Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Rostankowska (spr.)

Sędziowie: SSA Krzysztof Noskowicz

SSA Andrzej Czarnota

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Pankowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w P. M. K.

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2017 r.

sprawy

A. Ł., s. T., ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 158 § 1 k.k., art. 190 § 1 k.k., art. 222 § 1 k.k., art. 280 § 2 k.k.

P. S., s. S., ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 159 k.k.; art. 190 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 13 czerwca 2017 r., sygn. akt IV K 65/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. B. – Kancelaria Adwokacka w G. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu P. S. w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłat za postępowanie odwoławcze od oskarżonych:

- A. Ł. – kwotę 1000 (jeden tysiąc) złotych,

- P. S. – kwotę 300 (trzysta) złotych,

oraz obciąża ich wydatkami tego postępowania w częściach związanych z ich w nim udziałem.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gdańsku rozpoznawał sprawę:

1. A. Ł. oskarżonego o to, że:

I. w nocy z 4 na 5 listopada 2015r. w miejscowości R., działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, uderzając pięściami, kopiąc, spowodował u K. K. (1) obrażenia ciała w postaci stłuczenia twarzy, kończyn górnych, uda prawego, co naruszyło u niego czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na czas poniżej 7 dni, a okoliczności zdarzenia i sposób działania naraziły pokrzywdzonego na obrażenia określone w art.157 § 1 kk, tj. o przestępstwo z art.158 § l kk,

II. w nocy z 4 na 5 listopada 2015r. w miejscowości R., groził K. K. (1) uszkodzeniem ciała oraz pozbawieniem życia, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę ich spełnienia, tj. o przestępstwo z art.190 § 1 kk,

III. w dniu 5 listopada 2015r. w miejscowości R., podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych przez funkcjonariusza Komendy Powiatowej Policji w P. – mł. asp. M. F., naruszył jego nietykalność cielesną w ten sposób, że uderzył go ręką w klatkę piersiową, tj. o przestępstwo z art.222 § 1 kk,

IV. w dniu 3 listopada 2015r. w miejscowości P., przykładając D. S. brzytwę do szyi, grożąc tym samym jej użyciem, doprowadził go do stanu bezbronności, po czym zabrał na jego szkodę pieniądze w kwocie 40,-zł., tj. o przestępstwo z art.280 § 2 kk,

2. P. S. oskarżonego o to, że:

V. w nocy z 4 na 5 listopada 2015r. w miejscowości R., działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, uderzając pięściami, kopiąc oraz uderzając niebezpiecznymi narzędziami w postaci noży, spowodował u K. K. (1) obrażenia ciała w postaci stłuczenia twarzy, kończyn górnych, uda prawego, co naruszyło u niego czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na czas poniżej 7 dni, a okoliczności zdarzenia i sposób działania naraziły pokrzywdzonego na obrażenia określone w art.157 § 1 kk, tj. o przestępstwo z art.159 kk,

VI. w nocy z 4 na 5 listopada 2015r. w miejscowości R., trzymając w ręku noże, groził K. K. (1) uszkodzeniem ciała oraz pozbawieniem życia, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę ich spełnienia, tj. o przestępstwo z art.190 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2017r. w sprawie sygn. akt IV K 65/16:

I. oskarżonego A. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzuconych mu w punktach I. i II. przestępstw, z tym ustaleniem, że stanowią jeden czyn, który zakwalifikował z art.158 § 1 kk w zb. z art.190 § 1 kk w zw. z art.11 § 2 kk i za to przy zastosowaniu art.11 § 3 kk na podstawie art.158 § 1 kk skazał go na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II. oskarżonego A. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie III. przestępstwa, które zakwalifikował z art.222 § 1 kk i za to na podstawie art.222 § 1 kk skazał go na karę roku pozbawienia wolności;

III. oskarżonego A. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu w punkcie IV. przestępstwa, które zakwalifikował z art.280 § 2 kk i za to na podstawie art.280 § 2 kk w zw. z art.33 § 1, 2, 3 kk skazał go na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 100 stawek dziennych grzywny po 30,-zł. każda;

IV. na podstawie art.85 § 1 i 2 kk w zw. z art.86 § 1 kk połączył orzeczone wobec oskarżonego A. Ł. jednostkowe kary pozbawienia wolności i orzekł karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

V. oskarżonego P. S. uznał za winnego popełnienia zarzuconych mu w punktach V. i VI. przestępstw, z tym ustaleniem, że stanowią jeden czyn, który zakwalifikował z art.159 kk w zb. z art.190 § 1 kk w zb.11 § 2 kk. i za to przy zastosowaniu art.11 § 3 kk na podstawie art.159 kk skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności;

VI. na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:

• oskarżonego A. Ł. okres od dnia 5 listopada 2015r. do dnia 13 czerwca 2017r.,

• oskarżonego P. S. w dniu 5 listopada 2015r.;

VII. na podstawie art.44 § 2 kk orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych w postaci rękojeści brzytwy oraz noża, znajdujących się na kartach 20 i 41E akt sprawy;

VIII. na podstawie art.29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. W. B., tytułem nieuiszczonych kosztów obrony z urzędu, kwotę brutto 4.206,60 zł.;

IX. na podstawie art.626 § 1 kpk w zw. z art.627 kpk, art.633 kpk oraz na podstawie art.1, art.2 ust.1 pkt 4 i 5, art.3 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wymierzył opłaty wobec:

• oskarżonego A. Ł. w kwocie 1.000,-zł.,

• oskarżonego P. S. w kwocie 300,-zł.

Apelacje od wyroku wywiedli obrońcy oskarżonych.

Obrońca oskarżonego P. S. zarzucił orzeczeniu:

I. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w pkt V wyroku, mający wpływ na jego treść polegający na bezpodstawnym uznaniu, na podstawie zeznania świadka K. K. (2), że widziała i słyszała jak oskarżony S. trzyma nóż („przykładali nóż”) i grozi poszkodowanemu, podczas gdy świadek K. K. (2) przed Sądem, zeznała nie widziała opisanego zajścia, tylko chciała pomóc poszkodowanemu dlatego złożyła wcześniej zeznania w obciążającej oskarżonego S. treści,

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w pkt V wyroku, mający wpływ na jego treść polegający na nietrafnym i dowolnym uznaniu przez Sąd związku przyczynowo skutkowego, a mianowicie że obrażenia których doznał poszkodowany K. K. (1) powstały w związku przyczynowo skutkowym z działaniami lub zaniechaniami oskarżonego P. S., podczas gdy to po pierwsze oskarżony A. Ł. zadał uderzenia pięścią, a po wtóre część obrażeń poszkodowany doznał uciekając z nożem w ręce i tracąc co rusz równowagę na odcinku około 300 metrów, jak widać na ujawnionym zapisie z monitoringu wizyjnego, który spójnie z zeznaniami pozostałych świadków o ilości wypitych butelek wódki wskazuje na stan upojenie alkoholowego poszkodowanego, powodujący brak utrzymania równowagi,

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w pkt V wyroku, mający wpływ na jego treść w postaci dowolnego uznania, że doszło do pobicia z użyciem noża, podczas gdy z nożem biegł tylko poszkodowany, a w czasie krytycznego zajścia w domu oskarżony nie używał żadnego niebezpiecznego przedmiotu w postaci noża, ani nie używał też psa jako „innego podobnego niebezpiecznego przedmiotu” a wskazać warto że pies ugryzł tylko w chwili szarpania poszkodowanego z oskarżonym A. Ł., następnie został spuszczony ze smyczy w trakcie zajścia poza domem, jednak już nie ugryzł nikogo. Błąd w ustaleniach faktycznych doprowadził do błędnej kwalifikacji czynu przez Sąd I instancji jako pobicia z użyciem niebezpiecznego narzędzia,

IV. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art.4 i 7 kpk poprzez nie dokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i w konsekwencji bezpodstawnego zakwestionowania wyjaśnień oskarżonego S., w części w której podał, iż w trakcie krytycznego momentu opisanego w V pkt wyroku uderzył poszkodowanego otwartą dłonią - „dał mu tylko z liścia” oraz bezpodstawnego odmówienia waloru wiarygodności zeznaniom świadka K. K. (2) złożonym przed Sądem, która wskazała że jej motywem przy składaniu pomówienia była chęć pomocy poszkodowanemu wtedy w rewanżu na oskarżonych - „bo on chciał się zemścić na oskarżonych”

ewentualnie

V. rażącej niewspółmierności kary orzeczonej w pkt V wyroku, podczas gdy pokrzywdzony przyjął przeprosiny od oskarżonego S., razem przyjechali jednym samochodem na rozprawę, a poszkodowany nie żywi urazy do oskarżonego S. i zeznał przed Sądem „Nie chcę żeby S. był ukarany za to co mówił, pojednaliśmy się. Nie chcę aby był ścigany ani ukarany za te groźby. Jeżeli można chciałbym cofnąć ten wniosek o ściganie i ukaranie za te groźby. Poza obtarciami naskórka nie miałem żadnych obrażeń, goiło się to parę dni.” A obecnie oskarżony i poszkodowany poprawnie mieszkają koło siebie, a wymierzając surowość kary Sąd I instancji nie rozważył należycie dyrektywy z art.53 kk wskazującej na rozważenie zachowania się oskarżonego po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

Wniósł o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów obrony z urzędu w postępowaniu apelacyjnym nie pokrytych w całości ani w części wraz z podatkiem VAT.

Obrońca oskarżonego A. Ł. zaskarżył wyrok w części, tj. w zakresie pkt. I, III, IV części wstępnej zarzucając mu:

1. art.7 kpk w zw. z art.410 kpk poprzez oparcie poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń w zakresie zarzuconych oskarżonemu w pkt. I, II, IV aktu oskarżenia czynów na dowolnie wybranej części materiału dowodowego, wybiórcze potraktowanie dowodów i oparcie wyroku nie na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, lecz na wybranych jego fragmentach, w sposób sprzeczny z obowiązkiem dochodzenia prawdy, w sposób niespełniający wymogu rozważenia wszystkich dowodów w ich całokształcie i we wzajemnym powiązaniu;

2. art.7 kpk poprzez przewartościowanie dowodów przemawiających na niekorzyść oskarżonego tj. zeznań D. S., S. B., A. D., K. K. (1), K. K. (2), P. W. (w zakresie tych zeznań które Sąd meriti uznał za wiarygodne, a które legły u podstaw przypisania oskarżonemu odpowiedzialności za czyny opisane w pkt. I, II, IV aktu oskarżenia) przy jednoczesnej deprecjacji dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego, w tym wyjaśnień samego oskarżonego, wyjaśnień P. S. oraz K. K. (2) (złożonych przed Sądem, w których zaprzeczyła swoim uprzednim zeznaniom) A. D. (złożonych przed Sądem, w których zaprzeczył swoim uprzednim zeznaniom), K. Ż. które Sąd meriti uznał za niewiarygodne lub też całkowicie pominął w procesie orzekania, a które korespondowały z wyjaśnieniami oskarżonego;

3. art.424 § 1 pkt 1 kpk poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyrażające się w braku wskazania jakichkolwiek podstaw dla wybiórczego potraktowania (wręcz pominięcia) w procesie orzekania dowodów w postaci zeznań świadków K. K. (1) (w zakresie, w jakim cofnął on wniosek o ściganie oskarżonego za czyn opisany w pkt. II aktu oskarżenia), K. K. (2), A. D. złożonych przed Sądem, które to zeznania zasadniczo odbiegały od treści depozycji złożonych w przez w/w świadków postępowaniu przygotowawczym, podczas gdy - po pierwsze - w myśl dyspozycji przywołanego przepisu na Sądzie Okręgowym spoczywał obowiązek wskazania i ocenienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie, po wtóre zaś rzeczona wadliwość uzasadnienia pozostaje tego rodzaju, iż sąd odwoławczy nie może w sposób merytoryczny i pełny ustosunkować się do zarzutów środka odwoławczego, a tym samym dokonać skutecznej kontroli odwoławczej;

4. art.414 § 1 kpk poprzez uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu w pkt. II aktu oskarżenia (czyn z art.190 kk) podczas gdy w toku rozprawy pokrzywdzony K. K. (1) (vide: k.98 verte) cofnął wniosek o ściganie w zakresie tegoż czynu, w związku z czym ujawniła się negatywna przesłanka procesowa określona dyspozycją art.17 § 1 pkt 9 kpk;

5. art.9 § 1 kpk z zw.192 § 2 kpk poprzez brak przesłuchania świadków K. K. (2), A. D. oraz D. S. przy udziale biegłego psychologa, podczas gdy w toku rozprawy ujawniły się wątpliwości (wobec K. K. (2) - z uwagi na przyznany przez nią w toku przesłuchania przed Sadem fakt długoletniego zażywania leków o charakterze psychotropowym; wobec A. D. - z uwagi na przyznany przez niego w toku przesłuchania przed Sądem fakt zażywania leków o charakterze psychotropowym; wobec D. S. - z uwagi na fakt, iż przyznał się on do okazjonalnego zażywania substancji narkotycznych i na co też wskazywał pośrednio świadek A. D.), co do stanu psychicznego świadków, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez nich spostrzeżeń;

6. art.7 kpk poprzez przyjęcie za w całości wiarygodne depozycji D. S. (w zakresie w jakim Sąd Okręgowy przypisał oskarżonemu odpowiedzialność za czyn z pkt. IV aktu oskarżenia), podczas gdy zeznania tego świadka nie znajdowały oparcia w innych źródłach dowodowych, a wręcz pozostawały sprzeczne z zeznaniami świadka A. D. w zakresie istotnych okoliczności przebiegu zdarzenia z dnia 3 listopada 2015r.;

7. art.7 kpk poprzez uznanie za w całości za wiarygodne i „konsekwentne" zeznań złożonych w toku postępowania" przez K. K. (2), podczas gdy zeznania w/w świadka złożone w toku postępowania przygotowawczego, a następnie w toku rozprawy przed Sądem pozostawały diametralnie różne i wzajemnie się wykluczały;

8. art.7 kpk poprzez uznanie za w całości za wiarygodne i „co do zasady zbieżne z zeznaniami S. B. i, jak również z tym co w trakcie postępowania zeznał D. S." zeznań A. D. podczas gdy zeznania w/w świadka złożone w toku postępowania przygotowawczego, a następnie w toku rozprawy przed Sądem pozostawały diametralnie różne i wzajemnie się wykluczały, co więcej wprost świadek D. D. zeznał (obok innych rozbieżności), iż to nie pokrzywdzony D. S. dzwonił do niego bezpośrednio po zdarzeniu z dnia 3 listopada 2015r. (na co wskazywał w swoich depozycjach zarówno D. S., jak i S. B. i która to okoliczność stała się istotnym elementem ustalonego przez Sąd meriti stanu faktycznego);

w konsekwencji obrazy ww. przepisów postępowania zarzucił Sądowi Okręgowemu dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, które miały wpływ na jego treść, a polegających na ustaleniu, iż oskarżony ponosi odpowiedzialność w zakresie czynów opisanych w pkt. 1, II, IV aktu oskarżenia, podczas gdy w materiale dowodowym ujawnionym w toku postępowania brak jest ku temu wystarczających i jednoznacznych dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego skazania oskarżonego w zakresie tychże czynów.

Wniósł:

- o uchylenie zaskarżonej części wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w zakresie czynów opisanych pkt. I, IV aktu oskarżenia,

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie czynu opisanego w pkt II aktu oskarżenia i umorzenie postępowania,

ewentualnie:

- o zmianę zaskarżonej części wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów z pkt. I, IV aktu oskarżenia,

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie czynu opisanego w pkt. II aktu oskarżenia i umorzenie postępowania.

Oskarżyciel publiczny złożył odpowiedź na apelacje obrońców oskarżonych wnosząc o ich nieuwzględnienie i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obie apelacje są bezzasadne i jako takie nie zasługują na uwzględnienie.

Z uwagi na fakt, że tylko obrońca oskarżonego A. Ł. złożył wniosek o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego, tylko do zarzutów podniesionych w jego apelacji odniesie się Sąd Apelacyjny w niniejszym uzasadnieniu, zgodnie z treścią przepisu art.457 § 2 kpk.

W pierwszej kolejności Sąd II instancji odniesie się do najdalej idącego zarzutu, tj. dotyczącego orzeczenia o zarzucie z art.190 kk mimo cofnięcia wniosku o ściganie przez pokrzywdzonego K. K. (1). Na wstępie wskazać należy, że podnosząc takie okoliczności skarżący winien sformułować zarzut bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art.439 § 9 kpk w zw. z art.17 § 1 pkt 10 kpk, nie zaś mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy art.414 § 1 kpk. Błędnie zatem wskazano również na przepis art.17 § 1 pkt 9 kpk. Wskazana bowiem okoliczność, tj. cofnięcie wniosku o ściganie (gdyby była prawnie skuteczna) – stanowi brak wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej (art.17 § 1 pkt 10 kpk), nie zaś brak skargi uprawnionego oskarżyciela (art.17 § 1 pkt 9 kpk). Uprawnionym oskarżycielem w przypadku przestępstwa z art.190 kk jest bowiem prokurator, gdyż przestępstwo to jest ścigane z oskarżenia publicznego a prokurator wniósł w tym zakresie akt oskarżenia. Nie ma racji skarżący podnosząc, że cofnięcie wniosku o ściganie w realiach rozpoznawanej sprawy winno skutkować umorzeniem postępowania w zakresie zarzuconego oskarżonemu A. Ł. czynu z art.190 kk. Zgodnie bowiem z art.12 § 3 kpk, na etapie postępowania jurysdykcyjnego wniosek o ściganie może być cofnięty za zgodą sądu do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej; przewód sądowy zaś rozpoczyna się od przedstawienia zarzutów oskarżenia przez oskarżyciela (art.385 § 1 kpk). Cofnięcie zatem wniosku przez pokrzywdzonego w toku rozprawy (k.98v akt sprawy) nie wywołuje skutków prawnych o jakich mowa w zarzucie apelacji.

Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie może przynieść również zarzut obrazy art.192 § 2 kpk. Na wstępie wskazać należy, iż zbędnym było powołanie również w tym miejscu określonej w art.9 § 1 kpk zasady działania z urzędu, skoro sama treść art.192 § 2 kpk wskazuje na działanie sądu lub prokuratora z urzędu. Skoro Sąd I instancji nie zarządził przesłuchania wskazanych przez apelującego świadków: K. K. (2), A. D. i D. S. w obecności biegłego psychologa to oznacza to, iż nie dostrzegł aby zachodziły przesłanki z art.192 § 2 kpk. Sąd Apelacyjny podziela to stanowisko. Podstawy do zastosowania tego przepisu nie może stanowić samo w sobie zażywanie przez świadków substancji psychoaktywnych, zwłaszcza (jak w przypadku świadka D. S. – okazjonalnie). Podstawy do zastosowania tego przepisu nie może stanowić również wskazywana przez skarżącego odmienność zeznań składanych przez świadków na kolejnych etapach postępowania karnego. Depozycje te podlegają bowiem swobodnej ocenie sądu orzekającego. Szczegółowo Sąd Apelacyjny odniesie się do tej kwestii w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Rację ma skarżący zarzucając Sądowi I instancji nie w pełni zgodną z zasadami określonymi w art.7 kpk i art.410 kpk ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Nie może to jednak skutkować uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, o co wnosił. Brak jest również podstaw do zmiany orzeczenia i uniewinnienia oskarżonego A. Ł. od popełnienia przypisanych mu czynów.

Przed przystąpieniem do szczegółowego rozważania zarzutów apelacji dotyczących oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków podkreślenia wymaga, że po 1 lipca 2015r. zasadniczym zmianom uległy przepisy dotyczące postępowania odwoławczego, zmieniające charakter tego postępowania z dominującej dotychczas funkcji kontrolnej w kierunku funkcji kontrolno-merytorycznej, zwiększona została zatem apelacyjność postępowania odwoławczego. W szczególności zmianom uległy przepisy dotyczące postępowania dowodowego przeprowadzanego przed sądem odwoławczym oraz podstaw uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Obecnie podstawą wydania przez sąd odwoławczy orzeczenia o charakterze kasatoryjnym nie może być konieczność ponownej oceny materiału dowodowego przez Sąd I instancji (chyba, że zachodzą warunki z art.454 kpk). Z przepisu art.437 § 2 zd. 2 kpk wynika obowiązek reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy, co w połączeniu z uprawnieniami do szerokiego przeprowadzania postępowania dowodowego powoduje, że ciężar merytorycznego rozpoznania sprawy spada na sąd drugiej instancji. W działalności sądu odwoławczego obecnie akcent jest położony na merytoryczny, a nie wyłącznie kontrolny charakter postępowania odwoławczego. Funkcją tego sądu nie jest powtórzenie całego postępowania dowodowego, ale ponowienie lub uzupełnienie materiału dowodowego w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego przeprowadzenia kontroli odwoławczej w celu dokonania ustaleń faktycznych zgodnych z prawdą (art.2 § 2 kpk). Jednak nadal sąd odwoławczy ma szerokie uprawnienia do czynienia odmiennych ustaleń faktycznych i dokonywania własnej oceny dowodów bez konieczności uzupełnienia lub ponowienia postępowania dowodowego. W postępowaniu odwoławczym dominuje pośredniość zapoznania się z dowodami charakterystyczna dla kontrolnego (rewizyjnego) modelu postępowania odwoławczego. Poza wypadkami wskazanymi w art.439 § 1 kpk i art.454 kpk jedyną zatem podstawą przekazania sprawy do ponownego rozpoznania jest potrzeba przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości. Sąd Apelacyjny takiej potrzeby nie stwierdza, a i sam skarżący nie wskazuje na nią w wywiedzionym środku odwoławczym. Nie zaistniały również w przedmiotowej sprawie podstawy z art.439 § 1 kpk, jak również – wobec wydania wyroku skazującego – zastosowania nie ma przepis art.454 kpk. Wskazać również w tym miejscu należy, że obecnie podstawą uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania nie może być okoliczność, że uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art.424 kpk (art.455a kpk). Reasumując zatem – stwierdzone uchybienia w ocenie materiału dowodowego jakich dopuścił się Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie, o których będzie mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia nie uniemożliwiają – wbrew stanowisku skarżącego – kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie wskazać należy, że o wiarygodności dowodu nie świadczy sam w sobie etap postępowania, na jakim dowód ten jest przeprowadzany. I tak w szczególności zeznania świadków składane przed sądem nie są „automatycznie” bardzie wiarygodne od składanych na etapie postępowania przygotowawczego. Wszystkie dowody podlegają swobodnej ocenie sądu, w powiązaniu również z pozostałym materiałem dowodowym i na jej podstawie dokonywana jest ocena ich wiarygodności.

Rację ma skarżący twierdząc, że Sąd Okręgowy oceniając zeznania świadka K. K. (2) nie dostrzegł zdaje się, iż na etapie postępowania jurysdykcyjnego świadek zmieniła swoje depozycje odnośnie przebiegu zdarzenia opisanego w pkt. I zaskarżonego wyroku. Nie sposób zatem uznać, jak uczynił to ten sąd, że zeznania świadka były konsekwentne w toku postępowania (str.19 uzasadnienia wyroku). Oceniając zeznania świadka złożone zostały na etapie postępowania jurysdykcyjnego uznać je należy za niewiarygodne, a zatem trafnie Sąd I instancji dał wiarę zeznaniom K. K. (2) złożonym w postępowaniu przygotowawczym. Podkreślenia wymaga, że świadek jako pierwsza poinformowała organy ścigania o zdarzeniach opisanych w pkt. I zaskarżonego orzeczenia a jej zeznania złożone kilkanaście godzin po zdarzeniu. Szczegółowość relacji i jej zbieżność z zeznaniami pokrzywdzonego K. K. (1) składanych w toku postępowania przygotowawczego również w dzień po zdarzeniu (k.22-23 protokołów przesłuchania świadka) czynią je wiarygodnymi a polegające na prostym im zaprzeczeniu zeznania składane przed sądem jawią się jako niewiarygodne. Na wstępie wskazać należy, że świadek w tych zeznaniach zaprzecza nawet okolicznościom, którym nie zaprzeczał oskarżony A. Ł., tj. awanturze i szarpaninie z pokrzywdzonym w czasie zdarzenia (k.119 akt śledztwa). Teza świadka o rzekomej zemście, jaką miał się kierować pokrzywdzony a za jego namową świadek, nie znalazła żadnego potwierdzenia. Stanowisko, że świadek zeznała to, o co prosił ją K. K. (1) pozostaje również w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania. Skoro – jak twierdzi świadek (k.304v akt sprawy) policja przyszła rano, świadek wcześniej spała a pokrzywdzony znajdował się pod wpływem alkoholu to kiedy miał on jej przedstawić swoją wersję wydarzeń i to sposób tak szczegółowy jak świadek to przedstawiła w swych pierwszych zeznaniach. Zwłaszcza, że jak zeznała - na komisariacie była już o 8 rano (k.305 akt sprawy). Wskazać również należy na zeznania świadka P. W., który konsekwentnie podawał, że widział oskarżonych krzyczących na pokrzywdzonego na miejscu zdarzenia (k.29 protokołów przesłuchania świadków, k.306 akt sprawy). Okoliczność, że nie widział ran na ciele K. K. (1) sama w sobie nie deprecjonuje szczegółowych i zbieżnych ze sobą zeznań wskazanych wyżej świadków. Nadto wskazać należy na konsekwentne zeznania świadka P. D., który widział pokrzywdzonego bezpośrednio po zdarzeniu. K. K. (1) mówił, że go pobito i świadek widział na nim ślady pobicia (k.32v protokołów przesłuchania świadków, k.97v-98 akt sprawy). Podkreślenia wymaga, że również na rozprawie, w toku której przyjął przeprosiny oskarżonego A. Ł. a więc nie był do niego wrogo nastawiony, pokrzywdzony nadal podtrzymywał zwoje zeznania odnośnie pobicia go przez oskarżonych (k.98 akt sprawy). Wskazać również należy na wnioski opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej, które wskazują, że stwierdzone u pokrzywdzonego otarcia naskórka na twarzy mogły powstać w wyniku urazu zadane pięścią (a więc nie na skutek upadku – co sugerowała świadek K. K. (2) zeznając przed sądem), a obrażenia na przedramionach oraz udzie mogły powstać na skutek urazu zadanego nożem.

Reasumując zatem tę część rozważań – mimo iż Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swego orzeczenia nie wskazał na treść zeznań świadka K. K. (2) złożonych w toku postępowania jurysdykcyjnego, trafnie swe ustalenia poczynił w oparciu o uznane za wiarygodne zeznania tego świadka złożone w postępowaniu przygotowawczym. Zeznania te bowiem znalazły potwierdzenie w innych – wskazanych wyżej dowodach. Sprzeczne zaś z nimi zeznania złożone w toku postępowania jurysdykcyjnego są gołosłowne i częściowo sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania.

Podobnie na walor wiarygodności nie zasługują złożone przed sądem zeznania świadka A. D.. Świadek zaprzeczył swoim zeznaniom złożonym w toku postępowania przygotowawczego twierdząc, że nie złożył zeznań wskazanej tam treści. Podobnie jak w wypadku zeznań świadka K. K. (2), Sąd Okręgowy nie ocenił tych zeznań, mimo że przeprowadził ten dowód; uczyni to zatem Sąd Apelacyjny. Zeznania świadka A. D. złożone w postępowaniu przygotowawczym znalazły potwierdzenie w zeznaniach pokrzywdzonego, który podał, że po zdarzeniu przypisanym oskarżonemu A. Ł. w pkt III zaskarżonego orzeczenia zadzwonił do świadka i opisał je. Nie znajduje żadnego uzasadnienia twierdzenie, że ktoś sfałszował protokół przesłuchania świadka A. D.. Wskazać nadto należy, że zeznania tego świadka nie mają zasadniczego znaczenia dla kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego A. Ł. w omawianym zakresie. Zachowanie oskarżonego bowiem znalazło potwierdzenie nie tylko w konsekwentnych zeznaniach pokrzywdzonego D. S. ale również w zeznaniach świadka S. B., który podawał, iż pokrzywdzony opisał mu inkryminowane zdarzenie, tj. fakt, że oskarżony grożąc mu brzytwą odebrał mu połowę wygranej (k.69 protokołów przesłuchania świadków). Wyjaśnienia oskarżonego A. Ł. i współoskarżonego P. S. zostały poddane swobodnej ocenie przez Sąd I instancji (str.15-17 uzasadnienia wyroku). Skarżący poza stwierdzeniem w pkt. 2 zarzutów apelacji, że doszło do deprecjacji tych wyjaśnień nie rozwinął w jakikolwiek sposób tych zarzutów, co zwalnia Sąd II instancji do szerszego odniesienia się do tego zarzutu. Dokonana bowiem przez Sąd I instancji ocena tych dowodów zyskała jego pełna aprobatę. Wskazać jedynie należy w tym miejscu, że w polskim procesie karnym oskarżony nie ma obowiązku mówienia prawdy i dostarczania dowodów swej winy a linię obrony może kształtować dowolnie. Jego wyjaśnienia, podobnie jak każdy inny dowód podlegają swobodnej ocenie sądu.

Aprobaty Sądu Apelacyjnego nie zyskał również zarzut dowolnej oceny zeznań świadka K. Ż.. Sąd Okręgowy bowiem dokonał oceny tego dowodu (str.18 uzasadnienia wyroku) a okoliczność, że ocena skarżącego jest odmienna nie może sama w sobie skutkować uznaniem, że ocena sądu jest błędna. Również i w tym wypadku skarżący nie przedstawił szerszych argumentów na poparcie tego zarzutu wskazując jedynie na zbieżność tych zeznań z (uznanymi przez sąd za niewiarygodne w tym zakresie) wyjaśnieniami oskarżonego A. Ł..

Wobec powyższego za chybiony uznać należy zarzut mających wpływ na treść orzeczenia błędów w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie winy oskarżonego A. Ł. w zakresie przypisanych mu czynów.

Z uwagi na powyższe oraz nie stwierdzając zaistnienia przesłanek z art.439 kpk i art.440 kpk, Sąd Apelacyjny zaskarżone orzeczenie utrzymał w mocy.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na mocy art.626 § 1 kpk, art.627 kpk, art.634 kpk, art.1, art.2 ust.1 pkt 5, art.3 ust.1, art.6 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych obciążając nimi oskarżonego w części związanej z jego w nim udziałem. Nie znalazł bowiem podstaw do zwolnienia go od obowiązku ich ponoszenia.