Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Małgorzata Gerszewska
Sędziowie:	SSA Barbara Mazur SSO del. Maria Ołtarzewska (spr.)
Protokolant:	stażysta Damian Wawrzyniak

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2015 r. w Gdańsku

sprawy (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt VII U 1894/14

oraz zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

na postanowienie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt VII U 1894/14

I.  oddala apelację;

II.  oddala zażalenie;

III.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na rzecz (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt 00,100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

SSA Barbara Mazur SSA Małgorzata Gerszewska SSO del. Maria Ołtarzewska

Sygn. akt III AUa 904/15,

Sygn. akt III AUz 307/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2014 r., znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., na podstawie art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zobowiązał (...) Bank (...) S.A. w W. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.04.2014 r. do 30.04.2014 r. w kwocie 3.850,44 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż zgodnie z art. 101 wyżej wymienionej ustawy prawo do świadczenia ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej, zaś zgodnie z art. 138 ust. 2 ustawy za nienależnie pobrane świadczenia uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń. Podniósł, iż pismem z dnia 04 kwietnia 2014 r. wezwał Bank (...) do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia E. W. za miesiąc 04/2014 w kwocie 3.850,44, przekazane na konto o numerze (...).

Odwołanie od powyższej decyzji wywiodła (...) Bank (...) S.A. w W., wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że odwołująca się nie jest zobowiązana do zwrotu kwoty przekazanego świadczenia w wysokości 3.850,44 zł oraz o zasądzenie od pozwanego organu rentowego na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania, skarżący Bank podał, że wskazany jako podstawa prawna żądania zwrotu art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może stanowić podstawy do wydania przez organ rentowy decyzji zobowiązującej bank do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, gdyż podstawa tego obowiązku uregulowana została w art. 55 ustawy Prawo Bankowe. Zgodnie zaś z art. 55 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy bank jest zobowiązany do zwrotu wypłaconych świadczeń wyłącznie w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej. Natomiast rachunek o numerze (...), na który zostało przekazane świadczenie rentowe dla E. W. za miesiąc kwiecień 2014 r. był rachunkiem służącym wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej (rachunek (...)), który to rachunek nie został objęty zamkniętym katalogiem z art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Bankowe.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podając, że zaskarżoną decyzją zobowiązał odwołujący się Bank do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, za okres od 01.04.2014 r. do 30.04.2014 r. w kwocie 3.850,44 zł. Jako podstawę decyzji pozwany wskazał art. 138 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zaznaczając iż w zaskarżonej decyzji błędnie wskazano jako podstawę żądania zwrotu art. 138 wyżej wymienionej ustawy. Wskazał, iż uprawniony do świadczenia E. W. zmarł (...), a zatem od kwietnia 2014 roku nie miał prawa do świadczenia. Zdaniem organu rentowego przepis art. 138a ustawy zawiera bezwzględne zobowiązanie banku do zwrotu organowi rentowemu świadczeń za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy.

W piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2014 roku odwołujący podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, powołując się na orzecznictwo sądów powszechnych.

Wyrokiem z dnia 4 marca 2015 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. nie ma obowiązku zwrotu pozwanemu jako nienależnie pobranego świadczenia zmarłego E. W. za okres od 1 kwietnia 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. w kwocie 3.850,44 zł (trzy tysiące osiemset pięćdziesiąt złotych 44/100) oraz zasądził od pozwanego na rzecz odwołującej się kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

E. W. był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy, którą pozwany organ rentowy zgodnie z wnioskiem przekazywał na rachunek bankowy ubezpieczonego w (...) Bank (...) S.A. w W. o numerze (...). E. W. zmarł dnia (...) Pozwany przelał rentę na konto zmarłego za miesiąc kwiecień 2014 roku w kwocie 3850,44 zł. W dniu 14 kwietnia 2014r. do skarżącego wpłynęło pismo pozwanego z dnia 7 kwietnia 2014r. informujące o śmierci E. W. i zawierające wezwanie do zwrot nienależnej kwoty 3.850,44 zł wpłaconej za miesiąc kwiecień 2014 r. Pismem z dnia 18 kwietnia 2014r. (...) S.A. w W. odmówił zwrotu żądanej kwoty, wskazując iż w świetle art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Bankowe brak jest podstaw do dokonania zwrotu świadczenia, albowiem było ono przekazywane na rachunek (...), który jest rachunkiem przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Wyżej wymieniony rachunek bankowy o numerze (...) został otwarty na mocy umowy rachunku (...) nr (...) zawartej w dniu 14.10.2003 r. pomiędzy E. W., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą W. E. M. ul. (...), (...)-(...) S., nr statystyczny REGON (...) Bank (...) S.A. w W.. Był to rachunek rozliczeniowy dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek. E. W. jako lekarz-specjalista chorób płuc prowadził prywatny gabinet lekarski, posiadał zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej oraz o wpisie do rejestru indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich. Decyzją z dnia 20 sierpnia 2014 r., znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., na podstawie art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zobowiązał (...) Bank (...) S.A. w W. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.04.2014 r. do 30.04.2014 r. w kwocie 3.850,44 zł. Od tejże decyzji (...) S.A. odwołała się w niniejszej sprawie.

Przechodząc do rozważań merytorycznych Sąd Okręgowy wskazał, iż zgodnie z art. 138a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. Z 2013r., poz. 1440 ze zm.) Bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa są zobowiązane zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy. Sąd Okręgowy przytoczył, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 09 marca 2012 r. (I UK 327/11) stwierdził, że: „ Art. 138a u.e.r.f.u.s. stanowi jedynie podstawę do wydania przez organ rentowy – w przypadku odmowy dobrowolnej wypłaty przez bank – decyzji obciążającej zwrotem świadczenia wypłaconego na rachunek bankowy po śmierci jego posiadacza oraz otwiera drogę postępowania egzekucyjnego w administracji, natomiast podstawę obowiązku banku stanowi art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1997r. – Prawo bankowe.” Zgodnie zaś z art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. 2012.1376) w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków kwotę równą wpłatom na rachunki dokonanym przez organ wypłacający świadczenia z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego albo uposażenie w stanie spoczynku, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku, wskazaną we wniosku organu wypłacającego to świadczenie lub uposażenie, skierowanym do banku wraz z podaniem numerów rachunków, na które dokonano wpłat. W myśl art. 49 ust. 1 powołanej wyżej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych: rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze; rachunki lokat terminowych; rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych; rachunki powiernicze. W ustępie 3 cytowanego artykułu sprecyzowano natomiast, iż rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych (a zatem rachunki wymienione w treści art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy) mogą być prowadzone wyłącznie dla osób fizycznych, szkolnych kas oszczędnościowych oraz pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. Natomiast ustęp 2 art. 49 stanowi, iż rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną, a także osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził, iż literalna wykładnia art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe prowadzi do wniosku, iż bank jest zobowiązany do zwrotu wypłaconych świadczeń wyłącznie w przypadku śmierci posiadacza jednego z trzech enumeratywnie wymienionych rodzajów rachunku tj. rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej. Wskazane w tym przepisie rodzaje rachunków bankowych wymienione są w art. 49 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy Prawo bankowe, przy czym w treści ust. 3 wskazano grupę podmiotów, dla których rachunki te mogą być prowadzone, wśród których to podmiotów nie wymieniono osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek. W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, iż rachunek (...) nr (...) otwarty umową z dnia 14.10.2003 r. nie był żadnym z trzech wymienionych wyżej rodzajów rachunków bankowych. Rachunek bankowy E. W. o numerze (...), na który przekazano sporne świadczenie, stanowił rachunek rozliczeniowy dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek (w tym dla osób będących przedsiębiorcami) - w rozumieniu art. 49 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo bankowe. W ocenie Sądu Okręgowego słusznie wywodził skarżący, iż charakter przepisu art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Bankowe nakazuje przyjęcie jego ścisłej wykładni. Tym samym podnieść należy, iż wymienione w nim konkretne rodzaje rachunków bankowych, z których organ rentowy może domagać się zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń stanowią katalog zamknięty. A contrario, organ rentowy nie może żądać zwrotu świadczeń z innych rachunków, nie ujętych w tym katalogu - w tym również z rachunków rozliczeniowych dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek. Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, nie została spełniona hipoteza normy art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. 2012.1376), albowiem zmarły E. W. nie był posiadaczem żadnego z enumeratywnie wymienionych w tym przepisie rodzajów rachunków bankowych. W konsekwencji brak jest podstaw prawnych do uznania przedmiotowego świadczenia za nienależne i żądania od odwołującego jego zwrotu. Mając na względzie przedstawione wyżej okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji. Kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. w związku z § 2 ust. 1 i 2, w związku z § 3 ust. 1 i w związku z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r. poz. 490 z późn. zm.), zgodnie z wnioskiem odwołującego się obciążył pozwanego jako stronę przegrywającą, kosztami zastępstwa procesowego zasądzając je na rzecz skarżącego w stawce minimalnej wynoszącej 600 zł, przewidzianej w sprawach przy wartości przedmiotu sprawy powyżej od 1.500 zł do 5.000 zł, o czym orzekł w punkcie 2 wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy zaskarżając powyższy wyrok w punkcie 1 tj. w zakresie zmiany zaskarżonej decyzji i stwierdzenia, że (...) S.A. w W. nie ma obowiązku zwrotu pozwanemu jako nienależnie pobranego świadczenia zmarłego E. W. za okres od 01.04.2014r. do 30.04,2014r. w kwocie 3.850,44 zł, zarzucając mu naruszenie art. 138a oraz art. 130 ust. 2, pkt. 2, lit. a ustawy z dnia 17.12.1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. póz.1440 ze zm.). Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. 1 i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt. 1 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz o zasądzenie na rzecz pozwanego organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego za I i II instancję.

W uzasadnieniu apelacji pozwany organ rentowy wskazał, iż podstawą prawną żądania zwrotu spornej kwoty jest art. 138a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który nakłada na bank bezwzględny obowiązek zwrotu kwot świadczeń przekazanych na rachunek w banku za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy. Uprawniony do świadczenia E. W. zmarł (...)., a więc od kwietnia 2014 r. nie miał prawa do świadczenia. Zdaniem apelującego świadczenie wypłacone przez organ rentowy za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy, ma zatem charakter wypłaconego nienależnie. W ocenie organu rentowego w/w przepis zawiera bezwzględne zobowiązanie banku do zwrotu organowi rentowemu kwoty świadczeń przekazanych na rachunek za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy, nie ustanawiając w tym zakresie żadnych ograniczeń czy wyjątków. Odnosi się do wpłat dokonanych na rachunek prowadzony dla świadczeniobiorcy, czyniąc bank zobowiązanym do zwrotu organowi rentowemu świadczeń przekazanych za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy.

Organ rentowy wskazał, iż nie podziela stanowiska Sądu Okręgowego, a następnie przytoczył art. 138a w/w ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także wydawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na ten rachunek albo instrument płatniczy, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy. Pozwany organ rentowy wskazał, iż zgodnie art. 130 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, na wniosek osoby uprawnionej, świadczenia wypłaca się na jej rachunek płatniczy lub jej rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, inny niż rachunek płatniczy. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS nie nakłada na organ rentowy obowiązku weryfikacji rodzaju rachunku bankowego, na który jest przekazywane świadczenie osoby uprawnionej. Świadczenie zmarłego E. W. zostało przekazane na jego rachunek w banku, a zatem bank ma obowiązek zwrotu świadczenia przekazanego na ten rachunek za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy.

Pozwany organ rentowy wywiódł także zażalenie na punkt 2 wyroku Sądu Okręgowego w zakresie kosztów zastępstwa procesowego podnosząc, iż w niniejszej sprawie zastosowanie znajduje §11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013r., póz. 490 ze zm.)

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na apelację wniosła o oddalenie apelacji i o zasadzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej się kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu była kwestia zasadności żądania zwrotu świadczenia wypłaconego na rachunek bankowy po śmierci jego posiadacza.

Na wstępie Sąd Apelacyjny podkreśla, iż Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji, Sąd Apelacyjny oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

W ocenie Sądu Apelacyjnego zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a zarzut naruszenia art. 138a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U z 2015r.748) jest chybionym. Przepis ten stanowi, że podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także wydawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na ten rachunek albo instrument płatniczy, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy; przepis art. 144 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego prezentowane w wyroku z dnia 09 marca 2012 r.( I UK 327/11), w którym tenże Sąd stwierdził, że: „ Art. 138a u.e.r.f.u.s. stanowi jedynie podstawę do wydania przez organ rentowy – w przypadku odmowy dobrowolnej wypłaty przez bank – decyzji obciążającej zwrotem świadczenia wypłaconego na rachunek bankowy po śmierci jego posiadacza oraz otwiera drogę postępowania egzekucyjnego w administracji, natomiast podstawę obowiązku banku stanowi art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1997r. – Prawo bankowe.” Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy słusznie uznał, iż nie została spełniona hipoteza normy art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. 2015.128), albowiem zmarły E. W. nie był posiadaczem żadnego z enumeratywnie wymienionych w tym przepisie rodzajów rachunków bankowych. W konsekwencji brak jest podstaw prawnych do uznania, że odwołujący się Bank jest zobowiązanym do zwrotu świadczenia przekazanego na konto E. W., jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, choć niewątpliwie z mocy art. 101 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczenia za kwiecień 2014r. ustało, wobec śmierci uprawnionego. Nie można też zgodzić się z apelującym, że Sąd Okręgowy naruszył art. 130 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się osobom uprawnionym, z uwzględnieniem ust. 3, na wniosek osoby uprawnionej: na jej rachunek płatniczy lub jej rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, inny niż rachunek płatniczy. Po pierwsze przepis ten dotyczy jednego ze sposobów w jaki organ rentowy może przekazywać świadczenie należne ubezpieczonemu, a nadto wynika z niego, że w przypadku rachunku w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej wypłata następuje na rachunek inny niż płatniczy. Natomiast rodzaje rachunków bankowych, jakie mogą być prowadzone dla osób fizycznych wymienione są w art. 49 ust. 3 ustawy – Prawo bankowe.

W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną, o czym orzeczono w pkt I wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd Apelacyjny oddalił również zgłoszone przez pozwanego zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego. Należy zaznaczyć, że sprawa o zwrot nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczeń społecznych niewątpliwie mieści się w pojęciu spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 roku poz. 490 ze zm.) nie wyodrębnia jednak rodzajowo spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, a w § 11 ust. 2 wskazano jedynie na sprawy o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego. Wobec powyższego, w sytuacji braku bezpośredniego wskazania w rozporządzeniu rodzaju sprawy, której niniejsze postępowanie dotyczy, zastosowanie winien znaleźć § 5 rozporządzenia, zgodnie z którym wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. W ocenie Sądu Apelacyjnego, sprawą o najbardziej zbliżonym rodzaju do sprawy o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego nie będzie sprawa o zwrot nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczenia społecznego w sytuacji, jaka ma miejsce w niniejszej sprawie, gdzie poza sporem jest fakt ustania uprawnień do świadczenia wobec śmierci ubezpieczonego, a żądanie zwrotu świadczenia jest kierowane nie do świadczeniobiorcy lecz do osoby trzeciej - do banku. W tej sytuacji – zdaniem Sądu Apelacyjnego – przedmiotowa sprawa bliższa jest rodzajowo sprawie o zapłatę niż sprawie o przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, dlatego też zastosowanie w sprawie znajdzie § 6 pkt 3 powyższego rozporządzenia

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie II sentencji.

W punkcie III wyroku Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach postepowania apelacyjnego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., oraz o § 2 ust. 1 i § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013 roku poz. 490), zasądzając od pozwanego organu rentowego jako strony przegrywającej niniejszą sprawę na rzecz (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. – jako strony wygrywającej zwrot poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 450 zł, stanowiącej 75% stawki minimalnej wynoszącej 600zł.