Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Małgorzata Zwierzyńska (spr.)
Sędziowie:	SA Barbara Lewandowska SA Ewa Tomaszewska
Protokolant:	sekretarz sądowy Krzysztof Domitrz

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej w I.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

o zapłatę

i z powództwa wzajemnego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

przeciwko (...) W. (...), (...) (...) spółce jawnej w I.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej (powódki wzajemnej)

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 1 lutego 2016 r. sygn. akt IX GC 224/15

I.  prostuje niedokładność w zaskarżonym wyroku co do oznaczeniu firmy powoda poprzez każdorazowe ujęcie słowa (...) w cudzysłów ;

II.  oddala apelację ;

III.  zasądza od pozwanej (powódki wzajemnej) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz powoda (pozwanego wzajemnie) (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej w M. kwotę 5. 400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

SSA Barbara Lewandowska SSA Małgorzata Zwierzyńska SSA Ewa Tomaszewska

Sygn. akt I ACa 466/16

UZASADNIENIE

Powódka (...) W. (...), (...) (...) Spółka jawna z siedzibą w I. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty, aby pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. zapłaciła powódce kwotę 80.744,58 złotych wraz
z ustawowymi odsetkami liczonymi od następujących kwot:

- 13.880,55 zł od dnia 11 września 2014 r. do dnia zapłaty,

- 13.885,47 zł od dnia 14 września 2014 r. do dnia zapłaty,

- 12.044,16 zł od dnia 14 września 2014 r. do dnia zapłaty,

- 16.057,65 zł od dnia 29 września 2014 r. do dnia zapłaty,

- 14.929,74 zł od dnia 29 września 2014 r. do dnia zapłaty,

- 9.947,01 zł od dnia 24 października 2014 r. do dnia zapłaty

z uwzględnieniem zmiennej stopy oprocentowania; a także zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zlecała powodowej spółce wykonywanie usług transportowych w zakresie przewozu towarów. Powódka wezwała pozwaną do zapłaty powstałego zadłużenia, lecz wezwania pozostały bez odpowiedzi .

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym 7 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. IX GNc 917/14 Sąd Okręgowy w Gdańsku uwzględnił powództwo główne w całości . Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty złożyła pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M., wnosząc o oddalenie powództwa Pozwana wskazała, że zawarła z powódką umowę na świadczenie obsługi logistycznej, na podstawie której powódka świadczyła na jej rzecz usługi magazynowo przeładunkowe w posiadanych przez siebie magazynach oraz świadczyła usługi transportowe towarów z tychże lokalizacji do lokalnych odbiorców towaru. Do zawarcia przez strony umowy doszło w ten sposób, że 21 marca 2014 r. pozwana przesłała za pomocą poczty elektronicznej ofertę zawarcia umowy na świadczenie obsługi logistycznej wraz z treścią tejże umowy. W odpowiedzi na przesłaną ofertę, korespondencją przesłaną za pomocą poczty elektronicznej 28 kwietnia 2014 r., powódka przesłała swoje uwagi do oferty z 21 marca 2014 r., niezmieniające zasadniczo jej treści. Następnie strony przystąpiły do realizacji postanowień umowy w sposób i na zasadach ściśle określonych w tej umowie, w związku z czym pozwana wskazała na zawarcie umowy w trybie art. 66 § 1 k.c. i art. 68 ¹ k.c. W czasie obowiązywania przedmiotowej umowy strony prowadziły obszerną korespondencję mailową, rozmowy telefoniczne dotyczące bieżących spraw związanych z jej wykonywaniem oraz późniejszej zmiany jej postanowień, w szczególności w zakresie dotyczącym obowiązujących cen za wykonanie usługi oraz możliwościach rozszerzenia współpracy na usługi przewozowe obejmujące również transport towarów do i z lokalizacji nie objętej cennikiem usług. Pozwana zarzuciła, że uzgodnienia ceny za zlecone do wykonania usługi nie stanowią dowodu na ich faktyczne wykonanie, dlatego też strony umówiły się, iż wynagrodzenie będzie należne dopiero po zwróceniu przez powódkę pozwanej dokumentów świadczących o faktycznym wykonaniu usług.

Ponadto strona pozwana zgłosiła powództwo wzajemne, w którym domagała się zasądzenia od powódki (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej z siedzibą w I. kwoty 124.331,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 22 listopada 2014 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazała, że powódka (pozwana wzajemnie) nie złożyła wypowiedzenia wskazanej wyżej umowy na świadczenie obsługi logistycznej, a zaprzestając „z dnia na dzień” świadczenia usług nie dochowała trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia tej umowy. Pozwana (powódka wzajemna) zmuszona była w trybie pilnym zorganizować przewozy we własnym zakresie do odbiorców obsługiwanych przez powódkę (pozwaną wzajemnie) przy pomocy firm przewozowych bezpośrednio z miejsca nadania towaru do odbiorcy końcowego z pominięciem magazynu przeładunkowego pozwanego wzajemnego, przez co poniosła dodatkowe koszty w okresie od 8 września 2014 roku do 31 października 2014 r. w łącznej kwocie 124.331,18 zł,

Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 1 lutego 2016 r. zasądził od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz powódki (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej w I. kwotę 80.744,58 zł (wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-

od kwoty 13.880,55 zł od dnia 11 września 2014 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 13.885,47 zł od dnia 14 września 2014 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 12.044,16 zł od dnia 14 września 2014 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 16.057,65 zł od dnia 29 września 2014 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 14.929,74 zł od dnia 29 września 2014 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 9.947,01 zł od dnia 24 października 2014 r. do dnia zapłaty,

W punkcie drugim zasądziła od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz powódki (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej w I. kwotę 4.038 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych i kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w punkcie trzecim oddaliła powództwo wzajemne, w punkcie czwartym zasądziła od powódki wzajemnej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz pozwanej wzajemnego (...) W. (...), (...) (...) spółki jawnej w I. kwotę 3.600 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w punkcie czwartym obciążyła powódkę wzajemną kosztami sądowymi powództwa wzajemnego , w punkcie piątym nakazał ściągnąć od pozwanej (powódki wzajemnej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 725,10 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W okresie od maja 2013 r. do września 2014 r. strony postępowania pozostawały w stałych stosunkach handlowych w ramach, których (...) W. (...), (...) (...) spółka jawna świadczyła na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przewóz towarów, który odbywał się na trasach obejmujących województwo (...).

Wcześniej do powódki (pozwanej wzajemnie) zwrócił się P. K. kierownik d do spraw obsługi klienta u pozwanej (powódki wzajemnej) z zapytaniem o możliwość podjęcia współpracy. P. K. wyjaśnił, że pozwana (powódka wzajemna) jest firmą spedycyjną i poszukuje podmiotu, który będzie dla niej świadczyć usługi transportowe na obszarze obejmującym województwo (...) i kilka ościennych powiatów, przedstawił powódce zakres wysyłek transportowych i wyjaśnił, że poszukuje partnera świadczącego usługi transportowe z przeładunkiem palet.

Strony ostatecznie wyraziły chęć współpracy na zasadach testowych w celu przebadania całego procesu obsługi załadunku i wyładunku towarów w zakresie czasu, ilości towaru, jakości obiegu dokumentów oraz opłacalności wykonywanej usługi. Powódka ostatecznie zgodziła się na stosowanie proponowanych stawek w celu wykorzystania wolnych przestrzeni ładunkowych, uznawała jednak je za niskie w stosunku do obowiązujących na rynku. W mailu z dnia 7 maja 2013 roku P. K. poinformował T. W. (pracownika powódki pozwanej wzajemnie), że proponuje uruchomienie testów bezpośrednio po uzgodnieniu szczegółów. W odpowiedzi T. W. wyraził wątpliwości co do założeń cenowych. Ostatecznie stron podjęły decyzję o uruchomieniu zleceń testowych. P. K. przesłał T. W. wzór listu przewozowego, instrukcji wypełniania listu przewozowego, matrycę komunikacji, wzoru zlecenia, instrukcję dotyczącą palet, reklamacji, które docelowo miały stanowić załączniki do proponowanej umowy. Strony uzgodniły, że podstawą do zapłaty za wykonaną usługę będzie poprawnie wystawiona faktura VAT. Każda faktura miała być wystawiona na podstawie załącznika kosztowego przygotowanego przez usługodawcę, który w szczególności miał zawierać: daty realizacji dostawy, numer zamówienia, nazwę klienta, adres odbiorcy, miasto i kod pocztowy, ilość jednostek palet, wagę ładunku oraz dokładny sposób kalkulacji kosztów dotyczących realizacji danej przesyłki. Załącznik miał być przesyłany do każdego poniedziałku do godziny dziewiątej i powinien zawierać zestawienie realizowanych tras za poprzedni tydzień. Dopiero po przesłaniu załącznika pozwany miał weryfikować dane i drogą mailową potwierdzał zestawienie.

Podczas stałej współpracy gospodarczej strony zawarły w sumie sześćdziesiąt pięć umów i do każdej z nich skompletowały tożsamą dokumentację, tj. zlecenie transportowe, awizację przyjazdu linii, list przewozowy, raport POD oraz fakturę VAT. Praktyka stron w tym zakresie polegała na tym, że pozwana (powódka wzajemna) przekazywała powódce (pozwanej wzajemnie) za pośrednictwem poczty elektronicznej zlecenie o ilości przesyłek i miejscu przeznaczenia towaru. Codziennie na koniec dnia powóka (pozwana wzajemnie) przesyłała pozwanej (powódce wzajemnej) e-mail z raportem informującym o przebiegu dostarczenia.

Po tygodniu raport był zamykany i przesyłany pozwanemu w celu weryfikacji. Zaakceptowany raport był potwierdzany elektronicznie przez pracownika powódki (pozwanej wzajemnie) do pozwanej (powódki wzajemnej)spółka i na tej podstawie (...) W. (...), (...) (...) spółka jawna wystawiała fakturę VAT.

Strony próbowały w uzgodnić warunki umowy pisemnej przesyłając sobie nawzajem draft umowy (autorstwa pozwanej – powódki wzajemnej) z nanoszonymi nań uwagami.

Do dnia 2 września 2014 r. strony prowadziły drogą elektroniczną i telefoniczną, a także w rozmowach osobistych negocjacje mające na celu ustalenie warunków stałej współpracy i zawarcie umowy ramowej. W międzyczasie do negocjacji przystąpił nowy pracownik pozwanej (powódki wzajemnej) M. C..

Przedstawiciele powódki (pozwanej wzajemnie) nie akceptowali części zapisów proponowanej umowy odmawiając z tego powodu zawarcia umowy w tym kształcie. Sporne były zapisy dotyczące warunków magazynowych, obowiązków informacyjnych o dostarczanych przesyłkach, warunków ubezpieczenia, cennika, a także warunków wypowiedzenia umowy. Powódka (pozwana wzajemnie) nie zgodziła się między innymi na zapis o trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia. Dla pozwanej te zagadnienia miały charakter strategiczny. Dodatkowym utrudnieniem była okoliczność, iż w firmie pozwanej (powódki wzajemnej) pojawił się nowy wzór umowy, który został przedstawiony powódce(pozwanej wzajemnie) do akceptacji i negocjacje rozpoczęły się praktycznie od nowa.

W efekcie do zawarcia umowy ramowej nie doszło, mimo to nadal trwała współpraca na podstawie w szeregu pojedynczych zleceń wykonywanych zgodnie z wypracowanymi
w czasie negocjacji praktykami.

W międzyczasie okazało się, iż wolumen przesyłek zlecanych przez pozwaną (powódkę wzajemną) rósł. Dodatkowo pojawiały się problemy z kompletnością dokumentacji przez nią dostarczaną. Zwiększony wolumen powodował, iż nie wystarczały już wolne przestrzenie, którymi powódka (pozwana wzajemnie) dysponowała na początku. Z tego względu w trakcie negocjacji przedstawiciele powódki (pozwanej wzajemnie) poinformowali pozwaną o konieczności podwyższenie stawek za wykonywane usługi, na co pozwana nie wyrażała zgody. Ostatecznie W. D. poinformował P. K., iż dalsza współpraca jest możliwa jedynie na proponowanych przez powódkę warunkach cenowych, a w przypadku braku ich akceptacji zostaje ona zakończona. Jednocześnie zastrzegł, że strony nie obowiązują żadne zapisy umowy negocjowanej, w tym postanowienia o trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia.

Wobec braku osiągnięcia porozumienia powódka przestała przyjmować dalsze zlecenia od pozwanej

Ostatnie przewozy towarów na zlecenie pozwanej (powódki wzajemnej) zostały w całości wykonane zgodnie z przyjętą praktyką.

W okresie od 4 sierpnia 2014 roku do 8 września 2014 r. 11 sierpnia 2014 r. w związku z wykonaniem tych przewozów, (...) W. (...), (...) D. (...). z siedzibą w I. wystawiła (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. fakturę VAT nr (...) na kwotę 13.880,55 zł brutto z terminem płatności upływającym 10 września 2014 roku, fakturę VAT nr (...) z 14 sierpnia 2014 roku na kwotę 13.885,47 zł brutto z terminem płatności upływającym 13 września 2014 roku, fakturę VAT (...) z 14 sierpnia 2014 r. na kwotę 12.044,16 zł brutto z terminem płatności upływającym 13 września 2014 roku, fakturę VAT nr (...) z 29 sierpnia 2014 roku na kwotę 16.057,65 zł brutto z terminem płatności upływającym 28 września 2014 roku, fakturę VAT nr (...) z 29 sierpnia 2014 roku na kwotę 14.929,74 zł brutto z terminem płatności upływającym 28 września 2014 roku, fakturę VAT nr (...) z 23 września 2014 roku na kwotę 9.947 zł brutto z terminem płatności upływającym 23 października 2014 roku. Faktury nie zostały opłacone.

W okresie współpracy gospodarczej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie kwestionowała jakości bądź terminowości świadczonych przez jej kontrahenta usług .

Pismami z 30 września 2014 r. i 24 października 2014 r. (...) W. (...), (...) (...) spółka jawna wezwała (...) spółkę z ograniczona odpowiedzialnością do zapłaty kwoty 80.744,58 zł oraz kwoty 277,94 zł tytułem odsetek zgodnie z zawartym tam rozliczeniem w terminie 5 dni od dnia otrzymania wezwania.

Pismem z 14 listopada 2014 r. (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością wezwała (...) W. (...), (...) (...) spółkę jawną do zapłaty kwoty 124.331,18 zł zgodnie z zawartym tam rozliczeniem w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty odszkodowania z uwagi na zwiększenie kosztów związane z zakończeniem współpracy z powodem i wykonywaniem dostaw towarów bezpośrednio do odbiorców bez pośrednictwa i lokalnej dystrybucji wykonywanych przez powoda.

Sąd Okręgowy uznał, że powództwo główne zasługuje na uwzględnienie w całości, natomiast powództwo wzajemne okazało się bezzasadne.

Sporne i istotne dla rozstrzygnięcia były okoliczności towarzyszące nawiązaniu i zakończeniu stałej współpracy handlowej stron od maja 2013 r. do września 2014 r., a przede wszystkim - kwestie związane z warunkami, na jakich przebiegała współpraca kontrahentów i wykonanie przez powódkę (pozwaną wzajemnie) w całości i bez zastrzeżeń ciążących na nim zobowiązań usług transportu samochodowego.

Rozstrzygając sprawę Sąd pierwszej instancji oparł się na dokumentach przedłożonych z pozwem pozwu i repliką na sprzeciw od nakazu zapłaty wraz z powództwem wzajemnym, nadto na dokumentach przedłożonych przez pozwaną (powódkę wzajemną ) w sprzeciwie od nakazu zapłaty wraz z powództwem wzajemnym. Sąd wziął również pod uwagę zeznania świadków: T. W., P. K., A. M., M. M., M. W., M. C. oraz M. N..

Sąd w całości uznał za miarodajne zeznania świadka T. W., złożone na okoliczność: przyjęcia i realizacji zleceń pozwanego, nadzoru nad prawidłowością ich wykonania, kontraktów z pozwanym w zakresie uzgodnień warunków zlecenia, wykonania zobowiązań przez powoda, przygotowania dokumentacji związanej z kontraktami z pozwanym, ustalenia stosunku prawnego łączącego powoda z pozwanym .Świadek ten jest bowiem pracownikiem powódki i bezpośrednio uczestniczył w procesie uzgadniania z pozwaną warunków konkretnych zleceń transportowych. Z zeznaniami świadka T. W. w zasadzie w całości korespondowały zeznania świadka P. K. (złożone na okoliczność rozpoczęcia współpracy stron, zakresu świadczonych usług, negocjacjach treści umowy, która strony miały zawrzeć) i jako takie były też zgodne
z ustaleniami rzeczywistego stanu, poczynionymi na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów. Zeznania podobnej treści złożył świadek M. C., które Sąd a quo uznał za szczególnie istotne, ponieważ mimo że był pracownikiem pozwanej (powódki wzajemnej), to potwierdził okoliczności powoływane przez stronę powodową (pozwaną wzajemnie). W szczególności przyznał, że strony nie zakończyły negocjacji podpisaniem umowy, wyjaśnił też jakie punkty umowy były sporne i przyznał, że były to zagadnienia istotne dla obu stron, tym dotyczące możliwości wypowiedzenia umowy.

Sąd Okręgowy uwzględnił również dowód z przesłuchania strony, w całości przyznając wiarę przesłuchaniu W. D. - wspólnika powodowej (pozwanej wzajemnie) spółki, gdyż korelowały one z okolicznościami ustalonymi na podstawie dokumentów i zeznaniami świadków. Wyjaśnienia te przedstawiały logiczny ciąg zdarzeń związanych z podjęciem współpracy handlowej w okresie maj 2013 r. - wrzesień 2014 r., wynikało nich także, że faktury VAT objęte pozwem zostały wystawione zgodnie z treścią zleceń transportowych i dokumentowały fakt wykonania całej serii spornych świadczeń z kilkudziesięciu umów przewozu towarów.

Postanowieniem wydanym na rozprawie 18 stycznia 2016 r. Sąd na podstawie art. 227 k.p.c. a contrario oddalił wniosek pozwanego o powołanie biegłego, gdyż uznał, że okoliczności na które miał ten dowód być przeprowadzony pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy uznał bowiem, iż poniesienie przez pozwaną (powódkę wzajemną) wyższych kosztów zleconych podmiotom trzecim po zakończeniu współpracy przez powódkę nie wynikało z nienależytego wykonania umowy przez powódkę (pozwaną wzajemnie).

Podstawą powództwa głównego były roszczenia o wynagrodzenie za wykonanie szeregu odrębnych zleceń przewozu towarów. Sąd Okręgowy przyjął, iż ich warunki nie wynikały z jednej ramowej umowy stron, a jedynie z wypracowanej w trakcie współpracy i negocjacji praktyki. Strony nie zawarły umowy o treści powoływanej przez pozwaną.

Umowę przewozu regulują tak przepisy kodeksu cywilnego, jak również aktów szczególnych. Art. 775 k.c. wskazuje , iż przepisy kodeksu cywilnego regulujące umowę przewozu stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami.

Aktem szczególnym mającym zastosowanie w niniejszej sprawie są przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe. Art. 1 ust.1 powołanej ustawy stanowi , iż ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem przewozu morskiego i konnego. Niezależnie od powyższego przepisem regulującym obowiązek zapłaty za usługę przewozu pozostaje art. 774 k.c., który stanowi, że przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. W związku z tym, iż prawo przewozowe nie wprowadza innej definicji przewozu, na podstawie art. 90 Prawa przewozowego należy w tym zakresie zastosować przepis art. 774 k.c.

Umowa przewozu należy do grupy umów o świadczenie usług, ma ona charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej (art. 487 § 2 k.c.), jest umową konsensualną, lecz jej wykonanie zależy od współdziałania osoby, która ma być przewieziona, lub od wręczenia przewoźnikowi rzeczy do przewozu. Wymaga osiągnięcia konkretnego
i obiektywnie sprawdzalnego rezultatu .

Regulacja normatywna przewozu towarów nie uzależnia zapłaty wynagrodzenia za wykonanie zobowiązana od powzięcia przez przewoźnika dodatkowych działań, takich jak przedłożenie dokumentów świadczących o wykonaniu zobowiązania.

Pozwana (powódka wzajemna) nie udowodniła, by postanowienia takie stanowiły element wzajemnej umowy stron a także nie sprecyzowała, jakiego rodzaju winny to być dokumenty i czy sprostanie takiemu warunkowi byłoby w ogóle możliwe. Nie zasługiwał zatem na uwzględnienie argument pozwanej (powódki wzajemnej) o nieprzedłożeniu przez powódkę (pozwaną wzajemnie) listów przewozowych na dowód zawartych umów, ani innych wskazanych w odpowiedzi na pozew dokumentów, od której to czynności pozwana (powódka wzajemna) uzależniała obowiązek spełnienia swojego świadczenia. Niesporządzenie listu przewozowego, nieprawidłowość lub utrata go, nie wpływają na istnienie ani na ważność umowy przewozu.

Podobnego skutku prawo nie nadaje również dowodom nadania towaru, czy rozliczenia palet. Mają on co do zasady znaczenie legitymacyjne i informacyjne. List przewozowy jest wprawdzie traktowany jako dowód zawarcia umowy (art. 47.ust. 3 Prawa przewozowego), ale jego nieprzedstawienie nie przesądza o jej nieważności czy też niewykonaniu. Wywody te nie mają jednak zasadniczego znaczenia w tym konkretnym wypadku albowiem w odpowiedzi na sprzeciw powódka przedstawiła kompletną dokumentację świadczącą o wykonaniu spornych przewozów.

Rezultat wykonania umowy przewozu jest mierzalny miernikami obiektywnymi. Na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz zgodnych zeznań świadków Sąd zważył, że podczas stałej współpracy gospodarczej strony zawarły w sumie sześćdziesiąt pięć umów i do każdej z nich skompletowały tożsamą dokumentację, tj. zlecenie transportowe, awizację przejazdu linii, list przewozowy, raport POD oraz fakturę VAT. Pomiędzy stronami wykształciła się stała praktyka w tym względzie. Jak wykazały zeznania świadków T. W., A. M., M. M., M. W., oraz przesłuchanie powoda, polegała ona na tym, że pozwana (powódka wzajemna) przekazywała powódce (pozwanej wzajemnie) za pośrednictwem poczty elektronicznej zlecenie o ilości przesyłek i miejscu przeznaczenia towaru. Codziennie na koniec dnia powódka (pozwana wzajemnie) przesyłała pozwanej (powódce wzajemnej) e-mail z raportem informującym o przebiegu dostarczenia. Po tygodniu raport był zamykany w celu weryfikacji. Zaakceptowany raport był potwierdzany elektronicznie przez pracownika pozwanej (powódki wzajemnej) i na tej podstawie powódka (pozwana wzajemnie) wystawiała faktury VAT.

Podstawą do zapłaty za wykonaną usługę była poprawnie wystawiona faktura VAT. Każda faktura VAT była wystawiana na podstawie załącznika kosztowego przygotowanego przez powoda, który w szczególności zawierał: datę realizacji dostawy, numer zamówienia i nazwę klienta, nazwę i adres odbiorcy, miasto i kod pocztowy, ilość jednostek-palet, wagę ładunku oraz dokładny sposób kalkulacji kosztów dotyczących realizacji danej przesyłki Załącznik był przesyłany pozwanej (powódce wzajemnej) drogą mailową, a jej upoważnieni do tego pracownicy w tożsamy sposób, po weryfikacji jego treści, akceptowali go.

Dokumenty potwierdzające powyższe okoliczności, w tym okoliczności spornych przewozów, zostały ostatecznie w całości przedłożone przez powódkę (pozwaną wzajemnie). Przeciwko nim pozwana (powódka wzajemna) zaoferowała jedynie gołosłowne zaprzeczenia, których treść nawet nie uprawdopodabniała niewykonania przedmiotowego zobowiązania przez powódkę (pozwaną wzajemnie). Przede wszystkim pozwana (powódka wzajemna) nie wykazała, aby bezpośrednio po otrzymaniu dokumentacji przedstawionej do akceptacji w jakikolwiek sposób ją kwestionowała. Nie podjęła również żadnych kroków prawnych, które wiązałyby się z ewentualnym fałszem materialnym bądź intelektualnym wystawionych na podstawie tej dokumentacji faktur..

Brak było podstaw do przyjęcia, że pozwana (powódka wzajemna) nie miała wiedzy
o wykonaniu zobowiązania, a także nie otrzymała przedmiotowej dokumentacji. Zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Natomiast § 2 stanowi, że oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.

Strony na bieżąco przekazywały sobie wszelkie informacje związane z wykonaniem zobowiązania w ramach przyjętej praktyki. Gdyby nawet rzeczywiście przyjąć, że pozwana (powódka wzajemna) nie otrzymała w drodze korespondencyjnej określonych dokumentów, to powinna ich żądać bezpośrednio po wystawieniu faktur przez powódkę. Ustaliwszy zatem, że umowy przewozu świadczone przez powódkę (pozwaną wzajemnie) zostały w całości wykonane i należycie udokumentowane, Sąd uznał iż na pozwanej (powódce wzajemnej) ciąży obowiązek spełnienia świadczenia w postaci zapłaty dochodzonego roszczenia.

Powództwo wzajemne nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Pozwana podnosiła, że powódka (pozwana wzajemnie), zaprzestając
„z dnia na dzień” świadczenia usług, nie dochowała trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy na świadczenie obsługi logistycznej. Zrywając współpracę, powódka (pozwana wzajemna) zaprzestała jednocześnie wypełniania wszystkich postanowień umowy, nie rozliczyła się z dokumentów i pozwana (powódka wzajemna) zmuszona była w trybie pilnym zorganizować przewozy we własnym zakresie do odbiorców obsługiwanych przez powódkę (pozwaną wzajemnie) przy pomocy firm przewozowych bezpośrednio z miejsca nadania towaru do odbiorcy końcowego z pominięciem magazynu przeładunkowego pozwanego wzajemnego. Spowodowało to, zdaniem pozwanej, poniesienie szkody w postaci dodatkowych kosztów w okresie od
8 września 2014 roku do 31 października 2014 r. w łącznej kwocie 124.331,18 zł, które ujęte zostały .

W ocenie Sądu pozwana (powódka wzajemna) nie udowodniła swojego roszczenia co do zasady, gdyż nie wykazała, że łączące ją z powódką (pozwaną wzajemnie) stosunki wynikały z faktu zawarcia przez strony ramowej umowy na świadczenie obsługi logistycznej. Powódka (pozwana wzajemnie) słusznie w konsekwencji podnosiła, że nie obowiązywał jej jakikolwiek termin wypowiedzenia umowy.

Sąd pierwszej instancji doszedł do wniosku, iż nie doszło do zawarcia umowy na świadczenie obsługi logistycznej obejmujące usługi magazynowo - przeładunkowe w magazynach powódki oraz usługi transportowe w sposób opisany w art. 68 ¹ k.c., zgodnie z którym w stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie.

W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej
w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią (§1). Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała.

Rozprawiając w przedmiocie przyjęcia oferty z zastrzeżeniami - na gruncie regulacji zawartej w art. 68 ¹ k.c. - wskazać należy, że o zmianach lub uzupełnieniach treści oferty mowa jest w tym samym znaczeniu, jakim strony posługują się, oceniając zgodność treści oferty i oświadczenia o jej przyjęciu. Zmiany lub uzupełnienia zaistnieją więc wtedy, gdy oświadczenie oblata zawiera inną regulację sytuacji prawnej stron niż ta, która miałaby miejsce w razie prostego przyjęcia oferty.

Nie chodzi tu zatem o jakąkolwiek różnicę treści wypowiedzi stron, ale o różnicę ich ustalonego w drodze wykładni znaczenia, polegającego na tworzeniu, zmianie czy zniesieniu stosunku prawnego. Jeżeli odpowiedź oblata na ofertę zawiera zmiany pozorne, przepis w ogóle nie ma zastosowania.

Podobnie wówczas, gdy zmiany polegają na dookreśleniu treści umowy przez oblata w zakresie wyznaczonym przez oferenta. Zmiany oferty to postanowienia dotyczące kwestii poruszonych w ofercie, ale normujące te kwestie inaczej niż oferta, natomiast uzupełnienia oferty to postanowienia dotyczące kwestii w ofercie nieuregulowanych.

O istotnym lub nieistotnym charakterze zmiany nie decyduje, zdaniem Sądu Okręgowego, sam rodzaj zmienianego postanowienia umowy, ale zakres dokonywanej zmiany. Jeżeli przynajmniej jedno z wprowadzonych przez oblata zastrzeżeń zmienia istotnie treść oferty, wskazany przepis nie ma zastosowania, a odpowiedź na ofertę ma walor kontroferty. Jak wynika z zeznań pracownika pozwanej (powódki wzajemnej) M. C., umowa obsługi logistycznej była negocjowana, a pozwana (powódka wzajemna) nie godziła się na proponowane przez powódkę zmiany, gdyż miały one dla niej znaczenie strategiczne. Powódka wyraźnie sprzeciwiała się w korespondencji mailowej podpisaniu umowy o proponowanej przez pozwaną treści, a skoro zastrzeżenia dotyczyły strategicznych dla pozwanej zagadnień, to nie sposób przyjąć, aby zmiany miały charakter nieistotny. W konsekwencji Sąd Okręgowy nie miał żadnych wątpliwości, iż nie doszło zawarcia spornej umowy, co przyznał również świadek M. C.. Nie było zatem podstawy kontraktowej do domagania się roszczenia objętego powództwem wzajemnym. Brak skutecznego zawarcia przez strony umowy czynił rozważania na temat jej nienależytego wykonania zbędnymi.

Skoro strony ostatecznie nie zawarły stałej umowy, powódka(pozwana wzajemnie) dokonując oceny ryzyka ekonomicznego wykonywania dalszych zleceń na dotychczasowych warunkach cenowych, miała prawo przekalkulować opłacalność przyjmowania dalszych zleceń w oparciu o dotychczasowe doświadczeniach związane z wykonywaniem usług dla pozwanej. Jak wynika z zeznań świadków i strony zakres zlecanych przez pozwaną usług zwiększał się na tyle, że powodował konieczność poniesienia wyższych kosztów ich realizacji. Skoro przestały powódce wystarczać dotychczasowe wolne przestrzenie załadunkowe, to musiałaby ona zorganizować odrębne środki transportu. Logicznym jest więc wniosek o podwyższeniu kosztów wykonywania tych usług i w konsekwencji usprawiedliwiona jest decyzja powódki (pozwanej wzajemnie) o zaprzestaniu dalszej współpracy na dotychczasowych warunkach cenowych. To brak zgody pozwanej (powódki wzajemnej) na proponowane przez powódkę wyższe stawki spowodował w konsekwencji konieczność zlecenia tych usług innym podmiotom. Nie można tu twierdzić o winie powódki za to zdarzenie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zasądził od pozwane na rzecz powódki kwotę 80.744,58 zł na podstawie art. 774 k.c. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 k.c.Sposób wyliczenia tych odsetek zgodnie obowiązującymi od 1 stycznia 2016 r. regułami wynikającymi z aktualnie brzmiącego przepisu art. 481 k.c. w związku z art. 56 Ustawy z dnia
9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z dnia 9 listopada 2015 r.) pozostaje w kompetencjach organu egzekucyjnego.

O kosztach procesu w zakresie powództwa głównego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Natomiast na podstawie art. 471 k.c. a contrario Sąd oddalił powództwo wzajemne i obciążył powódkę wzajemną kosztami postępowania w tym zakresie.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana powódka wzajemna zaskarżając go w części, to jest w zakresie punktu trzeciego oddalającego powództwo wzajemne, punktu czwartego , piątego i szóstego.

Wyrokowi temu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego błędnych wniosków polegających na:

- błędnym zakwalifikowaniu współpracy stron jako 55 odrębnych umów zlecenia , podczas gdy strony zawarły ustną umowę zlecenia, wykonywana przez jeden rok i trzy miesiące, kiedy to pozostawały w stałym stosunku zlecenia, którego przedmiotem było zlecanie powódce (pozwanej wzajemnie) przez pozwaną (powódkę wzajemną) określonych zadań, uzgodnionych szczegółowo przez strony i popartych ustaloną praktyką;

- arbitralnym ustaleniu, że mimo zaprzestana wykonywania zleceń przez pozwaną wzajemnie nie ponosi ona odpowiedzialności za szkodę poniesioną przez powódkę wzajemną, podczas gdy strony pozostawały w stałym stosunku zlecenia, dającym zleceniodawcy ochronę przed wypowiedzeniem umowy bez ważnego powodu;

2. naruszenie art. 217 § 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. polegającym na oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżąca domagała się zmiany wyroku poprzez zasadzenie na jej rzecz kwoty 124.331,18 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 22 listopada 2014 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania za obie instancje, oraz poprzez obciążenie pozwanej wzajemnie nieuiszczonymi kosztami sądowymi. Ewentualnie skarżąca wniosła o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Powódka (pozwana wzajemnie) wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Apelacyjny aprobuje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, co nie wymaga ponownego ich przytaczania, i czyni je podstawą własnego rozstrzygnięcia. Sąd Apelacyjny podziela także ocenę prawną tak ustalonego stanu faktycznego, która zasadnie doprowadziła Sąd Okręgowy do tezy o braku podstawy do uwzględnienia powództwa wzajemnego.

Apelacja pozwanej (powódki wzajemnej) skupia się na zarzucie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c, skutkującego zdaniem skarżącej wadliwymi ustaleniami co do charakteru współpracy stron w spornym okresie, oraz braku podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanej wzajemnie za szkodę poniesioną przez powódkę wzajemną.

Otóż przypomnieć należy, że postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu wymagałoby wykazania przez skarżącego, że w odniesieniu do konkretnych dowodów będących przedmiotem analizy Sądu pierwszej instancji, Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, i wskutek tego wyprowadził na ich podstawie błędne wnioski. Jeżeli natomiast takich uchybień brak, to o ocena ta nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne.

Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona . Innymi słowy, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r. sygn. IV CK 387/04, Lex nr 177263 oraz z dnia 27 września 2002 r. sygn. II CKN 817/00, Lex nr 56906).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, ocena materiału dowodowego przeprowadzona przez Sąd Okręgowy w żaden sposób nie uchybia kryteriom uregulowanym w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji szczegółowo, skrupulatnie omówił przeprowadzone dowody, w tym szczególnie rozważył zeznania świadków biorących udział w negocjacjach na temat podpisania umowy ramowej, a zauważyć należy, iż skarżąca stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w istocie nie wskazuje, aby w tym zakresie ocena Sądu a quo uchybiała kryteriom wskazanym w tym przepisie. Skarżąca de facto prezentuje własną wersję stanu faktycznego, którą można jej zdaniem wywieść z dowodów zaoferowanych przez strony co jednak w świetle wyżej przedstawionego stanowiska Sądu Najwyższego nie może skutecznie doprowadzić do podważenia oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd meriti.

Skarżąca w wywiedzionej apelacji koncentruje się przede wszystkim na wnioskach, jakie jej zdaniem można wysnuć z zeznań świadka P. K. oraz przesłuchania W. D. za stronę powodową, i na tej podstawie kwestionuje tezy postawione przez Sąd pierwszej instancji o niezawarciu przez strony umowy ramowej o współpracę. Pomija jednak skarżąca, że w znacznej części Sąd Okręgowy swoje ustalenia oparł także na zeznaniach świadka M. C., który przez pewien czas także prowadził negocjacje umowy ramowej z ramienia powódki wzajemnej, i który wprost przyznał, że do zawarcia umowy nie doszło, wskazał, jakie punkty były między stronami sporne – przede wszystkim warunki wypowiedzenia, co było jednym z kluczowych zagadnień, zwłaszcza dla pozwanej wzajemnie. Z jego zeznań wynika, że było sporo punktów rozbieżnych, między innymi także w zakresie polis ubezpieczeniowych, oraz ceny – zadaniem świadka było doprowadzenie do obniżenia cennika stosowanego przez pozwaną wzajemnie (k. 4845), a jak wynika z niekwestionowanych w tym zakresie ustaleń Sądu pierwszej instancji, pozwana wzajemnie zaprzestała wykonywania usług dla powódki wzajemnej z uwagi na nieopłacalność ich dalszego świadczenia według dotychczasowej ceny, a powódka wzajemna nie zaakceptowała nowych stawek proponowanych jej przez pozwaną wzajemnie.

Skarżąca w ramach zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie neguje oceny zeznań świadka C. dokonanej przez Sąd Okręgowy, będących w znacznej mierze podstawą jego ustaleń faktycznych. Zeznania te korelują także z zeznaniami świadka P. K., który również przyznał, że przy negocjacjach co do zawarcia umowy ramowej o współpracę propozycja powódki wzajemnej dotycząca terminu wypowiedzenia nie znalazła akceptacji strony pozwanej wzajemnie, strony nie doszły również do porozumienia w kwestii ceny (k. 4792 ).

W konsekwencji prawidłowy jest wniosek wysnuty przez Sąd Okręgowy na podstawie całokształtu materiału dowodowego, iż strony nie zawarły ostatecznie umowy o współpracę, gdyż nie ustaliły jej wszystkich istotnych warunków. Akcentowana przez skarżącą okoliczność dotycząca czasu trwania współpracy stron - jeden rok i trzy miesiące – według tego samego schematu, tych samych cen, zasad przyjmowania przesyłek od powódki wzajemnej oraz rozliczeń z tego tytułu, nie może być argumentem świadczącym o nawiązaniu trwałego stosunku umownego według zasad, na jakie obecnie powołuje się powódka wzajemna w kontekście zgłoszonego roszczenia odszkodowawczego. Oprócz bowiem wspomnianych wyżej zasad przyjmowania zlecenia przez pozwaną wzajemnie oraz rozliczeń stron, istotną kwestią był także sposób zakończenia współpracy, i na ten temat strony miały odmienne wizje.

Jednoznacznym potwierdzeniem tego jest chociażby treść maila z dnia 1 lipca 2014 r. wysłanego przez T. W. do M. C., w którym wyraźnie wskazuje, że niektóre proponowane postanowienia umowne są dla pozwanej wzajemnie nie do przyjęcia, i wylicza te postanowienia (k. 1984- 1985). Natomiast w dniu 28 sierpnia 2014 r. w mailu kierowanym do W. D. P. K. wskazuje na możliwość negocjacji w kwestiach wymienionych w tym mailu, z jednoczesnym zaznaczeniem, że warunkiem jest zawarcie umowy. Zatem oczywistym jest, iż powódka wzajemna nie mogła uważać, aby strony łączyła wówczas umowa, skoro mówi o jej zawarciu jako warunku do dalszego prowadzenia negocjacji w przedmiocie poszczególnych postanowień. Z kolei odpowiedź W. D. z tej samej daty (k. 1989) zawiera jasne stanowisko pozwanej wzajemnie co do braku możliwości współpracy, o ile nie zostaną przyjęte przez powódkę wzajemną wyższe stawki. W mailu tym W. D. wyjaśnił również przyczyny, dla których wcześniej zgodził się współpracować z powódką wzajemną – jedynie na zasadach testowych dla wypełnienia wolnych przestrzeni ładunkowych (dopełnienie aut), gdyż stawki już wówczas były za niskie, a przy zwiększającym się później wolumenie przesyłek były one nie do przyjęcia dla pozwanej wzajemnie.

Nadto w kolejnym mailu z dnia 29 sierpnia 2014 r. W. D. jednoznacznie sygnalizował P. K. zakończenie współpracy przy braku akceptacji dla podwyżki stawki, a jeżeli proponowane w tym mailu stawki są za wysokie, to W. D. wskazał, iż liczy się z możliwością dalszej współpracy do momentu znalezienia zastępstwa w miejsce pozwanej wzajemnie (k. 1993- 1994). W kolejnym mailu z dnia 2 września 2014 r. (k. 2002- 2003) ponownie wyraźnie zaprzecza, aby kiedykolwiek zaakceptował proponowane mu warunki umowy i ponownie wskazał, że współpraca stron miała charakter testowy, a okres testów przedłużył się z uwagi na styl pracy jednego z pracowników powódki wzajemnej (M. C.). Z uwagi na niemożność dojścia do porozumienia w sprawie treści umowy i cennika, test został zakończony z dniem 31 sierpnia 2014 r.. W. D. potwierdził jednocześnie, że jego firma może przez pewien czas obsługiwać powódkę wzajemną, jednak już po stawkach rynkowych, na zasadach proponowanych przez jego firmę.

W kontekście powyższej korespondencji mailowej chybione są argumenty skarżącej o wadliwej ocenie materiału dowodowego przez Sąd Okręgowy i wadliwych wnioskach wysnutych z tego materiału.

Zauważyć trzeba, iż powódka wzajemna forsowała tezę (sprzeciw od nakazu zapłaty) , że do zawarcia umowy ramowej doszło na skutek wymiany maili z dnia 21 marca 2014 r. ( propozycja powódki wzajemnej) i z dnia 28 kwietnia 2014 r. (odpowiedź pozwanej wzajemnie), przy czym zdaniem skarżącej uwagi pozwanej wzajemnie zawarte w mailu z dnia 28 kwietnia 2014 r. nie zmieniały zasadniczo przesłanego uprzednio projektu; zdaniem powódki wzajemnej, strony przystąpiły do wykonywania umowy na zasadach w niej określonych.

Jednakże już w mailu zwrotnym z dnia 23 kwietnia 2014 r. , T. W. w imieniu pozwanej wzajemnie wskazywał, że zawarcie umowy w przesłanej mu wersji nie jest możliwe (k. 1982), a jego mail z dnia 28 kwietnia 2014 r. zawiera jedynie informację o przesłanym drafcie umowy z uwagami (z adnotacją, że ich uwzględnienie nie powinno zaburzyć kształtu umowy) k. 158.

Jednakże dalsza korespondencja mailowa stron (wyżej przytoczona) jednoznacznie wskazuje, że strony nie doszły do porozumienia co do zawarcia umowy, stąd słusznie Sąd Okręgowy uznał stanowisko powódki wzajemnej za sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym. Korespondencja ta nie dotyczyła bowiem – jak twierdziła powódka wzajemna w sprzeciwie - bieżących spraw związanych z jej wykonywaniem, czy też zmiany jej poszczególnych postanowień, lecz dotyczyła samego zawarcia umowy w wersji korzystnej dla powódki wzajemnej, czemu oponowała pozwana wzajemnie.

Wobec powyższego, w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy również prawidłowo zastosował prawo materialne nie dopatrując się przesłanek odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwaną wzajemnie. Nie doszło bowiem do zawarcia umowy w sposób, o jakim mowa w art. 68 ¹ k.c. , a tym samym pozwanej wzajemnie nie wiązały terminy wypowiedzenia, jakich domagała się powódka wzajemna. Była zatem uprawniona do zaprzestania przyjmowania zleceń od powódki wzajemnej, co zresztą sygnalizowała wyraźnie w mailach kierowanych do powódki wzajemnej na przełomie sierpnia i września 2014 r.

Także w kontekście przywołanego wyżej maila W. D. z dnia 2 września 2014 r. nie może się ostać argumentacja skarżącej, iż pozwana wzajemnie zobowiązała się świadczyć na rzecz powódki wzajemnej usługi do czasu znalezienia nowego przewoźnika – tezę taką skarżąca opierała na mailu z dnia 1 września 2014 r., jednak skoro w późniejszym mailu pozwana wzajemnie uzależniła możliwość współpracy (w okresie przejściowym) od akceptacji zaproponowanych przez nią stawek – co nie nastąpiło, to nie sposób przyjąć, aby powódka wzajemna mogła na tej podstawie skutecznie kierować do pozwanej wzajemnie roszczenia odszkodowawcze.

W odniesieniu do twierdzeń apelacji o uchybieniu przez pozwaną wzajemnie obowiązkowi z art. 746 § 2 k.c., to Sąd Odwoławczy wskazuje, iż łączy się on z takim stanowiskiem skarżącej, że strony pozostawały w stałym stosunku zlecenia, o czym jej zdaniem świadczy fakt utrzymywania relacji gospodarczych przez okres piętnastu miesięcy, i według stałych zasad. Nawet gdyby w taki sposób zakwalifikować całokształt relacji między stronami, to nie sposób zgodzić się z twierdzeniami skarżącej, że powódka wzajemna wypowiedziała umowę bez ważnego powodu , i tym samym jest odpowiedzialna za szkodę.

Z przytoczonej wyżej korespondencji mailowej jednoznacznie wynika, że pozwana wzajemnie zaniechała świadczeń na rzecz powódki wzajemnej z uwagi na zbyt niskie ceny, przy jednoczesnym sukcesywnym zwiększaniu się wolumenu przesyłek i pracochłonności obsługi z tym związanej. Pierwotnie pozwana wzajemnie przystała na takie warunki finansowe, ponieważ miała wolne mocy ładunkowe, (okoliczność ta wynika wprost z niekwestionowanych w tym zakresie ustaleń Sądu a quo), jednak cennik był kwestią sporną dla stron, a powódka wzajemna w negocjacjach nad umową ramową zamierzała wynegocjować nisze ceny niż proponowane przez pozwaną wzajemnie (taka okoliczność wynika z zeznań świadka C.).

Oczywistym jest, iż przedsiębiorca ma prawo świadczyć usługi z uwzględnieniem aktualne sytuacji rynkowej i kierując się rachunkiem ekonomicznym. Swoje stanowisko w tej sprawie wyraziła pozwana wzajemnie jasno chociażby w mailach z dnia 28 sierpnia 2014 r. (k. 1989) i 30 sierpnia 2014 r. (k. 1993), wskazując na stawki rynkowe i koszty świadczenia usług na rzecz powódki wzajemnej. Zatem względy ekonomiczne, czytelnie przedstawione przez pozwaną wzajemnie - wbrew stanowisku skarżącej - z pewnością stanowią ważny powód zezwalający na wypowiedzenie zlecenia w każdym czasie.

Jeśli chodzi o zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 k.p.c. to wskazać trzeba, że przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia istotne znaczenie, a dowód z opinii biegłego sąd dopuszcza wówczas, gdy istnieje konieczność skorzystania z wiadomości specjalnych. Skoro - jak wyżej wskazano - w rozpoznawanej sprawie Sąd a quo uznał, że nie zachodzą przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej wzajemnie wobec powódki wzajemnej na podstawie art. 471 k.c., to tym samym nie zachodziła żadna potrzeba ustalenia wysokości szkody. Jeśli bowiem doszło do pomniejszenia aktywów powódki wzajemnej, to jednakże prawidłowo ustalona przez Sąd Okręgowy sekwencja zdarzeń nie daje podstaw do przypisania pozwanej wzajemnie odpowiedzialności za powyższe.

W konsekwencji zarzut naruszenia wskazanych wyżej przepisów postępowania jest zarzutem chybionym.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną oraz obciążył pozwaną (powódkę wzajemną) kosztami postępowania apelacyjnego, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika ustalonego zgodnie z § 2 pkt 6 w związku z § 10 ust. 1 rozporządzenia pkt Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

SSA Barbara Lewandowska SSA Małgorzata Zwierzyńska SSA Ewa Tomaszewska