II AKa 373/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2024-12-05

Sygn. akt II AKa 373/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Krzysztof Noskowicz (spr.)

Sędziowie: SA Krzysztof Ciemnoczołowski

SA Dorota Rostankowska

Protokolant: sekretarz sądowy Lazar Nota

przy udziale Prokuratora Prokuratury (...) w G. T. T.

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2024 r.

sprawy

wnioskodawcy A. N.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika Skarbu Państwa

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 17 września 2024 r., sygn. akt III Ko 181/24

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 po słowach „od Skarbu Państwa” wpisuje „ - Komendanta P. Policji w N.”,

II.  utrzymuje w mocy w pozostałej części zaskarżony wyrok,

III.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 373/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 17 września 2024 r., sygn. akt III Ko 181/24,

Sąd Okręgowy orzekł następująco:

- na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz A. N. kwotę 1.500 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy wynikłe z niewątpliwie niesłusznych zatrzymań w dniach: 4-5 stycznia 2024 r. i 25-26 stycznia 2024 r. w sprawie Prokuratury Rejonowej
w N., sygn. akt. 4038-0 Ds. 127.2024 (pkt 1),

- kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa (pkt 2).

1.1.2. Podmioty wnoszące apelację

☒ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ pełnomocnik wnioskodawcy

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do określenia statio fisci Skarbu Państwa

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Apelacja Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B.. Zarzut I.

1.

I. Obraza przepisów prawa procesowego mająca wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 552 § 1 i 4 k.p.k. oraz art. 554 § 2a
i 2b pkt 3 k.p.k.
poprzez zasądzenie zadośćuczynienia od Skarbu Państwa i przyjęcie, że przypisywanie konkretnym jednostkom Skarbu Państwa odpowiedzialności majątkowej w postępowaniu
o zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania jest nieprawidłowe, co w konsekwencji spowodowało, że orzeczenie w tym zakresie nie odpowiada prawu, gdyż podmiotem reprezentującym Skarb Państwa w postępowaniu
o zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania jest organ, który dokonał zatrzymania, a zatem Komendant P. Policji w N. (po sprostowaniu dokonanym na rozprawie odwoławczej).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut I – zasadny.

Sąd Apelacyjny podziela argumentację skarżącego, który krytycznie odnosi się do stanowiska Sądu Okręgowego, wspartego wyrokami Sądu Apelacyjnego w Warszawie: z dnia 11 marca 2024 r. (VIII AKa 206/23, LEX nr 3709960) i z dnia 16 marca 2023 r. (II AKa 229/22, LEX nr 3577097), że „przypisywanie konkretnym jednostkom Skarbu Państwa odpowiedzialności majątkowej w postępowaniach o odszkodowanie bądź zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania jest nieprawidłowe”, bowiem „W art. 554 § 2a i 2b k.p.k. w obecnym brzmieniu sprecyzowano jedynie katalog osób, które posiadają status strony w postępowaniu
i dookreślono, kto jest organem reprezentującym Skarb Państwa w zależności od podstawy roszczenia. Zmieniono także brzmienie art. 554 § 3 k.p.k., który nakłada obowiązek zawiadomienia tego podmiotu o terminie rozprawy, a celem tej regulacji jest jednak wyłącznie postawienie statio fisci Skarbu Państwa, z których działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, na straży interesów majątkowych Skarbu Państwa. Z tych względów jednostki te wyposażone zostały w pełnię praw nie tylko procesowych, ale i materialnoprawnych. Powyższe uregulowania nie mogą doprowadzić do wykładni rozszerzającej i uznania, że reprezentant Skarbu Państwa będzie automatycznie podmiotem zobowiązanym do wypłaty zasądzonego roszczenia” (s. 11-13 uzasadnienia).

Sąd Apelacyjny podziela racje autora apelacji, że może to w praktyce rodzić wątpliwości
w zakresie możliwości wykonania orzeczenia – pojawia się bowiem pytanie jak konkretna jednostka ( statio fisci) powinna to uczynić. Zgodzić się zaś trzeba co do tego, że wnioskodawca, wobec którego zasądzono odszkodowanie bądź zadośćuczynienie od Skarbu Państwa, nie powinien stać przed dylematem jaki podmiot reprezentujący Skarb Państwa jest odpowiedzialny za wykonanie prawomocnego wyroku, bowiem z treści tego wyroku winno wynikać w sposób niebudzący wątpliwości wskazanie tego podmiotu ( statio fisci).

W związku z tym podkreślenia wymaga to, że zgodnie z art. 554 § 2b pkt 3 k.p.k. organem reprezentującym Skarb Państwa jest organ, który dokonał zatrzymania - jeżeli sąd uwzględnił zażalenie na zatrzymanie albo jak w realiach badanej sprawy - jeżeli sąd nie rozpoznawał zażalenia na zatrzymanie. W tej regulacji chodzi o organ niesądowy, który dokonał zatrzymania w znaczeniu faktycznym, jak i prawnym, co odnosi się do zatrzymań dokonywanych w trybie art. 244 k.p.k. Jest to tzw. zatrzymanie policyjne, a w konsekwencji organem reprezentującym Skarb Państwa jest Policja.

Na gruncie badanej sprawy każde z zatrzymań zostało dokonano w ramach działań prowadzonych przez funkcjonariuszy KPP w N., co nie pozostawia wątpliwości, że to Komendant P. Policji w N. jest statio fisci Skarbu Państwa.

Przywołaną argumentację wspierają nadto regulacje zawarte w art. 6 ust. 2 ustawy z 16 grudnia 2016 roku o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz.U.2024.125, t.j.
z dnia 2024.02.01), w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji (Dz.U.2024.145, t.j. z dnia 2024.02.06) oraz w art. 164 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U.2024.1530, t.j. z dnia 2024.10.16) - (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia
6 listopada 2024 r. w sprawie II AKa 244/24 (niepubl.)

Słuszne jest też stanowisko orzecznicze, choć wyrażone na gruncie tzw. ustawy lutowej, mające jednak zastosowanie także do rozstrzygnięć wydawanych na podstawie przepisów rozdziału 58 k.p.k., że głównym motywem, który przyświecał ustawodawcy, gdy wprowadzał przepisy art. 554 § 2a i 2b k.p.k., przywracające „w postępowaniu odszkodowawczym udział
w charakterze strony organu reprezentującego Skarb Państwa”, było „zabezpieczenie interesów majątkowych Skarbu Państwa”. Projektowane regulacje „miały na celu wzmocnienie ochrony interesów majątkowych Skarbu Państwa w tym postępowaniu i jednoznaczne wskazanie, który z organów Państwa odpowiada za ich ochronę w danym postępowaniu" (projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw - Druk sejmowy z dnia 21 lutego 2019 r., nr 3251, s. 7 (zob. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 17 maja 2022 r., I KA 2/22, OSNK 2022/10/36, LEX nr 34116414). Jak również i to,
że „Wprawdzie co do zasady w orzeczeniach rozstrzygających o odszkodowaniu
i zadośćuczynieniu w oparciu o przepisy ustawy lutowej określone kwoty z tytułu tych roszczeń zasądzane były od Skarbu Państwa bez wskazywania konkretnego organu będącego w danej sprawie statio fisci, ale takie dookreślenie jest nie tylko możliwe, lecz w niektórych sytuacjach wręcz konieczne (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2023 r., V KK 182/23, LEX nr 371940).

Reasumując, w każdej sprawie, która związana jest z działalnością państwowych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, zachodzi potrzeba ustalenia właściwej jednostki organizacyjnej ( statio fisci), z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2018 r., V CSK 328/17, LEX nr 2499979).

Wnioski:

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wskazanie w pkt. 1 statio fisci Skarbu Państwa - Komendanta P. Policji w N., a więc konkretnego organu zobowiązanego na mocy wskazanego wyroku do zapłaty zasądzonego zadośćuczynienia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadny – wobec stwierdzenia trafności zarzutu postawionego przez skarżącego.

Lp.

Apelacja pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta P. w Policji w N.. Zarzuty 1, 2 i 3.

2.

1. Na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj.:

a) art. 7 k.p.k. poprzez dowolną z pominięciem wskazań wiedzy
i doświadczenia życiowego, ocenę materiału dowodowego, tj. zeznań wnioskodawcy oraz dowodów z akt postępowania: 4038-0 Ds. Prokuratury Rejonowej w N. oraz II W 275/24 Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią, w tym wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią w sprawie II W 275/24 i przyjęcie, że zatrzymanie wnioskodawcy było niewątpliwie niesłuszne, podczas gdy prawidłowa ocena dowodów powinna prowadzić do uznania, że zatrzymanie wnioskodawcy nie było niewątpliwie niesłuszne,
a w jego wyniku nie doznał on krzywdy;

b) art. 410 k.p.k. oraz art 424 k.p.k. polegające na niedostatecznym uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy w tym nienależytej analizie i ocenie poszczególnych dowodów i nienależytym uzasadnieniu wyroku, poprzez oparcie orzeczenia jedynie na części okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a pominięcie wśród ustaleń faktycznych licznych okoliczności wynikających z dowodów uznanych przez Sąd za wiarygodne.

2. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 3 k.p.k. błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mającego wpływ na treść orzeczenia, polegającego na:

a) przyjęciu przez Sąd I instancji, że zatrzymanie wnioskodawcy było niewątpliwie niesłuszne, a wnioskodawca w wyniku zatrzymania doznał krzywdy, podczas gdy prawidłowa ocena wszystkich dowodów ujawnionych w trakcie rozprawy to jest znajdująca oparcie w kryteriach art. 7 k.p.k. powinna prowadzić do uznania, że zatrzymanie nie było niewątpliwie niesłuszne, a z uwagi na znikomość ujemnych następstw, że wnioskodawca nie doznał krzywdy powinna skutkować oddaleniem żądania w całości.

3. Na podstawie art. 438 pkt 1a k.p.k. naruszenie prawa materialnego mające wpływ na treść wyroku, tj. art. 552 § 4 k.p.k. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i uznanie, że zatrzymanie wnioskodawcy miało charakter niewątpliwie niesłusznego
i skutkującego zasądzeniem wnioskodawcy zadośćuczynienia,
w sytuacji gdy nie zachodziły ustawowe przesłanki do jego przyznania.

☐zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty 1a i 1b – niezasadne.

Skarżący nie wykazał, aby Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art. 7 k.p.k. czy też art. 410 k.p.k.

Ocena zeznań wnioskodawcy A. N., który logicznie, racjonalnie, konkretnie przedstawił okoliczności zatrzymania i jego zwolnienia (s. 4 uzasadnienia), w połączeniu
z dowodami z akt postępowania: 4038-0 Ds. 127.24 Prokuratury Rejonowej w N. oraz Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią o sygn. II W 275/24, wobec braku podstaw do ich kwestionowania (s. 4 uzasadnienia) prowadzi do w pełni uprawnionego wniosku o uznaniu zatrzymania wnioskodawcy, które miało miejsce w dniach 4-5 stycznia
2024 r. i 25-26 stycznia 2024 r. za niewątpliwie niesłuszne. Autor apelacji w swojej argumentacji abstrahuje od tego, że odpowiedzialność Skarbu Państwa określona w art. 552
§ 4 k.p.k.
opiera się na zasadzie ryzyka, co także dotyczy niewątpliwie niesłusznego zatrzymania, na co zasadnie zwrócił uwagę sąd a quo (s. 6 uzasadnienia).

Zasada ryzyka, przyświecająca odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, o której mowa w art. 552 k.p.k., oznacza, że „Podstawy zatrzymania muszą istnieć obiektywnie, a nie jedynie w odczuciu organu dokonującego lub zarządzającego zatrzymanie. Nie istnieją one zatem nie tylko wtedy, gdy organ ścigania z pełną świadomością dokona lub zarządzi zatrzymanie mimo braku ku temu podstaw, ale i wówczas, gdy mylnie przyjmuje ich istnienie,
a nieprawidłowość tę ustalono w wyniku dalszych, późniejszych czynności. Nie ma to oczywiście nic wspólnego z winą organu procesowego. Ryzyko zaś takich naruszeń obciąża
w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarb Państwa (zob. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2006 r., I KZP 5/06, OSNKW 2006/6/55, LEX nr 181301).

W sprawie w obu przypadkach doszło do zatrzymania tzw. policyjnego, przewidzianego w art. 244 § 1 k.p.k., przy czym jego podstawę w dniach 4-5 stycznia 2024 r. stanowiło podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. oraz obawa ukrycia się lub ucieczki (k. 10 akt 4038-0 Ds. 127.24), a co do ponownego zatrzymania wnioskodawcy w dniach 25-26 stycznia 2024 r. podstawą było podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. oraz obawa ucieczki (k. 48 akt 4038-0 Ds. 127.24). Przy pierwszym zatrzymaniu doszło do przedstawienia wnioskodawcy zarzutów z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.), a przy drugim do uzupełnienia zarzutów o czyny z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. oraz z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i każdorazowo wnioskodawca został przesłuchany w charakterze podejrzanego, a następnie doszło do jego zwolnienia.

Dla prawidłowej oceny zasadności roszczenia konieczna jest analiza całokształtu okoliczności zaistniałych w sprawie, w której doszło do zatrzymania, w tym uwzględnienie prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, w której nastąpiło zatrzymanie.

Jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy, postanowieniem zatwierdzonym przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w N. z dnia 15.04.2024 r., umorzono postępowanie karne (dochodzenie) wobec A. N. co do czynów z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. - na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. wobec stwierdzenia, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających popełnienie czynu zabronionego, a co do czynów z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. - na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego (k. 105-106 akt 4038-0 Ds. 127.24), zaś wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią z dnia 12.07.2024 w sprawie
II W 275/24 A. N. został ukarany za popełnienie wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. (umyślne wybicie szyby w oknie pokrzywdzonej w dniu 25.01.2024 r. (k. 50 akt II W 275/24)
- (s. 2-3 uzasadnienia).

Słuszna jest w związku z tym konstatacja sądu a quo, że w zaistniałej sytuacji mamy do czynienia z odpowiedzialnością Skarbu Państwa (art. 552 § 4 k.p.k.). Taka sytuacja dotyczy bowiem wnioskodawcy, wobec którego dwukrotnie stosowano zatrzymanie w sprawie, w której ostatecznie umorzono postępowanie karne co do czynów z art. 190 § 1 k.k., w związku
z którymi nastąpiły zatrzymania, co wprost wynika z treści protokołów zatrzymań (k. 10, 48). Co prawda wnioskodawca wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią
z 12.07.2024 w sprawie II W 275/24 został ukarany za popełnienie wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. za umyślne wybicie szyby w dniu 25.01.2024r., jednak zatrzymania nie dokonano
w związku z tym czynem (s. 5-6 uzasadnienia).

Zupełnie zatem bezpodstawnie i w oderwaniu od przywołanych okoliczności skarżący utrzymuje, że zatrzymanie wnioskodawcy nie było niewątpliwie niesłuszne i że wnioskodawca w jego wyniku nie doznał krzywdy.

Jakkolwiek autor apelacji w innej części wywodów zgadza się z tym, że odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania opiera się na zasadzie ryzyka, to jednak przedstawiona przezeń argumentacja związana jest z koniecznością przeanalizowania czy dokonane w sprawie zatrzymanie nastąpiło z obrazą przepisów rozdziału 27 k.p.k., w aspekcie całokształtu okoliczności zaistniałych w sprawie. Gdyby bezkrytycznie podzielić argumentację skarżącego, to Skarb Państwa odpowiadałby nie na zasadzie ryzyka, lecz winy. Tymczasem karnoprocesowy tryb dochodzenia roszczeń określonych w art. 552-559 k.p.k. ma charakter szczególny w stosunku do cywilnoprawnej drogi realizacji odpowiedzialności Skarbu Państwa (art. 417-421 k.c.) opartej na zasadzie winy (zob.: Ludwiczek A., „Niewątpliwa niesłuszność" jako materialnoprawny warunek odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną zastosowaniem zatrzymania, PS 1999/4/48).

W realiach sprawy wnioskodawca był dwukrotnie zatrzymany, łącznie na okres 39 godzin i jak słusznie wskazał sąd meriti takie zatrzymanie nie powinno mieć miejsca, mając na uwadze wynik postępowania (s. 9 uzasadnienia).

Skarżący, kładąc akcent na dowody istniejące w chwili zatrzymania wnioskodawcy,
a mianowicie zeznania pokrzywdzonej E. W. co do kierowanych wobec niej gróźb, co było podstawą obu zatrzymań, bezkrytycznie nie dostrzega już przyczyn, dla których nastąpiło umorzenie postępowania co do tych czynów na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. Wydane w tej sprawie postanowienie o umorzeniu nie wymagało sporządzenia uzasadnienia
i nie zostało ono sporządzone. Tym niemniej w pełni uprawnione jest wnioskowanie, że skoro doszło do podjęcia takiej decyzji procesowej, korzystnej dla wnioskodawcy, to zeznania pokrzywdzonej były niewystarczające dla przypisania A. N. sprawstwa zarzucanych mu czynów. Nie ma zatem wątpliwości, że dokonane zatrzymania, oparte obiektywnie na tak ułomnej podstawie, mimo formalnej ich poprawności, mają cechę niewątpliwie niesłusznego.

Podkreślić trzeba, że prawidłowość przeprowadzenia czynności zatrzymania (art. 244 § 1 k.p.k.) nie wyklucza możliwości przyjęcia, że było ono niewątpliwie niesłuszne, przy uwzględnieniu końcowego rozstrzygnięcia w sprawie, ponieważ odpowiedzialność Skarbu Państwa określona w art. 552 § 4 k.p.k. opiera się na zasadzie ryzyka, a nie winy.

Bezpodstawne są również wywody skarżącego, że nie wystąpiła przesłanka krzywdy. Sąd Okręgowy wskazał zasadnie, że wnioskodawca wskutek zatrzymań nie został pozbawiony wolności na długi okres czasu. Jednakże zatrzymanie „spowodowało u niego stres i poczucie dyskomfortu, zwłaszcza że obawiał się, że ostatecznie zostanie tymczasowy aresztowany, co pozbawi go kontaktu z matką, która ciężko chorowała, co zostało wykazane dokumentacją medyczną (k. 23 – 26)” – (s. 10 uzasadnienia). Autor apelacji nie ma zatem racji, że nie znajduje to potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Gołosłowne, a przy tym niehumanitarne jest dyskredytowanie twierdzeń wnioskodawcy, że rzeczone zatrzymanie powodowało u niego negatywne przeżycia psychiczne w związku z rozłąką z chorą matką. Nie na miejscu jest też wskazywanie, że wnioskodawca w dniu 25.01 2024 r. wybił szyby
w mieszkaniu pokrzywdzonej, a zatem „musiał liczyć się z niekorzystnymi konsekwencjami procesowymi dla siebie i ewentualną rozłąką z matką”. Sąd a quo wskazał przy tym, że
w trakcie zatrzymania „nikt celowo fizycznie nie spowodował u wnioskodawcy obrażeń ciała, co wpływałoby na wzrost doznawanych cierpień psychicznym. Nie grożono mu. Nie stosowano wobec niego celowo przemocy” (s. 10 uzasadnienia), co przekłada się na przyznanie mu zadośćuczynienia znacznie niższego od żądanego, które spełnia jednak kryteria „odpowiedniego” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., IV KK 137/11, OSNKW 2011/11/105, LEX nr 1099323).

Jak wynika z ww. rozważań sąd a quo nie oparł zaskarżonego wyroku jedynie na części okoliczności ujawnionych w postępowaniu. Skarżący w żaden sposób nie wykazał, że sąd meriti w sposób niedostateczny uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy, a zebrane dowody poddał nienależytej analizie i ocenie.

Trzeba jednocześnie stwierdzić, że w sprawie nie mamy do czynienia z wadliwie sporządzonym uzasadnieniem wyroku, ponieważ spełnia ono kryteria zwięzłości określone
w art. 424 § 1 k.p.k. i wynikają z niego wszystkie okoliczności istotne dla finalnego rozstrzygnięcia.

Ad. 2. Zarzut niezasadny.

Sąd meriti nie popełnił w konsekwencji zarzucanych błędów w ustaleniach faktycznych. Przeprowadzone rozważania wykazały trafność przyjęcia przez sąd a quo, że zatrzymanie/zatrzymania wnioskodawcy miały cechę niewątpliwe niesłusznego zatrzymania, co implikowało konieczność przyznania mu odpowiedniego zadośćuczynienia. Niezasadne są argumenty autora apelacji, że wnioskodawca nie doznał krzywdy z uwagi na znikomość ujemnych następstw, co powinno skutkować oddaleniem żądania w całości.

Ad. 3. Zarzut niezasadny.

W sprawie nie doszło do naruszenia prawa materialnego (art. 552 § 4 k.p.k.). Sąd a quo przyznał wnioskodawcy odpowiednie zadośćuczynienie, wykazując zaistnienie przesłanek do jego przyznania, tak co do stwierdzenia, że zatrzymanie było niewątpliwie niesłuszne jak i co do powstania po stronie wnioskodawcy krzywdy. Wynika to z ww. rozważań, które nie wymagają powtarzania.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w pkt. 1 poprzez oddalenie wniosku zadośćuczynienie w całości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny – z powodów przytoczonych przy omawianiu zarzutów 1, 2 i 3.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy w pozostałej części zaskarżony wyrok.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niestwierdzenie nadto okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu (art. 439 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k.).

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 po słowach „od Skarbu Państwa” wpisano „ - KomendantaP.Policji w N.”.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany wyjaśniono przy omawianiu zarzutu I, postawionego przez Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B..

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

III. kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa – z uwagi na treść art. 554 § 4 k.p.k.

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Okręgowej
w B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Brak określenia statio fisci Skarbu Państwa

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do określenia statio fisci Skarbu Państwa

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik reprezentanta Skarbu Państwa
– Komendanta P. Policji w N..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zasądzenie kwoty zadośćuczynienia – pkt 1.

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do zasądzenia kwoty zadośćuczynienia
– pkt 1.

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Nowacka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Krzysztof Noskowicz,  Krzysztof Ciemnoczołowski ,  Dorota Rostankowska
Data wytworzenia informacji: