II AKa 417/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2016-01-13
- Tytuł:
- Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2016-01-13
- Data orzeczenia:
- 13 stycznia 2016
- Data publikacji:
- 3 listopada 2016
- Data uprawomocnienia:
- 13 stycznia 2016
- Sygnatura:
- II AKa 417/15
- Sąd:
- Sąd Apelacyjny w Gdańsku
- Wydział:
- II Wydział Karny
- Przewodniczący:
- Wojciech Andruszkiewicz
- Sędziowie:
-
Dariusz Kala
- Protokolant:
- st. sekr. sądowy Monika Żylińska
- Hasła tematyczne:
- Szkoda , Środki Karne , Naprawienie Szkody
- Podstawa prawna:
- art. 437 § 1 i 2 kpk, art. 46 § 1 i 2kk, art. 4 § 1 kk, art. 148 § 2 pkt. 2 kk w zw. z art. 280 § 2 kk
- Teza:
- Istotne jest udzielenie odpowiedzi na fundamentalne pytanie: czy w odniesieniu do środków kompensacyjnych określonych w art. 46 k.k. zastosowanie znajdują reguły z art. 4 § 1 k.k. Sądowi Apelacyjnemu znane są poglądy zgodnie z którymi brak jest obecnie dostatecznych argumentów, by regulacje dotyczące środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 k.k. obejmować zasadą intertempolarną z art. 4 § 1 k.k., wyrażone m.in. przez Włodzimierza Wróbla w Komentarzu „Nowelizacja prawa karnego 2015 r.”, Kraków 2015, str. 934-935. Sądowi odwoławczemu w niniejszym składzie bliskie są jednak poglądy, przedstawiane już niejednokrotnie, zgodnie z którymi zasada powyższa znajduje zastosowanie także do środków kompensacyjnych (Duże komentarze Becka, M. Królikowski, R. Zawłocki (redaktorzy), Kodeks karny, Część ogólna, Tom I., 3 wydanie Warszawa 2015, str. 201; Kodeks Karny Komentarz, 3 wydanie, A. Grześkowiak, K. Wiak (redaktorzy), Komentarze kompaktowe CH Beck, Warszawa 2015, str. 63). Pojęcie „ustawa” użyte w przywołanym przepisie należy odnosić bowiem do całego obowiązującego w danym czasie stanu prawnego dotyczącego badanego czynu (w tym wypadku przypisanego jako pierwszy), a więc do całokształtu konsekwencji karnoprawnych wynikających dla sprawcy z zastosowania konkurujących ze sobą ustaw, a do takich należą również uregulowania dotyczące środków kompensacyjnych. Dla sprawców nie pozostaje przecież obojętne czy i jakie środki kompensacyjne mogą zostać wobec nich orzeczone. Bez wątpienia kluczowe znaczenie dla orzekania obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia mają przepisy prawa cywilnego, ale regulacja, która to umożliwia znajduje się w Kodeksie karnym. W treści art. 46 § 1 k.k. nie zawarto prostego przeniesienia do przepisów prawa cywilnego, ale określono warunki, w których to następuje. Uprzednio naprawienie szkody i zasądzenie zadośćuczynienia na podstawie art. 46 § 1 k.k. miało charakter środka karnego, a więc środka o charakterze represyjnym, a na dalszym planie również kompensacyjnym. Obecnie jest to środek kompensacyjny, ale nadal możliwość, czy obowiązek jego orzeczenia oznacza dla skazanego określone konsekwencje, często bardzo istotne i jest to możliwe dzięki takiemu, a nie innemu brzmieniu przepisu Kodeksu karnego. Należy też mieć na uwadze, że obecnie ze względu na treść znowelizowanego art. 56 k.k. nastąpiło wyłączenie wskazanego środka spod działania zasad wymiaru kary określonych w art. 53 k.k., art. 54 § 1 k.k., art. 55 k.k. Wyłączenie to oznacza, że obecnie przy jego orzekaniu nie mają znaczenia stopień winy, stopień społecznej szkodliwości czynu sprawcy ani indywidualno i generalno-prewencyjne cele kary określone w art. 53 § 1 k.k. To przecież oznacza, że aktualnie, inaczej niż uprzednio, na przykład względy prewencji indywidualnej nie będą miały wpływu na wysokość orzekanego środka, uprzednio mogły doprowadzić do zmniejszenia wysokości odszkodowania czy zadośćuczynienia. Alternatywnym środkiem kompensacyjnym w stosunku do odszkodowania i zadośćuczynienia jest nawiązka z art. 46 § 2 k.k., stanowiąca postać w pewnym sensie zryczałtowanego odszkodowania, czy zadośćuczynienia. W przepisie tym wymieniono określone warunki orzekania o nawiązce. Nowela z dnia 20 lutego 2015 r. nadała nowe brzmienie również przepisowi art. 46 § 2 k.k., z jednej strony ograniczając możliwość sięgania po przewidzianą w nim nawiązkę, z drugiej zaś podwyższając jej wysokość i rozszerzając krąg jej potencjalnych beneficjentów. Bez wątpienia w tym wypadku mamy do czynienia z określonymi konsekwencjami karnoprawnymi dla sprawców przestępstw, które zostały odmiennie ukształtowane w ustawie „starej” i „nowej”, a zatem nie powinno budzić wątpliwości, że do tej regulacji znajdują zastosowanie reguły określone art. 4 § 1 k.k. Nie można też nie dostrzec, że treść § 2 i § 1 art. 46 k.k. są ze sobą ściśle związane, bo orzeczenie nawiązki jest możliwe (obecnie), gdy orzeczenie obowiązku z § 1 jest znacznie utrudnione (uprzednio takiego ograniczenia nie było). Ten związek sprawia, że reguły określone w art. 4 § 1 k.k. powinny mieć zastosowanie zarówno do § 1 i § 2 art. 46 k.k.
- Istotność:
Dodano:
,
Opublikował(a):
Monika Nowacka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: Wojciech Andruszkiewicz, Dariusz Kala
Data wytworzenia informacji:
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: Wojciech Andruszkiewicz, Dariusz Kala
Data wytworzenia informacji: