Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2016 r. w Gdańsku

sprawy M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

na skutek apelacji M. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 16 maja 2016 r., sygn. akt V U 630/14

oddala apelację.

SSA Małgorzata Gerszewska SSA Jerzy Andrzejewski SSA Maria Sałańska - Szumakowicz

Sygn. akt III AUa 1108/16

UZASADNIENIE

M. J. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 26 maja 2014 roku odmawiającej mu przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Odwołujący wskazał, że nadal jest niezdolny do pracy, a stan jego zdrowia uległ pogorszeniu.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słupsku wyrokiem z dnia 16 maja 2016 roku oddalił odwołanie. Swoje rozstrzygnięcie Sąd ten oparł na następujących ustaleniach faktycznych i prawnych.

M. J. (ur. (...), wykształcenie podstawowe, nie posiada wyuczonego zawodu) prowadził handlową działalność gospodarczą i nie pracuje od 2009 roku. Do dnia 30 kwietnia 2014 roku miał ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 24 marca 2014 roku złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik oraz komisja lekarska ZUS stwierdzili, iż ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy na stale. Na tej podstawie organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

W celu weryfikacji stanu zdrowia wnioskodawcy Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych neurologa, kardiologa, ortopedy i diabetologa. Biegli uznali, że ubezpieczony jest nadal jedynie częściowo niezdolny do pracy. Biegły ortopeda stwierdził brak niezdolności z przyczyn ortopedycznych. Biegła diabetolog rozpoznała u ubezpieczonego cukrzyce typu 2 powikłaną makroangiopatią pod postacią choroby niedokrwiennej serca – stan po pomostowaniu tętnic wieńcowych i angioplastyce z implatacją stentu oraz polineuropatią symetryczna obwodową i uznała, że odwołujący jest nadal częściowo niezdolnym do pracy. Biegły neurolog stwierdziła, iż rozpoznane schorzenia neurologiczne polineuropatia cukrzycowa
o niedużym nasileniu oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa nie powodują trwałej i całkowitej niezdolności ubezpieczonego do pracy, a jedynie wymagają odsunięcia ubezpieczonego od ciężkich prac fizycznych. Biegły kardiolog - w oparciu o wyniki badań ubezpieczonego,
w szczególności wyniku próby wysiłkowej - stwierdził, że ubezpieczony zdolny jest do lekkich prac fizycznych. Biegły ortopeda uznał, iż schorzenia ortopedyczne nie czynią ubezpieczonego niezdolnym do pracy w okoliczności stwierdzenia dobrej wydolności narządów ruchu,
w szczególności stawów biodrowych.

Sąd Okręgowy podzielił ustalenia i wniosku w/w biegłych, a biorąc pod uwagę jego kwalifikacje i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, uznał, że ubezpieczony jest nadal jedynie częściowo niezdolny do pracy na trwałe, albowiem na chwilę obecną może wykonywać tylko lekkie prace fizyczne z uwzględnieniem możliwości uzyskania w czasie pracy dodatkowych przerw na posiłki, a także czas i warunki na wykonywanie samodzielnej kontroli glikemii. W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł odwołujący zaskarżając go w całości i domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania w celu uzupełnienia postępowania dowodowego o opinię biegłego z zakresu medycyny pracy. Skarżący jako ewentualne żądanie zgłosił przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności na stałe i zarzucił naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez oparcie wyroku na opiniach biegłych a nie własnych rozważaniach. W ocenie apelującego w niniejszej sprawie koniecznym było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego specjalisty medycyny pracy, który jako jedyny jest uprawniony do oceny stanu całego organizmu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było, czy wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy i czy ewentualnie niezdolność ta ma charakter trwały w rozumieniu przepisów art. 12 i 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a tym samym czy spełniła warunek nabycia prawa do renty z tego tyłu.

Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne gdyż Sąd ten w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony
w sprawie materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił on też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Wskazać należy, że obowiązkiem Sądu rozstrzygającego sprawę o świadczenie uzależnione od oceny zdolności do pracy jest dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych właściwie dobranych pod kątem specjalizacji adekwatnych do oceny schorzeń eksponowanych przez wnioskodawcę. Takie dowody Sąd Okręgowy dopuścił.

Opinie zostały sporządzone przez osoby posiadające wiadomości specjalne z zakresu schorzeń na jakie cierpi wnioskodawca oraz posiadające doświadczenie zawodowe w zakresie opiniowaniu stanu zdrowia człowieka i ograniczeń wynikających z jego dysfunkcji. Wbrew twierdzeniom skarżącego nie tylko biegły z zakresu medycyny pracy jest uprawniony do oceny stanu zdrowia osoby ubezpieczonej pod kątem jej możliwości zarobkowych. Biegli poszczególnych specjalności mogą i powinni samodzielnie dokonać rozpoznania schorzeń ubezpieczonego, ocenić ich stopień nasilenia i zakres ograniczeń z nich wynikających. Biegły
z zakresu medycyny pracy takich ustaleń nie powinien czynić, gdyż w swojej opinii musi się on opierać na ustaleniach i wnioskach biegłych innych specjalności. Jednocześnie dopuszczenie dowodu z opinii biegłego specjalisty medycyny pracy jest uzasadnione wówczas gdy ubezpieczony posiada jakieś kwalifikacje, a specyficzne ograniczenia sprawności organizmu mogą się przekładać na możliwość lub brak możliwości wykonywania pracy na określonym stanowisku pracy. Tymczasem wnioskodawca nie posiada żadnego wyuczonego zawodu ani specjalistycznych kwalifikacji, a w toku aktywizacji zawodowej prowadził wyłącznie handlową działalność gospodarczą. Przy tego rodzaju kwalifikacjach i schorzeniach wnioskodawcy nie było potrzeby przeprowadzania dowodu z opinii biegłego specjalisty medycyny pracy, zwłaszcza, że poza sporem pozostawał fakt, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy, a istota sporu sprowadzała się do oceny czy skarżący nie może wykonywać jakiejkolwiek pracy, nawet niewymagającej żadnych kwalifikacji. Poczynienie kategorycznych ustaleń w tym zakresie nie wymagało korzystania z pomocy specjalisty medycyny pracy.

Odwołujący nietrafnie zarzuca też, że Sąd I instancji swoje rozstrzygnięcie oparł wyłącznie na opiniach biegłych nie czyniąc przy tym żadnych samodzielnych ustaleń. Przypomnieć bowiem trzeba, że Sąd nie może - wbrew opinii biegłych, stwierdzającej rodzaj występujących schorzeń, stopień ich zaawansowania i nasilenia dolegliwości - oprzeć się na własnym przekonaniu, czy zasadach doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. To że Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia i wnioski biegłych sądowych nie oznacza, że bezwiednie przystał na twierdzenia biegłych. Sąd ten wskazał jakie są przesłanki uznania za osobę niezdolną do pracy, a przy ocenie zdolności zarobkowych wnioskodawcy odnosił się do jego kwalifikacji i ograniczeń sprawności organizmu określonych przez biegłych sądowych.

Opinie biegłych są wewnętrznie spójne i logiczne, a zawarte w nich wnioski końcowe prawidłowo uzasadnione, z odwołaniem do wyników badania podmiotowego, przedmiotowego. Sporządzonym opiniom nie można skutecznie postawić zarzutu dowolności. Wnioski płynące
z tych opinii są kategoryczne i nie obligowały Sądu I instancji do zasięgania opinii kolejnych biegłych. Podkreślić przy tym trzeba, że przekonanie ubezpieczonego o jego inwalidztwie nie uzasadnia przeprowadzenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lekarzy sądowych, jeżeli ocena jego stanu zdrowia, uzyskana w dotychczasowym postępowaniu dowodowym, jednoznacznie
i kategorycznie wykluczyła istnienie inwalidztwa (tak też SN w wyroku z dnia 21 maja 1997 roku, II UKN 131/97 oraz z dnia 10 czerwca 1997 roku, II UKN 180/97).

Wnioskodawca w apelacji nie podniósł żadnych zarzutów, które skutkowałyby koniecznością uchylenia bądź zmiany zaskarżonego wyroku. Nie wskazał on nawet okoliczności, które mogłyby uzasadniać uzupełnienie materiału dowodowego przez Sąd Apelacyjny. Niezadowolenie strony
z konkluzji opinii biegłych sądowych jest niewystarczającego do podważenia ich ustaleń oraz wniosków. To biegli są specjalistami w zakresie diagnozowania poszczególnych schorzeń, ich zakresu i nasilenia, a subiektywne odczucia strony nie mogą zastępować fachowej oceny stanu zdrowia badanej osoby. Przedłożona przez wnioskodawcę w toku postępowania apelacyjnego dokumentacja medyczna dotyczyła stanu jego zdrowia w 2016 roku. Tymczasem podkreślić należy, że w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (wyrok SN z 20 maja 2004 roku, II UK 395/03; OSNP 2005Nr 3, poz. 43). Dlatego też decydujące znaczenie miał stan zdrowia wnioskodawcy w maju 2014 roku, a ewentualne pogorszenie stanu jego zdrowia po tej dacie nie może wpływać na ocenę zaskarżonej decyzji. Świadczenie rentowe przysługuje tylko tym ubezpieczonym, którzy obiektywnie utracili możliwości zarobkowania, a więc osobom, których schorzenia w sposób znaczący już wówczas ograniczały zdolność do wykonywania pracy.

Mając powyższe na uwadze podkreślić trzeba, że zakres i nasilenie schorzenia na jakie cierpi wnioskodawca, w okresie składania przez niego wniosku o przyznanie renty i wydania zaskarżonej decyzji, choć niewątpliwie powodowały dyskomfort w jego życiu, to jednak nie skutkowały wówczas niemożnością wykonywania jakiejkolwiek, choćby najprostszej pracy.
W ocenie biegłych wnioskodawca nie może wykonywać jedynie ciężkiej pracy fizycznej. Nie ulega więc wątpliwości, iż z powodzeniem może pracować jako stróż, parkingowy, szatniarz, recepcjonista. Może też wykonywać lekkie prac budowlane czy też kierować pojazdami.
W ocenie Sądu Apelacyjnego przy zachowanej ruchomości kończyn, braku istotnych niedowładów, zachowanej chwytności rąk, prawidłowym napięciu mięśniowym, zachowanej wydolności ruchowej, chodu i manualnej - przy jednoczesnym jedynie niewielkim ograniczeniu ruchomości kręgosłupa i jedynie częściowo ograniczającej zdolność do pracy dławicy piersiowej – odwołujący nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Reasumując, wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu, zawiera ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy przeprowadzoną w oparciu o właściwe dla tego rodzaju spraw dowody z uwzględnieniem przesłanek z art. 12 i 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Skoro zaś zawarte w uzasadnieniu apelacji twierdzenia skarżącego nie wnoszą do sprawy istotnych elementów wymagających dodatkowego rozważenia, apelację należało oddalić stosownie do art. 385 k.p.c.

SSA J. Andrzejewski SSA M. Sałańska-Szumakowicz SSA M. Gerszewska