Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Grażyna Czyżak (spr.)
Sędziowie:	SA Aleksandra Urban SA Maciej Piankowski
Protokolant:	stażysta Anita Musijowska

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 r. w Gdańsku

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji A. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu - IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 marca 2016 r., sygn. akt IV U 564/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od A. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. kwotę 270,00 (dwieście siedemdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Aleksandra Urban SSA Grażyna Czyżak SSA Maciej Piankowski

Sygn. akt III AUa 908/16

UZASADNIENIE

A. K. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w E. z dnia 30 marca 2015 r., którą odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołania wskazała na obrazę przepisów postępowania, tj. k.p.a oraz błędne ustalenie braku niezdolności do pracy bez odniesienia tej oceny do jej wykształcenia i posiadanych kwalifikacji. Podniosła także, że legitymuje się umiarkowanym stopniem niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Elblągu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia
3 marca 2016 r. w sprawie IV U 564/15 oddalił odwołanie.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji. A. K. w dniu 20 stycznia 2015 r. zwróciła się do pozwanego z wnioskiem
o ustalenie uprawnień do świadczenia rentowego. Skarżąca ma wykształcenie podstawowe, w okresie aktywności zawodowej pracowała jako sprzedawca i pracownik fizyczny. Orzeczeniem z dnia
27 lutego 2015 r. lekarz orzecznik ZUS rozpoznając u A. K. nadciśnienie tętnicze zredukowane, cukrzycę typu 2 skojarzoną z otyłością, niedoczynność tarczycy leczoną substytucyjnie, dyskopatię szyjną nie ograniczającą sprawności, początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego prawego nie uznał jej za niezdolną do pracy. Skarżąca nie zgodziła się ww. orzeczeniem wnosząc sprzeciw. Komisja lekarska ZUS dokonując rozpoznania analogicznego, jak lekarz orzecznik, podtrzymała jego stanowisko o zdolności skarżącej do pracy. Na tej podstawie organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z dnia 30 marca 2015 r. Celem weryfikacji stanowiska pozwanego Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych neurologa, ortopedy, gastrologa, internisty - diabetologa i endokrynologa. Biegły neurolog rozpoznając zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
i zawroty głowy w wywiadzie uznał, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Zarówno badanie przedmiotowe, jak i badania neuroobrazujące RK głowy i EEG nie stwierdzają odchyleń od stanu prawidłowego. W rtg kręgosłupa zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa odpowiadają normie wiekowej. Biegły sądowy gastrolog rozpoznał u skarżącej przewlekłe zapalenie żołądka obecnie w stanie remisji, zespół jelita nadwrażliwego i otyłość uznając, że te schorzenia nie powodują ej niezdolności do pracy. Biegły ortopeda rozpoznał u A. K. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego
i lędźwiowego, zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, paluchy koślawe i nadwagę i uznał,
że stan narządu ruchu nie świadczy, że jest ona niezdolna do pracy. Z przeprowadzonego badania wynika, że nie ma istotnego ograniczenia ruchomości kręgosłupa, nie ma zaników mięśni, objawów neurologicznych. Nie stwierdzono także istotnego ograniczenia ruchomości stawów kolanowych, niestabilności, zaników mięśni, wysięków. Biegły sądowy lekarz diabetolog i endokrynolog
we wspólnej opinii rozpoznali cukrzyce typu 2 leczoną lekami skojarzonymi -bez powikłań narządowych, nadciśnienie tętnicze zredukowane, niedoczynność tarczycy –eutyreoza, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów, otyłość i uznali, że powyższe schorzenia nie powodują niezdolności do pracy. Biegły sądowy lekarz diabetolog wskazał, że schorzenia mają charakter stabilny, cukrzyca jest średnio wyrównana metabolicznie, bez powikłań narządowych. Biegły sądowy lekarz endokrynolog wskazał, że niedoczynność tarczycy jest wyrównana leczeniem substytucyjnym, poziom TSH w normie. Ubezpieczona wniosła zastrzeżenia do opinii i powołanie opinii biegłych
z zakresu ortopedii, gastrologii, diabetologii i endokrynologii na okoliczność ustalenia jej stanu zdrowia i spełnienie warunków niezbędnych do uzyskania prawa do renty, a także dopuszczenia dowodu z przedłożonych dokumentów. Biegły sądowy lekarz gastrolog w opinii uzupełniającej wskazał, że zapoznał się z aktualnym wynikiem gastroskopii z dnia 21 sierpnia 2015 r., z którego wynika jedynie zapalenie nadżerkowe żołądka, ale bez wrzodu. To potwierdza wcześniej postawione rozpoznanie i nie wpływa ma ocenę zdolności do pracy. Sąd Okręgowy uznał, że zastrzeżenia
do opinii biegłego z zakresu ortopedii stanowią jedynie polemikę ubezpieczonej z prawidłowymi ustaleniami biegłego. Biegłemu znany był wynik badania RTG z 11 sierpnia 2015 r., co odnotował
w swojej opinii. Biegły szczegółowy opisał w badaniu przedmiotowym dane dot. stawu kolanowego lewego i prawego. Wskazał, że stan lewy jest o prawidłowych obrysach, suchy, zwarty we wszystkich płaszczyznach bez objawów łąkotkowych. Ruchomość jest w pełnym zakresie, zgięcie 110 st., wyprost 5st. Dół podkolanowy bez patologii. Test przyparcia rzepki nieobecny. Staw kolanowy prawy o prawidłowych obrysach, suchy, zwarty, we wszystkich płaszczyznach bez objawów łąkotkowych. Dodatkowo biegły stwierdził zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, jednakże w jego ocenie ww. schorzenia nie powodują niezdolności do pracy. Wskazać należy, iż obecny stan prawny nie wiąże prawa do renty z samym faktem występowania schorzeń a z niezdolnością do pracy. Oznacza to, że prawo do renty przysługuje tylko wtedy, kiedy schorzenia są w takim stopniu zawansowania, że uniemożliwiając wykonywanie pracy zgodnej z kwalifikacjami osoby ubezpieczonej. Taka sytuacja w ocenie biegłego ortopedy nie wystąpiła. Jeśli chodzi o zastrzeżenia
do opinii biegłego diabetolog, to biegły w opinii odnotował, że ubezpieczonej od kilku miesięcy włączono insulinę. Biegły jednak zauważył, iż cukrzyca jest średnio wyrównana metabolicznie i nie wywołuje powikłań narządowych /bez zmian na dnie oka, wydolność nerek prawidłowa, wydolność krążeniowa i oddechowa prawidłowe/. Ubezpieczona nie przedłożyła żadnej dokumentacji medycznej która potwierdzałaby występowanie śpiączek, o których mówiła. Ubezpieczona, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, przedłożyła wypis z leczenia szpitalnego z okresu od 13-19 marca
2015 r. nie wskazując jednak jaki wpływ ta dokumentacja ma na opinie wydawane przez biegłych
w sprawie. Niemniej jednak wskazać należy, iż wypis powyższy znany był lekarzom orzecznikom ZUS oraz biegłemu neurologowi, który odnotował hospitalizację w oddziale chirurgicznym z powodu stłuczenia głowy z wstrząśnieniem mózgu i nie widział on powodów, dla których powyższa dolegliwość miałaby skutkować niezdolnością do pracy. Nadto z epikryzy wynika, że przebieg hospitalizacji był niepowikłany, a ubezpieczona została wypisana do domu w stanie ogólnym dobrym. Ubezpieczona złożyła także kartę leczenia w poradni zdrowia psychicznego, jednakże dotyczyła ona leczenia w latach 1982-1994. Dodatkowo wskazać należy, że ubezpieczona składając odwołanie
od decyzji nie wiązała swojej niezdolności do pracy ze schorzeniami psychiatrycznymi i nie wnioskowała o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry. Dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego nie zachodziła potrzeba przeprowadzenia z urzędu badania przez biegłego psychiatrę skoro ubezpieczona nie leczy się psychiatrycznie i nie wnioskowała o powyższe. Sąd nie widział też podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii lekarza medycyny pracy, albowiem w ocenie Sądu
w przedmiotowej sprawie wystarczające są opinie biegłych specjalności wskazywanych powyżej.
Z powyższych względów Sąd Okręgowy przyjął opinie za podstawę orzekania uznając, iż skarżąca jest zdolna do pracy. Sam fakt, że złożone opinie nie potwierdzały oczekiwań ubezpieczonej, nie uzasadniał wniosku o dopuszczenie opinii biegłych w nowej osobie, czy też ich uzupełnienia. Dlatego też Sąd nie powoływał dalszych biegłych celem ponownej oceny stanu zdrowia skarżącej. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie było takiej potrzeby. Z powyższych względów Sąd przyjął opinie sądowo-lekarskie za podstawę orzekania uznając, iż skarżąca jest zdolna do pracy. Poza sporem było, że skarżąca legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności na stałe. Sąd Okręgowy mając na względzie regulacje prawne wskazane w art. 57 w zw. z art. 12 i 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.) na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

Apelację od wyroku wywiodła ubezpieczona zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i dowolne ustalenie, że nie jest niezdolna do pracy, podczas gdy Sąd w tej ocenie oparł się jedynie na poszczególnych opiniach lekarzy - nie zważył zaś, czy łączne występowanie u niej wszystkich zdiagnozowanych chorób powoduje jej niezdolność do pracy oraz naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie i nieprzyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pomimo spełnienia ustawowych przesłanego do przyznania tego świadczenia.

Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości, poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, celem przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie wpływu łącznego istnienia zdiagnozowanych u ubezpieczonej chorób na jej niezdolność do pracy. Domagała się także zasadzenie kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wniosła również o przeprowadzenie dowodu, którego powołanie w postępowaniu przed Sądem I instancji nie było możliwe, a mianowicie: orzeczenia lekarskiego nr (...) z dnia 12 kwietnia 2016 r., na okoliczność niezdolności ubezpieczonej do pracy oraz wyznaczenie biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy oraz przeprowadzenie dowodu z jego opinii na okoliczność ustalenia, czy łączne istnienie zdiagnozowanych u ubezpieczonej chorób powoduje jej niezdolność do pracy.

Zdaniem apelującej niedopuszczenie przez Sąd I instancji dowodu z opinii lekarza medycyny pracy, który mógłby ocenić wpływ łącznego istnienia wszystkich chorób ustalonych u ubezpieczonej uznać należy za podstawową wadę zaskarżonego orzeczenia. Ponadto, ubezpieczona orzeczeniem lekarskim nr (...) z dnia 12 kwietnia 2016 r. uznana została na niezdolną do pracy. Orzeczenie
to uzasadnia także konieczność przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza medycyny pracy. Ubezpieczona obecnie musi przyjmować insulinę 3 razy dziennie. Okoliczność ta może zostać wykazana zaświadczeniami lekarskimi, które ubezpieczona może uzyskać dopiero przy okazji wizyt
u lekarzy wyznaczonych w połowie maja 2016 r.

Do apelacji wnioskodawczyni załączyła zaświadczenie lekarskie nr (...) z dnia
12 kwietnia 2016 r. lekarza medycyny pracy (k. 108 a.s.).

Na rozprawie apelacyjnej ubezpieczona złożyła zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego wydane przez lekarza prowadzącego leczenie z dnia
30 września 2016 r., historię choroby poradni zdrowia psychicznego z 2016 r. oraz historia zdrowia
i choroby poradni diabetologicznej (k. 126 a.s.).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej A. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie podkreślić należy, że postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, wszczynane jest w wyniku wniesienia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego. Ma więc ono charakter odwoławczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43). W sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego treść decyzji wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz rozstrzygnięcia sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 601). Przedmiotem postępowania sądowego w sprawach dotyczących ubezpieczenia społecznego jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy
na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Postępowanie to jest zatem postępowaniem kontrolnym. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy.

Zatem przedmiotem badania w niniejszej sprawie jest, czy zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa i czy wnioskodawczyni na dzień jej wydania – 30 marca 2015 r., spełniała przesłanki do przyznania jej renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu II instancji Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej uzasadniających ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji Sąd Odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne
i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem należnym z ubezpieczenia społecznego, którego przyznanie uwarunkowane jest spełnieniem kryteriów określonych w art. 57 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.; dalej ustawa emerytalna). Warunkiem uzyskania wskazanego świadczenia jest istnienie niezdolności do pracy, posiadanie określonego w ustawie okresu składkowego i nieskładkowego oraz powstanie niezdolności do pracy w okresach wymienionych w ust. 1 pkt 3 cytowanego artykułu bądź nie później niż w ciągu 18 miesięcy
od ustania tych okresów.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera przepis art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, który określa ją jako osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej
z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy
po przekwalifikowaniu. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy należy mieć na uwadze również przepis art. 13 ust.
1 ustawy emerytalnej, który nakazuje uwzględnić tu stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Przywołane powyżej przepisy wskazują, że ustalając niezdolność do pracy oprócz elementu biologicznego, czyli naruszenia sprawności organizmu, należy brać pod uwagę również element ekonomiczny (zawodowy). Podkreślić tu również należy, że w wyroku z dnia 30 listopada 2000 r.,
(II UKN 99/00, OSNP 2002/14/340), Sąd Najwyższy uznał, że brak możliwości wykonywania pracy dotychczasowej nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy w sytuacji, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie bez przekwalifikowania lub przy pozytywnym rokowaniu co do możliwości przekwalifikowania zawodowego. Inaczej mówiąc, niezdolność do wykonywania pracy dotychczasowej jest warunkiem koniecznym ustalenia prawa
do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowanie, że mimo upośledzenia organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu zawodowym. Podobnie w wyroku z dnia 25 listopada 1998 r., (II UKN 326/98, OSNP 2000/1/36), Sąd Najwyższy uznał, że częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna
z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zajęcia. Dopiero zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowią podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Zarzuty apelacyjne skupiały się głównie na niewydaniu łącznej opinii sądowej przez biegłych sądowych. Skarżąca podnosiła również nowe okoliczności dotyczące stanu zdrowia psychicznego
i przedłożyła dokumentację medyczną pochodząca z okresu po wydaniu zaskarżonego wyroku.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego istotnym jest, że ubezpieczona nie wnosiła o przeprowadzenie dowodu z łącznej opinii biegłych sądowych. Wskazała jedynie w odwołaniu, że mają to być biegli sądowi z zakresu neurologii, neurochirurgii, diabetologii, kardiologii i ortopedii.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 2009 r., I UK 342/08, LEX nr 707861 zaznaczył, że brak jest podstaw do formułowania ogólnej tezy, że przepisy postępowania wymagają by biegli - jeżeli zachodzi potrzeba zasięgnięcia opinii kilku biegłych - zawsze składali jedną tylko wspólną opinię. Przy podejmowaniu takiej decyzji należy mieć na uwadze przede wszystkim okoliczności faktyczne sprawy.

Z przepisu art. 232 k.p.c. jednoznacznie wynika, że obowiązek wskazania dowodów obciąża stronę i w związku z tym nie jest rzeczą sądu wyszukiwanie dowodów w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron. Zgodnie z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. inicjatywa dowodowa spoczywa
w rękach strony, nie zaś sądu i pouczenia w zakresie konkretnych dowodów nie są obowiązkiem sądu. Tak więc sąd cywilny nie ma już obecnie uprawnień do zarządzania dochodzenia dla ustalenia koniecznych dowodów (zob. Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, część pierwsza, postępowanie rozpoznawcze, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2003, tom l, s. 490). Stąd wniosek, że to strony są gospodarzami procesu w postępowaniu cywilnym i to wnioskodawca powinien zgłaszać wnioski dowodowe na okoliczność podnoszonych przez siebie twierdzeń.

Ponadto wskazać należy, że kwestie związane ze stanem zdrowia psychicznego ubezpieczonej nie zostały uwzględnione w zaświadczeniu o stanie zdrowia 14 stycznia 2015 r. (k. 1 a.r.dok.med.). Decyzja o wyborze specjalistów lekarzy do wydania opinii jest zdeterminowana schorzeniami, które rozpoznaje u strony lekarz wystawiający zaświadczenie N-9, schorzeniami popartymi dokumentacją medyczną. Lekarz ten wskazuje, które schorzenia skutkują niezdolnością do pracy strony,
a okoliczność ta następnie jest weryfikowana przez lekarzy ZUS.

Odnosząc się do nowych dowodów (k. 108 i 126 a.s.), których przeprowadzenia domagała się wnioskodawczyni Sąd Apelacyjny wskazuje, że w postępowaniu w sprawach zakresu ubezpieczeń społecznych możliwe jest powołanie się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody, których strona nie mogła powołać przed sądem pierwszej instancji. Jednakże w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub orzeczenie komisji lekarskiej ZUS i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, nowe okoliczności dotyczące stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji, muszą odnosić się do stanu rzeczy (np. stanu zdrowia ubezpieczonego) istniejącego przed wydaniem wyroku przez sąd pierwszej instancji. Nie mogą to być natomiast nowe okoliczności, które ujawniły się po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji. Te mogą stanowić jedynie podstawę faktyczną nowego wniosku o przyznanie świadczenia, który powinien być skierowany do organu rentowego (por. wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2007 r., I UK 316/06, OSNP 2008, nr 13-14, poz.199).

Skoro w niniejszym postępowaniu badaniu podlegała ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni na dzień wydania zaskarżonej decyzji, tj. 30 marca 2015 r., to okoliczności związane ze stanem zdrowia psychicznego i ewentualnym pogorszeniem ogólnego stanu zdrowia pozwalają
na uruchomienia ponownie procedury o świadczenie rentowe przed organem rentowym.

W świetle powyższego Sądu II instancji uznał, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego oraz poczynił właściwe ustalenia co do stanu zdrowia ubezpieczonej
po przeprowadzeniu postępowania dowodowego z udziałem biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do ujawnionych u niej schorzeń. Ze względu na specjalistyczny charakter wiedzy wymaganej przy ocenie rodzaju schorzeń i stopnia ich zaawansowania decydujących o zdolności danej osoby do pracy sąd zobligowany jest bowiem oprzeć się na opinii biegłych i nie może dokonywać ustaleń we wskazanym powyżej zakresie wbrew wnioskom wynikającym z prawidłowo sporządzonych i uzasadnionych opinii biegłych sądowych.

Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw, by kwestionować rzetelność i prawidłowość opinii biegłych, gdyż Sąd pierwszej instancji dobrał biegłych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń wnioskodawczyni. Biegli ci wydali opinię zarówno w oparciu o badanie przedmiotowe, jak i na podstawie znajdującej się w aktach dokumentacji medycznej i doszli do wniosku, że rozpoznane u skarżącej schorzenia nie czynią jej niezdolną do pracy. Powyższe opinie odpowiadają również wymogom stawianym przez art. 285 § 1 k.p.c., albowiem zostały uzasadnione w sposób przystępny i są zrozumiałe dla osób niedysponujących wiedzą medyczną, zaś wnioski swoje biegli sformułowali jasno i czytelnie.

Biegli sądowi lekarze w zakresie swoich specjalizacji dokonali rozpoznania schorzeń: neurolog (zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i zawroty głowy w wywiadzie), ortopeda (zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, paluchy koślawe i nadwagę), gastrolog (przewlekłe zapalenie żołądka obecnie w stanie remisji, zespół jelita nadwrażliwego i otyłość), internista – diabetolog i endokrynolog (cukrzyce typu 2 leczoną lekami skojarzonymi -bez powikłań narządowych, nadciśnienie tętnicze zredukowane, niedoczynność tarczycy –eutyreoza, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów, otyłość) i uznali,
że wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do pracy.

Podkreślić należy, że biegli sądowi lekarz diabetolog i endokrynolog wydając opinie uwzględnili okoliczność przyjmowania insuliny przez ubezpieczoną.

Przy ocenie niezdolności do pracy Sąd pierwszej instancji miał na uwadze również orzeczenie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w I. z dnia 10 października 2015 r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2011 r., I UK 96/11, LEX nr 1102261 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2009 r., I UK 233/08, LEX nr 736713).

Na temat pojęcia niezdolności do pracy, stanowiącej przesłankę nabycia uprawnień rentowych Sąd Najwyższy wypowiadał się już wielokrotnie, generalnie uznając, iż istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, chociaż w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich (por. przykładowo wyrok z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 64/10, LEX nr 653663, czy wyrok z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 125/08, LEX nr 737388, w którym przyjęto,
że upośledzenie organizmu nie jest wystarczającą przesłanką przyznania renty, w sytuacji, gdy mimo tego upośledzenia możliwe jest podjęcie dotychczasowej pracy i systematyczne leczenie schorzenia).

Zaznaczyć należy, że nie ma niezdolności do pracy w przypadku, gdy naruszenie sprawności organizmu nie jest przeszkodą do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi lub możliwymi
do nabycia kwalifikacjami. Zmiany w organizmie powodujące przeciwwskazania zdrowotne
do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku nie przesądzają o niezdolności do pracy, nawet częściowej, jeżeli zdolność do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami została zachowana, tak jak w przypadku wnioskodawczyni. Stwierdzony u ubezpieczonej stopień zaawansowania zmian chorobowych nie powoduje ograniczenia jej zdolności do pracy zgodnej
z posiadanymi kwalifikacjami (wykształcenie podstawowe, pracowała jako: sprzedawca, klejarz kapci, drobiarz, szwaczka, pracownik fizyczny, pomocnik w magazynie).

Wniosek dowodowy zgłoszony przez wnioskodawczynię w apelacji w zakresie dopuszczenie nowego dowodu z opinii biegłego sądowego medycyny pracy nie podlegał uwzględnieniu jako spóźniony, gdyż zgłoszony dopiero w apelacji z naruszeniem art. 381 k.p.c. Sąd Apelacyjny podziela przy tym pogląd wyrażany powszechnie w orzecznictwie, zgodnie z którym występujący w art. 381 k.p.c. zwrot: „potrzeba powołania się na nowe fakty i dowody wynikła później” nie może być pojmowany w ten sposób, że „potrzeba” ich powołania może wynikać jedynie z tego,
iż rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji jest dla strony niekorzystne, gdyż takie pojmowanie art. 381 k.p.c. przekreślałoby jego sens i rację istnienia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 640/98, OSNP 2000, Nr 10, poz. 389; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
16 maja 2002 r., V CKN 1269/00, LEX nr 569112).

Ze względów wskazanych powyżej, podzielając stanowisko Sądu I instancji i uznając apelację wnioskodawczyni za bezzasadną, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej Sąd II instancji orzekł
w punkcie drugim sentencji wyroku zgodnie z treścią przepisu art. 98 § 1 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c.
w zw. z § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804)
(75% z 360 zł) w związku z wnioskiem zgłoszonym na rozprawie apelacyjnej.

SSA Grażyna Czyżak SSA Aleksandra Urban SSA Maciej Piankowski