Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Ewa Giezek
Sędziowie:	SA Dorota Gierczak SA Monika Koba (spr.)
Protokolant:	staż. Jan Kotula

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2013 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa T. T.

przeciwko Spółdzielni Pracy (...) w G.

o ustalenie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 21 grudnia 2012 r. sygn. akt XV C 880/12

I/ oddala apelację;

II/ zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 135 (sto trzydzieści pięć)

złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

I ACa 353/13

UZASADNIENIE

W ostatecznie sformułowanym żądaniu powód T. T. domagał się ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Pracy (...) w G. z dnia 2 października 2003 r. w sprawie przyjęcia w poczet członków Spółdzielni (...), A. W., K. D. oraz L. D. jako sprzecznej z treścią art.57 prawa spółdzielczego.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa argumentując, iż powód nie ma legitymacji czynnej i interesu prawnego w domaganiu się ustalenia nieważności spornej uchwały.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił powództwo i orzekł o kosztach postępowania zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, iż T. T. był prezesem zarządu Spółdzielni Pracowniczej R. w G., a H. D. i G. D. członkami zarządu pozwanej spółdzielni. Uchwałą nr (...) z dnia 17 grudnia 2008 r. rada nadzorcza zawiesiła w czynnościach prezesa zarządu T. T..

Uchwałą nr(...) z dnia 27 września 2001 r. członkowie Spółdzielni (...) w G. na członków rady nadzorczej powołali R. K., Z. K. oraz J. T.. R. K. jest siostrą H. D., a Z. K. jest matką H. D.. Uchwałą Nr (...) walnego zgromadzenia Spółdzielni Pracy (...) z dnia 17 grudnia 2008 r. w skład trzyosobowej rady nadzorczej pozwanej powołano: G. D., H. D. oraz R. K..

Wyrokiem zaocznym z dnia 27 listopada 2009 r. wydanym w sprawie o sygn. akt l C 1639/08 Sąd Okręgowy w Gdańsku uchylił uchwałę nr (...) Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Pracy (...) w G. w sprawie powołania członków rady nadzorczej pozwanej w składzie: G. D., H. D. i R. K..

Deklaracją z dnia 5 września 2003 r. M. T., L. D., K. D. złożyli zamiar przystąpienia do Spółdzielni Pracy (...) w G.. Uchwałą z dnia (...) r. osoby te zostały przyjęte na członków pozwanej Spółdzielni.

Pismem z dnia 11 stycznia 2011 r. uczestnik postępowania - Spółdzielnia Pracy (...) złożyła skargę o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt VII NS Rej. KRS (...) zakończonej postanowieniem wydanym w dniu 29 października 2011 r. w przedmiocie ustanowienia dla Spółdzielni Pracy (...) z siedzibą w G. kuratora w osobie M. S.. Skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia z dnia 29 października 2010 r. oraz umorzenie postępowania w sprawie.

Postanowieniem z dnia 10 maja 2012 r. Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku zawiesił postępowanie w sprawie o sygn. akt GD VII Ns Rej KRS (...).

Postanowieniem z dnia 17 października 2012 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku XII Wydział Gospodarczy - Odwoławczy na skutek zażalenia Spółdzielni Pracy (...) uchylił przedmiotowe postanowienie. Aktualnie postępowanie toczące się przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku jest w toku.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o treść dokumentów złożonych w toku procesu oraz dokumentów zgromadzonych w aktach spraw toczących się przed sądem rejestrowym gdyż nie znalazł podstawy do kwestionowania ich autentyczności. Sąd nie uwzględnił zeznań stron, gdyż się wykluczały, a wystarczające dla ustalenia stanu faktycznego były załączone do akt dokumenty urzędowe i prywatne. Sąd nie wziął pod uwagę także zeznań świadka A. W., ponieważ nie posiadał on wiadomości istotnych dla rozstrzygnięcia.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał powództwo za niezasadne z uwagi na brak interesu prawnego w jego wytoczeniu i na podstawie art. 189 kpc a contrario oddalił je.

Powód wskazał, że interes prawny w wytoczeniu powództwa związany jest bezpośrednio ze sprawą toczącą się przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku, w której powód, będący wnioskodawcą, zwrócił się o ustanowienie kuratora dla pozwanej oraz zobowiązanie powołanego kuratora do likwidacji spółdzielni. W ocenie powoda koniecznym jest uchylenie zaskarżonej uchwały, której funkcjonowanie, zmierza w sposób nieuczciwy do zablokowania i znacznego utrudnienia prawidłowego biegu postępowania w sprawie likwidacji pozwanej.

W ocenie Sądu Okręgowego skoro powód wskazał, że wyrok ustalający pozwoli mu na usprawnienie postępowania - dotyczącego ustanowienia kuratora i w konsekwencji likwidację pozwanej - toczącego się przed Sądem Rejonowym w (...), uznać należy, że nie ma on interesu prawnego w uzyskaniu orzeczenia ustalającego o treści oznaczonej w żądaniu pozwu. Powód winien bowiem zarzuty takie podnosić w toku procesu prowadzonego przez Sąd Rejonowy, zaś okoliczność ta będzie stanowić jedną z przesłanek rozstrzygnięcia tego Sądu. Zdaniem Sądu Okręgowego ewentualny wyrok ustalający w sprawie nie wywoła zamierzonego przez powoda skutku, gdyż takie rozstrzygnięcie mogłoby mieć znaczenie dla ustalenia przesłanek do ustanowienia kuratora dla pozwanej. Jeśli zaś powód uważa, że w wyniku ustalenia nieważności uchwały będzie nieprawidłowa ilość członków spółdzielni, to zarzuty takie winien przedstawić w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym, a nie w drodze powództwa o ustalenie nieważności uchwały.

Nadto Sąd zważył, że w okresie, w którym podjęto zaskarżoną uchwałę, członkami rady nadzorczej były osoby, które nie powinny wchodzić w skład tego organu, ze względu na zakazy wynikające z art. 57 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r., Nr 188, poz. 1848). Uchwała o wyborze rady nadzorczej jako sprzeczna z przepisami ius cogens oznacza, że organ rady nadzorczej nie mógł podjąć skutecznych prawnie decyzji w sprawie włączenia w poczet członków spółdzielni nowych osób. Innymi słowy uchwała, której ustalenia nieważności dochodzi powód nie jest nieważna, lecz nieistniejąca z tego względu, że uchwała o wyborze rady nadzorczej była nieważna. W konsekwencji organ ten nie był umocowany do podejmowania jakichkolwiek decyzji. Pozew jednak takiego żądania nie obejmował. Poza tym interes prawny w zaskarżeniu uchwały przysługuje pozwanej i powołanym członkom, a nie powodowi jako osobie trzeciej.

Reasumując Sąd zważył, że powód nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie, ponieważ okoliczności zawarte w żądaniu pozwu mogą stanowić przesłankę rozstrzygnięcia w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku. Ponadto powód jako osoba, której bezpośrednio nie dotyczył przedmiot zaskarżonej uchwały, nie miał interesu prawnego w wytoczeniu powództwa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Powyższy wyrok zaskarżył w całości powód apelacją wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa.

Wyrokowi temu skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 189 kpc polegające na bezzasadnym uznaniu, że powód nie ma interesu prawnego w wytoczeniu niniejszego powództwa o ustalenie, podczas gdy posiada on interes prawny w niniejszej sprawie, ponieważ ustalenie nieważności zaskarżonej uchwały będzie miało znaczenie dla rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku w sprawie o sygn. akt VII Ns Rej. KRS (...). Ponadto powód jest prezesem zarządu pozwanej i członkiem pozwanej, który poprzez zmianę składu udziałowców pozwanej traci uprawnienie do procentowego udziału w działalności spółdzielni. W związku z powyższym powód jest bezpośrednio zainteresowany wynikiem w/w sprawy.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i czyni je podstawą również własnego rozstrzygnięcia. Podstawa faktyczna wyroku nie została przez skarżącego zakwestionowana apelacja ogranicza się bowiem do postawienia zarzutu naruszenia art. 189 kpc. Sąd Apelacyjny nie podziela jedynie ustalenia jakoby uchwała Rady Nadzorczej z (...) października 2003r dotyczyła jedynie przyjęcia w poczet członków pozwanej M. T., L. D., K. D., skoro z uchwały tej jednoznacznie wynika, iż dotyczy ona również A. W. ( uchwała z 2 października 2003r k.64), który podobnie jak pozostałe osoby objęte tą uchwałą 5 września 2003r złożył deklarację przystąpienia w poczet członków pozwanej ( deklaracje członkowskie k.73-76).

Ponadto Sąd Apelacyjny dodatkowo ustala, iż spośród członków Rady Nadzorczej powołanej uchwałą Nr(...) Walnego Zgromadzenia pozwanej z 27 września 2001r wszystkie osoby powołane zostały z naruszeniem art. 57 prawa spółdzielczego ( uchwała k.153). J. T. była bowiem żoną powoda będącego prezesem spółdzielni, Z. K. matką H. D., a R. K. siostrą H. D. ( oświadczenie J. T. k. 116, zeznanie powoda k.161, zeznanie H. D. k.165).

Natomiast ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące postępowań toczących się przed Wydziałem Rejestrowym Sądu Rejonowego (...) wymagają uzupełnienia i uporządkowania.

29 października 2010r w sprawie VII Ns Rej KRS (...) Sąd Rejonowy (...) na wniosek T. T. ustanowił kuratora dla pozwanej spółdzielni w osobie M. S. celem podjęcia działań zmierzających do ustanowienia rady nadzorczej, a w razie potrzeby likwidacji spółdzielni. Postanowienie uprawomocniło się z dniem 20 listopada 2010r (wniosek o ustanowienie kuratora z 15 kwietnia 2010r, postanowienie z 29 października 2010r w aktach VII Ns Rej KRS (...) Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku- kopie dokumentów k. 239).

W dniu 12 stycznia 2011r Spółdzielnia Pracy (...) w G. złożyła skargę o wznowienie postępowania w sprawie VII Ns Rej KRS (...) Sądu Rejonowego (...) o ustanowienie kuratora dla spółdzielni domagając się umorzenia postępowania w sprawie ustanowienia kuratora twierdząc, że o prowadzeniu tego postępowania nie została prawidłowo powiadomiona. Postępowanie prowadzone jest pod sygnaturą VII Ns Rej KRS (...) i pozostaje w toku, termin rozprawy wyznaczono na dzień 9 września 2013r. Zarówno wnioskodawca T. T. jak i kurator M. S. sprzeciwiają się uwzględnieniu skargi (skarga o wznowienie postępowania z 10 stycznia 2011r, pismo wnioskodawcy z 11 stycznia 2011r, pismo kuratora z 12 maja 2011r, zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy z 2 lipca 2013r w aktach VII Ns Rej KRS (...) Sądu Rejonowego (...) – kopie dokumentów k. 242).

W dniu 7 lutego 2011r kurator pozwanej złożył wniosek o jej likwidację. Postanowieniem z 24 kwietnia 2012r Sąd Rejonowy (...) postępowanie zawiesił do czasu prawomocnego zakończenia postępowania ze skargi o wznowienie postępowania w sprawie ustanowienia kuratora dla pozwanej ( wniosek z 7 lutego 2011r, postanowienie z 24 kwietnia 2012r w aktach VII Ns Rej KRS – kopie dokumentów k. 240)

Natomiast pozwana spółdzielnia 16 lutego 2011r wniosła o odwołanie kuratora M. S.. Postanowieniem z 25 października 2011r Sąd Rejonowy (...) postępowanie zawiesił do czasu prawomocnego zakończenia postępowania ze skargi o wznowienie postępowania w sprawie ustanowienia kuratora dla pozwanej (wniosek z 15 lutego 2011r , postanowienie o zawieszeniu postępowania z 25 października 2011r w aktach VII Ns Rej KRS (...) Sądu Rejonowego (...) – kopie dokumentów k.241).

Pozwana spółdzielnia nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego mimo upływu terminu zakreślonego przez właściwe przepisy. Zgodnie z odpisem z rejestru spółdzielni (...)- 425 do reprezentacji spółdzielni upoważnieni są członkowie zarządu: T. T.

(prezes zarządu) oraz M. D. i G. D. ( członkowie zarządu)- odpis z rejestru spółdzielni k. 5 oraz k. 231. Powołanie kuratora dla pozwanej pozostaje bez wpływu na reprezentację spółdzielni w rozpoznawanej sprawie, skoro zakres kompetencji kuratora jest ograniczony, kurator nie został powołany do prowadzenia spraw spółki, w tym jej reprezentowania w procesach sądowych, a jedynie do podjęcia czynności zmierzających do powołania rady nadzorczej, a w razie potrzeby likwidacji spółdzielni, zatem tylko w tym zakresie kurator ma kompetencje do działania za zarząd spółdzielni (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2004r, III CK 249/03, OSNC 2005/5/87 i z dnia 23 marca 2010r, II UZ 2/10, OSNP 2011/17-18/241).

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego co do bezzasadności powództwa, choć motywacja tego Sądu nie w pełni zasługuje na akceptację.

Powód jako członek spółdzielni domagał się ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej z 2 października 2003r o przyjęciu w poczet członków pozwanej M. T., L. D., K. D., A. W..

W pierwszej kolejności przed zbadaniem interesu prawnego powoda (189 kpc) oraz merytorycznej zasadności powództwa analizy wymagała kwestia legitymacji czynnej powoda do kwestionowania członkowstwa innych osób w procesie ustalającym wytoczonym spółdzielni, z pominięciem osób, których członkowstwo powód neguje.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż członek spółdzielni nie może domagać się na podstawie powództwa opartego na 189 kpc ustalenia nieistnienia podstaw prawnych członkowstwa innego członka tej spółdzielni (por. uchwała Sądu Najwyższego z 5 czerwca 1991r, III CZP 43/91, OSNC 1992/1/12). W rozpoznawanej sprawie powód wytoczył powództwo o ustalenie nieważności uchwały w sprawie przyjęcia w poczet członków czterech osób pozywając spółdzielnię i pomijając osoby, których członkowstwo ma rozstrzygnąć proces. Taka konfiguracja podmiotowa stron w razie przyznania racji skarżącemu doprowadziłaby do rozstrzygania o członkostwie M. T., L. D., K. D. i A. W. bez udziału tych osób, co byłoby niedopuszczalne i jest efektem wytoczenia powództwa przez innego członka spółdzielni nielegitymowanego czynnie w sprawie. Inaczej rzecz ujmując kwestia ważności uchwały o przyjęciu w poczet członków M. T., L. D., K. D. i A. W. może być rozstrzygnięta wyłącznie w procesie wytoczonym przez te osoby Spółdzielni Pracy (...) w G. lub przez spółdzielnię tym osobom, a nie przez innego członka spółdzielni, którego członkowstwa kwestionowana uchwała nie dotyczy.

Nie sposób również podzielić stanowiska skarżącego jakoby nielegitymowany czynnie członek spółdzielni mógł mieć interes prawny w rozumieniu art.189 kpc w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności uchwały przyjmującej w poczet członków inne osoby.

Pojęcie interesu prawnego w rozumieniu art.189 kpc powinno być interpretowane z uwzględnieniem szeroko pojmowanego dostępu do sądów w celu zapewnienia należytej ochrony prawnej. Z tej też przyczyny w orzecznictwie przyjmuje się, że uzależnienie powództwa o ustalenie od interesu prawnego należy pojmować elastycznie, z uwzględnieniem celowościowej jego wykładni, konkretnych okoliczności danej sprawy i od tego czy w drodze innego powództwa strona może uzyskać pełną ochronę (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2004r, II CK 125/03, Lex Polonica nr 2339718 ; z dnia 31 stycznia 2008r, II CSK 387/07, niepubl i z dnia 27 stycznia 2004r, II CK 387/02). Dopuszcza się przy tym wytaczanie powództw, których celem jest niejako pośrednie ustalenie istniejących stosunków prawnych przez stwierdzenie ważności lub nieważności dokonywanych czynności jak również stwierdzenie nieważności uchwał organów osób prawnych ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 lutego 2010r, II CSK 449/09, OSNC-ZD 2010/4/103).

Legitymacja do poszukiwania ochrony prawnej przysługuje każdemu kto ma interes prawny , a więc nie tylko podmiotom tych praw czy stosunków prawnych. W konsekwencji interes prawny może mieć także podmiot, którego wiąże stosunek prawny z jednym z podmiotów ustalanego prawa lub stosunku prawnego, albo podmiot na którego prawa lub obowiązki w pewnym zakresie może wpłynąć istnienie lub nieistnienie prawa przysługującego innym podmiotom (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2011r, I CSK 237/10, Lex nr 784978)

Powód musi przy tym udowodnić w procesie o ustalenie, że ma interes prawny w wytoczeniu powództwa przeciwko konkretnemu pozwanemu, który przynajmniej potencjalnie stwarza zagrożenie dla jego prawnie chronionych interesów, a sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego praw przez definitywne zakończenie istniejącego między tymi stronami sporu lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu sporu w przyszłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009r, II CSK 33/09, OSNC-ZD 2010, nr B, poz 47). W orzecznictwie przesądzono jednak, że nie jest dopuszczalne wytoczenie powództwa przez jednego członka spółdzielni o ustalenie nieistnienia podstaw prawnych członkowstwa innego członka spółdzielni, skoro przedmiotem powództwa o ustalenie nie może być nieistnienie między innymi osobami stosunku prawnego, który nie dotyczy praw powoda (por. wyżej przytoczona uchwała Sądu Najwyższego z 5 czerwca 1991r, III CZP 43/91, OSNC 1992/1/12 ; wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 1997r, II CKN 59/96, Lex nr 50570; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 25 lutego 1998r, IACa 712/97, (...)).

Odwoływanie się zatem przez skarżącego do interesu faktycznego, ekonomicznego w postaci zwiększonego uprawnienia do procentowego udziału w działalności spółdzielni na skutek zmniejszonej ilości członków spółdzielni nie może być utożsamiane z interesem prawnym w rozumieniu art.189 kpc.

Zgodzić należy się ze skarżącym, iż interes prawny członka zarządu do zaskarżania uchwał Rady Nadzorczej powinien być szerzej pojmowany ze względu na obowiązki związane ze sprawowaną funkcją ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2012r, II CSK 252/11, OSNC 2012/10/120). Mimo zawieszenia powoda w czynnościach prezesa zarządu pozwanej uchwałą Rady Nadzorczej z 17 grudnia 2008r (k.60), przyjąć należy, iż powód nadal pełni funkcję prezesa zarządu pozwanej, skoro uchwała Walnego Zgromadzenia pozwanej z 17 grudnia 2008r o powołaniu Rady Nadzorczej w składzie podejmującym uchwałę o zawieszeniu powoda została wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 27 listopada 2009r w sprawie IC 1639/08 uchylona (k.62).

Zaskarżona uchwała w żaden sposób nie dotyka jednak osobistego interesu powoda, ani nie pozostaje w związku ze sprawowaną przez niego funkcją, a żądanie ustalenia nie wywiera bezpośredniego wpływu na sytuację prawną powoda. Nie wystarczy samo powołanie się powoda na prawidłowe ukształtowanie spraw spółdzielni w związku z postępowaniami toczącymi się przed sądem rejestrowym, gdyż przestrzeganie legalności i uporządkowanie problematyki związanej z ilością członków spółdzielni pozostaje w gestii jej organów. Skarżący nie dostrzega, że w rozpoznawanej sprawie nie występuje jako reprezentant interesów spółdzielni, co wymagało wykazania, że zaskarżona uchwała rodzi konkretne skutki w sferze praw powoda jako członka spółdzielni, a to nie zostało dokonane. Interes prawny wyrażający się w zbadaniu skuteczności prawnej uchwały Rady Nadzorczej z 2 października 2003r istnieje po stronie spółdzielni i osób, które zostały przyjęte zaskarżoną uchwałą w poczet członków, a nie powoda.

Wbrew zatem stanowisku Sądu Okręgowego braku interesu prawnego powoda w wytoczeniu powództwa nie można upatrywać w fakcie, iż żądane rozstrzygnięcie ma stanowić przesłankę prawną rozstrzygnięcia sądu w sprawie o wznowienie postępowania w przedmiocie ustanowienia kuratora dla pozwanej. Wprawdzie liczba członków spółdzielni może mieć pewne znaczenie w tym postępowaniu, po przesądzeniu dopuszczalności wznowienia postępowania, a możliwość przesłankowego ustalenia liczby członków w tej sprawie bez ich udziału nie wydaje się dopuszczalna. Nie zmienia to jednak faktu, że stosowne postępowanie powinno być wdrożone przez osoby przyjęte w poczet członków, których kwestionowana uchwała dotyczy lub pozwaną spółdzielnię odpowiedzialną za prawidłowe kształtowanie spraw spółdzielni w związku z postępowaniami toczącymi się przed sądem rejestrowym.

W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, iż wszyscy członkowie Rady Nadzorczej zostali wybrani z naruszeniem art.57 prawa spółdzielczego zgodnie z którym w skład Rady Nadzorczej nie mogą wchodzić osoby będące kierownikami bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni lub pełnomocnikami zarządu oraz osoby pozostające z członkami zarządu lub kierownikami bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni w związku małżeńskim lub w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii w linii prostej i w drugim stopniu linii bocznej. Uchwała Rady Nadzorczej z 2 października 2003r o przyjęciu w poczet członków podjęta została przez R. K. i J. T. (k.6), a zatem składzie sprzecznym z bezwzględnie obowiązującym art.57 prawa spółdzielczego, który nie mógł być zmieniony wolą członków spółdzielni.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska Sądu Okręgowego jakoby zaskarżona uchwała była uchwałą nieistniejącą, a nie nieważną. Uchwały innych niż walne zgromadzenie organów spółdzielni można oceniać pod kątem ich istnienia oraz ważności bądź nieważności. O nieistnieniu uchwały można mówić wtedy, kiedy nieprawidłowości w zwołaniu lub procedowaniu określonych organów wykluczają możliwość stwierdzenia, że wyraziły one wolę jako ten właśnie uprawniony organ. Natomiast wadliwości wyrażające się w działaniu w niepełnym składzie, składzie wybranym z naruszeniem art.57 prawa spółdzielczego skutkują nieważnością kwestionowanej uchwały, a nie jej nieistnieniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2007r, V CSK 163/07, M.S.. (...)). Kwestia przydatności konstrukcji nieważności bezwzględnej na gruncie prawa spółdzielczego nie nasuwa wątpliwości w orzecznictwie i piśmiennictwie. Prawo spółdzielcze w zakresie obejmującym stosunki cywilne nie stanowi bowiem samodzielnej gałęzi prawa w stosunku do prawa cywilnego. Uchwały organów spółdzielni nie mogą zatem – podobnie jak inne czynności prawne- naruszać przepisów bezwzględnie obowiązujących. Z tego punktu widzenia ich skuteczność podlega więc dyspozycjom art.58 kc przewidującego wypadki nieważności czynności prawnych z powodu ich niedopuszczalnej treści (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 września 1969r, III CZP 8/69, OSNCP 1970/6/97 i z dnia 4 kwietnia 1990r, III CZP 7/90, OSNCP 1990/10-11/135.

Przedstawione wywody uzasadniają tezę, iż wobec wybrania w dniu 27 września 2001r (k.67) Rady Nadzorczej w składzie niezgodnym z art.57 prawa spółdzielczego nie mogła ona 2 października 2003r podjąć skutecznie uchwały o przyjęciu w poczet członków spółdzielni (...), A. W., K. D., L. D. (k.6), a uchwała ta podjęta w składzie niezgodnym z ius cogens jest bezwzględnie nieważna (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 2003r, ICK 115/02, OSNC 2004/11/176).

Stwierdzenie nieważności będącej przedmiotem postępowania uchwały na wniosek powoda nie jest jednak możliwe z uwagi na brak po jego stronie legitymacji czynnej i interesu prawnego w wytoczeniu powództwa.

Z przedstawionych względów na podstawie art.389 kpc orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu w instancji odwoławczej na podstawie art. 108§1 kpc, 98§1 i 3 kpc, 99 kpc w zw z §10 ust.1 i § 12 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.Nr 163, poz 1349 z późn zm).