Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 312/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy we Włocławku wyrokiem z 5 czerwca 2024r. w sprawie II AKa 312/24

1.  na podstawie art. 552 § 1 i 4 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na rzecz wnioskodawcy D. N. za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim o sygn. akt III K 1/21 w okresie od dnia 30 kwietnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. kwotę 229.000 zł tytułem (dwieście dwadzieścia dziewięć tysięcy) złotych, na którą składa się kwota 220.000 zł (dwieście dwadzieścia tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwota 9.000 (dziewięć tysięcy) złotych tytułem odszkodowania;

2.  w pozostałym zakresie wniosek oddalił;

3.  na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. w zw. z § 11 ust. 6 i § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023r., poz. 1964 ze zm.) zasądził od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na rzecz wnioskodawcy D. N. kwotę 477,24 (czterysta siedemdziesiąt siedem 24/100) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika w niniejszej sprawie;

4.  na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik Skarbu Państwa

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do wysokości zasądzonego zadośćuczynienia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wnioskodawca

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

D. N.

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego.

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wnioskodawca

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

D. N.

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego.

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego.

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzuty

a.  obraza przepisów prawa procesowego mogąca mieć wpływ na treść orzeczenia, w szczególności art.4 i art.7 k.p.k. w zw. z art.167 k.p.k., art.366 § 1 k.p.k. i art.410 k.p.k. skutkująca: dokonaniem przez Sąd ustaleń faktycznych co do wysokości należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia w sposób dowolny i bez rozważenia całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego,

b.  dowolne i bezpodstawne uznanie, iż odpowiednią kwotą zadośćuczynienia krzywd wyrządzonych wnioskodawcy w związku z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem wnioskodawcy jest kwota 220.000 zł, podczas gdy prawidłowa ocena i analiza materiału dowodowego z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, nakazuje uznać ją za rażąco wygórowaną, nieadekwatną do rozmiaru poniesionej krzywdy i jako taką, prowadzącą do nieuzasadnionego wzbogacenia;

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na dokonaniu przez Sąd niewłaściwej oceny ustalonych w sprawie istotnych okoliczności przez nadanie zbyt dużego znaczenia okolicznościom dotyczącym wnioskodawcy zakresie warunków w jakich przebywał w zakładzie karnym oraz jego subiektywnym odczuciom co do przebiegu okresu przebywania w zakładzie karnym i towarzyszących mu później skutków, a w konsekwencji poczynienie dowolnych ustaleń że krzywda jakiej doznał Wnioskodawca na skutek zastosowania tymczasowego aresztowania winna skutkować zasądzeniem zadośćuczynienia w wysokości 220.000,00 zł – tj. kwoty rażąco zawyżonej, a tym samym niewspółmiernej do krzywdy odniesionej przez wnioskodawcę.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne, częściowo zasadne albo niezasadne

Ad. a. W zakresie tego zarzutu skarżąca ma rację jedynie co do tego, że doszło do dowolnej oceny dowodów skutkującej przyznaniem wnioskodawcy zadośćuczynienia w kwocie 220.000 zł. (mająca wpływ na treść orzeczenia obraza art.7 kpk). Istotnie bowiem Sąd I instancji w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania ocenił dowody stanowiące podstawę określenia należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia. Szerzej do tej kwestii Sąd Apelacyjny odniesie się w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

W pozostałym zakresie, tj. dotyczącym obrazy art.4 kpk, art.167 kpk, art.366 § 1 kpk i art.410 kpk zarzuty są bezzasadne; nie zostały w jakikolwiek sposób uzasadnione, co uniemożliwia szczegółowe, związane z realiami przedmiotowej sprawy odniesienie się do nich przez instancję odwoławczą. Nie jest to uchybienie podważające, w realiach rozpoznawanej sprawy, zasadność wywiedzionej apelacji ale od podmiotów profesjonalnych, do których zalicza się skarżąca Sąd Apelacyjny oczekuje formułowania wewnętrznie spójnych pism procesowych.

Odnosząc się zatem jedynie ogólnie do podniesionych zarzutów wskazanych przepisów prawa procesowego wskazać należy co następuje.

Zasada obiektywizmu, zwana też zasadą bezstronności (art.4 kpk) stanowi rozwinięcie normy zawartej w art.45 Konstytucji RP, gwarantującej prawo m.in. do rozpoznania sprawy przez bezstronny sąd oraz zobowiązania przyjętego przez Polskę w art.6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Ową bezstronność należy postrzegać jako stan, w którym sędzia w trakcie toczącej się przed sądem sprawy traktuje wszystkich uczestników postępowania równorzędnie, nie stwarzając korzystniejszej sytuacji dla żadnej ze stron czy żadnemu z uczestników postępowania, w trakcie zarówno toczącej się przed sądem sprawy, jak i orzekania (bezstronność subiektywna) oraz jako niezależność sędziego polegająca na tym, że - jak stanowi art.178 ust. 1 i 3 Konstytucji RP - działa on wyłącznie na podstawie prawa, zgodnie ze swoim sumieniem i wewnętrznym przekonaniem (bezstronność obiektywna). Elementem zasady obiektywizmu jest też zakaz przyjmowania przez organ procesowy kierunkowego nastawienia do sprawy, dopasowywanie czynności procesowych do z góry przyjętego na wstępie wyniku lub oddalanie wniosków dowodowych jednej tylko strony, gdy dążą one do ustaleń sprzecznych z przyjętym na wstępie założeniem. Ale ocena materiału dowodowego z daniem wiary jednym z dowodów, nie stanowi naruszenia tej zasady (tak też: Sąd Najwyższy w postanowieniu z 9 sierpnia 2017r., II KK 206/17). Skarżąca nie zdołała zatem wykazać, a Sąd odwoławczy nie stwierdza, aby doszło w przedmiotowej sprawie do naruszenia przez sąd orzekający zasady obiektywizmu. Powołanie się na naruszenie art.4 kpk wymaga wskazania uchybień konkretnych przepisów służących realizacji tej zasady (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 12 grudnia 2019r., II AKa 559/19); nie może zatem stanowić samodzielnego zarzutu apelacyjnego, lecz musi być poparte wskazaniem naruszenia przepisów gwarantujących przestrzeganie tej zasady. Identyczne stanowisko konsekwentnie prezentuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego; w postanowieniu z 3 października 2011r., V KK 112/11 wskazano: „ Przepis art. 4 k.p.k. stanowiący o jednej z generalnych zasad procesu karnego - o zasadzie obiektywizmu, nie może być samoistną podstawą zarzutów odwoławczych. Jest on wszak kierowany do organów prowadzących postępowanie karne i nakłada na nich obowiązek badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Realizacji tej zasady przez te organy służą konkretne przepisy ustawy karnej procesowej. Chcąc zarzucić tym organom nieprzestrzeganie tej zasady procesowej, należy w środku odwoławczym te przepisy powołać, jako przez nich nie respektowane. Brak tego rodzaju odniesień czyni zarzut obrazy tylko art. 4 k.p.k. bezzasadnym” (patrz też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 maja 2023r., II AKa 47/23; postanowienia Sądu Najwyższego z: 11 stycznia 2023r. IV KK 530/22, 22 listopada 2022r. IV KK 445/22, 20 stycznia 2022r. III KK 161/22; z 28 grudnia 2021r. II KK 561/21, 21 listopada 2012r. IV KK 244/12, 20 listopada 2012r. V KK 92/12, 3 kwietnia 2012r. V KK 338/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 22 września 2022r. II AKa 61/22; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 stycznia 2022r. II AKa 362/21, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 26 czerwca 2013r. II AKa 181/13; B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego – komentarz, Warszawa 2013r., Tom I, s. 45; T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego – komentarz, Warszawa 2014r., Tom I, s. 60; P. Hofmanski, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego – komentarz, Warszawa 2011r., Tom I, s. 58). Nie jest przy tym naruszeniem art.4 kpk stan będący rezultatem przeprowadzonego przez Sąd I instancji procesu dowodzenia, w wyniku którego dokonano selekcji zgromadzonego materiału dowodowego i oparto ustalenia faktyczne o dowody niekorzystne dla strony niezadowolonej z takiego stanu rzeczy.

Skarżąca nie wykazała również aby Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art.167 kpk. Nie wskazała bowiem jakie dowody winny zostać jeszcze przeprowadzone w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 9 marca 2022r. w sprawie II KK 44/22, który w pełni akceptuje Sąd odwoławczy, uznał że sąd jako gospodarz postępowania rozpoznawczego może oczywiście przeprowadzać dowody z urzędu, ale tylko wówczas, gdy dostrzeże ku temu ważne powody. Nie znalazł ich pełnomocnik uczestnika postępowania, gdyż strona ta nie wnioskowała w toku postępowania przed Sądem I instancji o przeprowadzenie jakichkolwiek dowodów. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że skarżąca nie wskazała jaki jeszcze dowód winien być przeprowadzony z urzędu przez Sąd I instancji, i to taki, którego pominięcie miało wpływ na treść orzeczenia, co czyni całkowicie bezzasadnym zarzut obrazy art.167 kpk. Podkreślenia również w tym miejscu wymaga, że „Naruszenie art. 167 k.p.k. może mieć miejsce wówczas, gdy zaniechano przeprowadzenia dowodu, mimo że zachodziły ku temu uzasadnione przesłanki, a jego uzyskanie było niezbędne dla prawidłowego wyrokowania (…)” (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 kwietnia 2021r., II KK 405/20).

Tożsame uwagi dotyczą zarzutu obrazy art.366 § 1 kpk. Również bowiem i w tym zakresie skarżąca nie wykazała w jakimkolwiek stopniu w czym upatruje obrazy tego przepisu. Zbędnym zatem jest rozważanie czy mogłoby to mieć wpływ na treść orzeczenia.

Nie można również zgodzić się z apelującą, że Sąd I instancji nie dopełnił obowiązku określonego w art.410 kpk, tj. wydania orzeczenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego. Także i w zakresie tego zarzutu skarżąca nie wskazała jakichkolwiek argumentów na jego poparcie. Wskazać zatem należy, że Sąd orzekając w przedmiotowej sprawie ujawnił wszystkie istotne dowody i nie oparł się na dowodach nieujawnionych. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jak i przebiegu postępowania przed Sądem I instancji, nie pozwala także na stwierdzenie, że wyrok ten został wydany na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego. Wskazać w tym miejscu należy, że naruszenie art.410 kpk stanowi zarówno brak ujawnienia określonego dowodu, a w konsekwencji jego pominięcie, jak i oparcie się przez sąd na dowodach formalnie nieujawnionych i niezaliczonych w poczet materiału dowodowego (podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17 stycznia 2013r., II AKa 256/12). Istotą przepisu art.410 kpk jest to, że sąd, ferując wyrok, nie może opierać się na tym, co nie zostało ujawnione na rozprawie, jak również i to, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego, a musi on być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych, które je podważają (patrz: wyroki Sądu Najwyższego z: 15 grudnia 2011r. II KK 183/11, 4 kwietnia 2006r., IV KK 454/05; postanowienia Sądu Najwyższego z: 5 maja 2006r. III KK 351/05, 8 marca 2006r. w sprawie III KK 246/05). Przepis ten określa zatem podstawę dowodową wyroku. Warto podkreślić, że nie stanowi naruszenia przepisu art.410 kpk dokonanie oceny materiału dowodowego przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań stron procesowych (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 grudnia 2018r., II AKa 418/18; postanowienie Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2002r. V KKN 34/01; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie, KZS 2/07 poz. 42). W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego uchybienie regułom art.410 kpk następuje zatem poprzez oparcie wyroku na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, bądź też przez pominięcie przy wyrokowaniu ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności tak korzystnych, jak i niekorzystnych dla oskarżonego (w przedmiotowej sprawie – wnioskodawcy; uwaga SA), por. m.in.: wyrok Sądu Najwyższego z 17 września 2004r., IV KK 102/04. Mając na uwadze powyższe rozważania nie sposób podzielić stanowiska skarżącej, że Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art.410 kpk.

Ad. b, II. Zarzuty są zasadne. Zostaną one omówione łącznie, gdyż w istocie są tożsame. Rację ma bowiem skarżąca, że zasądzone przez Sąd I instancji zadośćuczynienie przekracza rozmiar krzywdy doznanej przez wnioskodawcę są trafne.

Na wstępie wskazać należy, że ustalenie, jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia” w rozumieniu art.445 § 2 kc, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. Zmiana w postępowaniu odwoławczym wysokości ustalonego przez Sąd I instancji zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek niesłusznego pozbawienia wolności jest więc możliwa tylko w razie ustalenia, że pierwotnie ustalona kwota zadośćuczynienia nie uwzględnia wszystkich okoliczności, które powinny mieć wpływ na wysokość zadośćuczynienia lub też, że okoliczności te wprawdzie zostały ustalone w sposób prawidłowy, jednak niewłaściwie oceniono ich znaczenie z perspektywy wielkości krzywdy, co w konsekwencji miało istotne znaczenie dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa, wykładnia pojęcia „zadośćuczynienie”, o którym mowa w art.552 kpk, opiera się na regułach wypracowanych w prawie cywilnym materialnym, w tym odwołuje się zwłaszcza do art.445 § 2 kc, z którego wynika, że zadośćuczynienie winno być „odpowiednie”. Wśród elementów istotnych z punktu widzenia wysokości zadośćuczynienia wyróżnia się także aktualne warunki i przeciętną stopę życiową społeczeństwa. Wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, a więc z jednej strony powinna służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, z drugiej zaś nie może być źródłem nieuzasadnionego wzbogacenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2015r., III KK 252/14; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 28 listopada 2018r., II AKa 323/18). Zasadniczymi okolicznościami mającymi wpływ na wysokość zadośćuczynienia z tytułu pozbawienia wolności są przede wszystkim cierpienia wnioskodawcy, których rodzaj, czas trwania i natężenie należy każdorazowo określić w kontekście materiału dowodowego sprawy.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd Okręgowy dostrzegł szereg okoliczności mających wpływ na poczucie krzywdy wnioskodawcy, a tym samym na wysokość należnego mu zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie. Niektórym z nich przydał jednak nienależytą (zbyt dużą) wagę, co skutkowało zasądzeniem zadośćuczynienia w zawyżonej kwocie. W szczególności dotyczy to okoliczności związanej ze stanem zdrowia wnioskodawcy. Sąd odwoławczy dostrzega, że pobyt w warunkach tymczasowego aresztowania skutkował uszczerbkiem w stanie zdrowia psychicznego wnioskodawcy. Nie sposób jednak uznać aby skutkowało to drastycznym pogorszeniem jego stanu zdrowia i miało stanowić główny przyczynek (Sąd Okręgowy akcentuje tę przesłankę określeniem „przede wszystkim”) do zasądzenia tak wysokiego zadośćuczynienia. Jak wskazano w części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia, biegły psycholog nie stwierdził u wnioskodawcy wystąpienia zespołu stresu pourazowego, choć niewątpliwie pobyt w jednostce penitencjarnej wywołał u niego silny stres skutkujący koniecznością podjęcia leczenia u psychologa i psychiatry. Nawet jednak odwołując się do opinii biegłego psychiatry, który zdiagnozował u wnioskodawcy zespół stresu pourazowego, nie był to stan który trwa do tej pory. Trwał on od odzyskania wolności przez wnioskodawcę (styczeń 2022r. – uwaga SA) do lipca 2022r. (str.7 uzasadnienia wyroku). Obecnie bowiem wnioskodawca wraca do normalnego zbliżonego do okresu sprzed pozbawienia wolności, funkcjonowania. Jak wskazał Sąd I instancji, wrócił do pracy, zamierza wznowić działalność gospodarczą tożsamą z tą, którą prowadził przed tymczasowym aresztowaniem, wraca do działalności charytatywnej.

Nie umniejszając w żadnym stopniu poczucia krzywdy wnioskodawcy związanej z bezpodstawnym pozbawieniem go wolności, wskazać należy, że rozłąka z bliskimi, stres zwłaszcza dla osoby, która dotąd nie miała żadnych zatargów z prawem, naruszenie prawa do wolności osobistej są naturalnymi konsekwencjami pozbawienia wolności. Oczywiście w związku z tym, w realiach rozpoznawanej sprawy, okoliczności te w pełni stanowią podstawę do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia ale utrzymanie jej na poziomie określonym w zaskarżonym orzeczeniu – wbrew stanowisku Sądu I instancji (str.14, 15 uzasadnienia wyroku) – nosiłoby cechy nadmiernego wzbogacenia. Warto również wskazać na podniesioną przez Sąd Okręgowy kwestię odniesienia zasądzonego zadośćuczynienia do stopy życiowej społeczeństwa (str. 15 uzasadnienia wyroku). W ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób uznać aby zadośćuczynienie wynoszące około 24.000 zł. za jeden miesiąc niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania znajdowało stosowne odniesienia do stopy życiowej społeczeństwa, a w realiach rozpoznawanej sprawy miało umocowanie w stopniu pokrzywdzenia wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny obniżył należne wnioskodawcy zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania do kwoty 85.000 zł. uznając, że kwota ta jest adekwatna do krzywdy związanej z bezprawnym pozbawieniem wolności, jednocześnie nie stanowiąc dla wnioskodawcy źródła bezpodstawnego wzbogacenia się. Kwota ta pewnością uwzględnia w odpowiednim stopniu aktualne warunki i poziom życia społeczeństwa, a tym samym jest rozsądna i odpowiednia. Rekompensuje w wyważony sposób wszystkie skutki pozbawienia wolności wnioskodawcy. Ma charakter kompensacyjny, przedstawia wartość ekonomicznie odczuwalną, jest adekwatna i słuszna. Oczywiście trudno jest przełożyć cierpienie na satysfakcję finansową, o którą zabiega wnioskodawca, to jednak zasądzona w toku kontroli instancyjnej kwota wypełnia – zdaniem Sądu odwoławczego - przesłanki kształtujące zadośćuczynienie i znajduje oparcie w dyrektywach określonych wart.445 § 1 kc w zw. z art.445 § 2 kc oraz art 448 kc.

Podkreślenia również wymaga, że brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania zasadności zaskarżonego orzeczenia w jego punkcie 3. Jest on wprawdzie wskazany w zakresie zaskarżenia (str.1 apelacji) ale żaden z podniesionych zarzutów nie odnosi się to tej części wyroku Sądu I instancji. Wskazać zatem jedynie należy, że uwzględnienie w jakiejkolwiek części żądania wnioskodawcy zasadnym czyni orzeczenie o zwrocie na jego rzecz od zobowiązanego do wypłaty zasądzonych należności kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru wg. norm przepisanych.

Wnioski

Zmiana zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie wniosku w całości

ewentualnie

uchylenie orzeczenia do ponownego rozpoznania w całości

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosków za zasadne, częściowo zasadne albo niezasadne.

Ad. wniosek główny. Wniosek nie jest zasadny, gdyż nie znajduje oparcia nie tylko w realiach rozpoznawanej sprawy, ale również w podniesionych zarzutach. Skarżąca bowiem w wywiedzionej apelacji kwestionuje jedynie wysokość należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia, nie zaś podstawy do uznania, że na skutek niewątpliwie niesłusznego aresztowania wnioskodawca doznał krzywd, które winny zostać zrekompensowane w formie zadośćuczynienia przez Skarb Państwa, który w tego typu sprawach ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Jest to stanowisko niekwestionowane, tak w orzecznictwie ja i doktrynie (patrz: uchwała Sądu Najwyższego z 15 września 1999r., I KZP 27/99; Grajewski, Paprzycki, Steinborn, Kodeks, t. 2, 2015, komentarz do art.552, Grzegorczyk, Kodeks, 2008, s. 1171; Z. Gostyński, R.A. Stefański [w:] Stefański, Zabłocki, Kodeks, t. 3, 2004, s. 757 i n.; Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. 3, 2012, s. 483; A. Ludwiczek, Niewątpliwa niesłuszność..., s. 56 i n.; S. Stachowiak, Odszkodowanie za niesłuszne..., s. 63 i n.; J. Sobczak, Odszkodowanie za niesłuszne..., s. 43 i n.; L.K. Paprzycki, Przesłanki orzekania..., s. 44 i n.).

Ad. wniosek ewentualny. Brak jest podstaw do uznania, że zachodzą przesłanki do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że wniosek ten nie został w żaden sposób umotywowany. Podkreślenia tymczasem wymaga, że zgodnie z aktualnym oraz mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie brzmieniem przepisu art.437 § 2 kpk, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art.439 § 1 kpk (skarżąca nie podniosła takiego zarzutu, a Sąd odwoławczy nie stwierdza zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej) i art.454 kpk (nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie) lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (skarżąca nie wskazała na okoliczności świadczące o takiej potrzebie, a Sąd odwoławczy nie stwierdza ich zaistnienia).

Podkreślenia jednak wymaga, że niezasadność wniosków apelacji nie implikuje uznania jej za bezzasadną, gdyż Sąd odwoławczy nie jest związany wnioskami wniesionego środka odwoławczego (patrz: Dariusz Świecki (red), Kodeks postępowania karnego. Tom II. LEX/el.2024). Zgodnie bowiem z treścią art.433 § 1 kpk, Sąd odwoławczy co do zasady rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Podkreślenia mimo to wymaga, że profesjonalny reprezentant strony, jakim jest skarżąca wykonująca zawód radcy prawnego, winien formułować wnioski apelacji spójne z jej zarzutami.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok poza częścią zmienioną.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Trafność orzeczenia.

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, a co za tym idzie – całości zasądzonego roszczenia.

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadność zarzutów dotyczących wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

4.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O wydatkach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o przepis art. 626 § 1 kpk i art.554 § 4 kpk i obciążono nimi Skarb Państwa.

7.  PODPISy

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik uczestnika postępowania

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wysokość zadośćuczynienia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do wysokości zadośćuczynienia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana