II AKa 210/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2024-11-27

Sygn. akt II AKa 210/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Rafał Ryś (spr.)

Sędziowie: SA Andrzej Czarnota

SA Alina Miłosz-Kloczkowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alicja Gromuł

przy udziale Prokuratora Prokuratury (...) w G. K. G.

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2024 r.

sprawy

G. Ż.(Ż.) o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za wykonanie kary,

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 24 kwietnia 2024 r., sygn. akt II Ko 18/22

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. Z. - Kancelaria Adwokacka w S. kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) brutto tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 299 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć) tytułem uzasadnionych wydatków;

III.  wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 210/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku z 24.04.2024r. w sprawie II Ko 18/22 (wnioskodawca G. Ż.)

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. obraza art. 552 §4 kpk w zw. z art. 445 §1 kc i art. 481 kc – poprzez zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie niewspółmiernie niskiej w stosunku do krzywdy, jakiej doznał G. Ż. w związku z niewątpliwie niesłusznym wykonaniem wobec niego kary, której nie powinien ponieść oraz bez zasądzenia należnych odsetek, a to wskutek nieuwzględnienia ujawnionych w toku postępowania dowodowego istotnych okoliczności mających wpływ na jego wysokość;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. naruszenie przepisów postępowania karnego – art. 7 kpk w zw. z art. 366 §1 kpk, art. 410 kpk, art. 424 §1 kpk, poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i błędne przyjęcie, że wnioskodawcy nie przysługuje odszkodowanie za poniesioną szkodę i oddalenie wniosku, podczas, gdy z całokształtu materiału dowodowego wynika, że roszczenie wnioskodawcy jest w pełni uzasadnione i winna być na jego rzecz zasądzona żądana przez niego kwota z tytułu bezprawnego pozbawienia wolności;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3. błąd w ustaleniach faktycznych – nieprawidłowe uznanie, że kwota 20.000 zł stanowi odpowiednią wysokość zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne, bezzasadne i nieprawidłowe pozbawienie wolności wnioskodawcy, podczas, gdy w szczególności w świetle zeznań G. Ż. złożonych na rozprawie, a także dokumentów z akt sprawy II K 872/16, wysokość zasądzonego zadośćuczynienia należy ocenić jako wyraźnie zbyt niską w stosunku do krzywdy, jakiej doznał wnioskodawca i niedostatecznie uwzględniającą rodzaj naruszonych dóbr oraz intensywność naruszeń.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 3

Zarzuty te zostaną omówione łącznie, albowiem odnoszą się zasadniczo do tego samego zagadnienia, tj. wysokości zasądzonego przez Sąd I instancji zadośćuczynienia. Skarżący – w sposób niewątpliwie zbędny - zdublował w istocie omawiane tu zarzuty apelacyjne, kwestionując w ramach każdego z nich wysokość przyjętej kwoty 20.000 złotych, jako zbyt niskiej, a zatem nie rekompensującej krzywdy wnioskodawcy. Oddzielnie omówiony zostanie natomiast temat ewentualnych odsetek od orzeczonego w zaskarżonym wyroku świadczenia pieniężnego.

W przypadku kwestionowania zasądzonego na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – zarówno w formie zarzutu obrazy prawa materialnego, jak i błędu w ustaleniach faktycznych (zarzuty nr 1 i 3) – Sąd Apelacyjny uznał argumenty skarżącego za bezzasadne, podzielając tym samym zapatrywania Sądu Okręgowego.

Nie ulega wątpliwości, że ustalenie omawianej kwoty jest o tyle trudne, że nie poddaje się jakimkolwiek schematom, czy wyliczeniom matematycznym, a opiera się wyłącznie na uznaniu sędziowskim, sprowadzającym się do sprawiedliwej i wyważonej oceny wszystkich okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających wpływ na rozmiar doznanej przez wnioskodawcę krzywdy. Jedyną normatywną wskazówką w tym zakresie jest dyspozycja art. 445 § 1 i 2 kc, operująca stwierdzeniem, że zadośćuczynienie powinno być „odpowiednie”. Oznacza to tyle, że powinno rekompensować doznaną szkodę niemajątkową, możliwie w pełnym jej zakresie, ale też – z drugiej strony – nie może być źródłem nieuzasadnionych, nadmiernych korzyści majątkowych, kosztem środków stanowiących majątek Skarbu Państwa. Sygnalizowane wyżej wyważenie ustalanej kwoty jest zatem kluczowe, zaś Sąd Okręgowy z zadania tego wywiązał się w sposób prawidłowy, o czym przekonuje nie tylko sama treść rozstrzygnięcia w tej materii, ale także argumentacja zaprezentowana w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str. 26-30).

Wzięto bowiem pod uwagę najważniejsze w sprawie okoliczności, przemawiające zarówno na rzecz roszczenia zgłaszanego przez wnioskodawcę, jak i te przeciwne, a zatem to, że:

- sam fakt pozbawienia wolności w powodu, który finalnie okazał się niesłuszny (nawet wówczas, gdy był to tylko fragment podstawy tego osadzenia) musiał rodzić po stronie wnioskodawcy oczywiste poczucie krzywdy,

- u wnioskodawcy wystąpiły negatywne skutki odbywanej niesłusznie kary zastępczej pozbawienia wolności – w sferze psychicznej, wynikające z faktu osadzenia w izolacji (zaburzenia snu, wahania nastroju),

- skazanie nastąpiło po raz drugi za ten sam czyn, co oznacza, że stygmatyzacja wnioskodawcy w tego tytułu była wprawdzie zasadna (nie został skazany za czyn, którego nie popełnił), lecz była jednocześnie nadmierna, bo podwójna,

- odbyta przez wnioskodawcę kara zastępcza 212 dni pozbawienia wolności odnosiła się do całości kary łącznej roku i 2 miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie II K 872/16, a zatem jedynie jej część, nie przekraczająca z pewnością 90 dni (odpowiednik orzeczonej - za czyn I - kary 6 miesięcy ograniczenia wolności), może być uważana za odbywaną niesłusznie,

- zarządzenie wykonania w warunkach penitencjarnych kary zastępczej pozbawienia wolności, w miejsce pierwotnie orzeczonej kary ograniczenia wolności, było wynikiem niewłaściwej postawy samego wnioskodawcy, który nie wykonywał dobrowolnie kary ograniczenia wolności, nie stawiał się na wezwania kuratora sądowego, nie usprawiedliwiając takiego właśnie postępowania.

Przytoczone wyżej okoliczności i uwarunkowania zostały szczegółowo opisane i przeanalizowane przez Sąd Okręgowy, odpowiednio wyważone podczas miarkowania należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia, co skutkowało przyznaniem kwoty 20.000 złotych, odbiegającej wprawdzie od zgłoszonego żądania, aczkolwiek realizującej w sposób właściwy założone cele tego świadczenia. Należy przyjąć, że wnioskodawca w istotny sposób przyczynił się do wzrostu dolegliwości odbywanej następnie kary zastępczej, gdyż zlekceważył szansę na wykonanie tejże kary w formie wolnościowej, tj. pierwotnie orzeczonej. Ocen tych nie były w stanie podważyć przeciwne argumenty prezentowane w treści apelacji.

Te zaś okazały się stosunkowo lakoniczne i powierzchowne, gdyż przeważająca część uzasadnienia apelacji w tym zakresie składa się z cytowanych kolejno orzeczeń sądowych dotyczących rozmaitych aspektów rozstrzygania tego rodzaju spraw (str. 4-6), znanych doskonale Sądowi odwoławczemu.

Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że intensywność negatywnych przeżyć wnioskodawcy powinna być oceniana przez pryzmat odbywanej przez niego kary w wymiarze 212 dni (str. 5 apelacji). Jak już wyżej wskazano, okres ten odpowiada całości kary łącznej orzeczonej za kilka przestępstw, spośród których tylko jeden czyn został przypisany wnioskodawcy w sposób nieuzasadniony, z przypadającą na ten czyn karą 6 miesięcy ograniczenia wolności, co z kolei odpowiada 90 dniom zastępczej kary pozbawienia wolności (przy założeniu, że kara łączna orzeczona zostałaby przy zastosowaniu zasady kumulacji, co w realiach niniejszej sprawy nie miało przecież miejsca). Podnoszona zatem przez skarżącego skala pokrzywdzenia wnioskodawcy oderwana jest od realiów niniejszej sprawy.

Autor apelacji przywołuje przy tym, w sposób dość ogólny, „intensywność negatywnych przeżyć”, czy „negatywne następstwa izolacji” (str. 5), nie rozwijając tego rodzaju tez, nie wymieniając konkretnych przejawów tych niedogodności. W tej sytuacji należy przyjąć, że chodzi tu o wypunktowane i uwzględnione już przez Sąd I instancji okoliczności, związane ze sferą psychiczną G. Ż., cytowane także we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia. Słusznie autor apelacji zauważa natomiast, że spojrzenie na krzywdę wnioskodawcy musi uwzględniać bezsporny w sprawie fakt, że nie po raz pierwszy znalazł się on w izolacji penitencjarnej, a zatem warunki tam panujące musiały być mu znane, zaś nadszarpnięcie dobrego imienia było w jego sytuacji znacznie mniej intensywne niż w przypadku osoby skazywanej po raz pierwszy.

StygmatyzacjęG. Ż. - wynikającą z niesłusznego skazania za jeden z czynów, eksponowaną przez autora apelacji, określoną przez Sąd I instancji jako „podwójną” - wzięto pod uwagę podczas wyrokowania w I instancji, co zostało już wyżej podkreślone. Okoliczności tej nadano odpowiadającą jej wagę podczas określania sumy zadośćuczynienia.

W poczynionych w sprawie ustaleniach faktycznych nie znalazło wsparcia twierdzenie skarżącego, jakoby podczas odbywania omawianej obecnie kary (uznanej za niesłuszną) pogorszeniu uległ stan zdrowia wnioskodawcy – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Opisane przez Sąd Okręgowy zaburzenia snu, czy chwiejność nastroju, potwierdzone w opinii psychiatrycznej wydanej w toku postępowania, nie uzasadniają tak daleko idących wniosków, gdyż z tej samej opinii wynika jednoznacznie, że obecny stan zdrowia psychicznego G. Ż. nie pozostaje w bezpośrednim, ani nawet pośrednim związku przyczynowym z przebywaniem przez niego w warunkach odbywania zastępczej kary pozbawienia wolności w omawianym okresie; nie powstał też z tego tytułu u niego uszczerbek na zdrowiu. Jeżeli zaś chodzi o zdrowie fizyczne, to nie można zapominać, że już do izolacji wnioskodawca trafił z poważnymi schorzeniami (ręki i nogi) wynikającymi z postrzelenia go w czasie zatrzymania przez funkcjonariuszy Policji, a podczas odbywania kary był z tego powodu leczony. Nie stwierdzono żadnych dodatkowych problemów zdrowotnych wnioskodawcy, które można kwalifikować w kategoriach sugerowanych przez skarżącego.

Sąd Apelacyjny – nie zgadzając się z tezami skarżącego (str. 6 apelacji) - podziela zapatrywanie Sądu I instancji, że zasądzona kwota zadośćuczynienia nie może być uznana za „symboliczną”, a zatem stanowi dla wnioskodawcy wartość odczuwalną ekonomicznie i pozostaje w odpowiednich relacjach do aktualnych warunków życia społeczeństwa.

Przedstawionej wyżej oceny zaskarżonego wyroku w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia nie są w stanie zmienić, czy też podważyć, argumenty skarżącego, w których odwołuje się on do innych postępowań sądowych, dotyczących innych osób, w toku których zasądzane były wyższe kwoty zadośćuczynień, niż miało to miejsce na gruncie niniejszej sprawy.

Oczywistym jest bowiem, że każda sprawa wymaga indywidualnej oceny, analizy specyficznych tylko dla niej okoliczności i faktów, gdyż w praktyce sądowej nie ma dwóch „takich samych” spraw, dwóch identycznych krzywd ludzkich. Dążenie do względnej porównywalności zasądzanych kwot w podobnych sprawach jest w pewnym sensie postulatem słusznym, gdyż urzeczywistnia konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa. Z drugiej jednak strony – zważywszy na zdecydowanie ocenny charakter wymiaru tego rodzaju świadczeń, niejednolitość stanów faktycznych, a także poddanie rozstrzygnięcia swobodnej ocenie i wrażliwości konkretnego składu orzekającego – osiągnięcie tak rozumianego stanu idealnego nie jest w praktyce możliwe. Należy zaakceptować ocenę Sądu Okręgowego, orzekającego systematycznie w podobnych sprawach odszkodowawczych, w konsekwencji przyjmując, że dysponuje on na tyle sprecyzowaną skalą porównawczą, że był w stanie tak wyważyć wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, by była ona adekwatna do okoliczności sprawy, rozmiarów krzywdy ustalonych w przypadku wnioskodawcy G. Ż., a jednocześnie – akceptowalna w odczuciu społecznym, gdyż to ostatecznie ze Skarbu Państwa wypłacane są środki przyznawane wnioskodawcy. Także analiza przeprowadzona pod tym kątem przez Sąd Apelacyjny, oparta na własnych doświadczeniach zawodowych, nie prowadzi bynajmniej do konkluzji, by ustalona w zaskarżonym wyroku wysokość zadośćuczynienia była rażąco zaniżona, a zatem nie realizowała założonych zadań zasądzanego tu świadczenia pieniężnego.

Odnosząc się natomiast do – opisanego w pkt 1 apelacji – zarzutu braku orzeczenia o „należnych odsetkach” od kwoty zasądzonego zadośćuczynienia, należy stwierdzić, że jest on bezzasadny.

Podzielając w pełni wywód Sądu Okręgowego dotyczący charakteru prawnego zasądzanego świadczenia oraz reguł procesowych, według których Sąd powinien procedować w tego rodzaju sprawach, wypada przypomnieć, że zgłaszane roszczenie ma niewątpliwie charakter cywilnoprawny i to wnioskodawca określa zakres i skalę swojego żądania.

Zarówno wnioskodawca G. Ż. jak i jego pełnomocnik – na żadnym etapie niniejszego postępowania – nie zgłosili, że domagają się zasądzenia odsetek od kwoty świadczenia odszkodowawczego. Brak w istocie takiego żądania - czy to we wnioskach wszczynających to postępowanie (także w łączonych później sprawach o sygnaturach II Ko 19/22 – k. 3 oraz II Ko 20/22 – k. 8), czy też w późniejszych oświadczeniach procesowych strony postępowania, w tym w stanowisku końcowym (po zamknięciu przewodu sądowego). W tej sytuacji słusznie Sąd Okręgowy, nie wychodząc poza żądanie zawarte we wniosku, nie orzekł o odsetkach od zasądzonej kwoty 20.000 zł.

Na marginesie powyższych rozważań wypada zauważyć, że brak rozstrzygnięcia w skarżonym wyroku kwestii odsetek za opóźnienie w realizacji świadczenia nie oznacza bynajmniej, że takowe odsetki wnioskodawcy się w ogóle nie należą. Kwestia ta wynika bowiem z treści art. 481 §1 kc, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wniosek apelacyjny wskazuje przy tym na uprawomocnienie się wyroku jako dzień początkowy naliczania odsetek, a zatem nie ulega wątpliwości, że od tego momentu biegnie już termin wskazany w treści cytowanego przepisu.

Ad. 2

Zarzut ten jest bezzasadny, gdyż Sąd Okręgowy nie naruszył wskazanych przez skarżącego przepisów postępowania karnego, zaś dowody zgromadzone w sprawie ocenił w sposób prawidłowy, zgodny z kodeksowymi regułami, w szczególności zasadą wynikającą z treści art. 7 kpk. Była to ocena swobodna, lecz nie nosząca cech dowolności, zaś jej przebieg i wynik zostały czytelnie przedstawione w treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. W konsekwencji – prawidłowe jest także ustalenie Sądu I instancji, że wnioskodawca nie poniósł jakiejkolwiek szkody majątkowej, która pozostawałaby w związku z faktem odbywania przez niego omawianej tu, niesłusznej kary.

Na wstępie należy podkreślić, że nieprecyzyjne jest twierdzenie skarżącego, znajdujące wyraz w literalnym brzmieniu omawianego zarzutu odwoławczego, jakoby wnioskodawcy należało się odszkodowanie „z tytułu bezprawnego pozbawienia wolności”. Ewentualne roszczenie odszkodowawcze swoje źródło musiałoby wszak posiadać w szkodzie majątkowej, którą G. Ż. poniósłby w związku z odbywaniem kary, przy czym – jak trafnie zauważył Sąd Okręgowy – wymagany jest tu adekwatny związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy zdarzeniem wywołującym szkodę a powstałym skutkiem (art. 361 §1 kc). Podzielić należy także zapatrywanie zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że – co do zasady – ciężar udowodnienia zarówno wysokości samej szkody, jak i wskazanego wyżej związku przyczynowo – skutkowego, zgodnie z dyspozycją art. 6 kc, spoczywał w toku niniejszego postępowania na wnioskodawcy, co nie pozostaje bez wpływu na ocenę podnoszonych obecnie zarzutów.

Wbrew odmiennej ocenie autora apelacji, wynik postępowania dowodowego przeprowadzonego przez Sąd I instancji, także z wykorzystaniem własnej inicjatywy dowodowej Sądu (np. opinie biegłych), nie doprowadził do ujawnienia jakiejkolwiek szkody majątkowej po stronieG. Ż. która byłaby konsekwencją odbywania przez niego kary uznawanej obecnie na niesłuszną. Analiza wszelakich podstaw faktycznych wysuwanych w tym zakresie przez wnioskodawcę została przeprowadzona przez Sąd Okręgowy w sposób rzetelny, znajdując odbicie w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str. 22-26), a obejmowała ona następujące okoliczności:

- ewentualne szkody powstałe w następstwie niewłaściwej opieki medycznej i leczenia,

- ewentualne szkody związane z uszczerbkiem na zdrowiu – schorzenia kardiologiczne,

- ewentualne szkody dotyczące kradzieży mienia wnioskodawcy w czasie, gdy pozostawał on w izolacji,

- ewentualne szkody związane z uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym wnioskodawcy.

Bezpodstawnie skarżący zarzuca Sądowi I instancji, że zminimalizował negatywne okoliczności, które dotknęły sferę zdrowia wnioskodawcy (str. 3 apelacji), skoro w każdym z przypadków, w których chodziło o ewentualny uszczerbek na zdrowiu G. Ż. Sąd ten opierał swoje ustalenia na opinii biegłego lekarza stosownej specjalności (kardiologa, psychiatry). W opiniach tych biegli analizowali zarówno zgłaszane przez wnioskodawcę schorzenia, jak i badali ich związek z osadzeniem we wskazanym okresie. W żadnym z tych przypadków nie ustalono, aby G. Ż. doznał szkody na osobie, w postaci uszczerbku na zdrowiu, co wyklucza zasadność dochodzonego przez niego roszczenia z tego tytułu.

Nietrafne są sugestie autora apelacji, jakoby Sąd Okręgowy – badając zagadnienie poprawności leczenia wnioskodawcy podczas izolacji penitencjarnej – zaniechał „autonomicznych czynności dowodowych, bazując na pozyskanych z innych spraw opiniach i wnioskach” (str. 3 apelacji). Pomijając już to, że w prowadzonym obecnie postępowaniu możliwe było korzystanie z różnego rodzaju dowodów, w tym wytworzonych na potrzeby innych postępowań sądowych, należy wyraźnie zaznaczyć, że oprócz zasygnalizowania negatywnego dla wnioskodawcy wyniku sądowego postępowania cywilnego w sprawie Sądu Okręgowego w Gdańsku o sygn. akt SV C 239/19 (z powództwa G. Ż. przeciwko (...) Sp. z o.o. w S. (1)), Sąd I instancji dokonał własnej, niezależnej oceny zebranych w tej części dowodów, ustalając ostatecznie, że „procedując jako sąd karny, również nie dopatrzył się w tym zakresie nieprawidłowości, które mogłyby wywołać przypuszczenie: po pierwsze, że sprawowana przez jednostki penitencjarne, w których znajdował się G. Ż. opieka nie była właściwa; a wtórnie, że miało to mieć adekwatny związek z jego osadzeniem” (str. 24 uzasadnienia wyroku). Słuszne jest również stanowisko tego Sądu, że wnioskodawca – w ramach spoczywającego na nim ciężaru dowodu – nie wykazał w jakikolwiek sposób zasadności zgłoszonego roszczenia w omawianym tu zakresie. Samo gołosłowne twierdzenie, że leczenie to było niewłaściwe lub niewystarczające, nie może skutkować uwzględnieniem żądania zasądzenia odszkodowania.

Zupełnie bez znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia w przedmiocie odszkodowania pozostają dywagacje skarżącego, w których podaje on, że Sąd I instancji bazował na danych osobopoznawczych i ewidencyjnych z jednostek penitencjarnych, „które nie muszą być miarodajne”, gdyż jednostki te nie są „zainteresowane ewentualnymi roszczeniami wnioskodawcy z tytułu niewłaściwej opieki” (str. 4 apelacji). Jest to teza całkowicie gołosłowna, nie poparta choćby uprawdopodobnieniem, a nadto nie zawiera jakichkolwiek konkretów, pozwalających na odniesienie się co do tego, jakie dane i informacje skarżący ma w polu widzenia. Przy takim kształcie podnoszonego zarzutu, nie ma właściwie możliwości rzeczowego odniesienia się do jego istoty. Za wystarczające uznano zatem poprzestanie na konstatacji, że Sąd Okręgowy wykorzystywał takie dane, jakie posiadał (jakie otrzymał), a które nie budziły jego wątpliwości, a nadto nie były kwestionowane w toku prowadzonego postępowania dowodowego. Obecne domniemania pełnomocnika wnioskodawcy nie mogą skutecznie podważyć ustaleń faktycznych poczynionych na podstawie tych dowodów przez Sąd meriti.

Wniosek

1) o zmianę zaskarżonego orzeczenia, poprzez orzeczenie stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawcy za wykonanie kary, której nie powinien ponieść w sprawie II K 872/16 Sądu Rejonowego w Chojnicach, z ustawowymi odsetkami liczonymi jak za opóźnienie, od dnia uprawomocnienia się wyroku;

ewentualnie:

2) o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec nieuwzględnienia któregokolwiek z zarzutów odwoławczych formułowanych we wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy apelacji i uznania przez Sąd odwoławczy, że Sąd I instancji prawidłowo ocenił zebrane dowody i trafnie ustalił w sprawie stan faktyczny, a także prawidłowo zastosował dyspozycję art. 552 kpk, brak było podstaw do zmiany wyroku w kierunku wnioskowanym przez skarżącego, tzn. poprzez zasądzenie stosownego odszkodowania oraz podwyższenie kwoty przyznanego już zadośćuczynienia.

Wniosek alternatywny – o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji – nie posiada jakichkolwiek podstaw prawnych (katalog ten jest obecnie dość mocno ograniczony – art. 437 § 2 kpk). W toku postępowania odwoławczego nie ujawniono bynajmniej okoliczności (czy to podniesionych w treści zarzutów apelacyjnych, czy też dostrzeżonych przez Sąd z urzędu), które powodowałyby konieczność wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Apelacyjny przeanalizował treść pisma procesowego wnioskodawcy zatytułowanego „apelacja” (k. 848-850) - pod kątem ewentualnych okoliczności, które należałoby uwzględnić z urzędu, co wskazywałoby na wadliwość zaskarżonego rozstrzygnięcia w jakimkolwiek zakresie. Weryfikacja ta nie doprowadziła do wniosku, że zaskarżony wyrok wymaga korekty, bądź uchylenia. Poza opisaną wyżej kontrolą, nie podlegały merytorycznej ocenie te zarzuty wnioskodawcy, które znalazły się poza określonym w apelacji pełnomocnika zakresem zaskarżenia wyroku Sądu I instancji (pkt 3-4 zaskarżonego wyroku).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

1.wyrok Sądu I instancji – w zaskarżonym zakresie (pkt 1 i 2)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutów odwoławczych zawartych w punktach 1-3 apelacji pełnomocnika wnioskodawcy, jak i wobec braku ujawnienia się okoliczności, które nakazywałyby Sądowi Apelacyjnemu zmianę lub uchylenie zaskarżonego wyroku z innych powodów, wyrok ten utrzymano w mocy, o czym orzeczono w punkcie I wyroku Sądu odwoławczego.

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

-

zasądzono na rzecz adw. A. Z. z Kancelarii Adwokackiej w S. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

-

koszty przyznano na wniosek pełnomocnika, w stawce minimalnej (240 złotych), powiększając ją o należny podatek VAT (23 %), co łącznie daje kwotę 295,20 złotych brutto,

-

stawka wynagrodzenia minimalnego w sprawach tego rodzaju wynika z §17 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2024r., poz. 763, z dnia 21.05.2024r.),

-

dodatkowo – na wniosek pełnomocnika – przyznano kwotę 299 złotych z tytułu uzasadnionych wydatków pełnomocnika działającego z urzędu, w postaci kosztów dojazdu na rozprawę odwoławczą samochodem osobowym, tj. zgodnie z przedłożonym zestawieniem kosztów.

III.

Wydatkami postępowania odwoławczego, stanowiącymi jedyny w istocie element kosztów sądowych przed Sądem II instancji w tego rodzaju postępowaniach, obciążono Skarb Państwa, co wynika wprost z przepisu art. 554 §4 kpk.

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawcy G. Ż.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok SO w Słupsku z 24.04.2024r. w sprawie II Ko 18/22

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Nowacka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Rafał Ryś,  Andrzej Czarnota ,  Alina Miłosz-Kloczkowska
Data wytworzenia informacji: