II AKa 4/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2020-06-10
Sygn. akt II AKa 4/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 czerwca 2020 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SSA Dorota Wróblewska (spr.)
Sędziowie: SA Dorota Rostankowska
SO del. Marta Urbańska
Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Tomaszewska
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej T. w T. Jarosława Kosińskiego
po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2020 r.
sprawy
A. H., s. S., ur. (...) w T.
oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
M. B., c. J., ur. (...) w T.
oskarżonej z art. 162 § 1 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 10 maja 2019r., sygn. akt II K 154/17
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1. uchyla rozstrzygnięcia z pkt III i VI,
2.
w punkcie I - ustala, że oskarżony A. H. dobrowolnie zapobiegł skutkowi
w postaci śmierci pokrzywdzonego poprzez uruchomienie akcji ratunkowej,
a w konsekwencji udzielenie mu skutecznej pomocy medycznej i stosując przepisy art. 15 § 1 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. przypisane przestępstwo kwalifikuje z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i za to na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza mu karę 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności,
3. w pkt II i IV - uzupełnia podstawę rozstrzygnięć o art. 4 § 1 k.k.,
4. w pkt IV – podwyższa zasądzoną od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę częściowego zadośćuczynienia do 30.000 (trzydziestu tysięcy) złotych,
5. w pkt V – jako podstawę prawną wymiaru kary przyjmuje art. 162 § 1 k.k. w zw. z art. 37 a k.k. i art. 34 § 1 a pkt 1 k.k. oraz art. 35 § 1 k.k. i na tej podstawie wymierza M. B. karę roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;
II. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;
III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zalicza na poczet orzeczonej wobec oskarżonego A. H. kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 1 lipca 2017r, do 10 czerwca 2020r.;
IV. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza na poczet orzeczonej wobec oskarżonej M. B. kary ograniczenia wolności rzeczywiste pozbawienie wolności w sprawie w wymiarze jednego dnia tj. 1 lipca 2017r.;
V. zasadza od Skarbu Państwa na rzecz:
- -
-
adw. J. O. z Kancelarii Adwokackiej w T. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych brutto za obronę z urzędu oskarżonej M. B. przed Sądem II instancji
- -
-
adw. T. C. z Kancelarii Adwokackiej w T. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżycielowi posiłkowemu z urzędu przed Sądem II instancji oraz kwotę 356,88 (trzysta pięćdziesiąt sześć 88/100) złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu;
VI. zwalnia oskarżonych od opłat za obie instancje i pozostałych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 4/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
1CZĘŚĆ WSTĘPNA |
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 10 maja 2019 roku, sygn. akt II K 154/17 |
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☒ pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońcy |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
0.11.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
Zmiana |
1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
0.12.1. Ustalenie faktów |
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
1. |
1. 1 |
M. B. |
M. B.: - interesuje się synem D. B., który przebywa Placówce (...) w T., utrzymuje z nim kontakt, odwiedza go, zabiera do miejsca zamieszkania, współpracuje z wychowawcami - uczestniczy w terapii uzależnień, jest zaangażowana. Systematycznie korzystała z porad lekarskich - wynajmuje lokal socjalny, opłaty - od kilku lat pracuje jako pracownik fizyczny. |
Dokumenty dołączone do apelacji obrońcy oskarżonej, włączone do materiału dowodowego w czasie rozprawy odwoławczej, tj. - opinia dotycząca M. B. z 18 listopada 2019 r., - umowa najmu lokalu socjalnego z 22 lutego 2019 r., - zaświadcze- nie z dnia 3 października 2019 r., - zaświadcze- nie z 22 listopada 2019 r., - umowa - lista spotkań grupy wsparcia wraz z podpisami prowadzą- cych, - historie choroby. |
k. 1433-1447 |
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
0.12.2. Ocena dowodów |
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1. |
dokumenty dołączone do apelacji obrońcy M. B. |
brak podstaw do kwestionowania wiarygodności zawartych w nich informacji |
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. |
1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
2. 1111. |
1. zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadne ☐ niezasadne |
2. zarzuty zawarte w apelacji prokuratora |
częściowo zasadne |
|
3. zarzuty zawarte w apelacji obrońcy A. H. |
częściowo zasadne |
|
4. zarzuty zawarte w apelacji obrońcy M. B. |
częściowo zasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne, częściowo zasadne albo niezasadne |
||
Ad. 1. Zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Na aprobatę zasługuje przedstawiony w tej apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, to jest art. 46 § 1 k.k., co miało polegać na jego błędnej wykładni poprzez uznanie przez Sąd I instancji, że sytuacja finansowa i rodzinna oskarżonego powoduje obniżenie zasądzonego zadośćuczynienia. Przed przystąpieniem do bardziej szczegółowej analizy zarzutów zawartych w omawianej apelacji trzeba przypomnieć, że pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego S. W. w toku postępowania przed Sądem Okręgowym złożył wniosek, w którym na podstawie art. 49a k.p.k. w zw. z art. 46 § 1 k.k. domagał się zasądzenia solidarnie od A. H. i M. B. na rzecz S. W. kwoty 50 000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (k. 1159). Przy czym po wysłuchaniu mowy końcowej prokuratora, który domagał się zasądzenia tytułem częściowego zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego: od A. H. 30 000 zł, a od M. B. 15 000 zł, pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wyraził akceptację dla tak wyrażonych żądań (k.1281, 1292v). Niezależnie od powyższej niekonsekwencji, która mogłaby świadczyć o zmodyfikowaniu żądania wyrażonego przez pełnomocnika, to ostatecznie, skoro w apelacji powrócono do żądania, które zostało wyrażone we wniosku, uznać trzeba, iż stanowisko wyrażone w mowie końcowej, po zamknięciu przewodu sądowego nie było podyktowane realną chęcią zmiany zakresu zgłoszonego wcześniej wniosku. Błędem ze strony Sądu I instancji było dostosowanie kwoty częściowego zadośćuczynienia do stanu majątkowego i rodzinnego A. H.. Na skutek nowelizacji, która weszła w życie 1 lipca 2015 r. z dotychczasowego rozdziału V „ Środki karne” wydzielono rozdział Va „Przepadek i środki kompensacyjne”, co spowodowało, że obowiązek naprawienia szkody Na gruncie tych reguł wyrażonych przepisami Kodeksu cywilnego, możliwe jest skorzystanie z instytucji miarkowania, ale znajduje ona wyłącznie zastosowanie do roszczeń o odszkodowanie, a zatem nie może znaleźć zastosowania do roszczeń o zadośćuczynienie. Przy czym, na marginesie należy zaznaczyć, że Sąd odwoławczy podziela pogląd zgodnie, z którym zastosowanie przez sąd karny instytucji miarkowania odszkodowania (art. 440 k.p.k.) podczas orzekania o obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 k.k. uznać należy za także niedopuszczalne, z powodów wyartykułowanych w tezie 35 Komentarza do art. 46 Kodeksu karnego pod redakcją Włodzimierza Wróbla i Andrzeja Zolla (Część ogólna, Tom I, Część I, wydanie V, LEX): „(…) przede wszystkim dlatego, że szkoda na gruncie art. 46 k.k. ma zostać wyrządzona w wyniku zdarzenia, którym jest przestępstwo. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że nie każdy delikt cywilny jest przestępstwem (zachowaniem, w wyniku którego dochodzi do realizacji znamion typu czynu zabronionego). Czyny zabronione zaliczone przez ustawodawcę do kategorii przestępstw zawierają ze swej istoty tak duży ładunek naganności, że zasługują na reakcję w postaci zagrożenia karą kryminalną. Dlatego też wyrządzona przestępstwem szkoda zasługuje na kompensatę w pełnej wysokości, a ograniczenie jej zakresu ze względu na stosunek stanu majątkowego ofiary przestępstwa (pokrzywdzonego) do sprawcy nie wydaje się dopuszczalne, nawet jeśliby sąd karny zamierzał odwołać się w toku orzekania o obowiązku naprawienia szkody do zasad współżycia społecznego, które warunkują stosowanie instytucji miarkowania na gruncie prawa cywilnego. Dodatkowo dopuszczenie możliwości zastosowania instytucji miarkowania odszkodowania należy ocenić jako sprzeczne z ideą, która legła u podstaw zmiany treści art. 46 k.k., w efekcie której ustawodawca zamierzał umożliwić pokrzywdzonemu uzyskanie jak najszerszej kompensaty doznanych szkód i krzywd. Jedynie wartość w postaci szybkości i sprawności postępowania karnego winna być okolicznością, w której w sytuacji gdy udowodnienie szkody jest utrudnione, dopuszczalne będzie ograniczenie do częściowego naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa.” W zaistniałej sytuacji, ograniczenie kwoty zasądzonego zadośćuczynienia do 10 000 zł , nawet jeśli dostrzec, że miało charakter częściowy, z powodów przywołanych przez Sąd Okręgowy nie mogło zyskać akceptacji Sądu odwoławczego. W związku z bardzo ogólnikową argumentacją Sądu I instancji, należało wskazać jakie okoliczności zasługiwały na uwzględnienie przy wymiarze kwoty zadośćuczynienia. Przede wszystkim trzeba zauważyć, że skutkiem zachowania oskarżonego, które ostatecznie zostało zakwalifikowane z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przy zastosowaniu przepisów art. 15 § 1 k.k. i art. 4 § 1 k.k., była niewątpliwa krzywda, której doświadczył S. W.. To na skutek działania oskarżonego doświadczył on bólu i wszystkich negatywnych następstw dla jego zdrowia, które w sposób jednoznaczny zostały opisane w opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej P. S., zeznaniach I. W., ale i w dokumentach dotyczących jego stanu, które zostały dołączone do akt sprawy w toku postępowania (k. 103-105, 483-487, 926v-927v, 220, 923-924, 1280, 343, 812). Przede wszystkim trzeba zauważyć, że na skutek działania oskarżonego S. W. doznał rany kłutej głowy okolicy skroniowej lewej z penetracją jej kanału do jamy czaszki ze złamaniem kości skroniowej lewej na długości 6 mm z drobnymi fragmentami kostnymi wpuklającymi się do jamy czaszki i do okolicznych tkanek podskórnych i powstaniem ostrego, masywnego krwiaka podtwardówkowego nad lewą półkulą mózgu. Skutek doznanego urazu stanowił ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego pod postacią choroby realnie zagrażającej jego życiu. Bezpośrednio po zadaniu ciosu, bez wątpienia pokrzywdzony musiał odczuwać ból. Obrażenia spowodowane przez pokrzywdzonego spowodowały konieczność przeprowadzenia zabiegu operacyjnego ze wskazań życiowych (kraniektomia odbarczająca z ewakuacją krwiaka przymózgowego), a następnie leczenia w warunkach Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii, po czym na Oddziale Neurochirurgii. Przy przyjęciu do tego ostatniego Oddziału pacjent pozostawał bez logicznego kontaktu, przytomny, okresowo pobudzony z afazją całkowitą i niedowładem połowicznym prawostronnym. W trakcie hospitalizacji obserwowano niewielką poprawę stanu ogólnego. Z oddziału wypisano go do (...) z zaleceniem dalszego leczenia usprawniającego, pielęgnacji rany pooperacyjnej (uzupełniająca opinia sądowo – lekarska k. 483-487). Z powyższego wynika, że oskarżony swoim działaniem doprowadził pokrzywdzonego do stanu, który wymagał intensywnego leczenia, z którym bez wątpienia wiązały się liczne niedogodności, w tym ból. W czasie pobytu w (...) kontakt słowno - logiczny ze S. W. pozostawał utrudniony ze względu na liczne deficyty poznawcze i uszkodzenia OUN. Wypowiadał jedynie pojedyncze słowa, głównie o treściach wulgarnych, nie był w stanie złożyć prostego zdania. Cechowała go agresja, brak możliwości realnej oceny rzeczywistości, brak orientacji co do czasu i miejsca. Pozostawał pacjentem leżącym, wymagającym stałej opieki i całkowitej pielęgnacji (informacja z (...) k. 812). Pod koniec postępowania, które toczyło się przed Sądem Okręgowym stan zdrowia S. W. nie uległ zdecydowanej poprawie. Nadal nie chodził, używał pampersów, był w stanie wypowiedzieć kilka słów, mógł jeść posługując się lewą ręką, nie rozpoznawał matki (zeznania I. W. k.1280). Już powyższe okoliczności powodują konieczność stwierdzenia, że oskarżony swoim zachowaniem doprowadził do długotrwałych cierpień odczuwanych przez pokrzywdzonego. Obrażenia ciała pokrzywdzonego, które spowodował miały ogromny wpływ na jego życie osobiste i społeczne, skoro zupełnie zmieniła się jego jakość. Obecnie nie jest już człowiekiem samodzielnym, który byłby To te okoliczności powinny zostać dostrzeżone i mieć wpływ na wysokość zasądzonej kwoty zadośćuczynienia. Przy czym, zauważyć trzeba, że pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego odwołał się do nich w sposób bardzo ogólnikowy. Niezbędne też jest zauważenie, że ani pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, ani prokurator nie kwestionowali orzeczenia przez Sąd Okręgowy zadośćuczynienia w sposób częściowy. Wobec tego Sąd odwoławczy nie dostrzega przesłanek, by w sposób szeroki wypowiadać się na ten temat. Wystarczy jednak wskazać, że leczenie, rehabilitacja pokrzywdzonego nie zostały ukończone, a więc już choćby ten fakt powodował, że sięgnięcie do częściowego rozstrzygnięcia o zadośćuczynieniu nie nasuwało zastrzeżeń. Istotne jest to, w przekonaniu Sądu odwoławczego, że już te, wymienione wyżej okoliczności sprawiają, iż jako w pełni uzasadnioną należy uznać częściową kompensację krzywd doznanych przez pokrzywdzonego, na skutek przestępnego działania oskarżonego A. H. – w wysokości 30 000 zł. Zaznaczyć przy tym trzeba, że pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie przywołał argumentacji, która przemawiałaby za zasądzeniem od A. H. kwoty częściowego zadośćuczynienia w wyżej kwocie. Żądanie zasądzenia kwoty 50 000 zł było podyktowane głównie zasadnym dostrzeżeniem błędu Sądu I instancji sprowadzającego się do miarkowania zadośćuczynienia i niezasadnym stwierdzeniem, że istniały podstawy do zasądzenia tej kwoty również od M. B.. Co do tej ostatniej kwestii, nie udało się apelującemu przekonać Sądu odwoławczego, że pomiędzy krzywdą doznaną przez S. W., Przede wszystkim nie sposób stwierdzić, że rację ma apelujący, gdy podnosi: błędem ze strony Sądu Okręgowego było przyjęcie, że nie jest możliwe wykazanie, iż pomiędzy stanem, w jakim obecnie znajduje się oskarżyciel posiłkowy a zachowaniem oskarżonej zachodzi adekwatny związek przyczynowy. O braku wskazanego związku świadczy wprost treść opinii sądowo – medycznej wydanej przez biegłego z zakresu medycyny sądowej P. S.. Już w opinii uzupełniającej z dnia 7 września 2017 roku biegły stwierdził: „brak jest jednak pewnych podstaw wymaganych w opiniowaniu dla potrzeb procesu karnego do przyjęcia, iż w przypadku udzielenia mu (S. W.) specjalistycznej pomocy medycznej praktycznie bezpośrednio po doznanym przez niego urazie, rokowanie co do stanu jego zdrowia byłoby lepsze.” (k. 487) W toku rozprawy biegły sprecyzował powyższy wniosek wskazując, że pomoc udzielona natychmiast to pomoc bezpośrednio po urazie, a zatem w warunkach sali operacyjnej (k. 926v-927v). W ten sposób biegły wyjaśnił, jak słusznie zauważa obrońca oskarżonej M. B. w odpowiedzi na apelacje prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (k.1458-1459), że pomoc bezpośrednio po urazie, to nie pomoc, która zostałaby udzielona na skutek niezwłocznego wezwania pogotowia, ale taka, która nastąpiłaby w czysto abstrakcyjnej sytuacji, w której pokrzywdzony trafiłby natychmiast po urazie na stół operacyjny. W tej sytuacji, gdy pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, podobnie zresztą jak prokurator, nie kwestionuje wydanej przez biegłego opinii, a nie budzi ona zastrzeżeń Sądu odwoławczego – nie sposób stwierdzić, że zaniechanie przez oskarżoną wezwania pogotowia miało wpływ na stan zdrowia pokrzywdzonego, a zatem doprowadziło do krzywdy S. W.. Wobec takiej treści opinii sądowo – medycznej za niewystarczające dla stwierdzenia związku przyczynowego pomiędzy powyższym zaniechaniem M. B. a stanem zdrowia pokrzywdzonego i wynikającą stąd krzywdą, uznać należy odwołanie się przez apelującego do logiki Dodać też należy, że pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie wykazał, by pomiędzy zaniechaniem udzielenia pomocy przez oskarżoną, a bólem W konsekwencji, zasadnie Sąd I instancji nie orzekł o zasądzeniu od M. B. zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego S. W.. Uwzględniając częściową zasadność podniesionych zarzutów i dochodząc do wniosku, że zasądzona przez Sąd I instancji kwota częściowego zadośćuczynienia cechowała się rażącą niewspółmiernością do krzywdy doznanej przez S. W. zmieniono wyrok Sądu Okręgowego Ad. 2 Zarzuty zawarte w apelacji prokurator. Zasadny okazał się jedynie zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego od A. H. na rzecz pokrzywdzonego środka kompensacyjnego. Na akceptację zasługują argumenty przytoczone w tym zakresie w uzasadnieniu apelacji prokurator zawarte na jej 16 stronie, bez konieczności ponownego przytaczania, które pozostają częściowo zgodne z przytoczonymi już przez Sąd odwoławczy, gdy odnoszono się do zarzutów przedstawionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Okoliczności pozwalające na określenie rozmiaru krzywdy doznanej przez pokrzywdzonego w pełni uzasadniają trafność wniosku prokuratora w zakresie wysokości kwoty częściowego zadośćuczynienia, która powinna zostać zasądzona od A. H. na rzecz pokrzywdzonego. Zasadność apelacji w tym zakresie również doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie zasądzonej z tego tytułu kwoty do 30 000 zł. W pozostałym zakresie zarzuty zawarte w apelacji prokurator uznano za niezasadne. Co do niezasądzenia częściowego zadośćuczynienia od M. B. na rzecz S. W., niezależnie od trafności uwag obrońcy oskarżonej związanych z prawidłowością konstrukcji sformułowanego w tym zakresie przez prokuratora zarzutu (k. 1457-1458), zauważyć przede wszystkim trzeba, że Sąd Okręgowy przez takie postąpienie nie dopuścił się uchybienia, które mogłoby skutkować zmianą zaskarżonego wyroku. W tym zakresie aktualne pozostają argumenty zaprezentowane przez Sąd odwoławczy Co do rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego A. H. poprzez orzeczenie jej jako rażąco łagodnej – zarzut okazał się chybiony. W przypadku A. H. karę uznać bowiem należało za rażąco surową, a to z tego względu, że m.in. z uwagi na skuteczność apelacji obrońcy oskarżonego należało poczynić ustalenia zgodnie, z którymi Granice możliwego wymiaru kary pozbawienia wolności kształtowały się więc od roku do 10 lat. Już z tego względu zarzut zawarty w apelacji prokuratora, jak i jego wniosek o wymierzenie oskarżonemu kary 15 lat pozbawienia wolności nie zasługiwały na uwzględnienie. Aby można było w pełni odnieść się do zarzutu wyrażonego w apelacji prokurator, niezbędne jest wskazanie, że apelacja obrońcy oskarżonego, który domagał się zmiany kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonego na czyn z art. 156 § 1 pkt 1 k.k., choć kierował się innymi względami niż te, które doprowadziły do korekty wyroku (obrońca niezasadnie kwestionował ustalenie zamiaru ewentualnego zabójstwa), okazała się skuteczna o tyle, że doprowadziła do jego zmiany, w powyższym zakresie, przez Sąd odwoławczy. Choć, wbrew przekonaniu obrońcy oskarżonego, żadnych zastrzeżeń nie budziły ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące zamiaru, przyświecającego oskarżonemu, który z dużą siłą zadał cios nożem pokrzywdzonemu w skroń, jako zamiaru ewentualnego pozbawienia życia S. W., to na aprobatę nie zasługiwały rozważania, które nie doprowadziły tego Sądu do jedynego możliwego i trafnego ustalenia, że oskarżony wzywając załogę karetki pogotowia dobrowolnie zapobiegł skutkowi w postaci śmierci pokrzywdzonego. Warto zauważyć, że Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił, iż A. H. zawiadomił pogotowie ratunkowe o stanie S. W. o godzinie 1:52 W przypadku usiłowania zakończonego, zgodnie z treścią art. 15 § 1 k.k. nie podlega karze za usiłowanie kto dobrowolnie zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego. Z przepisu tego wynika więc, że ustawodawca uzależnił bezkarność usiłowania od tego wyłącznie, by sprawca zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego i, by miało to charakter dobrowolny z jego strony. Jeśli tak, to bez znaczenia dla przyjęcia omawianej bezkarności pozostaje czas, w którym podjęte zostały działania, które doprowadziły do zapobiegnięcia skutkowi, ale także m.in. motywacja, która przyświecała sprawcy, gdy podjął zachowania, które zapobiegły skutkowi, czy inne zachowania, które podejmował pomiędzy zakończeniem usiłowania, a tymi, w których następstwie doszło do zapobieżenia skutkowi. Z przepisu nie wynika również, aby odwrócenie skutku musiało być wyłącznie wynikiem zachowania się sprawcy, zwłaszcza gdy dla osiągnięcia tego efektu niezbędne są umiejętności i wiedza z zakresu medycyny. W omawianym zakresie Sąd odwoławczy podziela stanowiska wyrażone w wyrokach: Sądu Najwyższego W świetle prawidłowo dokonanych ustaleń Sądu I instancji nie ma wątpliwości, że to A. H. wezwał pogotowie. Z zapisu rozmów z operatorem nr alarmowego 112 i osobą z ratownictwa medycznego wynika, że zależało mu na tym, by załoga karetki dotarła do miejsca zamieszkania oskarżonego Te okoliczności w pełni uzasadniają wniosek, że opisane zachowanie oskarżonego wyczerpuje znamiona przewidzianego w drugiej części art. 15 § 1 k.k., a więc dobrowolnego zapobieżenia skutkowi zakończonego usiłowania zabójstwa, a jeśli tak, to nie podlegał on karze za usiłowanie zabójstwa, a jego odpowiedzialność została ograniczona do spowodowanego skutku, a więc ciężkiego uszczerbku na zdrowiu S. W. w postaci choroby realnie zagrażającej jego życiu, co stanowiło przestępstwo z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., Przy wymiarze kary, Sąd odwoławczy uwzględnił wszystkie okoliczności obciążające, prawidłowo przywołane przez Sąd I instancji (k. 50- 51 uzasadnienia zaskarżonego wyroku), bez konieczności ich ponownego przytaczania. Natomiast na korzyść oskarżonego uwzględniono fakt, że A. H. działał w zamiarze ewentualnym i nagłym, a nie premedytowanym Odnosząc się do argumentów prokurator, która domagała się surowszej od orzeczonej przez Sąd I instancji kary trzeba zauważyć, że przede wszystkim odwołała się ona do okoliczności dostrzeżonych i uwzględnionych przez Sąd I instancji, a także tych, które miał na uwadze Sąd odwoławczy. Bez wątpienia natomiast apelująca trafnie dostrzegła, że S. W. miał problemy z poruszaniem się w związku z operacją nogi, którą przeszedł, w chwili ataku, którego się nie spodziewał siedział, był upojony alkoholem, a więc nie był w stanie przeciwstawić się oskarżonemu, zadającemu mu cios nożem. Wobec tego, zaatakowanie przez A. H. pokrzywdzonego, który nie był w stanie skutecznie przeciwstawić się atakowi – należało uwzględnić jako okoliczność przemawiającą na niekorzyść oskarżonego, co uczynił Sąd odwoławczy przy wymiarze kary. Choć brak było podstaw do stwierdzenia bardzo dużego stopnia demoralizacji oskarżonego, który jak już wskazano był skłonny do działań społecznych, ale W pozostałym zakresie, prokurator nie dostarczyła argumentów o zaistnieniu innych okoliczności obciążających, które należało uwzględnić przy wymiarze kary. Warto wskazać, że prokurator nie kwestionowała ustalenia Sądu Okręgowego, w zakresie działania przez oskarżonego z zamiarem ewentualnym i nagłym. Jeśli tak, to wybór określonego noża, przed zadaniem ciosu pokrzywdzonemu, bez wątpienia był pomocny przy odtworzeniu zamiaru który przyświecał A. H., nie mógł jednak prowadzić do wniosku, że działał on w sposób zaplanowany. Dokonany przez oskarżonego wybór noża mieścił się bowiem Nie mógł okazać się skuteczny argument, zgodnie z którym „za okoliczność łagodzącą dla oskarżonego A. H. nie może być uznana podjęta przez niego próba umniejszenia swojej odpowiedzialności poprzez wskazanie, że to gwałtowny ruch głową wykonany przez S. W. spowodował „nadzianie” się na trzymany przez niego nóż, zaś jego zamiarem było jedynie nastraszenie pokrzywdzonego”. Ani bowiem Sąd Okręgowy, ani Sąd odwoławczy nie potraktowały tej linii obrony oskarżonego jako okoliczność łagodzącą. W tym zakresie wyjaśnienia oskarżonego zasadnie zostały potraktowane przez Sąd I instancji jako niewiarygodne. Podobnie, ani Sąd Okręgowy, ani Sąd odwoławczy, nie starały się nawet oceniać pozytywnie pomocy w tamowaniu krwi płynącej z głowy pokrzywdzonego. Natomiast brak udzielenia natychmiastowej pomocy pokrzywdzonemu i zachownia polegające na zacieraniu śladów przestępstwa – zostały ocenione na niekorzyść A. H.. Za zupełnie dowolne Stan nietrzeźwości oskarżonego został oceniony jako okoliczność obciążająca, a zatem nie został potraktowany jako okoliczność usprawiedliwiająca. Za niedopuszczalne uznać należy przywoływanie przez apelującą jako okoliczności niekorzystnej uprzedniej karalności A. H., gdy skazania uległy zatarciu. Mając powyższe na uwadze, Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok m.in. w ten sposób, że ustalił, iż A. H. dobrowolnie zapobiegł skutkowi W przekonaniu Sądu odwoławczego, tak wymierzona kara jest adekwatna do występujących w sprawie okoliczności przemawiających na korzyść A. H. i tych niekorzystnych, a więc jest wyważona, sprawiedliwa i jako taka powinna odnieść pokładane w niej cele wychowawcze i zapobiegawcze, a także w zakresie prewencji generalnej. Wbrew apelacji prokurator nie stwierdzono, by wadliwe ze strony Sądu Okręgowego było nieorzeczenie wobec oskarżonego, w oparciu o art. 41 a § 1 k.k. zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego i kontaktowania z nim. Nie przekonała Sądu odwoławczego argumentacja zaprezentowana przez apelującą. Oczywiście nie ma wątpliwości, że Sąd Okręgowy mógł orzec wskazany środek karny wobec A. H., jednak zasadnie nie uznał takiego postąpienia za celowe. Przede wszystkim brak przesłanek do przyjęcia, że oskarżony, po odbyciu kary będzie chciał utrzymywać kontakt z pokrzywdzonym. Nawet jednak gdyby tak było, to brak podstaw do uznania, że oskarżony mógłby w jakikolwiek sposób zagrażać S. W., a to z uwagi na to, że działanie, które podjął wobec pokrzywdzonego wystąpiło w określonych okolicznościach, a więc gdy pokrzywdzony i oskarżony znajdowali się w stanie nietrzeźwości, zachowanie oskarżonego było nieadekwatną reakcją na agresywne zachowanie pokrzywdzonego, który zniszczył telewizor, który w ocenie A. H. był jedynym cennym przedmiotem w domu. Nie sposób uznać, by tego rodzaju, czy podobne okoliczności mogły się powtórzyć w przyszłości, choćby z uwagi na stan zdrowia pokrzywdzonego. Ponadto A. H. żałuje zachowania, które podjął wobec S. W., a które doprowadziło do poważnych następstw dla zdrowia i sposobu życia pokrzywdzonego, czego jest świadomy. Stąd nie sposób uznać, że mógłby chcieć zakłócać poczucie bezpieczeństwa i spokój S. W., czy choćby narażać go na przykre przeżycia. Stwierdzenie zawarte w opinii biegłych psychiatrów i psychologa, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że czyny podobne do tego, o który A. H. został oskarżony, będą się powtarzały – nie oznacza z powodów wyżej wskazanych, że istnieje zagrożenie popełnienia przez niego jakiegokolwiek przestępstwa na szkodę pokrzywdzonego. W końcu, wątpliwe jest, by S. W., z uwagi zaburzenia pamięci, mógł kojarzyć A. H. z przykrymi przeżyciami, jakie wiążą się z popełnionym na jego szkodę przestępstwem. Dlatego też, Sąd odwoławczy, nie podzielił apelacji prokurator w powyższym zakresie i nie dostrzegł potrzeby zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku oczekiwanym przez oskarżycielkę publiczną. Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary wymierzonej M. B., w ocenie Sądu odwoławczego, jako niezasadna jawiła się apelacja prokurator, która oceniła wymierzoną karę jako rażąco łagodną i w konsekwencji domagała się w miejsce kary mieszanej w postaci 3 miesięcy pozbawienia wolności i roku ograniczenia wolności, wymierzenia kary 2 lat pozbawienia wolności. Natomiast na częściowe uwzględnienie zasługiwała apelacja obrońcy oskarżonej, który podniósł zarzut rażącej surowości orzeczonej kary, w tej części, w której obrońca zakwestionował zasadność orzeczenia wobec oskarżonej kary 3 miesięcy pozbawienia wolności i w konsekwencji wnioskował orzeczenie nieizolacyjnej kary przy zastosowaniu art. 37 a k.k. W czasie, gdy M. B. dopuściła się przypisanego jej przestępstwa, ale i w czasie, gdy w sprawie orzekały Sąd I i II instancji – przepis art. 37 a k.k. obowiązywał w brzmieniu, w którym przewidziano szeroką, nieograniczoną żadnymi warunkami możliwość orzekania wolnościowych kar zamiennych w postaci kary grzywny lub kary ograniczenia wolności za wszystkie typy występków o średnim, lecz nie najwyższym ciężarze gatunkowym, które zostały zagrożone w sankcji jedynie karą pozbawienia wolności. Możliwość ta została przewidziana dla wszystkich występków zagrożonych karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą w górnym progu lat 8. Wobec takiego brzmienia art. 37 a k.k., jak i treści art. 162 § 1 k.k., istniała możliwość wymierzenia M. B. kar w następującej postaci: pozbawienia wolności, ograniczenia wolności w wariantach wskazanych w art. 34 § 1 a pkt 1 i 4 k.k. i grzywny. Ponadto istniała możliwość, z której skorzystał Sąd I instancji, przy zastosowaniu art. 37 b k.k., orzeczenia kary mieszanej ograniczenia wolności wraz z karą pozbawienia wolności. Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił i uwzględnił okoliczności obciążające M. B. (k. 53 uzasadnienia zaskarżonego wyroku), bez konieczności ich ponownego przytaczania. Zasadnie też przywołał jako okoliczność łagodzącą dotychczasową niekaralność oskarżonej. Nie dostrzegł jednak innych istotnych okoliczności łagodzących związanych z zachowaniem oskarżonej, do których zasadnie odniósł się obrońca oskarżonej, a świadczących o tym, że dla osiągnięcia celów kary - wychowawczych i prewencyjnych - nie jest konieczne orzekanie wobec niej kary bezwzględnej pozbawienia wolności. Wystarczające dla ich osiągnięcia jest orzeczenie kary roku ograniczenia wolności. Przede wszystkim W przekonaniu Sądu, nie można uznać, by dla osiągnięcia celów prewencji generalnej, niezbędne było orzeczenie wobec niej kary pozbawienia wolności. Kara roku ograniczenia wolności polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin Trafnie dostrzeżone przez Sąd Okręgowy okoliczności obciążające sprzeciwiały się dalszemu łagodzeniu orzeczonej kary i wykluczały możliwość wnioskowanego alternatywnie przez obrońcę oskarżonej warunkowego umorzenia postępowania. Wobec tych okoliczności, Sąd odwoławczy nie podzielił argumentacji zawartej w apelacji prokurator, która w istocie nie przywołała okoliczności obciążających, które nie zostały uwzględnione przez Sąd I instancji, a w konsekwencji i Sąd II instancji. Prokurator w treści apelacji nie podważyła też okoliczności łagodzących, wymienionych wyżej. Sąd Okręgowy miał na uwadze zachowanie nietrzeźwej oskarżonej po pchnięciu nożem pokrzywdzonego przez jej syna A. H., a więc brak realnej pomocy S. W., w tym podyktowane obawą przed umieszczeniem w izbie wytrzeźwień wspomaganie syna w uniknięciu odpowiedzialności karnej, ukrywanie przyczyn stanu pokrzywdzonego, świadomość, że znajdował się on w stanie wymagającym pomocy medycznej. Nie można jednocześnie zgodzić się z apelującą, że gdyby pokrzywdzona bezpośrednio po spowodowanym przez oskarżonego urazie wezwała pogotowie, skutki doznanych obrażeń u pokrzywdzonego byłyby daleko mniejsze bądź zniwelowane. Do tej kwestii odniesiono się już wyżej, analizując związek pomiędzy zachowaniem oskarżonej a krzywdą doznaną przez S. W.. Wystarczy więc wskazać, że opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej nie uprawniała do wyprowadzenia takich wniosków. Nie można też stwierdzić, by na wymiar kary wobec M. B. mógł mieć wpływ wniosek zawarty w opinii sądowo – psychiatrycznej na który powołała się prokurator, a więc, że występuje ryzyko popełnienia przez oskarżoną czynu zabronionego, choć nie ma ono wysokiego charakteru. To oczywiste, że oskarżona obarczona chorobą alkoholową może w przyszłości, jeśli nie będzie się leczyła, zachować się w sposób naruszający prawo. Istotne jednak, że biegli nie stwierdzili, by takie ryzyko miało wysoki charakter, a jeszcze istotniejsze, że M. B. podjęła działania, by to ryzyko wyeliminować, podejmując leczenie przeciwalkoholowe i starając się funkcjonować prawidłowo w relacjach społecznych, w życiu zawodowym. Wobec tego i w tym zakresie zarzuty zawarte w apelacji prokurator nie zasługiwały na uwzględnienie. Ad. 3. Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonej M. B.. Jak już wyżej wskazano, na uwzględnienie zasługiwał wyłącznie zarzut orzeczenia wobec oskarżonej kary rażąco surowej poprzez orzeczenie jej również jako kary pozbawienia wolności, z powodów przytoczonych. Z tego względu apelacja obrońcy okazała się trafna w zakresie, w jakim wnioskował o orzeczenie kary nieizolacyjnej przy zastosowaniu art. 37a k.k. W pozostałej części apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Nie miał racji obrońca oskarżonej, gdy starał się przekonać Sąd odwoławczy, że nieprawidłowe było ustalenie Sądu Okręgowego, iż oskarżona nie wezwała pomocy dla S. W. ponieważ obawiała się umieszczenia w izbie wytrzeźwień. Zaprezentowana analiza materiału dowodowego przez apelującego nie była prawidłowa, przede wszystkim z tego powodu, że sama M. B. starając się wyjaśnić dlaczego nie wezwała karetki pogotowia, po tym jak podawała takie przyczyny, jak panika, strach, oczekiwanie na obudzenie się przez pokrzywdzonego (k. 97-99, 112-114), w końcu przyznała: „bałam się, że wszystkich nas zabiorę na izbę, a problemy mi niepotrzebne”. W kontekście tej wypowiedzi oskarżonej, jako prawidłową należało uznać dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę zeznań A. Ś., gdy za wiarygodne uznano wyjaśnienie przez nią powodów zaniechania wykonania telefonu na pogotowie, które sprowadzało się do twierdzenia: „Ja i M. nie zadzwoniłyśmy na Pogotowie Ratunkowe, bo bałyśmy się, że potem Policja zabierze nas na Izbę Wytrzeźwień” (k. 78-79). Zarówno wyjaśnienia oskarżonej, jak i zeznania świadka pozwoliły więc na ustalenie, że głównym powodem zaniechania wezwania karetki pogotowia przez oskarżoną była obawa przed umieszczeniem w izbie wytrzeźwień. Wbrew ocenie obrońcy oskarżonej, nie można przyjąć, by Sąd I instancji Stan nietrzeźwości oskarżonej został trafnie oceniony jako okoliczność obciążająca, niezależnie od jej choroby alkoholowej. W żadnym momencie Sąd Okręgowy nie przyjął, by stan nietrzeźwości przed zachowaniem oskarżonego miał znaczenie dla wymiaru kary oskarżonej. Istotne było, że znajdowała się Nie jest też tak, że brak związku przyczynowego pomiędzy zaniechaniem pokrzywdzonej a stanem zdrowia pokrzywdzonego powinien wpłynąć Ad. 4 Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego A. H. Zarzuty zaprezentowane w apelacji obrońcy oskarżonego w większości nie były trafne, choć apelacja okazała się skuteczna o tyle, że zasadnie obrońca W pozostałym zakresie, zarzuty obrazy wskazanych w środku zaskarżenia przepisów postępowania nie zasługiwały na uwzględnienie. Przede wszystkim z tego względu, że apelujący nie wykazał, by doszło do uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść wyroku. Nie przekonały Sądu odwoławczego argumenty obrońcy oskarżonego zmierzające do wykazania, że Sąd I instancji, w oparciu o zgromadzone dowody, w sposób dowolny odtworzył zamiar A. H., jako zamiar ewentualny pozbawienia życia S. W.. W tym zakresie, Sąd odwoławczy podzielił analizę dowodów i ich ocenę zaprezentowaną przez Sąd I instancji, bez konieczności ponownego przytaczania. Zaowocowały one prawidłowym odtworzeniem zamiaru oskarżonego, z przytoczeniem trafnych argumentów w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 39-41). Nie podważa ustaleń dotyczących zamiaru oskarżonego fakt, że zadał wyłącznie jeden cios, gdy był to cios zadany nożem o długim ostrzu, z dużą siłą, w skroń pokrzywdzonego, a zatem to jedno uderzenie było wystarczające do spowodowania śmierci S. W.. Nie tak jak chciał wykazać obrońca, że oskarżony wybrał pierwszy nóż, który znajdował się w kuchni, gdy już z przywołanych przez niego wyjaśnień oskarżonego wynika, że były tam również inne noże – małe, tępe, Zgodzić się należało z obrońcą, że Sąd I instancji, szukając wyjaśnienia przyczyn dla których zabezpieczony w sprawie nóż, którym posłużył się oskarżony, był pozbawiony zakończenia spiczastego ostrza, wdał się Nie można też było zgodzić się z wywodem obrońcy, który starał się wykazać, że miejsce, w które oskarżony uderzył pokrzywdzonego nie było miejscem wybranym przez niego, a determinowanym przez pozycję siedzącą S. W.. W tym zakresie istotne pozostaje, że uwzględniając pozycję siedzącą pokrzywdzonego – nie sposób twierdzić, że A. H. nie zdawał sobie sprawy w jaką część ciała zadaje cios nożem. Nie było przeszkód, by skierował cios Tu trzeba podkreślić, że każdy człowiek, również o obniżonym potencjale intelektualnym, a przecież w przypadku oskarżonego stwierdzono potencjał intelektualny na poziomie niższej inteligencji przeciętnej, a więc mieszczący się w normie, zdaje sobie sprawę z tego, że zadanie silnego ciosu nożem, o dużych rozmiarach w głowę – może doprowadzić do śmierci. W żaden sposób obrońca oskarżonego nie wykazał, by przyczyna, która wyzwoliła agresję A. H. i leżała u podstaw zadania ciosu nożem S. W., a więc zniszczenie przez tego ostatniego telewizora, podważała prawidłowość przypisania oskarżonemu zamiaru ewentualnego pozbawienia życia. Również zachowanie oskarżonego polegające na wezwaniu pogotowia po około 4 godzinach od zadania ciosu nożem – nie prowadziło do podważenia przypisanego oskarżonemu zamiaru. Warto zauważyć, że usiłowanie pozbawienia życia miało charakter zakończonego, a więc oskarżony zrobił już wszystko, by pozbawić życia pokrzywdzonego. Natomiast opisaną wyżej postawę należało ocenić, jako akt woli zmierzający wyłącznie do odwrócenia możliwego skutku w postaci śmierci pokrzywdzonego, będącą wynikiem refleksji, które stały się udziałem A. H. po zadaniu uderzenia nożem. Nie stwierdzono jednocześnie, by Sąd Okręgowy oceniając zachowanie A. H. starał się stworzyć model odnoszący się do osoby bez problemów zdrowotnych, środowiskowych, przeceniając zarazem jego możliwości intelektualne. Sąd ten, miał na uwadze wskazane uwarunkowania, o czym świadczy treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Obrońca nie wykazał, odwołując się do skali wartości jakie są udziałem oskarżonego, o jakie dokładnie wartości chodzi. Co do zarzutu obrazy przepisów art. 6 k.p.k. i art. 79 § 1 pkt 4 k.p.k., rację należy przyznać obrońcy, gdy wskazywał, że informacje podane przez oskarżonego A. H., już w toku pierwszego przesłuchania Warto jednak zauważyć, że powyższa sytuacja, która uzasadniała sformułowanie zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego w rozumieniu art. 438 pkt 2 k.p.k. nie mogła doprowadzić do podważenia wydanego w sprawie wyroku. Taki zarzut mógłby bowiem okazać się skuteczny wyłącznie O przeszkodzie do wykorzystania dowodu z wyjaśnień oskarżonego, odebranych we wskazanych okolicznościach można byłoby wnioskować wyłącznie w przypadku wystąpienia innych okoliczności wyłączających swobodę wypowiedzi czy obiektywnie istniejącą podatność wówczas podejrzanego na pokrzywdzenie, a te nie zaistniały. Przemawia za tym treść opinii sądowej, psychiatryczno – psychologicznej, wydanej po obserwacji A. H. w warunkach Szpitala (...) Wskazać jednocześnie należy, że Sąd I instancji w sposób prawidłowy dokonał oceny powyższej opinii jako wiarygodnej. Sąd odwoławczy uznał, tak jak Sąd I instancji, że opinia biegłych była pełna, jasna. Opinia ta nie zawierała też sprzeczności. Przede wszystkim biegli w opinii udzielili odpowiedzi na wszystkie zadane pytania, wskazali na metody badawcze, którymi się posłużyli, nie ograniczyli się przy tym do zaprezentowania wyłącznie wniosków, ale w oparciu o ich opinię możliwe było stwierdzenie powodów ich wyprowadzenia. Co do potrzeby zapoznania się z dokumentacją z badań testowych przeprowadzonych przez psychologa, to bez wątpienia wyniki z tych badań zostały przedstawione, również w opinii uzupełniającej na rozprawie. Nie budzi też wątpliwości, że przedstawienie tzw. surowych wyników badań nie było konieczne, należą one wyłącznie do obszaru wiadomości specjalnych przewidzianych dla biegłych sądowych. Taka dokumentacja, której dostarczenia domagał się obrońca nie jest dołączana do opinii, a stanowi materiał bazowy dla biegłego do sporządzenia wyników badań. Nie budzi też wątpliwości, że wybór metod badawczych zależy od biegłych Argumentacja zaprezentowana przez obrońcę nie przekonała Sądu odwoławczego, również w takim zakresie, w jakim starał się podważyć zaangażowanie biegłych w prowadzoną obserwację. Żadnych zastrzeżeń, wbrew przekonaniu obrońcy, nie nasuwała prawidłowość postanowienia Sądu Okręgowego, który na rozprawie w dniu8 marca 2019 roku oddalił wnioski dowodowe obrońcy, do których następnie ten nawiązuje w treści apelacji konstruując zarzut naruszenia prawa do obrony oskarżonego, Z uwagi na to, że oskarżony i jego obrońca nie złożyli wniosków |
||
Wnioski |
||
Ad. 1 – zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego: |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Ad. 2 – zawarte w apelacji prokuratora o: - zmianę punktu I zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego A. H. kary 15 lat pozbawienia wolności, - zmianę punktu IV zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie wysokości częściowego zadośćuczynienia z doznaną przez pokrzywdzonego krzywdę orzeczonego od A. H. na rzecz S. W. na kwotę 30 000 zł, - zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego A. H. na podstawie art. 41a § 1 i 4 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. środka karnego w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym oraz zakazu zbliżania się do niego na odległość mniejszą niż 100 metrów na okres 10 lat, - zmianę punktu V zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec podejrzanej M. B. kary 2 lat pozbawienia wolności, - zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonej na podstawie art. 46 § 1 k.k. środka kompensacyjnego na rzecz pokrzywdzonego w postaci częściowego zadośćuczynienia za wyrządzoną mu przypisanym oskarżonej czynem krzywdę w wysokości 15 000 zł. |
częściowo zasadne |
|
Ad. 3 – zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego A. H.: o zmianę zaskarżonego wyroku przez przyjęcie, że A. H. dopuścił się przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. |
częściowo zasadne |
|
Ad. 4 – obrońcy oskarżonego M. B. warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonej na okres 3 lat tytułem próby, oddanie oskarżonej pod dozór kuratora w okresie próby oraz zobowiązanie oskarżonej do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu w okresie próby, ewentualnie wymierzenie oskarżonej kary nieizolacyjnej przy zastosowaniu przepisu art. 37a k.k., względnie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. |
częściowo zasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Ad. 1 Nieuwzględnienie wniosku zawartego w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest konsekwencją stwierdzenia braku podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku. Częściowe uwzględnienie zarzutów przedstawionych w tej apelacji, ale i prokuratora uzasadniało Ad. 2 Wniosek o zasądzenie wyższej kwoty zasądzonego od oskarżonego A. H. na rzecz pokrzywdzonego częściowego zadośćuczynienia – zasadny z powodów wskazanych w części, w której odniesiono się do zarzutów. Pozostałe wnioski niezasadne z powodów wyjaśnionych w części, w której odniesiono się do zarzutów. Ad. 3 Wniosek o zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego A. H. zasadny z powodów już wcześniej wyjaśnionych. Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wyroku niezasadny Ad. 4 Wniosek o wymierzenie oskarżonej kary nieizolacyjnej przy zastosowaniu przepisu z art. 37a k.k. zasadny z powodów już wcześniej przedstawionych. Pozostałe wnioski niezasadne z względów, do których już się uprzednio odniesiono. |
1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
nie wystąpiły |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
0.1utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części, a więc nie objętej zmianami zawartymi w pkt I. ppkt 1 do 5. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Brak zasadności przedstawionych zarzutów, brak okoliczności, które należałoby uwzględnić z urzędu. |
|
0.1Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot i zakres zmiany |
|
0.0.1I. Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że: 0.0.21. uchylono rozstrzygnięcia z punktów III i VI, 2. w punkcie I – ustalono, że oskarżony A. H. dobrowolnie zapobiegł skutkowi w postaci śmierci pokrzywdzonego poprzez uruchomienie akcji ratunkowej, a w konsekwencji udzielenie mu skutecznej pomocy medycznej 3. w pkt II i IV uzupełniono podstawę rozstrzygnięć o art. 4 § 1 k.k., 4. w pkt IV – podwyższono zasądzoną od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę częściowego zadośćuczynienia do 30 000 złotych, 5. w pkt V jako podstawę prawną wymiaru kary przyjęto art. 162 § 1 k.k. w zw. z art. 37 a k.k. i art. 34 § 1 a pkt 1 k.k. oraz art. 35 § 1 k.k. i na tej podstawie wymierzono M. B. karę roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Powody zmian w pkt I.2, I.4 i I.5 zostały przedstawione we wcześniejszych częściach niniejszego uzasadnienia, a także były ich konsekwencją, co dotyczy pkt I.1 i I.3. |
0.1Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji - nie dotyczy |
|||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Konieczność umorzenia postępowania |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zaliczono na poczet orzeczonej wobec oskarżonego A. H. kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności IV. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet orzeczonej wobec oskarżonej M. B. kary ograniczenia wolności rzeczywiste pozbawienie wolności w sprawie w wymiarze jednego dnia, to jest 1 lipca 2017 roku; V. na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo |
|||
1Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
VI. |
Mając na uwadze aktualną, trudną sytuację materialną oskarżonych, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach |
1PODPISy |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
rozstrzygnięcia o karach orzeczonych wobec A. H. i M. B., brak orzeczenia środka karnego wobec A. H. w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym oraz zakazu zbliżania się do wymienionego, braku zastosowania wobec M. B. środka kompensacyjnego w postaci zobowiązania jej do zapłaty tytułem częściowego zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego kwoty 15 000 zł |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☒ |
co do kar |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego S. W. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
- pkt IV i V zaskarżonego wyroku, w części, |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☒ |
Uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Dorota Wróblewska, Dorota Rostankowska , Marta Urbańska
Data wytworzenia informacji: