Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 63/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 listopada 2021 r., sygn. akt
IV K 126/21

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia I

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty 1 i 2,

Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierność orzeczonej kary 2 lat pozbawienia wolności w stosunku do stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu, będącego przedmiotem postępowania oraz warunków, właściwości osobistych oskarżonego i ustaleń w zakresie jego zachowania przed i po popełnieniu przestępstwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut częściowo zasadny, aczkolwiek w znacznie mniejszym stopniu niż postulował to skarżący. Skutkowało to zmianą zaskarżonego wyroku
i obniżeniem orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności do roku i 6 miesięcy.

Trzeba bowiem pamiętać o tym, że o zasadności zarzutu z art. 438 pkt 4 k.p.k. można mówić tylko wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. np.: wyroki SN z dnia 22 października 2007 r., SNO 75/07, LEX nr 569073 i z dnia 9 stycznia
2019 r., VI KA 2/19, LEX nr 2643347; wyroki SA: we Wrocławiu z dnia 16 maja 2019 r., II AKa 120/19, LEX nr 2689220 i w Warszawie z dnia 18 października 2018 r., II AKa 402/17, LEX nr 2581120). Wskazywana „wyraźna różnica” oznacza dysproporcję znaczną, „bijącą wręcz w oczy” (por. wyrok SA
w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2018 r., II AKa 407/17, LEX nr 2490973). Z taką aż dysproporcją nie mamy jednak w sprawie do czynienia.

Zgodzić się trzeba ze skarżącym, że Sąd Okręgowy dokonał prawdziwych ustaleń faktycznych i wyprowadził trafne wnioski co do zawinienia oskarżonego i kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu. Odmienne stanowisko obrońca oskarżonego prezentuje tylko co do wymierzonej oskarżonemu kary. Nie kwestionuje zasadności i rozmiarów orzeczonego środka kompensacyjnego, którego orzeczenie sąd a quo uznał słusznie za warunek sprawiedliwego wyroku (s. 14 uzasadnienia).

Nie ma jednak racji skarżący, że Sąd a quo wymierzył oskarżonemu aż tak rażąco niewspółmierną karę 2 lat pozbawienia wolności, że dopiero kara orzeczona w trybie art. 37b k.k., czyli kara mieszana byłaby karą sprawiedliwą.

Sąd Okręgowy podał w części uzasadnienia dotyczącej wymiaru kary, środków karnych itd. (s. 12-14) okoliczności obciążające i łagodzące, które wziął pod uwagę przy wymiarze kary i dokonał ich kompleksowej oceny. Przeprowadził też dodatkowe rozważania wyjaśniające z jakich powodów nie dopatrzył się
w sprawie podstaw do zastosowania wnioskowanego przez obrońcę oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary, wyrażając końcowo również
w pełni uprawnione przekonanie, że kara wymierzona za przypisane przestępstwo z nadzwyczajnym jej złagodzeniem byłaby po prostu niewspółmiernie łagodna (s. 15 uzasadnienia).

Sąd Apelacyjny, odnosząc się do apelacyjnego wniosku obrońcy o wymierzenie oskarżonemu tzw. kary mieszanej na podstawie art. 37b k.k. wyraża
w zasadzie tożsame stanowisko, że kara w taki sposób orzeczona byłaby również niewspółmiernie łagodna wobec stopnia winy oskarżonego, społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, jego właściwości i warunków osobistych, w tym jego zachowania przed i po popełnieniu przestępstwa.

To, co z argumentacji skarżącego zasługiwało na podzielenie, to kwestia niedowartościowania ustalonych okoliczności łagodzących w relacji do okoliczności obciążających. Jednakże w wymiarze mniejszym niż wskazał na to autor apelacji. Niewątpliwe jest jednak to, że sąd a quo nadał nadmiernie negatywne znaczenie zachowaniu oskarżonego na etapie, gdy nie doszło jeszcze do ujawnienia jego sprawstwa, wskazując, że po postawieniu zarzutów były one spóźnione, bo nie podjął ich wcześniej: „przez wiele miesięcy od popełnienia przestępstwa, gdy oskarżony przebywał na wolności i nie miał w tym zakresie jakichkolwiek ograniczeń, to nie skontaktował się z pokrzywdzonym, ani go nie przeprosił, ani nie zaproponował zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę
– inicjatywa w tym zakresie przyszła dopiero, gdy stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego było uzasadniane grożącą oskarżonemu surową karą” (s. 13 uzasadnienia). Pozostaje to bowiem w kolizji z uprawnieniem oskarżonego wynikającym choćby z zasady nemo se ipsum accusare tenetur, która znajduje swoje normatywne wyrażenie w art. 74 § 1 k.p.k.

W realiach sprawy niekwestionowane jest to, że popełnione przestępstwo jest w dotychczasowym życiu oskarżonego zdarzeniem incydentalnym. Zarazem jednak na tyle poważnym, że brać należało pod uwagę proces ekspiacji oskarżonego, w tym także na etapie postępowania odwoławczego. W tym aspekcie niewątpliwie należało wziąć pod uwagę liczne działania oskarżonego po jego zatrzymaniu związane z nawiązaniem kontaktu z pokrzywdzonym,
a następnie jego synem, co zostało zakończone zawarciem ugody i zapłatą kwoty 30.000 zł oraz zobowiązaniem się do zapłacenia jeszcze 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (k. 685-686 akt). Również
i w tej materii sąd a quo okazał nadmierną powściągliwość stwierdzając, że jako okoliczność łagodzącą wziął pod uwagę „deklarację skruchy, przy czym brak dowodów na przyjęcie, że oskarżony rzeczywiście przeżywał poczucie winy, do której wszak się nie przyznawał, ani nie poczuwał” (s. 13 uzasadnienia).

Dla Sądu Apelacyjnego istotną wskazówką prawidłowego przebiegu ekspiacji oskarżonego było jego stawiennictwo na rozprawie odwoławczej, zaprezentowana pełna skruchy postawa i niewyuczone, autentyczne oświadczenie, w którym oskarżony stwierdził, że żałuje tego co zrobił i zrozumiał jaką wielką niegodziwość popełnił (k. 752 akt).

Dlatego też Sąd Apelacyjny, mając na uwadze przywołane dodatkowe argumenty przemawiające na korzyść oskarżonego zmienił zaskarżony wyrok
w ten sposób, że karę pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie I obniżył do roku i 6 miesięcy. Tak wymierzona kara jest karą sprawiedliwą, współmierną do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia winy oskarżonego. Nadal spełnia ona swoje cele umacniając przekonanie o nieuchronności odpowiedzialności karnej. Pozostaje również w zgodzie ze społecznym poczuciem sprawiedliwości. Tym bardziej, że towarzyszy jej orzeczenie zadośćuczynienia w kwocie 10.000 zł tytułem środka kompensacyjnego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez:

1. orzeczenie na podstawie art. 37b k.k. kary 3 miesięcy pozbawienia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne
w wymiarze 30 godzin miesięcznie.

2. zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania od dnia 19 maja 2021 r. do dnia 17 sierpnia 2021 r. na poczet kary pozbawienia wolności, zaś okresu od 18 sierpnia 2021 r. do 13 października 2021 r. na poczet kary 2 lat ograniczenia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadny, wobec niewykazania przez obrońcę oskarżonego aż tak rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary 2 lat pozbawienia wolności.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy w pozostałej części zaskarżony wyrok.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uznanie za bezzasadne w pozostałej częsci argumentów podnoszonych
w wywiedzionej apelacji, a zarazem niestwierdzenie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu (art. 439 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k.).

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że karę pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie I obniżono do roku i 6 miesięcy.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany podano przy omawianiu zarzutu apelacyjnego.

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

3. wymierzono oskarżonemu opłatę w wysokości 300 złotych za obie instancje i obciążono go wydatkami za postępowanie odwoławcze
– na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U.1983.49.223 t.j. z dnia 1983.08.31) oraz na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 634 k.p.k.

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze.

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana