Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 255/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 4 stycznia 2023r. w sprawie XI Ko 89/22-O (wnioskodawca B. S.)

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na:

a) w odniesieniu do żądania zasądzenia odszkodowania z tytułu częściowego wykonania kary pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tczewie z 12.12.1987r. (II K 441/87):

- błędnym ustaleniu wysokości utraconych zarobków wnioskodawcy w okresie pozbawienia wolności od 11.07.1987r. do 18.05.1988r. jedynie na podstawie akt ZUS (k. 27 akt ZUS), z pominięciem dokumentu znajdującego się na karcie 73 akt II K 441/87 SR w Tczewie, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego oddalenia żądania wniosku o odszkodowanie w „pozostałej części”, tj. ponad kwotę opisaną w pkt III wyroku SO w Gdańsku;

b) w odniesieniu do żądania zasądzenia zadośćuczynienia z tytułu częściowego wykonania kary pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tczewie z 12.12.1987r. (II K 441/87):

- błędnym ustaleniu, że kwota zadośćuczynienia w wysokości 110.000 zł (z pkt I wyroku) będzie adekwatnie kompensowała doznaną przez wnioskodawcę krzywdę i jest kwotą odpowiednią, podczas, gdy w okolicznościach ujawnionych podczas postępowania przez Sądem I instancji, kwota ta powinna być znacznie wyższa;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

2. obraza prawa materialnego – art. 445 §2 kc w zw. z art. 558 kpk i art. 8 ust. 1 oraz 8 ust. 3 ustawy z 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

- wynikająca z błędnej wykładni zwrotu „odpowiednia suma zadośćuczynienia”, sprzecznej z utrwalonym orzecznictwem na tle stosowania tego przepisu, przy nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia ujawnionych w toku rozprawy, co spowodowało zasądzenie zadośćuczynienia w nieodpowiedniej (zbyt niskiej) wysokości (pkt I wyroku) oraz niezasadne oddalenie wniosku o zadośćuczynienie w pozostałym zakresie (pkt II wyroku)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1a

W tej części zarzut odwoławczy okazał się zasadny.

Sąd Apelacyjny podzielił argumentację skarżącego, kwestionującą sposób dojścia przez Sąd I instancji do ustalenia rzeczywistej wysokości wynagrodzenia osiąganego przez wnioskodawcę z tytułu zatrudnienia w (...)w G., w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego zatrzymanie (11.07.1987r.). Pomimo tego, że w sprawie zgromadzono przynajmniej kilka dowodów w tym zakresie (zeznania wnioskodawcy, dokumenty), Sąd Okręgowy swoje stanowisko oparł wyłącznie na wybranych dokumentach z akt ZUS, głównie na świadectwie pracy wnioskodawcy z 13.10.1987r. (str. 6 uzasadnienia wyroku), gdzie operowano pojęciem „stawka płacy zasadniczej wynagrodzenia”, co w sposób oczywisty nie oddaje pełnej skali zarobków pracowniczych, uzupełnianych najczęściej przez innego rodzaju elementy wynagrodzenia, jak np. premie, nagrody, nadgodziny itp. (dokument ten umożliwia wpisanie nadto jedynie premii i dodatków stałych). W ten sposób określono, że ówczesne zarobki wnioskodawcy – w kwocie 7.120 zł miesięcznie - oscylowały jedynie w okolicy 24,4 % przeciętnego wynagrodzenia w 1987 roku.

Zgodzić należy się w tym miejscu ze skarżącym, że kwalifikacje zawodowe B. S. oraz rodzaj wykonywanej przez niego pracy nie wskazywały raczej, by miałby być faktycznie wynagradzany na tak niskim obiektywnie poziomie.

Słusznie autor apelacji wskazuje tu na dokument zawarty na k. 73 akt Sądu Rejonowego w Tczewie (sygn. akt II K 441/87), tj. na kwestionariusz osobowy z 5.08.1987r., sporządzony w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego, z którego wynika, że wynagrodzenie wnioskodawcy (z wszystkimi jego elementami dodatkowymi) kształtowało się w tym czasie na poziomie 29.693 zł (przeciętnie wynagrodzenie netto za ostatnie 3 miesiące). Kwota ta koresponduje z wyjaśnieniami samego wnioskodawcy (wówczas – podejrzanego) zawartymi w protokole przesłuchania z 13.07.1987 roku (k. 36 akt SR w Tczewie w sprawie II K 441/87); podano tam kwotę miesięcznych dochodów na poziomie ok. 30.000 złotych.

Aby w sposób pełny zweryfikować te rozbieżne stanowiska, Sąd Apelacyjny sięgnął do załącznika do akt sprawy, w postaci akt osobowo – płacowych wnioskodawcy ze (...) w G. (żółty skoroszyt), a w szczególności do znajdujących się w nich, wypełnianych pismem ręcznym, kart wypłat wynagrodzeń miesięcznych B. S.. Z dokumentu tego wynika bowiem, w jakiej faktycznej wysokości wypłacane było wnioskodawcy wynagrodzenie w poszczególnych miesiącach pracy. Aby uzyskać względnie reprezentatywny wynik, przyjęto do obliczeń okres I półrocza 1987 roku, a zatem czas bezpośrednio poprzedzający zatrzymanie B. S.. W tym okresie realne wypłaty należnego mu wynagrodzenia kształtowały się w sposób następujący:

- styczeń 1987r. – 5.518 zł,

- luty 1987r. – 36.980 zł,

- marzec 1987r. – 5.518 zł,

- kwiecień 1987r. – 23.600 zł,

- maj 1987r. – 44.834 zł,

- czerwiec 1987r. – 37.120 zł.

Średnie wynagrodzenie wnioskodawcy w tym okresie kształtowało się zatem na poziomie 25.595 zł, co stanowiło już 87,7 % ówczesnego przeciętnego wynagrodzenia, wynoszącego 29.184 złote.

Przenosząc te wielkości na wysokość średniego wynagrodzenia w czasie orzekania przez Sąd odwoławczy, wynoszącego w III kw. 2024 roku 8.161,62 zł (komunikat Prezesa GUS z 13.11.2024r.), należy przyjąć, że miesięczna wysokość szkody z tego tytułu oscyluje na poziomie 7.157,74 zł, co z kolei w okresie 11 miesięcy daje kwotę 78.735,14 złotych. Podczas wyrokowania przez Sąd I instancji, na początku 2023 roku, kwota ta była nieco niższa.

Przypomnieć jednak należy, że wnioskodawca dochodził we wniosku z tego tytułu jedynie kwoty 45.000 złotych, która niewątpliwie znajduje potwierdzenie w poczynionych przez Sąd Apelacyjny ustaleniach.

Ad. 1b i 2

W przypadku kwestionowania zasądzonego na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – zarówno w formie zarzutu obrazy prawa materialnego, jak i błędu w ustaleniach faktycznych – Sąd Apelacyjny uznał argumenty skarżącego za bezzasadne, podzielając tym samym zapatrywania Sądu Okręgowego.

Nie ulega wątpliwości, że ustalenie omawianej kwoty jest o tyle trudne, że nie poddaje się jakimkolwiek schematom, czy wyliczeniom matematycznym, a opiera się wyłącznie na uznaniu sędziowskim, sprowadzającym się do sprawiedliwej i wyważonej oceny wszystkich okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających wpływ na rozmiar doznanej przez wnioskodawcę krzywdy. Jedyną normatywną wskazówką w tym zakresie jest dyspozycja art. 445 §2 kc, operująca stwierdzeniem, że zadośćuczynienie powinno być „odpowiednie”. Oznacza to tyle, że powinno rekompensować doznaną szkodę niemajątkową, możliwie w pełnym jej zakresie, ale też – z drugiej strony – nie może być źródłem nieuzasadnionych, nadmiernych korzyści majątkowych, kosztem środków stanowiących majątek Skarbu Państwa. Sygnalizowane wyżej wyważenie ustalanej kwoty jest zatem kluczowe, zaś Sąd Okręgowy z zadania tego wywiązał się w sposób prawidłowy, o czym przekonuje nie tylko sama treść rozstrzygnięcia w tej materii, ale także argumentacja zaprezentowana w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str. 14 -21).

Wzięto bowiem pod uwagę najważniejsze w sprawie okoliczności, a zatem to, że:

- wnioskodawca został bezprawnie pozbawiony wolności (nie dopuścił się przypisanego mu czynu),

- utracił z tego powodu zatrudnienie,

- okres tego pozbawienia wolności wyniósł finalnie 10 miesięcy i 7 dni,

- wnioskodawca odczuwał w tym czasie negatywne konsekwencje izolacji penitencjarnej, a więc takie, jak częste rewizje osobiste, przeszukania celi, cenzura korespondencji, poddawanie przesłuchaniom, przenoszenie do innych jednostek, złe warunki bytowe, przepełnienie cel, złe warunki sanitarne i żywieniowe, rozłąka z bliskimi osobami i ograniczenie kontaktów z nimi, poczucie zagrożenia własnego bezpieczeństwa, niepewność co do długości izolacji i o własny los (z uwagi na działanie w strukturach opozycyjnych),

- podczas pobytu w izolacji nastąpiło pogorszenie się stanu zdrowia fizycznego wnioskodawcy, w szczególności dolegliwości i schorzeń układu pokarmowego, które nie były leczone w sposób optymalny, aczkolwiek odpowiadający ówczesnym standardom panującym w zakładach karnych oraz wynikający ze stopnia rozwoju usług medycznych w kraju.

Trafnie także Sąd I instancji ustalił, bazując na dokumentacji medycznej wnioskodawcy, że jeszcze przed jego zatrzymaniem stwierdzono u niego chorobę nerek (kamica nerkowa, operacja nerki w 1975r.) oraz chorobę wrzodową, zaś podczas izolacji nastąpiło zaostrzenie tejże choroby, także w postaci choroby wrzodowej dwunastnicy – na skutek złych warunków bytowych i żywieniowych – co jednak nie doprowadziło do trwałego, a jedynie przemijającego pogorszenia stanu zdrowia wnioskodawcy, gdyż po zwolnieniu powrócił on do stanu względnej równowagi zdrowotnej i kontynuował aktywność zawodową - aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Zasadnie też przyjęto, że dowody te wskazują na wielokrotne udzielanie wnioskodawcy pomocy medycznej podczas odbywania przez niego kary, w tym poddawanie go diagnostyce specjalistycznej (np. EKG, gastroskopia) oraz leczeniu.

Istotne było także w tym zakresie dalsze ustalenie Sądu Okręgowego, że wnioskodawca nie był podczas izolacji pozbawiony widzeń, w tym z osobami bliskimi.

Sąd Apelacyjny podziela przy tym zapatrywanie Sądu I instancji, że zasądzona kwota zadośćuczynienia stanowi dla wnioskodawcy wartość odczuwalną ekonomicznie, pozostaje w odpowiednich relacjach do aktualnych warunków życia społeczeństwa (w przeliczeniu miesięcznym przekracza istotnie wartość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej). Trafnie też zwrócono w tym miejscu uwagę na inną formę rekompensaty finansowej otrzymywanej regularnie przez wnioskodawcę z tytułu jego działalności opozycyjnej - w postaci dożywotniej renty specjalnej, waloryzowanej corocznie, która wprost nie rekompensuje wprawdzie krzywdy wynikającej z omawianego obecnie pozbawienia wolności (nie taki był wszak jej cel), jednakże, w szerszym kontekście, przyczynia się do materialnego docenienia patriotycznych działań podejmowanych ówcześnie przez wnioskodawcę, które – jak pokazuje to niniejsze postępowanie – skutkowały czasem poważnymi konsekwencjami, np. w postaci niesłusznego pozbawienia wolności. Okoliczności tej nie można zatem zupełnie pomijać w toku rozpoznawanej obecnie sprawy.

Niezasadnie skarżący zarzuca Sądowi Okręgowemu, że jego ustalenia co do stanu zdrowia wnioskodawcy przed zatrzymaniem w dniu 11.07.1987 roku są tylko częściowo prawdziwe.

Z dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy (przywołanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku – str. 5) wynika bezspornie, że już przed osadzeniem wnioskodawca posiadał problemy z funkcjonowaniem układu pokarmowego (głównie nerek), co zgłaszał służbom medycznym i co zostało odnotowane w dokumentacji lekarskiej osadzonego po jego przyjęciu do jednostki.

Należy wskazać tu na następujące dokumenty znajdujące się w teczce „akta osadzonego” (wydruk IPN), stanowiących załącznik do akt głównych niniejszej sprawy:

- świadectwo lekarskie z 12.12.1987r., z którego wynika, że w 1975 roku wnioskodawca przebył operację nerki, prawdopodobnie z powodu kamicy,

- świadectwo lekarskie z 18.11.1988r., z którego wynika, że w 1982 roku u wnioskodawcy doszło do operacyjnego usunięcia kamieni z nerki prawej,

- orzeczenie komisji lekarskiej z 10.05.1988r., z którego wynika, że już w maju 1987 roku potwierdzono u wnioskodawcy czynny wrzód dwunastnicy (z wywiadu),

- wpis w książce zdrowia skazanego z dnia 18.07.1987r., dokonany po wstępnym badaniu wnioskodawcy (po osadzeniu), z którego wynika, że B. S. od kilku lat choruje na kamicę nerkową, a w 1975 roku miał operację nerki,

- wpis w książce zdrowia skazanego z 18.02.1988 roku, z którego wynika, że u wnioskodawcy w czerwcu 1987 roku potwierdzono badaniem gastroskopowym owrzodzenie dwunastnicy i zapalenie błony śluzowej żołądka.

Lakoniczne stwierdzenie zawarte w protokole przesłuchania z 13.07.1987 roku, że podejrzany nie chorował i nie leczył się, opatrzone nadto dodatkowymi adnotacjami ręcznymi, nie może opisanym faktom zaprzeczyć, zważywszy na ściśle procesowy i skrótowy charakter tych danych, zawartych nadto w dokumencie nie stanowiącym z pewnością dokumentacji medycznej osoby pozbawionej wolności i nie przeznaczonym do tego rodzaju, bardziej rozbudowanych wywodów. Ogólne stwierdzenie zatem Sądu Okręgowego, że schorzenia te uległy intensyfikacji podczas odbywania kary nie razi zbytnią dowolnością.

Jak już wyżej wskazano, wbrew przeciwnym twierdzeniom skarżącego (str. 5 apelacji), Sąd I instancji, miarkując wysokość zadośćuczynienia należnego B. S., uwzględnił fakt pogorszenia się jego stanu zdrowia związanego z zaostrzeniem chorób układu pokarmowego, a zatem i brał pod uwagę – oczywiste w tych przypadkach – dolegliwości bólowe wynikające z tychże schorzeń. Trudno bowiem logicznie wywodzić, że Sąd miał w polu widzenia samą chorobę, jej dynamiczny przebieg, lecz nie uwzględnił towarzyszących jej dolegliwości, które występują wszak zazwyczaj w tego rodzaju rozstrojach zdrowia. Tezom skarżącego przeczy jasne stanowisko Sądu meriti zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z którego wynika, że dostrzeżone przez ten Sąd trudne warunki osadzenia wnioskodawcy spowodowały u niego „nasilenie dolegliwości (podkr. – SA) w zakresie schorzeń układu pokarmowego” (str. 18 uzasadnienia).

Sąd odwoławczy nie podziela też zapatrywania autora apelacji, jakoby Sąd Okręgowy błędnie ustalił, że podczas osadzenia wnioskodawcy udzielana mu była pomoc medyczna w związku ze zgłaszanymi przez niego dolegliwościami i był on leczony. Przebieg tych czynności opisano w wielu wpisach zawartych w „książce medycznej skazanego” (zał. do akt sprawy). Jak już wyżej wskazano, trudno porównywać obecne standardy świadczenia pomocy medycznej (w tym w jednostkach penitencjarnych) z tymi z 1987 roku; były to wszak zupełne inne czasy i inna rzeczywistość, co nie wymaga – jak się wydaje – szerszego dowodzenia. Ze zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej wynika jednak, że liczne procedury medyczne były wobec wnioskodawcy wówczas uruchamiane; oddzielnym zagadnieniem pozostaje natomiast – na ile były one skuteczne i łagodziły dolegliwości bólowe wnioskodawcy. Ostatecznie penitencjarne służby medyczne stwierdziły, że choroba wrzodowa nie może być skutecznie leczona w warunkach izolacji, co skutkowało udzieleniem osadzonemu przerwy w karze (w maju 1988r.). Skarżący zdaje się zarzucać, że decyzja ta została podjęta zbyt późno, jednakże z omawianej dokumentacji wynika, że schorzenia B. S. były przez dłuższy czas diagnozowane, w celu uzyskania jednoznacznego rozpoznania, co skutkowało wydaniem kilku w sumie opinii o stanie jego zdrowia.

Trudno odnieść się rzeczowo do dalszych wywodów autora apelacji, który arbitralnie stwierdził, że „Sąd Okręgowy w Gdańsku pod uwagę przy miarkowaniu wysokości zadośćuczynienia nie wziął także szeregu innych istotnych okoliczności” (str. 6 apelacji), skoro w ogóle nie podał on, jakie konkretnie okoliczności miał przez to na myśli.

Przedstawionej wyżej oceny zaskarżonego wyroku w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia nie są w stanie zmienić, czy też podważyć, argumenty skarżącego, w których odwołuje się on do innych postępowań sądowych, dotyczących innych osób, w toku których zasądzane były wyższe kwoty zadośćuczynień, niż miało to miejsce na gruncie niniejszej sprawy.

Oczywistym jest bowiem, że każda sprawa wymaga indywidualnej oceny, analizy specyficznych tylko dla niej okoliczności i faktów, gdyż w praktyce sądowej nie ma dwóch „takich samych” spraw, dwóch identycznych krzywd ludzkich. Dążenie do względnej porównywalności zasądzanych kwot w podobnych sprawach jest w pewnym sensie postulatem słusznym, gdyż urzeczywistnia konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa. Z drugiej jednak strony – zważywszy na zdecydowanie ocenny charakter wymiaru tego rodzaju świadczeń, niejednolitość stanów faktycznych, a także poddanie rozstrzygnięcia swobodnej ocenie i wrażliwości konkretnego składu orzekającego – osiągnięcie tak rozumianego stanu idealnego nie jest w praktyce możliwe. Należy zaakceptować zatem twierdzenie Sądu Okręgowego, orzekającego przecież systematycznie w podobnych sprawach odszkodowawczych (w tym z tzw. ustawy lutowej), że dysponuje on na tyle sprecyzowaną skalą porównawczą, że był w stanie tak wyważyć wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, by była ona adekwatna do okoliczności sprawy, rozmiarów krzywdy ustalonych w przypadku wnioskodawcy B. S., a jednocześnie – akceptowalna w odczuciu społecznym, gdyż to ostatecznie ze Skarbu Państwa wypłacane są środki przyznawane wnioskodawcy. Także analiza przeprowadzona pod tym kątem przez Sąd Apelacyjny, oparta na własnych doświadczeniach zawodowych, nie prowadzi bynajmniej do konkluzji, by ustalona w zaskarżonym wyroku wysokość zadośćuczynienia była rażąco zaniżona, a zatem nie realizowała założonych zadań zasądzanego tu świadczenia pieniężnego. Przeciwne stanowisko pełnomocnika wnioskodawcy – choć zgodne z żądaniem zawartym we wniosku wszczynającym niniejsze postępowanie – nie przekonało Sądu odwoławczego do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez:

- zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy dalszej kwoty 190.000 zł (ponad zasądzoną w pkt I wyroku) z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

- zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy dalszej kwoty 28.000 zł z tytułu odszkodowania za szkodę, tj. w kwocie łącznej zgodnej z żądaniem zawartym we wniosku (45.000 zł)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek odwoławczy zasługiwał na uwzględnienie w zakresie zasądzonego przez Sąd Okręgowy odszkodowania, co wynika z uwzględnienia podniesionego w tej części zarzutu apelacyjnego. Wyliczona przez Sąd Apelacyjny wysokość należnego odszkodowania nie tylko przekracza kwotę wskazaną w treści zaskarżonego wyroku, ale też w treści żądania artykułowanego przez wnioskodawcę.

Brak uwzględnienia zarzutów apelacyjnych dotyczących kwoty zasądzonego zadośćuczynienia (110.000 zł) powoduje, że jako bezzasadny uznano wniosek skarżącego o zasądzenie dalszej kwoty, przekraczającej ww. kwotę.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

1.pkt I, II, V i VI zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- co do pkt I i II wyroku Sąd Apelacyjny nie uwzględnił zarzutów odwoławczych zmierzających do podwyższenia kwoty zasądzonego zadośćuczynienia;

- co do pkt V i VI wyroku nie formułowano zarzutów odwoławczych, zaś Sąd Apelacyjny nie znalazł żadnych podstaw do ingerowania w te rozstrzygnięcia z urzędu;

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.1.1) Zasądzenie dodatkowej kwoty tytułem odszkodowania, tj. 27.605,92 zł (pkt I.1 wyroku Sądu Apelacyjnego).

2) Uchylenie pkt IV zaskarżonego wyroku (pkt I.2 wyroku Sądu Apelacyjnego).

Zwięźle o powodach zmiany

1)

Podwyższono wysokość zasądzonego odszkodowania (pkt III zaskarżonego wyroku) – o dalszą kwotę 27.605,92 zł - co łącznie daje sumę 45.000 zł, a zatem wynikającą zarówno z treści pierwotnego wniosku wszczynającego niniejsze postępowanie, jak i wniosku apelacyjnego zawartego w środku odwoławczym. Skarżący wnosił wprawdzie w tym ostatnim przypadku o dodatkową kwotę 28.000 zł, jednakże równocześnie zaznaczył, że łącznie chodzi mu o kwotę wskazaną w pierwotnym wniosku (45.000 zł). Podanie więc kwoty 28.000 zł było nie do końca precyzyjne - było wynikiem zaokrąglenia.

Sąd Apelacyjny nie mógł także wykroczyć poza wysokość zgłoszonego roszczenia odszkodowawczego, posiadającego charakter cywilnoprawny.

2)

W konsekwencji – dla czytelności finalnego rozstrzygnięcia – konieczne było uchylenie tego punktu zaskarżonego wyroku, w którym oddalono częściowo wniosek o odszkodowanie, tj. ponad kwotę przyznaną przez Sąd. Skoro obecnie – w wyniku opisanej wyżej zmiany wyroku Sądu I instancji - wniosek ten został uwzględniony w pełnym zakresie (45.000 zł), to brak jest powodu, by utrzymywać w mocy rozstrzygnięcie o jego częściowym oddaleniu.

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Zasądzono na rzecz wnioskodawcy od Skarbu Państwa wydatki poniesione przez niego w toku postępowania odwoławczego, tj. koszty ustanowienia w sprawie pełnomocnika. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 13 Ustawy z 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U.2024.442, t.j. z 2024.03.26), koszty postępowania w sprawach objętych ustawą, w tym z tytułu ustanowienia pełnomocnika, ponosi Skarb Państwa. Przyznana z tego tytułu kwota (240 zł) wynika z §11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

IV.

Wydatkami postępowania odwoławczego, stanowiącymi jedyny w istocie element kosztów sądowych przed Sądem II instancji w tego rodzaju postępowaniach, obciążono Skarb Państwa, co wynika wprost z przywołanego wyżej przepisu tzw. ustawy lutowej (art. 13).

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawcy B. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 4 stycznia 2023r. w sprawie XI Ko 89/22-O

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana