II AKa 362/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2020-12-22

Sygn. akt II AKa 362/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Krzysztof Noskowicz (spr.)

Sędziowie: SA Włodzimierz Brazewicz

SA Jerzy Sałata

Protokolant: sekretarz sądowy Iwona Sidorko

przy udziale Prokuratora Prokuratury (...) w G. A. B.

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2020 r.

sprawy

M. G. s. A., ur. (...) w C.

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22 września 2020 r.,
sygn. akt III K 185/19

1. zmienia zaskarżony wyrok przy zastosowaniu art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U.2020.1086 z dnia 2020.06.23), w ten sposób, że karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie I obniża do 5 (pięciu) lat,

2. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części,

3. zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze, którymi obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 362/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22 września 2020r. w sprawie III K 185/19

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzut:

1.

Z art. 438 pkt. 2 i 4 k.p.k. – obraza przepisów prawa procesowego mająca istotny i bezpośredni wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a w szczególności art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. w zw. z art. 569 k.p.k. i n. w zw. z art. 85 § 1 k.k. i art. 85a k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 3 k.k., poprzez dokonanie przez Sąd I instancji nieprawidłowej oceny okoliczności związanych z właściwościami osobistymi skazanego M. G., a w zasadzie zaniechania przez ten Sąd odniesienia się do nich w pisemnym uzasadnieniu wyroku, a nadto zaś zaniechania przez Sąd meriti analizy specyfiki czynów, których skazany się dopuścił (przez pryzmat okresu, jak również przyczyn dla których do popełnienia rzeczonych czynów zabronionych doszło etc.), a także niezastosowanie wobec skazanego możliwości pełniejszego niż dokonane w zaskarżonym wyroku asperacyjnego połączenia wymierzonych mu kar jednostkowych bądź też nawet dokonania przez Sąd I instancji absorpcyjnego połączenia tych kar, a w konsekwencji rażąca niewspółmierność wymierzonej kary łącznej 5 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie trzeba wskazać, że niezależnie do namnożenia przez skarżącego naruszonych, jego zdaniem, przepisów prawa procesowego (art. 4, 7, 92, 569 i n. k.p.k.) i materialnego (art. 85 § 1 k.k. i art. 85a k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 3 k.k.),
to w istocie sformułowane zarzuty sprowadzają się do wykazania rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności. W konsekwencji zarzuty te należało rozpatrywać łącznie w ramach zarzutu rażącej niewspółmierności rzeczonej kary łącznej (art. 438 pkt 4 k.p.k.).

Tak rozumiany zarzut, podniesiony w apelacji obrońcy skazanego, jest częściowo zasadny, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku i obniżeniem wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności do 5 lat.

Stanowisko skarżącego jednakże nie w całości zasługuje na uwzględnienie. Trzeba zarazem wskazać, że obrońca oskarżonego nie kwestionuje trafności przyjęcia przez sąd a quo, że w sprawie znajdują zastosowanie przepisy dotyczące wyrokowania łącznego obowiązujące po dniu 1 lipca 2015 r, przy zastosowaniu art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U.2020.1086 z dnia 2020.06.23).
W takiej sytuacji Sąd Apelacyjny ograniczy się do zaaprobowania postąpienia sądu meriti w tej materii stwierdzając, że rzeczywiście zastosowanie przepisów obowiązujących wcześniej (z uwagi na to, że jedno z przestępstw w sprawie Sądu Rejonowego w Chojnicach o sygn. akt II 734/17 zostało popełnione w dniu 24.03.2015 r.) nie byłoby dla skazanego względniejsze.

Szczegółowemu badaniu podlegały zatem okoliczności, które spowodowały wymierzenie skazanemu kary łącznej 5 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Rację ma skarżący, że sąd a quo nie wyjaśnił tych okoliczności w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób pełny i przekonywujący. Nie tylko bowiem przedstawił to bardzo lakonicznie, ale jednocześnie poprzestał na ogólnych, mało skonkretyzowanych sformułowaniach (pkt 4 uzasadnienia). Z tego uzasadnienia wynika to, że kara łączna winna zostać ukształtowana na zasadzie asperacji. Sąd Apelacyjny zgadza się w tej mierze co do zasady z sądem a quo, ale jednocześnie stwierdza, że stopień redukcji kary powinien być większy, co z kolei spełnia częściowo postulaty skarżącego. Sąd Okręgowy podał, że okolicznością obciążającą było to, że skazany swoimi zachowaniami atakował różne rodzajowo dobra prawne. Uchylił się jednak od bardziej precyzyjnego określenia właściwości związku przedmiotowego między zbiegającymi się przestępstwami. Trzeba bowiem mieć na uwadze to, że M. G. popełnił przestępstwa bliskie rodzajowo w trzech sekwencjach: przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (z art. 177 § 1 k.k. i z art. 178a § 1 k.k.), przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (2x z art. 244 k.k.).i przeciwko mieniu (z art. 280 § 2 k.k., 2 x z art. 279 § 1 k.k. i 2 x z art. 278 § 1 k.k.). Zatem w istocie pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami nie zachodzi aż tak odległy związek przedmiotowy, jak należałoby to wnosić ze stwierdzenia sądu meriti. Związek ten nie jest oczywiście bliski, ale winien być uwzględniony na poziomie wartości średnich. Również nie może mieć szczególnie obciążającego znaczenia stwierdzenie sądu a quo że z uwagi na ilość przestępstw jakich skazany się dopuścił uznać należy, że naruszanie przez niego porządku prawnego „nie jest kwestią incydentalną”. Popełnienie przez skazanego więcej niż dwóch przestępstw, bo zapewne o to chodziło sądowi meriti, przemawia niewątpliwie przeciwko ukształtowaniu kary łącznej na zasadzie absorpcji. Nie można jednak nie dostrzegać tego, że wyroki łączne ze swej istoty zazwyczaj wydawane są wobec sprawców, dla których popełnienie przestępstw nie miało charakteru tylko incydentalnego. Z uwagi na kierunek apelacji Sąd Apelacyjny przy ponownej ocenie ww. okoliczności i tak nie mógł jednak wyjść ponad przywołane stwierdzenie sądu a quo.

Niezależnie od powyższych uwag trafnie skarżący wskazał na nienadanie przez sąd meriti odpowiedniej rangi okolicznościom związanych z właściwościami osobistymi skazanego. Trzeba w tej mierze jedynie przypomnieć to, że stosownie do treści art. 571 k.p.k. zebranie danych osobopoznawczych i opinii o skazanym nie ma charakteru obligatoryjnego, a jest uzależnione od uznania przez sąd orzekający zaistnienia takiej potrzeby. W realiach sprawy, jakkolwiek Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii o skazanym i dokumentów przedłożonych przez skazanego, a także przesłuchał ojca skazanego, to jednak
z treści przywołanego uzasadnienia wynika, że przy wymiarze kary wziął pod uwagę jedynie dobrą opinię skazanego z zakładu karnego. Z drugiej jednak strony, ocena okoliczności związanych z faktem przewartościowania przez skazanego swojego dotychczasowego życia (o czym świadczą nadto liczne jego pisma załączone do akt – k. 47-70, 71 i zeznania A. G.
– k. 32-33) powinna być wyważona, a nie tak emocjonalna jak w wykonaniu obrońcy skarżącego. Sąd Apelacyjny bezsprzecznie dostrzega wynikające
z przeprowadzonych dowodów okoliczności wskazujące na krytyczny stosunek skazanego do popełnionych przestępstw i przewartościowanie dotychczasowego trybu życia jako okoliczności łagodzące. Tej argumentacji zabrakło w wykonaniu sądu a quo, stąd też wymagało to uzupełnienia. Tym bardziej, że Sąd Okręgowy dostrzegał inne okoliczności łagodzące, choć ujął to specyficznie. Stwierdzenie, że „pomiędzy poszczególnymi czynami istnieje związek czasowy” stanowi okoliczność łagodzącą, nie pozwala rozumieć tego lapsusu inaczej jak tylko w ten sposób, że Sąd ten miał na uwadze istnienie bliskiego związku czasowego pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami (fakt „bliskiej więzi czasowej” pojawia się bowiem dalej jako argument przeciwko zastosowaniu zasady kumulacji).
W istocie rzeczone przestępstwa zostały popełnione na dystansie ponad 3 lat,
z tym, że większość z nich (skazania w sprawach III K 73/19, III K 221/19 i II K 51/19) w granicach roku. Z uwagi na kierunek apelacji należało jednak poprzestać na ustaleniu o istnieniu bliskiej więzi czasowej.

Tak przedstawiający się po korekcie związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami nadal przemawia przeciwko ukształtowaniu kary łącznej na zasadzie absorpcji. Skarżący w tej mierze nie przedstawił żadnych rozsądnych argumentów, poza życzeniową motywacją
i polemicznymi argumentami.

Tym niemniej wobec dokonanej korekty przywołanych przez sąd a quo okoliczności nie sposób odmówić racji obrońcy skazanego co do konieczności obniżenia kary łącznej pozbawienia wolności, ponieważ Sąd Apelacyjny nie mógł jednoznacznie stwierdzić, że wymierzenie kary łącznej poprzedzone zostało właściwą oceną wszystkich okoliczności, które winny być brane pod uwagę w tej w kwestii, w tym także tych przytoczonych przez skarżącego.

Sąd Apelacyjny, mając na uwadze powyższe wywody związane z oceną na nowo okoliczności mających wpływ na wymiar kary łącznej, dysponując możliwością orzeczenia kary łącznej w tych samych granicach jak sąd
a quo, zmienił zaskarżony wyrok, przy zastosowaniu art. 81 ust. 1 przywołanej ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych (…) w ten sposób, że karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną
w punkcie I obniżył do 5 lat.

Kara łączna pozbawienia wolności w orzeczonej wysokości jest zdaniem Sądu Apelacyjnego sprawiedliwa. Spełnia cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec skazanego, jak i też odpowiada potrzebom w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wniosek:

1. Zmiana zaskarżonego wyroku w pkt. I poprzez obniżenie wymierzonej kary do minimalnej ustawowo określonej granicy
i zaliczenie na jej poczet wszystkich podlegających temu okresów.

2. Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad 1. Częściowo zasadny wobec uwzględnienia tylko w części zarzutów podniesionych w apelacji.

Ad. 2. Niezasadny wobec braku podstaw do wydania orzeczenia kasatoryjnego określonych w art. 437 § 2 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

1.Rozstrzygnięcie co do kary łącznej w pozostałej części.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nieuwzględnienie wszystkich zarzutów skarżącego skutkowało utrzymaniem
w mocy zaskarżonego wyroku w pozostałej części, przy braku ujawnienia innych uchybień, które trzeba byłoby brać pod uwagę z urzędu (art. 439 k.p.k.
i art. 440 k.p.k.).

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.2.Orzeczenie o karze łącznej zawarte w pkt. I zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Uwzględnienie częściowo zarzutów podniesionych w apelacji.

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zwolniono skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze, którymi obciążono Skarb Państwa - na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., ze względów słuszności.

7.  PODPISY

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wymiar kary łącznej pozbawienia wolności.

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Nowacka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Krzysztof Noskowicz,  Włodzimierz Brazewicz ,  Jerzy Sałata
Data wytworzenia informacji: