. 234-236) nie pozwalały na szczegółowe określenie przychodów i kosztów poszczególnych rodzajów działalności powódki, a w zakresie przedmiotu działalności spółki wpisanym w KRS ujęto kilkadziesiąt pozycji. Sąd Okręgowy zaznaczył, że wbrew stanowisku powódki, w roku 2008 odnotowała ona przychody z prowadzonej działalności gospodarczej. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi wyniosły kwotę 143.845,33 zł. Pozostałe przychody operacyjne wyniosły kwotę 117.716 zł. Nie te jednak kwoty rzutowały na wynik finansowy powódki w roku 2008, lecz olbrzymia kwota kosztów działalności operacyjnej 130.775,26 zł i pozostałych kosztów operacyjnych 1.164.251,81 zł. Wynikiem tak dużych kosztów była strata powódki w roku 2008 na poziomie 1.033.463,92 zł (k. 42-42v). Według tego samego rachunku zysków i strat w roku 2009 powódka nie uzyskała żadnych przychodów ze sprzedaży ani przychodów operacyjnych. Poniosła natomiast koszty działalności operacyjnej w kwocie 4.051,13 zł i pozostałe koszty operacyjne w kwocie 651.234 zł. Rachunek zysków i strat nie pozwala na ustalenie co było źródłem tak wysokich kosztów ale to one rzutowały na powstanie i wielkość straty powódki w roku 2009. W roku 2010 r. na wynik finansowy powódki miała wpływ także wielkość pozostałych kosztów operacyjnych – kwota 337.162 zł i to one spowodowały powstanie straty 212.027,77 zł (k. 170-171). Zdaniem Sądu I instancji, przywołane dane finansowe wskazywały na to, że przyczyną złej sytuacji finansowej powódki w latach 2008-2011 było nie pozbawienie posiadania lokalu w S. lecz sposób prowadzenia działalności spółki poprzez nie uzyskiwanie przychodów i równoczesne tworzenie strat spółki w następstwie ponoszenia dużych kosztów o nieznanym charakterze. W ocenie Sądu Okręgowego, w tych okolicznościach powódka nie wykazała, aby istniał normalny związek przyczynowy pomiędzy utratą posiadania lokalu i utratą zysku z prowadzonej działalności gospodarczej.

O oddaleniu powództwa Sąd I instancji orzekł w punkcie I wyroku, na podstawie przepisu art. 415 k.c. stosowanego a contrario. O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w punkcie II wyroku na podstawie przepisów art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. Kosztami postępowania obciążono powódkę zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na podstawie przepisu § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 462 ze zm.) zasądzono na rzecz pozwanego koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Apelację od powyższego wyroku w całości wywiodła powodowa spółka. Wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

- niezgodne z prawem zastosowanie przepisu art. 168 k.p.c. i przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty;

- naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 224 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z dokumentów enumeratywnie wskazywanych przez pozwanego w toku postępowania sądowego przed Sądem I instancji, a tym samym brak należytego zbadania podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia jak również ustalenia wysokości szkody;

- nierozpatrzenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw szacowania szkód przedsiębiorstw w ruchu a zarazem specjalisty ds. szacowania wartości przedsiębiorstw;

- naruszenie przepisów postępowania poprzez oddalenie wszystkich wniosków procesowych powoda;

- oddalenie przez Sąd prawie wszystkich wniosków dowodowych, w tym szczególnie dowodów z akt sądowych oraz dokumentów urzędowych oraz uwzględnienie wszystkich wniosków dowodowych strony przeciwnej, głównie dokumentów i zeznań prywatnych;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

- w wyniku nie przeprowadzenia wnioskowanych przez powoda dowodów błędne przyjęcie przez Sąd, iż spółka (...) nie prowadziła w lokalu przy ul. (...). W. A. 24/1 w S. działalności gospodarczej, na podstawie zeznań jednego świadka A. J.;

- błędne ustalenie iż w aktach sprawy brak jest upoważnienia dla Radców Prawnych z kancelarii (...) do odbioru korespondencji kierowanej do pozwanego i faktur VAT;

- bezpodstawne przyjęcie przez Sąd I instancji, iż nie nastąpił związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy pozbawieniem posiadania lokalu, a wynikami działalności gospodarczej;

- manipulacja Sądu wnioskami i materiałem dowodowym dla przyjęcia, iż powódka nie udowodniła wystąpienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej.

Mając na uwadze powyższe, powódka wniosła o uznanie, iż przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty było bezpodstawne i utrzymanie go w mocy oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania sądowego według norm prawem przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji i pozostawienie temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a oceny dowodów dokonał bez naruszenia art. 233§ 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny podziela także ocenę prawną dochodzonego żądania dokonaną przez Sąd I instancji i się do niej odwołuje bez potrzeby szczegółowego, ponownego powtarzania rozważań poczynionych przez ten Sąd.

Niezasadny jest zarzut apelacji powódki dotyczący naruszenia art. 168 k.p.c. W sprawie niniejszej pozwany zdołał wykazać, że pod adresem wskazanym w pozwie nie przebywał. Trafnie podnosiła strona pozwana, że wskazane we wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty zdarzenia oraz dowody na ich potwierdzenie wykazują w sposób oczywisty, że pozwany ma miejsce zamieszkania i przebywa w Kanadzie. Podkreślić trzeba, że w sprawie z powództwa pozwanego przeciwko powódce prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Sopocie, prowadzonej pierwotnie pod sygn. V Nc 1384/06, a następnie pod sygn. V C 159/06, powódka występująca w tej sprawie jako pozwany w pismach procesowych z dnia 6 października 2006 r., 23 października 2006 r., 1 grudnia 2006 r., 30 marca 2007 r. oraz 9 maja 2007 r. wskazywała Kanadę jako miejsce zamieszkania pozwanego (5 W. D., M. O., (...) Canada). Analogicznie powódka określiła adres pozwanego w pismach procesowych w sprawie z powództwa pozwanego przeciwko powódce i rodzinie B. o eksmisję, prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Sopocie pod sygn. I C 400/07. Ponadto, powódka wszczynając w lutym 2011 r. egzekucję przeciwko pozwanemu pod sygn. akt KM 294/11 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sopocie celem wydania przedmiotowej nieruchomości również wskazała adres zamieszkania pozwanego (dłużnika) w Kanadzie. W postanowieniu z dnia 5 października 2011 r. Sąd Rejonowy w Sopocie wskazał natomiast adres do korespondencji pozwanego ul. (...). W. A. 24/1, jednakże powództwo w niniejszej sprawie wniesione zostało 21 kwietnia 2011 r. Podobnie ocenić zatem należało protokół z czynności Komornika z dnia 21 czerwca 2011 r., jako odwołujący się wyraźnie do adresu dla korespondencji wskazanego w konkretnej sprawie. Wobec powyższego, należało uznać, że zarzuty apelującego w tym zakresie pozostają nieuzasadnione.

Następnie podkreślenia wymaga okoliczność, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę twierdzenie to zgłaszającą (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.).

Oczywiście wyrażonej w art. 6 k.c. reguły rozkładu ciężaru dowodu nie można rozumieć w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, obowiązek dowodzenia wszelkich faktów o zasadniczym dla rozstrzygnięcia sporu znaczeniu spoczywa na stronie powodowej. Jeżeli powód wykazał wystąpienie faktów przemawiających za słusznością dochodzonego roszczenia, wówczas to pozwanego obarcza ciężar udowodnienia ekscepcji i okoliczności uzasadniających jego zdaniem oddalenie powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2013 r. w prawie o sygn. akt II PK 70/13, LEX nr 1424850). Powód twierdzeń o prowadzeniu działalności w lokalu nie udowodnił. Obowiązkowi udowodnienia podnoszonych zarzutów sprostał natomiast pozwany, udowadniając, że w dacie dokonanej samopomocy w objęciu lokalu w posiadanie nie była w nim prowadzona żadna działalność gospodarcza, a lokal w istocie nie nadawał się do eksploatacji - całkowicie opróżniony i pozbawiony nawet urządzeń sanitarnych.

Powódka zarzuciła wyrokowi naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c. w zw. z 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez brak należytego zbadania podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia jak również ustalenia wysokości szkody.

Utrwalony jest w orzecznictwie pogląd, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Samo stwierdzenie strony o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżących odpowiada rzeczywistości, nie jest wystarczające. Konieczne jest bowiem wykazanie, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, gdyż tylko takie uchybienie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Sąd Okręgowy w sposób skrupulatny i rzetelny wskazał na jakich dowodach się oparł, a jakim dowodom odmówił wiarygodności i z jakich przyczyn oraz jakie dowody pozostawały zbędne dla rozstrzygnięcia. Argumentację tę Sąd Odwoławczy podziela. Apelacja powoda ma charakter polemiczny, nie zdołała wykazać błędu w logicznym rozumowaniu Sądu I instancji lub sprzeczności dokonanej przez ten Sąd oceny dowodów z zasadami doświadczenia życiowego.

Nie ma podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań świadka A. J., trafnie zatem na podstawie tych zeznań Sąd Okręgowy ustalił, że przedmiotowy lokal był wykorzystywany dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny J. B. i nie było żadnych przejawów prowadzenia działalności gospodarczej przez powodową Spółkę. Na zewnątrz nie było nawet oznak istnienia w lokalu powodowej spółki, poza tabliczką na drzwiach wejściowych do mieszkania z klatki schodowej, którą zresztą zamontowano na krótko przed końcem roku 2007. Z zeznaniami tymi korespondują zeznania świadka R. M., funkcjonariusza Policji, obecnego w lokalu na wezwanie J. B., a z których wynikało, że stan w jakim znajdował się lokal nie wskazywał na ślady prowadzenia działanosci gospodarczej, a nawet możliwość jej prowadzenia. Co istotne, w lokalu nie było sprzętów, urządzeń i dokumentów powodowej spółki. Powódka nie potrafiła wskazać także jaka konkretnie działalność miała być prowadzona w oparciu o funkcjonowanie biura w S., natomiast według wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym siedziba spółki znajdowała się w W. przy ul. (...).

W pierwszej kolejności, przy rozważaniu zarzutu nieuzasadnionego oddalenia wniosków dowodowych powódki należy podnieść, że powódka, reprezentowana przez członka zarządu nie złożyła na rozprawie w dniu 20.08.2015r. zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c. po ogłoszeniu postanowienia o oddaleniu wniosków dowodowych.

Nadto w ocenie Sądu Apelacyjnego dla oceny prawdziwości faktów wskazanych w ramach podstawy faktycznej powództwa dowody te były nieistotne.

Zbędnym dla rozstrzygnięcia sprawy było przeprowadzenie dowodu z akt I C 400/07 oraz I C 169/08 Sądu Rejonowego w Sopocie. Sprawa I C 169/08 toczyła się z powództwa skarżącej o przywrócenie posiadania i dowód miał być przeprowadzony na okoliczność zapadnięcia prawomocnego wyroku przywracającego posiadanie (k. 3) i braku dobrowolności przy opuszczeniu lokalu przez spółkę (k. 243). Te okoliczności są jednak między stronami bezsporne.

Wniosek o dopuszczenie dowodu z akt I C 400/07 Sądu Rejonowego w Sopocie został sformułowany w ten sposób, że nie jest zgodne z prawdą twierdzenie pozwanego, że łącząca strony umowa najmu została skutecznie wypowiedziana, bowiem w toku pozostaje przedmiotowa sprawa. Fakt pozostawania sprawy w toku był niesporny, fakt ten nie może służyć ustaleniu zasadności wypowiedzenia umowy najmu, skoro nie zapadł prawomocny wyrok, którym Sądy rozpoznające niniejszą sprawę byłyby związane. Nadto prezes zarządu powódki przesłuchany w charakterze strony wskazał, że pozew o eksmisję nie został wywiedziony przeciwko powódce - spółce, lecz przeciwko osobom fizycznym. Bezsporne zaś jest, że osoby fizyczne zajmowały lokal na podstawie umowy podnajmu zawartej z powódką, a nie z pozwanym.

Należy dodać, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że umowa najmu została przez pozwanego wypowiedziana pismem z dnia 13.06.2006r. na podstawie § 5 ust. 1 umowy wobec zalegania z czynszem (k. 108). Powódka w piśmie z dnia 19.11.2012r. (k. 242) nie zaprzeczyła faktowi wypowiedzenia umowy, skoro twierdziła, że wypowiedzenie to jest bezskuteczne. Żadnych dowodów , a przede wszystkim twierdzeń faktycznych uzasadniających ocenę o bezskuteczności wypowiedzenia nie zaoferowała.

Wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z deklaracji CIT, VAT i rocznych sprawozdań finansowych znajdujących się w Urzędzie Skarbowym w S. oraz deklaracji składanych do ZUS oddział w S. w istocie nie zawierał okresu, którego zapytanie miało dotyczyć, lecz przede wszystkim z dokumentów składanych do akt przez powódkę wynikało, że deklaracje podatkowe i sprawozdania finansowe były przez nią składane do Urzędu Skarbowego w C., a nie w S..

We wniosku powódki o przeprowadzenie dowodu ze sprawozdań finansowych składanych w VIII Wydziale KRS Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ również nie wskazano okresów sprawozdawczych, których wniosek dotyczył, nadto kopie bilansów i rachunków zysków i strat zostały złożone do akt sprawy i nie były kwestionowane przez pozwanego.

Odnośnie dowodu z osobowych środków dowodowych powódka, wbrew zobowiązaniu Sądu Okręgowego, nie uzupełniła wniosku dowodowego przez wskazanie imion, nazwisk i adresów świadków, w związku z czym te dowody nie mogły zostać przeprowadzone.

Nadto, również Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się w aktach sprawy wniosku powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw szacowania szkód przedsiębiorstw w ruchu, a zarazem specjalisty ds. szacowania wartości przedsiębiorstw.

W tym stanie rzeczy, wszelkie zarzuty powódki w tej części pozostawały bezzasadne.

Skarżąca nie sprecyzowała zarzutu naruszenia prawa materialnego przez wskazanie konkretnych przepisów prawa. Sąd Apelacyjny, badając naruszenie prawa materialnego z urzędu naruszenia prawa materialnego nie stwierdził. Z treści zarzutu wynika zresztą, że skarżąca kwestionuje ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji ponownie zarzucając błędną ocenę dowodów i niezasadne oddalenie wniosków dowodowych (omówione powyżej).

Dodatkowo, oprócz podzielonej przez Sąd Apelacyjny oceny prawnej dokonanej przez Sąd pierwszej instancji roszenie odszkodowawcze powódki jest pozbawione uzasadnionych podstaw, wobec tego, że powódka nie dysponowała skutecznym prawem do lokalu, a po przywróceniu posiadania wyrokiem Sądu powódka nie objęła lokalu w posiadanie. Bezspornym jest, że pozwany uzyskał posiadanie lokalu w drodze niedozwolonej samopomocy. Sam fakt popełnienia czynu samowolnego, a więc zabronionego, nawet jeżeli osobie, która tak postępuje, można by było przypisać winę, nie uzasadnia odpowiedzialności z mocy przepisów o czynach niedozwolonych. Do powstania bowiem takiego obowiązku odszkodowawczego konieczne jest ponadto wyrządzenie szkody, a o szkodzie, polegającej na utracie dochodów z rzeczy, nie można mówić w sytuacji, gdy samowolnie przywraca sobie posiadanie właściciel, odbierając swoją rzecz osobie, której ani prawo własności, ani jakiekolwiek inne prawo, uprawniające do korzystania z tej rzeczy, nie przysługuje. Powódce, która nie dotrzymała postanowień umowy najmu i którą skutecznie wypowiedziano, przysługiwało jedynie roszczenie posesoryjne, z którego zresztą skorzystała, jednakże skoro po przywróceniu posiadania powódka nie objęła w posiadanie nieruchomości, jej posiadanie się definitywnie skończyło i żadnych dalszych roszczeń nie może dochodzić (zob. wyrok z dnia 9 października 1970 r. Sądu Najwyższego - Izba Cywilna, sygn. akt III CRN 264/70, LexPolonica nr 309287 i argumentacja zawarta w jego uzasadnieniu). Analogicznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 czerwca 1999 r., w sprawie o sygn. akt II CKN 378/98 (opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2000, Nr 1, poz. 12, str. 67), zgodnie z którym odzyskanie przez właściciela przedmiotu najmu w drodze samopomocy nie uzasadnia roszczenia odszkodowawczego byłego najemcy o zwrot utraconych korzyści. Powyższe stanowisko Sąd Apelacyjny podziela.

W okolicznościach sprawy, pozwany skutecznie wypowiedział umowę najmu, a zatem ocenić należało uprawnienia posiadacza (powódki), którego władztwo nad rzeczą wskutek wypowiedzenia stosunku obligacyjnego nie było oparte na tytule prawnym, a następnie fakt zawładnięcia rzeczą przez właściciela w drodze samopomocy. Mimo wyroku przywracającego posiadanie powódka do daty wytoczenia powództwa posiadania tego nie odzyskała.

Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono wyroku na postawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 t.j.). Koszty te obejmowały koszt zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym pełnomocnika pozwanego w wysokości 5.400 zł oraz opłatę od udzielonego w niniejszej sprawie pełnomocnictwa.

SSA Barbara Lewandowska SSA Ewa Giezek SSA Ewelina Jokiel

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karolina Najda
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Ewa Giezek,  Ewelina Jokiel ,  Barbara Lewandowska
Data wytworzenia informacji: