Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 170/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 17.01.2020r. w sprawie IV K 146/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

A. B.

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał dowodów

Nie dotyczy

Nie dotyczy

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

A. B.

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał dowodów

Nie dotyczy

Nie dotyczy

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Jak w uzasadnieniu wyroku sądu okręgowego

Jak w uzasadnieniu wyroku sądu okręgowego

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Jak w uzasadnieniu wyroku sądu okręgowego

Jak w uzasadnieniu wyroku sądu okręgowego

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

I.  naruszenie przepisów postępowania, co miało istotny wpływ na treść wyroku:

1.  art.7 kpk poprzez ustalenie, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn, podczas gdy brak dowodów wskazujących na to, że korzystał z noża, którym zadano obrażenia, które spowodowały śmierć pokrzywdzonego, czego skutkiem był błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn,

2.  art.7 kpk biorąc pod uwagę fakt wszystkie okoliczności sprawy, poprzez ustalenie, że oskarżony miał zamiar spowodować obrażenia, które skutkowały śmiercią pokrzywdzonego oraz były one spowodowane umyślnie, podczas gdy prawidłowa kwalifikacja czynu wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art.155 kk, tj. nieumyślnego spowodowania śmierci, czego skutkiem był błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że oskarżony popełnił czyn określony w art.148 § 1 kk, tymczasem popełnił czyn określony w art.155 kk.

II. rażąca niewspółmierność kary, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy oraz to, że czyn popełniono w ramach ograniczonej poczytalności, kara powinna wynosić 8 lat pozbawienia wolności, tyle ile wynosi minimum określone w art.148 § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

0.1I. Aprobaty Sądu odwoławczego nie zyskał zarzut obrazy art.7 kpk oraz mający być jego konsekwencją zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przypisaniu oskarżonemu winy w popełnieniu czynu z art.148 § 1 kk. Na wstępie podkreślenia wymaga, że przedmiotem apelacji jest wyrok sądu, nie zaś akt oskarżenia. Wobec powyższego za z gruntu chybiony uznać należy zarzut odnoszący się do ustaleń poczynionych przez „organy przygotowawcze”, w szczególności w zakresie narzędzia zbrodni (str.2 apelacji). Tymczasem podkreślenia wymaga, że Sąd okręgowy odniósł się do kwestii narzędzia zbrodni, również biorąc pod uwagę opinię biegłego dotyczącą rodzaju narzędzia, którym zadano pokrzywdzonemu śmiertelne ciosy. Aprobatę Sądu odwoławczego zyskały te rozważania zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia (str. 18, 29), w których sąd wyraźnie wskazuje, że oskarżony zadawał pokrzywdzonemu ciosy nożem, który nie został znaleziony na miejscu zdarzenia oraz przedstawiona tam argumentacja. Nie ma racji zatem skarżący twierdząc, że śmiertelne ciosy musiały zostać zadane pokrzywdzonemu jednym z noży znalezionych na miejscu zdarzenia. Odniósł się do tego Sąd okręgowy (str.29 uzasadnienia wyroku) i znalazło to akceptację Sądu odwoławczego. Sąd ten w pełni akceptuje również poglądy prezentowane w orzecznictwie, że brak ustalenia jakim konkretnie narzędziem posłużył się sprawca nie stanowi przeszkody dla ustalenia i przypisania sprawstwa konkretnej osobie, jeżeli w oparciu o inne dowody ustalono przebieg zdarzenia i osobę sprawcy (postanowienie Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2020r. w sprawie IV KK 145/19). W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji w sposób nie budzący wątpliwości instancji odwoławczej ustalił przebieg zdarzenia i osobę sprawcy. Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie może przynieść odwoływanie się do okoliczności zadania rany w okolicach uda skoro fakt zadania tej rany przez oskarżonego jest bezsporny, takie bowiem ustalenia poczynił Sąd okręgowy (str. 3 uzasadnienia wyroku). Okoliczność, że na żadnym z dużych noży zabezpieczonych na miejscu zdarzenia nie znaleziono śladów DNA oskarżonego nie może – jak chce tego apelujący – implikować uznania, że oskarżony nie ponosi odpowiedzialności za zbrodnię z art.148 § 1 kk. Po pierwsze, jak już wyżej wskazano, okoliczność, że nie odnaleziono noża, który odpowiadałby opisowi przedstawionemu przez biegłego i jednocześnie posiadał ślady DNA oskarżonego nie oznacza, że oskarżony nie trzymał w ręku noża, którym zadano śmiertelne obrażenia (str.3 apelacji). Po wtóre skarżący pomija okoliczności wskazane przez Sąd okręgowy stanowiące podstawę do uznania, że oskarżony z zamiarem bezpośrednim dokonał zabójstwa A. K.. Wobec braku zakwestionowania przedstawionych przez sąd argumentów (str. 26-30 uzasadnienia wyroku), Sąd odwoławczy ograniczy się jedynie do stwierdzenia, że w pełni akceptuje zawartą tam argumentację Sądu I instancji. Nie budzi wątpliwości Sądu II instancji, że istnieją podstawy do przypisania oskarżonemu działania w zamiarze bezpośrednim. Podnoszone przez skarżącego okoliczności takie jak: opinia dzielnicowego i sąsiadów, aktualny stan cywilny oskarżonego, jego relacje z miejscową społecznością, w szczególności z pokrzywdzonym, wiek oskarżonego i jego stan zdrowia nie mogą skutecznie podważyć prawidłowości przypisania mu winy. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że są to okoliczności bezsporne. Podkreślenia również wymaga, że Sąd okręgowy nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego jakoby działał w obronie koniecznej odpierając atak pokrzywdzonego. Paradoksalnie argumentacja przedstawiona w apelacji również zdaje się przeczyć takiemu przebiegowi zdarzeń. Skarżący podkreśla bowiem przewagę fizyczną jaką, z uwagi choćby na wiek, pokrzywdzony posiadał nad oskarżonym. Gdyby zatem do takiego ataku ze strony pokrzywdzonego doszło, to zapewne byłby on skuteczny. To jednak A. K. padł ofiarą zabójstwa, nie zaś A. B.. Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie może również odwolywanie się do braku powodów, dla których oskarżony zabił pokrzywdzonego. Ustalenie motywacji z jaką działa oskarżony nie jest warunkiem sine qua non przypisania mu zbrodni zabójstwa. Motyw i cel, którym kierował się sprawca grają bowiem rolę uzupełniającą i drugoplanową, o ile w myśl specjalnej dyspozycji ustawy nie należą do znamion czynu przestępnego, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Wskazać w tym miejscu godzi się, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, w sprawie może w ogóle nie dojść do ustalenia motywu działania sprawcy (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 9.12.2010r. w sprawie II AKa 309/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30.05.2007r. w sprawie II AKa 84/07; wyroki Sądu Najwyższego: z 5.10.1981r. w sprawie I KR 149/81, z 3.06.1974r. w sprawie I KR 419/73). Ustalenie motywów działania sprawcy jest jednym z zadań procesu karnego, jednakże w konkretnych sprawach może się okazać, iż nie jest to możliwe, gdyż sprawca czynu przestępnego motywów takich nie ujawnia, materiał dowodowy zaś nie pozwala na ich ustalenie. O zamiarze oskarżonego można natomiast wnioskować z ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, w szczególności ilości, siły oraz umiejscowienia zadanych ciosów oraz użytego przez oskarżonego narzędzia, które to okoliczności zostały szczegółowo opisane w części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia. Jak już wyżej wskazano, żadnego potwierdzenia w zgromadzonym i ocenionym w sposób swobodny materiale dowodowym nie znalazło prezentowane przez skarżącego stanowisko o przypadkowym ugodzeniu nożem pokrzywdzonego przez oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego jak każdy inny dowód podlegają swobodnej ocenie a sąd nie ma obowiązku czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dowody najkorzystniejsze dla oskarżonego, w realiach przedmiotowej sprawy – jego wyjaśnienia, w których nie przyznał się do dokonania zbrodni zabójstwa z zamiarem bezpośrednim. Okoliczności przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia na poparcie stanowiska, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa nie pozwalają na uznanie, że czyn ten należałoby zakwalifikować z art.155 kk. Skarżący w wywiedzionej apelacji nie przedstawił w zasadzie żadnej argumentacji na poparcie tego stanowiska. Nie sposób bowiem za taką uznać wskazania, że oskarżony wezwał pogotowie ratunkowe (str.4 apelacji). Nie jest to bowiem okoliczność implikująca uznanie, że jego zamiarem nie było zabójstwo pokrzywdzonego.

II. Aprobaty Sądu odwoławczego nie zyskał zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej wobec oskarżonego.

Podkreślenia na wstępie wymaga, że Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowaniu wymiaru kary. Rolą zaś Sądu odwoławczego w tym zakresie jest kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. Ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art.438 pkt.4 kpk), a która zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Przepis art.53 kk określa cztery ogólne dyrektywy wymiaru kary: dyrektywa winy (dolegliwość kary nie może przekroczyć stopnia winy), dyrektywa stopnia społecznej szkodliwości czynu - obejmuje okoliczności związane z czynem: przedmiotowe (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar grożącej lub wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania, waga naruszonych obowiązków oraz podmiotowe (postać zamiaru, motywacja), dyrektywa prewencji indywidualnej (zapobieżenie popełnieniu w przyszłości przestępstwa przez sprawcę) oraz dyrektywa prewencji ogólnej (kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa).

0.3 Skarżący w zakresie tego zarzutu wskazał ogólnie na okoliczności sprawy(nie precyzując ich) oraz działanie oskarżonego w warunkach ograniczonej poczytalności. Nie może to skutecznie podważyć przekonującej argumentacji przedstawionej przez Sąd okręgowy (str.31-32 uzasadnienia wyroku). Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i ograniczoną poczytalność oskarżonego w inkryminowanym czasie miał na uwadze Sąd okręgowy wymierzając oskarżonemu karę.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o charakterze kasatoryjnym nie jest zasadny wobec niezasadności podniesionych zarzutów. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że wniosek ten nie został w żaden sposób umotywowany. Podkreślenia tymczasem wymaga, że zgodnie z aktualnym oraz mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie brzmieniem przepisu art.437 § 2 kpk, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art.439 § 1 kk (skarżący nie podniósł takiego zarzutu a Sąd odwoławczy nie stwierdza zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej) i art.454 kk (nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie) lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (skarżący nie wskazał okoliczności świadczących o takiej potrzebie a Sąd odwoławczy nie stwierdza ich zaistnienia).

Wobec uznania za niezasadne zarzutów związanych z wymiarem orzeczonej kary, nie zasługuje na uwzględnienie zawarty w pkt. II zarzutów wniosek o obniżenie kary orzeczonej wobec oskarżonego.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu I instancji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uznanie za niezasadne zarzutów apelacji

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na mocy przepisów § 2, § 4 ust.1, § 17 ust.2 pkt.5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu orzeczono o kosztach obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O kosztach sądowych w postępowaniu odwoławczym Sąd apelacyjny orzekł na mocy art.626 § 1 kpk w zw. z art.624 kpk w zw. z art.10 ust.1 Ustawy z 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych i zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze a jego wydatkami obciążył Skarb Państwa uznając, że w jego aktualnej sytuacji finansowej i w perspektywie odbycia orzeczonej kary pozbawienia wolności obciążanie go nimi stanowiłoby dla niego nadmierną uciążliwość.

1PODPISY

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina i kara

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

Zmiana