Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Małgorzata Gerszewska (spr.)
Sędziowie:	SSA Bożena Grubba SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń
Protokolant:	st.sekr.sądowy Wioletta Blach

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2017 r. w Gdańsku

sprawy M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu- IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt IV U 1275/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. na rzecz M. D. kwotę 270,00 (dwieście siedemdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Bożena Grubba SSA Małgorzata Gerszewska SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń

Sygn. akt III AUa 968/16

UZASADNIENIE

M. D. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 18 sierpnia 2015 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. D. prawo do emerytury od dnia 6 lipca 2015 r., wskazując następujące motywy rozstrzygnięcia: M. D., urodzony (...), w okresie aktywności zawodowej był zatrudniony:

- od 1 września 1973 r. do 30 czerwca 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O., początkowo jako uczeń praktycznej nauki zawodu ( od 1 września 1973 r. do 22 czerwca 1975 r. ), a następnie od 23 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1979 r. w charakterze montera konstrukcji żelbetowych, spawacza i betoniarza; przy czym w okresie od 26 października 1976 r. do 17 października 1978 r. odbył zasadniczą służbę wojskową. Skarżący od dnia 23 czerwca 1975 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy budowie budynków polegające na montażu płyt żelbetowych na wysokości, spawaniu i betonowaniu.

- od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. w M. w pełnym wymiarze czasu pracy. Spółka Akcyjna (...) specjalizowała się produkcją maszyn wykorzystywanych w hutnictwie. Skarżący od początku zatrudnienia do 1982 r. zajmował się spawaniem konstrukcji metalowych, zbrojeniem i betonowaniem przy produkcji hali produkcyjnej. Następnie zajmował się pracami przy produkcji maszyn. Praca ubezpieczonego polegała na spawaniu, szlifowaniu, pracach ślusarskich, obróbce w żeliwie, śrutowaniu, składaniu elementów, hartowaniu, piaskowaniu, malowaniu, cięciu na gilotynie (w razie konieczności na zastępstw - sporadycznie), obróbce elementów. W trakcie pracy przy produkcji maszyn wnioskodawca zajmował się również sprawdzaniem instalacji odpylających, co trwało maksymalnie 4 miesiące w ciągu roku. Nadto przez okres około 3 lat (od 1990 do 1992) skarżący był instruktorem nauki zawodu w zakresie wiedzy ślusarskiej i spawalniczej i w tym czasie nie wykonywał pracy zawodowej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 10 lipca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w E. wpłynął wniosek skarżącego o ustalenie uprawnień do emerytury, który zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją został załatwiony odmownie.

W analizowanej sprawie sporną pozostawała jedynie przesłanka 15 - letniego okresu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach.

Analizując materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, Sąd Okręgowy zważył, że skarżący w trakcie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. w okresie od 23 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1979 r. (z wyłączeniem okresu odbywania służby wojskowej) wykonywał pracę w warunkach szczególnych, zgodnie z wykazem A stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia. Za bezsporne uznał Sąd to, że skarżący w tym okresie pracował jako monter konstrukcji żelbetowych, zbrojarz i spawacz. Nie budziło wątpliwości Sądu i to, że praca wnioskodawcy na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych była wykonywana na wysokościach, co wynikało wprost chociażby ze struktury działalności (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa Miejskiego w O., które specjalizowało się we wznoszeniu budynków. Nadto z dokumentacji osobowej w postaci książeczki wojskowej, zaświadczenia, świadectwa pracy wynika, że skarżący po powrocie z wojska podjął zatrudnienie i w dalszym ciągu do końca zatrudnienia wykonywał pracę montera konstrukcji żelbetowych, zbrojarza i spawacza. Zatem z tego okresu przy ustalaniu uprawnień do wcześniejszej emerytury należało zaliczyć skarżącemu cały okres pracy, łącznie z okresem odbywania zasadniczej służby wojskowej, tj. łącznie 3 lata, 11 miesięcy i 7 dni.

Uwzględniając utrwalony w judykaturze pogląd, że do oceny określonego stanu faktycznego, w tym zrealizowanego przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wywołującego określony skutek prawny, należy stosować przepisy obowiązujące w czasie realizacji tego stanu faktycznego (por. wyrok z dnia 20 marca 2013 r., I UK 544/12, w którym przyjęto, że dla kwalifikacji okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, należało zastosować regulacje prawne obowiązujące w okresie odbywania tej służby) Sąd wskazał, że w okresie od 1971 r. do 1974 r. szczególne uprawnienia żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową regulował art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (w jego pierwotnym brzmieniu) i § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. Z przepisów tych wynikała zasada, że pracownikowi, który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlegał wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Ustanawiały więc one tzw. fikcję prawną, z której wynika, że pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, który po zakończeniu czynnej służby wojskowej powraca do tego zatrudnienia w przepisanym terminie, zachowuje status pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w okresie pełnienia tej służby.

Mając na uwadze powyższe Sąd zważył, że w sytuacji skarżącego, który odbywał zasadniczą służbę wojskową od 26 października 1976 r. do 17 października 1978 r., w dalszym ciągu zastosowanie miało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin, które regulowało zasady zaliczenia zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia.

Wobec tak poczynionych ustaleń Sąd zważył, że aby nabyć uprawnienia do wcześniejszej emerytury wnioskodawca musiał jeszcze wykazać – poza okresem już uznanym – co najmniej 11 lat i 23 dni stałej pracy w warunkach szczególnych. Badając powyższą kwestię Sąd Okręgowy uznał, że w trakcie zatrudnienia w (...) S.A. w M. w okresie od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. (19 lat, 5 miesięcy i 26 dni) M. D. wykonywał pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres, co najmniej 11 lat i 23 dni, co skutkowało wykazaniem przez niego ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych i kumulatywnym spełnieniem przesłanek do wcześniejszej emerytury.

Dokonując oceny pracy wnioskodawcy w fabryce (...) Sąd I instancji odwołał się do zeznań ubezpieczonego, z których wynikało, że od początku zatrudnienia, tj. od 4 lipca 1979 r. przez okres pierwszych 3 lat (do 1982 r.) zajmował się spawaniem konstrukcji metalowych, zbrojeniem i betonowaniem przy budowie hali produkcyjnej, które to czynności stanowiły pracę w warunkach szczególnych. Prawdziwość zeznań ubezpieczonego w tym zakresie potwierdza wpis w legitymacji ubezpieczeniowej, z którego wynika, że został zatrudniony jako robotnik grupy budowlanej. Następnie skarżący został przeniesiony na dział produkcyjny maszyn do prac ślusarskich przy obróbce elementów, gdzie zajmował się szlifowaniem, a nadto spawaniem, obróbką w żeliwie, śrutowaniem, piaskowaniem, malowaniem oraz hartowaniem poszczególnych elementów. W ocenie Sądu, w tym okresie pracy (poza okresem pracy na stanowisku instruktora nauki zawodu – 3 lata i sprawdzania instalacji odpylających – 4 miesiące w ciągu roku) ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę zaliczaną do pracy w warunkach szczególnych, zgodnie z powołanym Rozporządzeniem. Wykonywane przez niego czynności odpowiadały stanowiskom wymienionym w załączniku do zarządzenia Nr 7 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 19 maja 1983 r., w Dziale III – W hutnictwie i przemyśle metalowym pod poz. 67 pkt 4 – hartownik, poz. 74 pkt 4 – powlekacz masami bitumicznymi, poz. 76 pkt 3 hartownik, poz. 78 pkt 6 szlifierz, poz. 80 pkt 3 i 4 piaskowacz i śrutowacz oraz w Dziale XIV – Prace różne pod poz. 12 pkt 8 – spawacz i poz. 17 pkt 1 i 2 lakiernik-malarz i lakiernik natryskowy. Sąd zważył, że ubezpieczony pracę tego rodzaju (łącznie z początkową pracą spawacza, zbrojarza i betoniarza) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 11 lat i 23 dni. Z całego okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...) S.A. w M. wyłączeniu ze stażu pracy w warunkach szczególnych podlegał okres jego pracy jako instruktora nauki zawodu (3 lata) oraz okres pracy przy sprawdzaniu instalacji odpylających (4 miesiące w ciągu roku z pozostałego okresu zatrudnienia poza początkowym okresem 3 lat pracy przy budowie hali i okresem 3 lat pełnienia funkcji instruktora).

Odmiennych ustaleń Sądu nie mogła wywołać okoliczność, że ubezpieczony sporadycznie w ramach obowiązków zawodowych zajmował się cięciem materiałów na gilotynie. Czynności te miały charakter incydentalny w przypadku konieczności zastępstwa innego pracownika i było krótkotrwałe. W tym zakresie Sąd Okręgowy miał na uwadze, że warunkiem uznania za pracę w warunkach szczególnych jest wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku wymienionym w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Wobec powyższego nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Jednakże od tej reguły istnieją odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego dnia 5 maja 2009 r., I UK 4/09, LEX Nr 509022 oraz z dnia 11 marca 2009 r., II UK 243/08). Drugie odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2008, I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75).

W rezultacie Sąd I instancji uznał, że skarżący spełnia warunek legitymowania się 15 letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach i na mocy art. 477 ¹⁴§2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego od dnia 6 lipca 2015r., tj. od daty złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z § 2 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. poprzez błędne przyjęcie, że wnioskodawca spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury;

- naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i nadanie przymiotu wiarygodności zeznaniom świadków i wnioskodawcy, które nie znajdują pełnego potwierdzenia w treści dokumentów z akt rentowych, a w konsekwencji ustalenie, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w całym spornym okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. od 23 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1979 r., w tym przed odbyciem służby wojskowej i po powrocie do pracy po odbyciu tej służby, oraz w (...) S.A. w M. przez co najmniej 11 lat i 23 dni w okresie zatrudnienia od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r.

Wskazując powyższe zarzuty apelacyjne skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, względnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Uzasadniając swoje stanowisko skarżący podniósł, iż w jego ocenie stanowisko Sądu I instancji jest niewłaściwie, albowiem opiera się na wybiórczej analizie zebranego materiału dowodowego. W pierwszej kolejności skarżący wskazał, że wbrew stanowisku Sądu z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych w postaci książeczki wojskowej, zaświadczenia, świadectwa pracy nie wynika, aby ubezpieczony w całym okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O., w tym również po powrocie z wojska - do końca zatrudnienia - pracował na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych, zbrojarza, spawacza. Ze świadectwa pracy wystawionego skarżącemu przez pracodawcę w dniu 30 czerwca 1979 r. wynika bowiem jednoznacznie, że stanowisko „monter konstrukcji żelbetowych” było ostatnim stanowiskiem zajmowanym w tym Przedsiębiorstwie, a ubezpieczony w okresie zatrudnienia zajmował stanowisko montażysty, które nie zalicza się do katalogu prac w warunkach szczególnych. Natomiast treść zaświadczenia, na którym swoje stanowisko opiera Sąd, wystawionego w dniu 15 maja 2002 r. przez pełnomocnika (...) Stowarzyszenia (...), nie pokrywa się w tym zakresie z treścią świadectwa pracy wystawionego przez pracodawcę. Zdaniem pozwanego nie zaświadczenie wystawione kilka lat po ustaniu zatrudnienia przez przechowawcę z akt osobowych, a świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia jest wiarygodnym dowodem w zakresie stwierdzenia zajmowanych w spornym okresie stanowisk pracy przez ubezpieczonego, tym bardziej, iż zostało potwierdzone wpisem w legitymacji ubezpieczeniowej, w którym pracownik D. Spraw Pracowniczych ww. Przedsiębiorstwa wskazał, iż ubezpieczony był zatrudniony od 23 czerwca 1975 r. do 20 czerwca 1979 r. i w tym czasie wykonywał prace montażysty. Apelujący podkreślił, że wpis z książeczki wojskowej odnośnie wykonywania przez ubezpieczonego zawodu montera konstrukcji żelbetowych, nie może stanowić dowodu na potwierdzenie wykonywania tego zawodu w spornym okresie w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O., gdyż książeczka ta została wystawiona we wrześniu 1974 r., brak jest daty dokonania wpisu o wykonywanym zawodzie, a ponadto wpis ten został umieszczony pod wpisem o wyuczonym zawodzie i mógł dotyczyć pracy wnioskodawcy wykonywanej w ramach nauki zawodu w trakcie praktyk uczniowskich.

Zdaniem organu rentowego również zeznania świadka S. Z., byłego nauczyciela praktycznej nauki zawodu w szkole, w której uczył się ubezpieczony, nie potwierdziły w sposób jednoznaczny, aby wnioskodawca w spornym okresie od 23 czerwca 1975 r. do 20 czerwca 1979 r. pracował przez cały czas, jako monter konstrukcji żelbetowych. Świadek potwierdził przy tym, że w szkole zawodowej, w której ubezpieczony uczył się od 1 września 1973 r. do 22 czerwca 1975 r., nie można było ukończyć kursu spawacza. Organ rentowy wskazał dalej, iż na potwierdzenie posiadania uprawnień w zakresie spawania w spornym okresie zatrudnienia w ww. Przedsiębiorstwie ubezpieczony nie przedłożył ani książeczki spawacza ani zaświadczenia ani innego świadectwa, w związku z czym brak jest dowodów na potwierdzenie okresu, w którym faktycznie mógł już wykonywać prace spawalnicze, jako monter konstrukcji żelbetowych. Powyższe oznacza, że wnioskodawca nie udowodnił w sposób spójny i wiarygodny wykonywania pracy w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. (3 lat, 11 miesięcy i 7 dni).

Wbrew stanowisku Sądu I instancji również zeznania świadków Z. K., A. C. oraz wyjaśnienia wnioskodawcy nie potwierdziły w sposób spójny i jednoznaczny, iż ubezpieczony w Fabryce (...) przepracował co najmniej 15 lat w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach zaliczanych do prac w warunkach szczególnych. Z uwagi na brak możliwości odnalezienia przechowawcy akt osobowych ubezpieczonego na potwierdzenie tego, że ubezpieczony faktycznie pracował we wskazanym zakładzie, przedłożył jedynie świadectwo pracy z dnia 29 stycznia 2001 r. wystawione przez syndyka masy upadłości po Spółce, z którego wynika, iż był on tam zatrudniony w okresie od 4 lipca 1979 r. do 31 lipca 2000 r., a ostatnio na stanowisku ślusarza spawacza.

W ocenie organu rentowego nadanie prymatu wiarygodności źródłom dowodowym w postaci zeznań świadków, w oparciu jedynie o świadectwo pracy wystawione przez syndyka masy upadłości, z którego nie wynika charakter prac wykonywanych przez skarżącego w spornym okresie, a jedynie fakt, iż w ostatnim okresie pracował na stanowisku ślusarza spawacza, jest nieuzasadnione. Nie ma bowiem pewności, że świadkowie zeznający po wielu latach odtworzyli rzeczywisty charakter pracy wnioskodawcy w całym okresie zatrudnienia w latach 1979-2000, czy tylko w pewnych najbardziej zapamiętanych okresach. Świadkowie potwierdzili co prawda w pewnym zakresie wyjaśnienia ubezpieczonego dotyczące wykonywania przez niego pracy w warunkach szczególnych w zakresie spawania, śrutowania, obróbki w żeliwie, malowania, hartowania, jednakże nie wskazali w sposób konkretny, w jakich okresach te prace były przez skarżącego wykonywane. Należy przy tym podkreślić, iż świadkowie potwierdzili zgodnie, iż wnioskodawca w spornym okresie pracował również jako instruktor nauki zawodu oraz na stanowisku przy sprawdzaniu instalacji odpylających, a nadto zajmował się cięciem materiałów na gilotynie, które to prace nie stanowią pracy zaliczanej do katalogu prac w warunkach szczególnych. W świetle powyższego, wbrew ocenie dokonanej przez Sąd I Instancji, wyłączenie tych okresów w łącznym wymiarze co najmniej 7,5 roku, tj. 3 lata pracy na stanowisku instruktora nauki zawodu oraz 4,5 roku pracy na stanowisku przy sprawdzaniu instalacji odpylających (4 miesiące w ciągu roku z pozostałego okresu zatrudnienia poza początkowym okresem 3 lat pracy przy budowie hali i okresem 3 lat pełnienia funkcji instruktora) z okresu zatrudnienia w Fabryce wynoszącego 19 lat 5 miesięcy i 26 dni, nie skutkuje wykazaniem przez ubezpieczonego 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym kumulatywnym spełnieniem przesłanek do wcześniejszej emerytury. Jednocześnie, pozwany wskazał, iż jedynie okres zatrudnienia świadka A. C. pokrywał się z okresem zatrudnienia ubezpieczonego w Fabryce, gdyż świadek Z. K. odszedł z pracy w Fabryce już w dniu 31 lipca 1991 r., a ponadto nie pracował on razem z ubezpieczonym w jednym dziale, a tym samym nie mógł mieć dokładnej, szczegółowej wiedzy na temat wszystkich rodzajów prac wykonywanych przez skarżącego, ich charakteru oraz wymiaru.

W świetle powyższego organ rentowy nie podzielił negatywnej oceny dokonanej przez Sąd I Instancji w zakresie prawidłowości wydania zaskarżonej decyzji. W ocenie organu rentowego Sąd Okręgowy nie miał podstaw do jej zmiany, a zatem apelacja w niniejszej sprawie jest w pełni uzasadniona.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego, w świetle uzupełnionego materiału dowodowego, nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny, a nadto nie popełnił błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny zaakceptował ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, traktując je jak własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, opubl. OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przewidziane jest w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887), zawartym w rozdziale 2 działu II ustawy dotyczącym urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Przepis ten w ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 powyższego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: (1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz (2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 25 lat dla mężczyzn). W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Przepis ten ma charakter przejściowy, bowiem zawarty został w rozdziale 2 działu X ustawy zawierającym przepisy intertemporalne. Dotyczy on wyłącznie tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r., już legitymowali się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym - a w tym wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, lecz nie osiągnęli wieku emerytalnego.

W sprawie bezsporne jest, iż wnioskodawca (...) ukończył 60 rok życia, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej posiadał ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Z treści środka odwoławczego wynika, iż sporny w sprawie pozostawał okres pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. od 1 września 1973 r. do 30 czerwca 1979 r. oraz w (...) S.A. w M. od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. Pozwany podnosił bowiem, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego brak jest podstaw do przyjęcia, iż wnioskodawca w powyższych zakładach pracy we wskazanych okresach wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, pracę na stanowiskach uprawniających do uzyskania emerytury w wieku wcześniejszym.

Sąd Apelacyjny nie podziela powyższego stanowiska organu rentowego.

Sąd Odwoławczy miał przy tym na uwadze, iż obniżenie wieku emerytalnego niektórym grupom zawodowym uzasadnia się narażeniem tych osób na szybsze niż przeciętne zrealizowanie się emerytalnego ryzyka z powodu wystąpienia w ich zawodach czynników negatywnych (najczęściej szkodliwych dla zdrowia lub obniżających sprawności psychofizyczne), które doprowadzają do wcześniejszej niż powszechnie utraty sił do wykonywania dotychczasowej pracy. Stąd też prawo do emerytury w wieku niższym nie jest tu przywilejem, lecz co do zasady wynika ze szczególnych właściwości wykonywanej pracy. Cechą niezbędną do uznania danego zatrudnienia za wykonywane w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. jest wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Stanowi o tym przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia, wskazując przez to, że intencją ustawodawcy było zawężenie zakresu okresów szczególnych tylko do tych okresów zatrudnienia, w których praca była faktycznie wykonywana, a nie do samego pozostawania w zatrudnieniu. Zaznaczyć trzeba, że tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329).

Mając na uwadze powyższe, przy uwzględnieniu wniosków wyprowadzonych przez Sąd I instancji na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, jak również przy uwzględnieniu materiału dowodowego zgromadzonego na etapie postępowania odwoławczego, Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż w spornych okresach ubezpieczony bezsprzecznie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach wskazanych w dziale V (W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) poz. 4 i 5 (prace zbrojarskie i betoniarskie, prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) oraz w dziale XIV (prace różne), poz. 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym), wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43).

I tak, zajmując stanowisko w przedmiocie okresu zatrudnienia wnioskodawcy w O. Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O., wskazać należy, że jak wynika zarówno z zeznań powołanych w sprawie świadków, wyjaśnień wnioskodawcy, jak i akt osobowych nadesłanych na etapie postępowania odwoławczego, M. D. w okresie od 23 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1979 r. (poza okresem odbywania zasadniczej służby wojskowej) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał zatrudnienie w charakterze montera konstrukcji żelbetowych, tj. na stanowisku, wymienionym w dziale V, poz. 4 i 5 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jak wynika bowiem z oryginalnych akt osobowych, ubezpieczony w dniu 14 sierpnia 1973 r. zawarł z (...) Przedsiębiorstwem Budownictwa Miejskiego w O. umowę w celu nauki zawodu montera konstrukcji żelbetowych. Przedmiotowa umowa została zawarta na okres do ukończenia nauki w (...) Szkole Budowlanej w O.. Począwszy od dnia 23 czerwca 1975 r. wnioskodawca wykonywał zatrudnienie w ramach umowy o pracę na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych. Powyższej oceny w żadnej mierze nie zmienia fakt, że w świadectwie pracy wystawionym 30 czerwca 1979 r. widnieje informacja, iż ostatnim zatrudnieniem, jakie wykonywał ubezpieczony było zatrudnienie na stanowisku montera, zwłaszcza, że w każdym innym dokumencie znajdującym się w aktach osobowych ubezpieczonego pracodawca wskazywał, że M. D. jest zatrudniony na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych, np. umowa o pracę z dnia 2 listopada 1978 r. z ciągłością pracy od 23 czerwca 1975 r., opinia z dnia 26 lipca 1973 r., zaświadczenie lekarskie z dnia 16 lipca 1973 r., czy zaświadczenie z dnia 31 maja 1974 r. Mało tego, jak podał sam wnioskodawca na rozprawie apelacyjnej w dniu 26 stycznia 2017 r. zakres obowiązków na stanowisku montera i montera konstrukcji żelbetowych w zasadzie niczym się nie różnił, a skoro tak, to brak jest podstaw do uznania, że ewentualne powierzenie wnioskodawcy pracy na wskazanym stanowisku miało jakikolwiek wpływ na ocenę charakteru świadczonej przez niego w spornym okresie pracy. Nadto – wbrew twierdzeniom pozwanego – o tym, że ubezpieczony świadczył w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego pracę na stanowisko montera konstrukcji żelbetowych świadczy również wpis w książeczce wojskowej. Podkreślić bowiem należy, że podejmując współpracę z (...), wnioskodawca zawarł umowę o naukę zawodu właśnie na wskazanym stanowisku, na którym zresztą został zatrudniony po zakończeniu nauki z ZSZ, stąd w dacie powołania od odbycia zasadniczej służby wojskowej bezsprzecznie wykonywał zatrudnienie na stanowisku wymienionym w dziale V, poz. 4 i 5 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z akt osobowych nie wynika również, aby stanowisko, na którym był zatrudniony przed powołaniem do wojska, tj. przed dniem 26 października 1976 r. uległo zmianie po jej zakończeniu i powrocie do pracy w dniu 1 listopada 1978 r. A skoro tak, to brak jest podstaw do uznania, że w jakimkolwiek okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego, po dniu 22 czerwca 1975 r. ubezpieczony świadczył pracę, która nie jest zaliczana do zatrudnienia, od którego zależą jego uprawnienia do emerytury w wieku obniżonym. Wobec tak poczynionych ustaleń oczywistym jest, że zaliczeniu do stażu szczególnego podlega nie tylko okres od 23 czerwca 1976 r. do 25 października 1976 r. oraz od 1 listopada 1978 r. do 30 czerwca 1979 r., kiedy to wnioskodawca wykonywał powierzone mu obowiązki montera konstrukcji żelbetowych, ale także okres odbywania zasadniczej służby wojskowej od 26 października 1976 r. do 17 października 1978 r. Jak wynika bowiem z ugruntowanego stanowiska judykatury okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., II UK 215/09 OSNP 2011 nr 15-16, poz. 219, z dnia 9 marca 2010 r., I UK 333/09, LEX nr 585739, z dnia 24 maja 2012 r., II UK 265/11, LEX nr 1169836, z dnia 17 maja 2012 r., I UK 399/11, LEX nr 1211140). Zaprezentowany pogląd wyraził również powiększony skład Sądu Najwyższego w uchwale z dnia 16 października 2013 r., II UZP 6/13 (OSNP 2014/3/42, LEX nr 1385939, OSP 2014/12/110, Biul.SN 2013/10/24, M.P.Pr. 2014/2/94-101), w której stwierdził, że: „Czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej)”.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż trafnie Sąd Okręgowy uznał, że z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. zaliczeniu do stażu szczególnego podlegają okresy od 23 czerwca 1975 r. do 25 października 1976 r., od 26 października 1976 r. do 17 października 1978 r. oraz od 1 listopada 1978 r. do 30 czerwca 1979 r., tj. 3 lata 11 miesięcy i 19 dni.

Nie inaczej Sąd Odwoławczy ocenił okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Fabryce (...) w M., wskazując – za Sądem Okręgowym – że w okresie od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. (z wyłączeniem okresu pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy – 3 lata oraz okresu sprawdzania instalacji odpylających – 4 miesiące w ciągu roku x 16 lat – w sumie 5 lat i 4 miesiące),M. D. przez okres 11 lat 1 miesiąca i 2 dni wykonywał prace zbrojarskie, betoniarskie oraz spawalnicze, tj. prace, o których mowa w dziale V, poz. 4 i 5 oraz w dziale XIV poz.12, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Jak wynika zarówno z zeznań powołanych w sprawie świadków, jak i wyjaśnień ubezpieczonego, po przeniesieniu do Fabryki (...) wnioskodawca w pierwszej kolejności został zatrudniony przy budowie hali produkcyjnej, gdzie przez okres 3 - 4 lat świadczył pracę montera konstrukcji żelbetowych (Dział V, poz.4,5) oraz spawacza (Dział XIV, poz. 12). Następnie, po ukończeniu budowy, wnioskodawca nieprzerwanie aż do 31 grudnia 1998 r. pracował na stanowisku ślusarza-spawacza, a do jego obowiązków należało spawanie konstrukcji metalowych. Powyższe, poza jednoznacznymi w tym zakresie zeznaniami świadków, którzy w różnych okresach świadczyli pracę razem z wnioskodawcą i w toku przesłuchania przed Sądem I instancji zeznali, że do obowiązków ubezpieczonego należało przede wszystkim spawanie, potwierdza również wpis w legitymacji ubezpieczeniowej, z którego wynika, że M. D. został zatrudniony jako robotnik grupy budowlanej, a następnie pracował jako ślusarz spawacz. Faktem jest, że ani z zeznań świadków ani z legitymacji ubezpieczeniowej nie wynika, w jakiej dacie ubezpieczony przeszedł na halę produkcyjną, niemniej jednak powyższe pozostaje bez wpływu na ostateczną treść ustaleń Sądu, albowiem zarówno praca zbrojarza, jak i praca spawacza są wykonywane w warunkach szczególnych.

Faktem jest – co zarzucał pozwany w wywiedzionej apelacji – że Sąd Okręgowy dokonując analizy okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Fabryce (...) nie badał akt osobowych wnioskodawcy, przy czym wynikało to jedynie z braku możliwości ich pozyskania, dlatego też ustalenia poczynił w oparciu o świadectwo pracy wystawione przez syndyka masy upadłości spółki (...) oraz zeznania powołanych w sprawie świadków, które uznał za w pełni wiarygodne.

W tym miejscu wskazać należy, że brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy o tym, że ubezpieczony faktycznie pracy takiej nie realizował. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Reasumując, w postępowaniu przed Sądem dopuszczalne jest dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie wykazać tej okoliczności w oparciu o dokumenty (por. wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 8 listopada 2013 r., IV U 1554/13, LEX nr 1716095). Jak wyjaśniał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 października 2016 r. (III AUa 41/16, LEX nr 2151525) w sprawie o emeryturę w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do emerytury. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego. Należy mieć na uwadze to, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. W postępowaniu sądowym traktuje się je jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Dlatego na ogół sama treść świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach jest niewystarczająca (nie przesądza) na etapie sądowego postępowania odwoławczego dla stwierdzenia czy dana praca była faktycznie pracą w szczególnych warunkach. Wymaga ono weryfikacji i oparcia w kontekście posiadanej przez zakład pracy dokumentacji z akt osobowych pracodawcy oraz w razie możliwości przy pomocy zeznań świadków i ubezpieczonego. Należy jednak pamiętać, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy - rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych i ich szkodliwy wpływ na zdrowie psychofizyczne pracownika.

W analizowanej sprawie - jak wskazano powyżej - pomimo starań poczynionych zarówno przez samego wnioskodawcę, jak i przez Sąd I i II instancji, nie udało się pozyskać akt osobowych z okresu zatrudnienia M. D. w (...) Fabryce (...), stąd jedynym sposobem na ustalenie, czy i w jakim okresie wnioskodawca świadczył w niej pracę w warunkach szczególnych, było dopuszczenie dowodu z zeznań świadków. Powyższy dowód Sąd Okręgowy dopuścił i po dokonaniu szczegółowej analizy pozyskanych od świadków informacji oraz skonfrontowaniu ich z wyjaśnieniami ubezpieczonego ostatecznie uznał, że wnioskodawca przez okres 11 lat 1 miesiąca i 2 dni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał zatrudnienie na stanowisku ślusarza-spawacza, tj. pracę, o której mowa w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 e. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Powyższej oceny w żadnej mierze nie zmienia fakt, że wyrokiem z dnia 21 listopada 2000 r. Sąd Rejonowy w Ostródzie w sprawie IVP 411/00 oddalił powództwo ubezpieczonego w zakresie, w jakim wnosił on o zamieszczenie w świadectwie pracy informacji, iż w okresie zatrudnienia w (...) Fabryce (...) wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Podkreślić należy, że żądanie ubezpieczonego zawarte w pozwie z dnia 16 sierpnia 2000 r. sprowadzało się w zasadzie do sprostowania świadectwa pracy, wydanego przez Syndyka Upadłości (...) Fabryki (...) poprzez przyjęcie, że umowa została rozwiązana przez Syndyka w trybie art. 7a ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r., nr4, poz. 19), nie zaś wskutek porzucenia pracy. Przedmiotowe żądanie zostało zresztą przez Sąd uwzględnione. Wnioskodawca domagał się również zawarcia w wymienionym świadectwie informacji, iż wykonywał pracę w szczególnych warunkach i w tym zakresie jego powództwo zostało oddalone, niemniej jednak pomimo braku uzasadnienia wyroku z dnia 21 listopada 2000 r., uprawnionym wydaje się być uznanie, że Sąd Rejonowy badając żądanie powoda stanął na stanowisku, iż powód w dacie wytoczenia powództwa nie miał interesu prawnego w tym, aby przedmiotowa informacja została zamieszczona w świadectwie pracy – takie ustalenie było mu potrzebne na przyszłość, w razie ubiegania się o prawo do renty lub emerytury. Wobec powyższego uznać należało, że oddalenie powództwa ubezpieczonego we wskazanym zakresie w żadnej mierze nie jest jednoznaczne z twierdzeniem, że w spornym okresie ubezpieczony nie wykonywał pracy w warunkach, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., zwłaszcza w kontekście materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd I instancji, który powyższą okoliczność potwierdził.

Mając na uwadze zaprezentowane rozważania, Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca niewątpliwie w okresie od 23 czerwca 1975 r. do 25 października 1976 r., od 26 października 1976 r. do 17 października 1978 r. (okres odbywania zasadniczej służby wojskowej) oraz od 1 listopada 1978 r. do 30 czerwca 1979 r., w trakcie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w O. oraz od 4 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. (z wyłączeniem okresu pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy – 3 lata oraz okresu sprawdzania instalacji odpylających – 4 miesiące w ciągu roku x 16 lat – 5 lat i 4 miesiące) będąc zatrudnionym w (...) Fabryce (...) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie na stanowisku zbrojarza, betoniarza i spawacza, wymienionym w Dziale V, pod poz. 4 i 5 oraz w Dziale XIV, pod pozycją 12, wykazu A, załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Wywiedziona przez organ rentowy apelacja, a także zaprezentowane w niej zarzuty, w żadnej mierze nie podważyły skutecznie prawidłowości dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń, oceny mocy dowodowej i wiarygodności zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Jeśli więc wnioskodawca udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a co za tym idzie spełnił wszystkie, konieczne do przyznania wcześniejszej emerytury warunki (wiek 60 lat, 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych), określone w przepisie art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887) oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U nr 8, poz.43), to zasadnym było przyznanie mu prawa do żądanego świadczenia, począwszy od dnia 6 lipca 2015 r., tj. od daty złożenia wniosku o przyznanie świadczenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny, na mocy art. 385 k.p.c., orzekł, jak w punkcie 1 sentencji.

W pkt 2 wyroku Sąd Apelacyjny, zgodnie z § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U 2015 r., poz. 1804), przy uwzględnieniu treści art. 108 § l k.p.c., art. 98 § l i 3 k.p.c., orzekł o kosztach postępowania w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz wnioskodawcy kwotę 270 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Bożena Grubba SSA Małgorzata Gerszewska SSA Iwona Krzeczowska-Lasoń