Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Daria Stanek
Sędziowie:	SA Grażyna Czyżak SA Iwona Krzeczowska-Lasoń

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2020r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu

na skutek apelacji K. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu, IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 września 2019r., sygn. akt IV U 175/19

1.  Zmienia zaskarżony wyrok i ustala, że K. G. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalno – rentowemu, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 2 marca 2018r.

2.  Zasądza o pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz K. G. kwotę 420,- złotych (czterysta dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

SSA Daria Stanek SSA Grażyna Czyżak SSA Iwona Krzeczowska-Lasoń

Sygn. akt III AUa 1391/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 28 grudnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. - działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt lit. a ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778
ze zm.) oraz art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
(Dz. U. z 2017 r. poz. 2168) - stwierdził, że K. G. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu
od 2 marca 2018 r.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczona, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez uznanie, że jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega z tego tytułu od 2 marca 2018 r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację faktyczną
i prawną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji, wnosząc o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z 12 września 2019 r. oddalił odwołanie, sygn. akt IV U 175/19.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

K. G. ukończyła trzyletnią szkołę zawodową o profilu fryzjerskim. Odbywała wtedy praktyki fryzjerskie. Po ukończeniu szkoły ubezpieczona została zatrudniona w salonie fryzjerskim przy ul. (...) w T., gdzie pracowała około 5 lat i wykonywała tam strzyżenie, farbowanie, trwałe. Następnie w 2008 r. otworzyła salon fryzjerski
przy ul. (...) w T.. W 2011 r. zamknęła działalność w związku
z problemami zdrowotnymi dziecka.

Pierwsze dziecko ubezpieczona urodziła w 2005 r., drugie dziecko w 2010 r., a trzecie w 2015 r.

W 2011 r. ubezpieczona zamieszkała w Z..

Od 1 lutego 2015 r. K. G. widnieje w Centralnej Ewidencji i Informacji
o Działalności Gospodarczej jako przedsiębiorca pod firmą (...). Przedmiotem zarejestrowanej działalności jest fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne.

Ubezpieczona założyła profil na portalu społecznościowym (...) (...), gdzie w dniach 25 października 2017 r., 6 listopada 2017 r. oraz w czerwcu, lipcu i wrześniu 2018 r. zamieściła kilka zdjęć fryzur oraz manicure.

Ponadto, przez powyższy portal z ubezpieczoną kontaktowały się osoby zainteresowane usługami fryzjerskimi. M. D. w dniu 8 października 2017 r. wysłała wiadomość z pytaniem o cenę keratynowego prostowania włosów, otrzymała odpowiedź, jednak nie umówiła się na wykonanie usługi. W dniu 5 sierpnia inna osoba pytała o możliwość pofarbowania włosów, jednak nie uzyskała odpowiedzi od ubezpieczonej.
Z ubezpieczoną kontaktowała się również A. K., która umówiła się
na farbowanie – ubezpieczona zapewniła farbę. Inna osoba prosiła ubezpieczoną o wysłanie zdjęć wykonanych przez nią fryzur, aby polecić ją znajomym. W dniu 24 października
do ubezpieczonej napisała jedna z klientek z pytaniem o możliwość ostrzyżenia, jednak ubezpieczona odmówiła z uwagi na chorobę całej rodziny – zaproponowała następny tydzień. W dniu 13 czerwca 2018 r. jedna ze znajomych ubezpieczonej wysłała jej zdjęcie fryzury
z pytaniem, czy pasowałaby jej.

Od 2012 r. podczas wizyt w Poradni POZ ubezpieczona zgłaszała bóle kręgosłupa. Ponadto, od 28 grudnia 2017 r. leczy się w Poradni Neurologicznej i regularnie korzysta
z konsultacji lekarskich w związku z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa. W 2017 r. korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. W dniu 13 lutego 2018 r. ubezpieczona miała wykonane badanie MR kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, w którym stwierdzono
m.in. zmiany zwyrodnieniowe i przepuklinę.

Do akt niniejszej sprawy zostały złożone pisemne oświadczenia T. G., M. T., S. W., E. D., H. P., K. S., I. S., D. K., W. O., A. O., A. T., R. W., E. W., B.
i K. Z., H. K., J. Z., M. L., M. T., Z. T., A. W., M. N., L. N., D. O., iż korzystają z usług fryzjerskich świadczonych przez K. G..

D. K. mieszka wraz z rodziną w tej samej miejscowości co ubezpieczona,
tj. w Z.. Jej córka W. O. w 2016 r. dowiedziała się od ubezpieczonej,
że świadczy usługi fryzjerskie podczas wizyty w szkole – ich dzieci chodziły razem
do ,,zerówki”. D. K. nie korzystała wcześniej z usług profesjonalnych salonów fryzjerskich, czynności te wykonywała jej córka W. O.. W latach 2017-2018 D. K. i jej rodzina – córka W. O., zięć A. O. i ich dzieci, skorzystała
z usług fryzjerskich ubezpieczonej 3-4 razy, przy czym we własnym zakresie należało zaopatrzyć się w farbę. Usługa ubezpieczonej wykonywana na rzecz D. K. polegała na umyciu włosów, nałożeniu farby i strzyżeniu. K. G. przywoziła swoje nożyczki, grzebień, szczotki do układania włosów, suszarkę i pelerynę. Ubezpieczona drukowała paragon. Strzyżenie męskie kosztowało 15 zł, a farbowanie, obcięcie i ułożenie włosów
150 zł. Keratynowe prostowanie kosztowało 300 zł. Przyjeżdżała rowerem lub samochodem (wcześniej był oznakowany) w godzinach popołudniowych lub w weekendy. Czasami przywoziła dzieci.

Ubezpieczona w pierwszej połowie 2018 r. odmawiała świadczenia usług z uwagi
na problemy zdrowotne. Wtedy W. O. wykonywała czynności fryzjerskie sobie samej i na rzecz swojej rodziny lub jeździła do salonów w T..

A. T. zna ubezpieczoną z miejscowości, w której obie zamieszkują. Spotykały się w szkole, do której uczęszczają ich dzieci. Korzystała z usług ubezpieczonej wraz z całą rodziną – mężem i trzema synami. W 2018 r. ubezpieczona wykonała usługi fryzjerskie około 4 razy, a w 2019 r. około 3 razy. A. T. podcinała końcówki.
Jej synom obcinała włosy maszynką. Strzyżenie maszynką kosztowało 15 zł. Zdarzało się,
że ubezpieczona odmawiała usługi z uwagi na problemy z kręgosłupem.

W dniu 9 sierpnia 2016 r. ubezpieczona dokonała zakupu 2 sztuk farby 100 ml,
2 sztuk rozjaśniacza 500 g, wody 10,50% o pojemności 1150 ml, szampony 5l i maski
1000 ml, za kwotę 152,40 zł. W dniu 12 grudnia 2016 r. zakupiła 2 sztuki rozjaśniacza 500 g, 2 sztuki farby 100 ml, wodę 10,50% 1150 ml i nożyczki, w łącznej kwocie 173,80 zł. W dniu 23 stycznia 2017 r. kupiła 3 sztuki farby 100 ml, 2 sztuki wody 3%-12% 1 l i folię, za kwotę 121 zł. W dniu 30 stycznia 2017 r. dokonała zakupu papierków do trwałej, płynu keratynowego 130 ml, utrwalacza, 4 komplety wałków, wodę 10,50% i alfaparf keratynowe prostowanie, za co zapłaciła 180,30 zł. W dniu 24 marca 2017 r. kupiła maskę keratynową 100 ml, wodę 10,50% 1150 ml, rozjaśniacz w liczbie dwóch, maskę 500 g i farbę 100 ml,
za 111,85 zł. W dniu 26 czerwca 2017 r. kupiła maszynkę, folię, pelerynki jednorazowe, grzebień, pelerynę długą i farbę 100 ml w liczbie 3 sztuk, za kwotę 453,25 zł. W dniu 4 lipca 2017 r. dokonała zakupu wody 10,50% i farby 100 ml. W dniu 18 sierpnia 2017 r. kupiła farbę 100 ml i maskę keratynową 1000 ml. W dniu 10 października 2017 r. nabyła farbę
100 ml i szampon 1 l za 32,95 zł. W dniu 17 listopada 2017 r. zakupiła wodę 3%-12% 150g, farbę 100 ml – 6 sztuk, wodę 3%-12% 1 l w liczbie dwóch sztuk, maskę 1 l, maskę keratynową 1000 ml i pędzelek do farby W dniu 21 marca 2018 r. kupiła 2 sztuki rozjaśniacza 500 g, wodę 10,50% 1150 ml i farbę za 83 zł W dniu 16 kwietnia 2018 r. kupiła 3 sztuki wody 3-12% 1 l, 3 sztuki farby 100 ml, 2 sztuki miseczek i 2 pędzelki za kwotę 127 zł.

Ubezpieczona deklarowała następujące podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okres 02/2015 r. do 06/2019 r.:

Kod tytułu ubezpieczenia Wykazana podstawa za rok:

Miesiące 2015 2016 2017 2018 2019

0510 1 0,00 0,00 2227,76 0,00 2859,00

0510 2 3500,00 0,00 2009,70 0,00 2859,00

0510 3 6000,00 0,00 1897,72 343,98 2859,00

0510 4 6000,00 0,00 1278,90 2665,80 2859,00

0510 5 6000,00 0,00 1402,66 2665,80 2859,00

0510 6 1266,88 0,00 852,60 1510,62 2859,00

0510 7 0,00 0,00 1402,66 1375,90

0510 8 0,00 470,90 1732,70 1719,87

0510 9 0,00 2433,00 1193,64 1421,76

0510 10 0,00 1962,10 2392,78 0,00

0510 11 0,00 2433,00 1364,16 1866,06

0510 12 0,00 1648,16 1155,13 1805,86

Ubezpieczona korzystała z usług biura rachunkowego prowadzonego przez D. C.. Z tego tytułu ponosiła koszty w wysokości 123 zł miesięcznie.

W latach 2016-2017 ubezpieczona wystawiała średnio 2-9 paragonów miesięcznie.

W 2018 r. ubezpieczona wystawiła w czerwcu 6 paragonów na kwotę 1.550 zł,
a w lipcu 4 paragony na łączną kwotę 1.320 zł.

W 2016 r. ubezpieczona osiągnęła z tytułu powadzenia działalności gospodarczej dochód w wysokości 47.008,34 zł, przy czym z tytułu świadczeń z ubezpieczeń społecznych 30.177,92 zł. W 2017 r. dochód wyniósł 20.246,39 zł, a z tytułu świadczeń z ubezpieczenia społecznego osiągnęła 15.583,68 zł.

W 2018 r. ubezpieczona osiągnęła przychody tylko w lipcu (1.550 zł) i czerwcu
(1.320 zł), tj. łącznie 2.870 zł, a wydatki łącznie wyniosły 1.679,76 zł. W pozostałych miesiącach ponosiła stratę.

W następujących okresach ubezpieczona korzystała ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego: od 17.06.2015 r. do 11.08.2015 r. zasiłek chorobowy, od 12.08.2015 r.
do 9.08.2016 r. zasiłek macierzyński, od 10.08.2016 r. do 31.08.2016 r. zasiłek chorobowy, od 10.10.2016 r. do 15.10.2016 r. zasiłek opiekuńczy, od 13.12.2016 r. do 22.12.2016 r. zasiłek opiekuńczy, od 24.01.2017 r. do 27.01.2017 r. zasiłek opiekuńczy, od 17.02.2017 r.
do 22.02.2017 r. zasiłek opiekuńczy, od 10.03.2017 r. do 17.03.2017 r. zasiłek chorobowy,
od 7.04.2017 r. do 14.04.2017 r. zasiłek chorobowy, od 24.04.2017 r. do 5.05.2017 r. zasiłek chorobowy, od 12.05.2017 r. do 20.05.2017 r. zasiłek opiekuńczy, od 8.06.2017 r.
do 27.06.2017 r. zasiłek chorobowy, od 18.07.2017 r. do 5.08.2017 r. zasiłek chorobowy,
od 22.08.2017 r. do 26.08.2017 r. zasiłek opiekuńczy, od 14.09.2017 r. do 23.09.2017 r. zasiłek chorobowy, od 25.09.2017 r. do 30.09.2017 r. zasiłek chorobowy, od 30.10.2017 r.
do 7.11.2017 r. zasiłek chorobowy, od 23.11.2017 r. do 29.11.2017 r. zasiłek opiekuńczy,
od 7.12.2017 r. do 19.12.2017 r. zasiłek opiekuńczy, od 28.12.2017 r. do 1.03.2018 r. zasiłek chorobowy, od 6.03.2018 r. do 31.03.2018 r. zasiłek chorobowy, od 6.06.2018 r.
do 18.06.2018 r. zasiłek chorobowy, od 17.07.2018 r. do 1.08.2018 r. zasiłek chorobowy,
od 16.08.2018 r. do 25.08.2018 r. zasiłek chorobowy, od 13.09.2018 r. do 15.09.2018 r. zasiłek chorobowy, od 19.09.2018 r. do 23.09.2018 r. zasiłek opiekuńczy, od 25.09.2018 r.
do 2.11.2018 r. zasiłek opiekuńczy.

W okresie od 12 sierpnia 2015 r. do 9 sierpnia 2016 r. ubezpieczona pobierała zasiłek macierzyński i była zgłoszona wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego z tego tytułu.
Po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego ponownie zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych
z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej z najniższą podstawą wymiaru składek.

Przerwy pomiędzy zasiłkami w 2018 r.: kwiecień, maj, od 19 czerwca do 16 lipca,
od 2 sierpnia do 15 sierpnia, od 26 sierpnia do 12 września, od 3 listopada do 18 listopada
i od 29 listopada do 11 grudnia.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Okręgowy wskazał, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy K. G. podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej
od dnia 2 marca 2018 r.

W tym zakresie Sąd I instancji przytoczył treść art. 6 ust. 1 pkt. 5 i 19 oraz art. 12
ust. 1, art. 11 ust. 2, art. 13 ust. 1 pkt. 4 i art. 14 ust. 1, ust. 1a i ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.; w dalszej części uzasadnienia „ustawa systemowa”), jak również art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646).

Oceniając, czy ubezpieczona w realiach niniejszej sprawy prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą po 2 marca 2018 r. przez pryzmat kryteriów z art. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że z uwagi na krótkie przerwy pomiędzy pobieraniem zasiłków ciężko uznać, aby ubezpieczona spełniła kryterium ciągłości działalności. W 2018 r. ubezpieczona miała przerwy pomiędzy zasiłkami (chorobowym
i opiekuńczym) w następujących okresach: kwiecień, maj, od 19.06. do 16.07, od 2.08.
do 15.08., od 26.08. do 12.09., od 3.11. do 18.11. i od 29.11. do 11.12. Wyłącznie w dniach 21 marca 2018 r. i 16 kwietnia 2018 r. dokonała zakupów produktów fryzjerskich na potrzeby działalności oraz wyłącznie w czerwcu i lipcu osiągnęła dochód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei z przedłożonej dokumentacji medycznej wynika, że już
od 2012 r. ubezpieczona regularnie uskarżała się na bóle kręgosłupa, wobec czego ciężko przyjąć zamiar długotrwałego prowadzenia działalności, wobec realiów wykonywania pracy fryzjerskiej, która jest pracą fizyczną i wiąże się z wykonywaniem obowiązków w pozycji stojącej.

W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczona nie spełnia również przesłanki zarobkowości działalności gospodarczej. W tym zakresie Sąd I instancji wskazał,
że w przerwach pomiędzy zasiłkami w 2018 r., tj.: kwiecień, maj, od 19 czerwca do 16 lipca,
od 2 sierpnia do 15 sierpnia, od 26 sierpnia do 12 września, od 3 listopada do 18 listopada
i od 29 listopada do 11 grudnia ubezpieczona osiągnęła dochód z tytułu działalności gospodarczej wyłącznie w czerwcu i lipcu. W pozostałych miesiącach ponosiła stratę. Przychody za 2018 r. wyniosły łącznie 2.870 zł, a wydatki 1.679,76 zł. Deklarowane podstawy wymiaru składek nie znajdowały ekonomicznego uzasadnienia. Osiągnięte dochody nie wystarczały nawet na pokrycie składek. W 2018 r. ubezpieczona utrzymywała się przede wszystkim z zasiłków.

Podsumowując, Sąd Okręgowy podkreślił, że wykonywanie usług fryzjerskich miało jedynie okazjonalny charakter. Działalność gospodarcza nie była w przypadku ubezpieczonej źródłem zarobkowania pozwalającym na uzyskanie środków umożliwiających jej pozyskanie środków utrzymania. Już od samego zarejestrowania działalności nie była ona prowadzona
w szerokim wymiarze. W latach 2016-2017 ubezpieczona wystawiała średnio 2-9 paragonów miesięcznie i jedynie kilka razy w roku dokonywała zakupu produktów fryzjerskich, za które płaciła od kilkudziesięciu do ponad 100 zł. Zdaniem sądu, w przypadku ubezpieczonej można mówić jedynie o spełnieniu przesłanki zorganizowania działalności gospodarczej,
gdyż zarejestrowała działalność gospodarczą w CEIDG oraz zawarła umowę z biurem rachunkowym, jednakże jest to jedynie formalna strona działalności gospodarczej, a istotne znaczenie ma jej faktyczne wykonywanie w celach zarobkowych.

Okręgowy doszedł zatem do przekonania, iż K. G. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu
od 2 marca 2018 r. Nie można bowiem mówić o spełnieniu przesłanek składających się
na definicję pozarolniczej działalności gospodarczej – brak było ciągłości i zarobkowości wykonywanej działalności.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.

Apelacje od wyroku wywiodła ubezpieczona, zaskarżając go w całości i zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy,
a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c., polegające na przekroczeniu
przez Sąd I instancji granic swobodnej oceny dowodów, w tym w szczególności naruszeniu zasady logicznego rozumowania oraz nakazu wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, a polegające na:

1. odmowie przyznania waloru dowodowego pisemnym oświadczeniom klientów odwołującej przedłożonym w toku postępowania, w sytuacji gdy rzeczone oświadczenia wskazywały na zakres działalności prowadzonej przez K. G., częstotliwość świadczonych przez nią usług, ich ciągłość oraz zarobkowość;

2. uznaniu, że z uwagi na krótkie przerwy pomiędzy pobieraniem zasiłków ciężko uznać, iż ubezpieczona spełniła kryterium ciągłości działalności, w sytuacji gdy częstotliwość pobierania zasiłków przez K. G. była niezależna od niej, lecz spowodowana była problemami zdrowotnymi, odwołująca w przerwach pomiędzy pobieraniem zasiłków świadczyła usługi fryzjerskie i miały one charakter powtarzalny, a pozostając na zasiłku
w miarę możliwości przygotowywała się do świadczenia usług poprzez planowanie zakupu materiałów i sprzętów oraz reklamę swoich usług, co świadczy o ciągłości prowadzonej działalności, w tym na zamiar ciągłego jej prowadzenia;

3. uznaniu, że ubezpieczona nie spełnia przesłanki zarobkowości działalności gospodarczej, albowiem w 2018 r. osiągnęła dochód z tytułu działalności gospodarczej jedynie w czerwcu i lipcu, a w pozostałych miesiącach ponosiła stratę, w sytuacji gdy K. G. z uwagi na dolegliwości zdrowotne miała ograniczone możliwości osiągania wysokich dochodów z działalności oraz szybkiego rozwoju, co nie pozbawia jej charakteru zarobkowego.

Mając na uwadze powyższe apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia
w całości poprzez uznanie, że K. G., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega z tego tytułu od 2 marca 2018 r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, o zasądzenie od organu na rzecz odwołującej zwrotu całości kosztów postępowania za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o zasądzenie od organu na rzecz odwołującej zwrotu całości kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia, czy K. G. podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej
od 2 marca 2018 r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego we wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów – art. 233 § 1 k.p.c., a w konsekwencji - poczynił nieprawidłowe ustalenia faktyczne, co z kolei skutkowało naruszeniem przepisów prawa materialnego.

Przypomnieć wypada, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 12 ust. 1 ustawy systemowej). Natomiast dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 7b, 8 i 10 (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Na podstawie art. 13 pkt 4 ustawy systemowej obowiązek ubezpieczenia powstaje z dniem rozpoczęcia działalności rodzącej obowiązek ubezpieczenia do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

W art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej wskazano, iż za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą tę działalność
na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,

Mając na względzie powyższe, rozważania w spornej między stronami kwestii należy odnieść do treści przepisów określających definicję działalności gospodarczej.

Przepis art. 2, obowiązującej do 30 kwietnia 2018 r., ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) definiował działalność gospodarczą jako zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,
a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Zgodnie natomiast z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Z rozpoczęciem działalności gospodarczej ściśle łączy się również obowiązek wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Wpis ma jednak charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny i nie kreuje bytu prawnego przedsiębiorcy. Zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej
w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2013 r.,
III AUa 1928/12, LEX nr 1339313). Określenie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wpisywanej do ewidencji powoduje jednak powstanie domniemania faktycznego, że z tą datą działalność gospodarcza została podjęta i jest prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji. Domniemanie faktyczne ma znaczenie dowodowe i może być obalone, co oznacza, iż okres prowadzenia działalności gospodarczej wynikającej z wpisu do ewidencji może być korygowany, lecz czynność ta musi być powiązana z wynikami postępowania dowodowego. W takiej sytuacji ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne.

Podkreślić należy, że ubezpieczenie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej powstaje z mocy prawa. Przepis art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej kreuje obowiązek podlegania osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczeniom z mocy ustawy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Innymi słowy, o obowiązku ubezpieczenia przesądzają przepisy prawa, a nie wola ubezpieczonego lub organu rentowego.

Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika z faktycznego prowadzenia tej działalności. Pogląd ten znajduje potwierdzenie
w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Przykładowo można wskazać, iż w wyroku z dnia
25 listopada 2005 r. (I UK 80/05, OSNAPiUS 2006, nr 19-20, poz. 309) Sąd Najwyższy wskazał, iż w przepisie art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych chodzi
o faktyczne wykonywanie działalności pozarolniczej, w tym gospodarczej, co oznacza,
iż wykonywanie tejże działalności, to rzeczywista działalność o cechach określonych
w przywołanym art. 2 ust. 1 Prawa działalności gospodarczej, czyli działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. W wyroku z dnia 14 września 2007 r.
(sygn. akt III UK 35/07) Sąd Najwyższy stwierdził natomiast że obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika
z faktycznego prowadzenia tej działalności. Tym samym do powstania obowiązku ubezpieczenia wymagane jest faktyczne prowadzenie tej działalności. Wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej to rzeczywista działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Rozpoczęcie działalności polega na podjęciu w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.

Wobec powyższego podkreślić należy, że ocena, czy działalność gospodarcza jest wykonywana, należy przede wszystkim do sfery ustaleń faktycznych, a dopiero w następnej kolejności - do ich kwalifikacji prawnej. Działalność gospodarcza to prawnie określona sytuacja, którą trzeba oceniać na podstawie zbadania konkretnych okoliczności faktycznych, wypełniających znamiona tej działalności lub ich niewypełniających. Prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego,
jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z tą działalnością związanych, czy też nie.

Dokonując analizy spornej w rozpoznawanej sprawie kwestii, tj. rzeczywistego prowadzenia przez K. G. działalności gospodarczej od dnia 2 marca 2018 r., Sąd Apelacyjny w pierwszej kolejności zwraca uwagę na okoliczność, że ubezpieczona posiada kwalifikacje i doświadczenie pozwalające jej na prowadzenie kwestionowanej działalności.
Jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji ukończyła ona 3-letnią szkołę zawodową, uzyskując zawód fryzjera, a następnie przez ok. 5 lat zatrudniona była w salonie fryzjerskim. W roku 2008 ubezpieczona otworzyła własny salon fryzjerski, który prowadziła do 2011 r.
W styczniu 2011 r. K. G. zaprzestała wykonywania działalności, co miało związek
z chorobą dziecka i koniecznością sprawowania nad nim opieki. W listopadzie 2013 r. ubezpieczona podjęła zatrudnienie, a od lutego 2015 r. ponownie podjęła wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na mobilnych usługach fryzjerskich. Organ rentowy nie kwestionował faktu prowadzenia przedmiotowej działalności przez okres trzech lat,
tj. do marca 2018 r. Wskazane okoliczności mają, zdaniem Sadu odwoławczego, istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Z innej perspektywy ocenia się bowiem osobę, która dopiero rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, a z innej - osobę, która bezspornie przez wiele lat pracowała w danym zawodzie, a co więcej - w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres zakwestionowany przez pozwany organ - prowadziła działalność gospodarczą.

Na przebieg aktywności zawodowej ubezpieczonej niewątpliwy wpływ miał fakt,
że urodziła ona trójkę dzieci - w kwietniu 2005 r., w marcu 2010 r. i w sierpniu 2015 r. (vide: pismo przygotowawcze - k. 180 a.s.). Ubezpieczona korzystała ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego przysługujących w związku z macierzyństwem.

Uszczegóławiając powyższe ustalenia, jak również mając na uwadze okoliczność,
że pozwany organ w odpowiedzi na odwołanie stwierdził, iż do wszczęcia postępowania
w przedmiocie potwierdzenia prowadzenia przez ubezpieczoną działalności gospodarczej skłoniło go korzystanie przez ubezpieczoną po zakończeniu urlopu macierzyńskiego
w sierpniu 2016 r. z kolejnych zasiłków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd Apelacyjny prześledził przebieg ubezpieczenia odwołującej (k. 139 - 140 a.s.).

I tak, od 1 października 1999 r. do 18 marca 2000 r. K. G. była zgłoszona
do ubezpieczeń jako pracownik młodociany. W okresie od 22 października 2002 r.
do 1 grudnia 2001 r. posiadała on status osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku.
Od 1 grudnia 2001 r. do 21 marca 2006 r. ubezpieczona była zgłoszona do ubezpieczeń jako pracownik. Od 8 kwietnia 2005 r. do 29 lipca 2005 r. korzystała z prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Od 1 października 2008 r. ubezpieczona zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych
z tytułu działalności gospodarczej. W tym okresie od 15 marca 2010 r. do 16 sierpnia 2010 r. korzystała z prawa do zasiłku macierzyńskiego. Z dniem 7 stycznia 2011 r. K. G. wyrejestrowała się z ubezpieczeń społecznych i od lutego 2011 r. do czerwca 2013 r. posiadała status osoby bezrobotnej pobierającej bądź też niepobierającej zasiłek. Od czerwca do listopada 2013 r. pobierała stypendium z urzędu pracy.

K. G. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako pracownik
od 30 listopada 2013 r. do 1 czerwca 2014 r. Od 23 czerwca 2014 r. do 1 lutego 2015 r. ubezpieczona była osobą bezrobotną niepobierającą zasiłku.

Od 1 lutego 2015 r. odwołująca ponownie zgłosiła się do ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Od 12 sierpnia 2015 r. do 9 sierpnia 2016 r. ubezpieczona pobierała zasiłek macierzyński, a od 10 sierpnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r. - zasiłek chorobowy. Następnie, na przestrzeni lat 2016 - 2018 K. G. kilkunastokrotnie korzystała z zasiłków opiekuńczych i chorobowych, zazwyczaj kilkudniowych. Częściej
i z dłuższych zasiłków chorobowych ubezpieczona korzystała od końca 2017 r. Miało to miejsce w okresach: od 28 grudnia 2017 r. do 1 marca 2018 r., od 6 marca 2018 r.
do 31 marca 2018 r., od 6 czerwca 2018 r. do 18 czerwca 2018 r., od 17 lipca 2018 r.
do 1 sierpnia 2018 r., od 16 sierpnia 2018 r. do 25 sierpnia 2018 r., od 13 września 2018 r.
do 15 września 2018 r.

Taka historia korzystania przez odwołującą ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie budzi wątpliwości Sądu odwoławczego w kontekście ewentualnego ich nadużycia.

Jak wyżej wskazano ubezpieczona jest matką trójki dzieci, nie dziwi więc,
że korzystała z zasiłków opiekuńczych w okresach, gdy dzieci chorowały. W tym miejscu należy też zwrócić uwagę na fakt, że przerywając prowadzenie działalności w związku
z koniecznością długotrwałej opieki nad chorym dzieckiem ubezpieczona wyrejestrowała się z ubezpieczeń społecznych z tego tytułu i przez okres ok. 2,5 roku była osobą bezrobotną. Takie postępowanie odwołującej świadczy w ocenie Sądu Apelacyjnego o tym, że nie jest ona osobą nastawioną na nadużywanie świadczeń z funduszu ubezpieczeń społecznych.

Nie można także czynić ubezpieczonej zarzutu z tego, iż korzystała z zasiłków chorobowych. Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zakwestionował żadnego z wystawionych K. G. zwolnień lekarskich. Ponadto, ubezpieczona przedłożyła dokumentację medyczną potwierdzającą, że cierpi ona
na schorzenie kręgosłupa (k. 18, 68-93, 96-100, 102-104 a.s.). Schorzenie kręgosłupa niewątpliwe wpływa na możliwość wykonywania przez K. G. pracy fryzjerki, która wiąże się z długotrwałym przebywaniem w pozycji stojącej. Z dokumentacji medycznej wynika, że bóle kręgosłupa ubezpieczona zgłaszała co najmniej od 2012 r. (historia choroby
z (...)Ośrodka (...)w D. - k. 68 a.s.). Z kart konsultacyjnych poradni neurologicznej (...) Sp. z o.o. wynika natomiast, że utrzymujące się od dawna dolegliwości bólowe kręgosłupa (zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych), nasiliły się od początku 2017 r. (k. 96-100 a.s.). Na przełomie listopada i grudnia 2017 r. ubezpieczona odbyła rehabilitację (k. 103-104 a.s.). W lutym 2018 r. wykonano badania rezonansem magnetycznym, które wykazało zmiany zwyrodnieniowe krążka mk na poziomie L5-S1 z obniżeniem jego sygnału (dehydratacja) i wysokości. Na tym poziomie stwierdzono też centralno - lewoboczną przepuklinę krążka mk z modelowaniem worka oponowego, spłyceniem lewego zachyłka bocznego (k. 18 a.s.).

Sąd Apelacyjny zwraca także uwagę na wysokość wskazywanych przez ubezpieczoną podstaw wymiaru składek (k. 132, 134v a.s.). O ile na początku roku 2015 były to kwoty wynoszące 3.500 i 6.000 zł, o tyle w spornym roku 2018 i w roku 2019 ubezpieczona zgłoszona jest do ubezpieczeń społecznych z najniższą podstawą wymiaru składek przewidzianą dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Także i ta okoliczność, tj. niezawyżanie zgłoszonej podstawy wymiaru składek, przekonuje, że intencją ubezpieczonej nie było wyłudzanie świadczeń z funduszu ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw do kwestionowania zasadności korzystania przez ubezpieczoną tak z zasiłków opiekuńczych, jak i zasiłków chorobowych. Odmiennie niż organ rentowy i Sąd I instancji, Sąd odwoławczy doszedł
do przekonania, że zgromadzony materiał dowodowy nie daje też podstaw do uznania, jakoby od 2 marca 2018 r. ubezpieczona zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej.

Faktem jest, że - jak już wyżej wskazano - od końca 2017 r. ubezpieczona częściej
i na dłuższe okresy korzystała ona ze zwolnień lekarskich. Skoro jednak nie podważono zasadności wystawionych zwolnień lekarskich, z faktu niewykonywania wówczas
przez ubezpieczoną pracy z powodu choroby nie można wyprowadzać wniosku
o zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej.

Chybiony jest argument Sądu I instancji, zgodnie którym z uwagi na krótkie przerwy pomiędzy pobieraniem zasiłków nie można uznać działalności ubezpieczonej za prowadzona w sposób ciągły. Zasiłek chorobowy, podobnie zresztą jak zasiłek macierzyński czy zasiłek opiekuńczy, nie jest przyczyną faktyczną ani prawną ustania tytułu ubezpieczenia,
bo nie musi oznaczać zaprzestania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy systemowej. Pamiętać należy, że prowadzenia działalności gospodarczej nie można utożsamiać tylko z konkretnymi transakcjami w ramach świadczonych usług. Prowadzenie działalności gospodarczej obejmuje zarówno okresy faktycznego wykonywania usług, jak też okresy, w których usługi te nie są wykonywane, ale bez jednoczesnej woli definitywnego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej.

Wobec powyższego nie można uznać, że fakt korzystania przez odwołującą z zasiłków chorobowych odbiera prowadzonej przez nią działalności cechę stałości i ciągłości. Sąd odwoławczy nie ma wątpliwości, że w okresach, gdy ubezpieczona nie przebywała
na zwolnieniach lekarskich, w sposób powtarzalny i regularny wykonywała usługi fryzjerskie, co znalazło potwierdzenie zarówno w dokumentach, jak i zeznaniach świadków. Zważyć przy tym należy, że ciągłość działalności gospodarczej oznacza, że jest to względna stałość (stabilność) jej wykonywania, przy założeniu, iż nie jest to aktywność jednostkowa, sporadyczna. W przypadku działalności gospodarczej nie jest przy tym wymagana cecha ciągłości w ścisłym znaczeniu – raczej rodzajowa powtarzalność, a nie jednorazowość działań (tak zob. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 10 czerwca 2008 r., I SA/Gl 886/07, CBOSA). Sąd Apelacyjny zwraca również uwagę, iż ciągłość jako cecha działalności gospodarczej oznacza zamiar podmiotu podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą, objawiający się
w pewnej metodzie postępowania (powtarzalność czynności) właściwej rodzajowi działalności gospodarczej (A. Powałowski, S. Koroluk, Podejmowanie działalności gospodarczej w świetle regulacji prawnych, Bydgoszcz–Gdańsk 2005, s. 37).

Przesłuchani w sprawie świadkowie D. K., A. O., W. O. i A. T. potwierdzili, że odwołująca wykonywał na ich rzecz usługi fryzjerskie, także w drugim półroczu 2018 r. (k. 111 - 113 a.s.). Nie można również zignorować przedłożonych przez ubezpieczoną wraz z odwołaniem pisemnych oświadczeń dalszych kilku osób, potwierdzających korzystanie przez nie z usług K. G. (k. 8- 17, 117 - 128 a.s.,
k. 73 - 74 akt ZUS). Nie mają one co prawda mocy dowodowej równej zeznaniom złożonym bezpośrednio przed sądem, jednakże w całokształcie okoliczności sprawy, nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego prawdziwość tychże oświadczeń. W świetle zasad doświadczenia życiowego nie wydaje się wiarygodne, aby ubezpieczonej udało się pozyskać, nieprawdziwe oświadczenia od kilkudziesięciu osób. Z zeznań świadków przesłuchanych przed Sądem I instancji wynika, że K. G. odwiedza danych klientów z częstotliwością trzech - czterech razy do roku (vide: zeznania D. K., A. T.), raz
na miesiąc, raz na półtora miesiąca (vide: świadek A. O.). Często ubezpieczona obsługuje w ramach jednej wizyty kilku członków rodziny (vide: zeznania A. O., W. O., A. T.).

Z podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynika, że ubezpieczona w czerwcu 2018 r. sprzedała usługi za kwotę 1.550 zł, a w lipcu 2018 r. - za kwotę 1.320 zł (w aktach ZUS). Wykonywanie usług w tych dwóch miesiącach koresponduje z okresami zwolnień lekarskich, z których korzystała ona: od 28 grudnia 2017 r. do 1 marca 2018 r., od 6 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r., od 6 czerwca 2018 r. do 18 czerwca 2018 r., od 17 lipca 2018 r. do 1 sierpnia 2018 r., od 16 sierpnia 2018 r. do 25 sierpnia 2018 r. oraz od 13 września 2018 r. do 15 września 2018 r.

Stwierdzić należy, że choć nie były to czynności częste, ale jednak regularnie powtarzały się, a zatem nie można twierdzić, aby miały charakter sporadyczny, wykluczający ich wykonywania w ramach działalności gospodarczej.

Kontynuowanie działalności w 2018 r. uwiarygodnia także aktywność ubezpieczonej na portalu społecznościowym (...), na którym umieszczała ona zdjęcia wykonanych fryzur także w czerwcu, lipcu i wrześniu 2018 r. Odwołująca istotnie w roku 2018 umieściła zaledwie kilka postów na (...). Należy jednak zauważyć, że jej aktywność na tym, portalu także i we wcześniejszym okresie nie była znaczna. W tym zakresie nie nastąpiła zatem zmiana (k. 19 - 32 a.s.). Wobec zastrzeżeń organu co do zbieżności dat umieszczenia zdjęć na (...) z okresami pobierania przez ubezpieczoną zasiłków chorobowych, zauważyć należy, że udostępnienie zdjęcia fryzury w konkretnej dacie nie oznacza, że usługa także została wykonana tego dnia. Z konwersacji z 17 września 2018 r. wynika przy tym jednoznacznie, że klientka prosi ubezpieczoną o zamieszczenie zdjęć fryzur wykonanych wcześniej (k. 28 a.s.).

Na marginesie zauważyć też można, że ubezpieczona w wywiadzie w poradni neurologicznej, a zatem w dokumencie powstałym przed wszczęciem kontroli przez ZUS, podała, że pracuje jako fryzjerka (k. 96-97 a.s.).

Jeśli chodzi o zorganizowany charakter działalności ubezpieczonej, trudno wymagać, mając na względzie jej charakter, tj. usługi mobilne, aby ubezpieczona organizowała salon czy inne pomieszczenia do prowadzenia działalności, zatrudniała pracowników itp. W ocenie Sądu odwoławczego, w tym zakresie wystarczające jest ustalenie, iż ubezpieczona zarejestrowała działalność i dokonała zgłoszenia do Urzędu Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zleciła obsługę księgową biuru rachunkowemu, dysponowała narzędziami i materiałami niezbędnymi do wykonywania usług będących przedmiotem działalności, jak również, że podjęła próby reklamowania swojej działalności za pomocą portalu (...)oraz - jak zeznała - ulotek pozostawianych np. w okolicznych sklepach.

Zbyt daleko idące jest twierdzenie pozwanego organu, że działalność ubezpieczonej nie miała profesjonalnego charakteru, ponieważ nie dysponowała ona profesjonalnym sprzętem fryzjerskim i nie udokumentowała odbywania kursów czy szkoleń, twierdząc,
że dokształca się samodzielnie, korzystając z internetu. Należy mieć bowiem na względzie charakter usług świadczonych przez K. G.. Jak wynika z zeznań jej samej oraz przesłuchanych świadków, ubezpieczona zazwyczaj przyjeżdżała do domu klienta
i wykonywała usługi polegające na obcięciu włosów, modelowaniu, skróceniu końcówek, koloryzacji, prostowaniu keratynowym. Zgodne z doświadczeniem życiowym jest uznanie,
że takie czynności ubezpieczona mogła rzetelnie wykonywać posiadając wykształcenie zawodowe jako fryzjerka, a nadto dysponując podstawowymi narzędziami, takimi jak nożyczki, grzebienie, maszynka do strzeżenia czy suszarka.

Nie jest przekonujący argument pozwanego, jakoby jedną z okoliczności podważających prowadzenie przez ubezpieczoną działalności po 2 marca 2018 r. był fakt zainwestowania przez nią w swoją działalność w okresie od marca do października 2018 r. kwoty 210 zł. Z zeznań świadków i odwołującej spójnie wynikało, że ubezpieczona dysponowała niezbędnym narzędziami pracy, takimi jak nożyczki, grzebienie, peleryny, suszarka czy maszynka do strzyżenia włosów, a ponadto, że kosmetyki, tj. farby
czy szampony, dostarczali sami klienci. Ubezpieczona kupowała zasadniczo jedynie rozjaśniacz i maski keratynowe. Nie istniała zatem potrzeba zakupywania przez odwołującą większej ilości materiałów. Nie budzi przy tym wątpliwości zakup materiałów w okresie pobierania zasiłku chorobowego, po zakończeniu którego ubezpieczona kontynuowała przecież świadczenie usług.

Nie wyklucza również możliwości ustalenia, że ubezpieczona rzeczywiście wykonywała działalność gospodarczą fakt, że od marca do października 2018 r. sprzedała ona usługi jedynie za kwotę 2.870 zł.

Sąd Apelacyjny – podzielając rozważania Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku wyrażone w wyroku z dnia 12 grudnia 2014 r. (sygn. akt III AUa 878/14, LEX nr 1623817) - wskazuje, że dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona
w celu osiągnięcia dochodu ("zarobku") - rozumianego jako nadwyżka przychodów
nad nakładami (kosztami) tej działalności. Brak przedmiotowej cechy przesądza, iż w danym przypadku nie można mówić o działalności gospodarczej (w rozumieniu art. 2 u.s.d.g.).
W tym zakresie znaczenie ma jednak również kryterium subiektywne w postaci dążenia danego podmiotu do osiągnięcia zarobku (będącego zazwyczaj zyskiem) przez wykonywanie określonej działalności. Nie jest więc konieczne faktyczne osiąganie dochodów z danej działalności. Przynoszenie strat przez daną działalność (zarówno przejściowo,
jak i w dłuższych okresach) nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej. Należy bowiem liczyć się z możliwością nieuzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej, czyli poniesienia straty. Tym samym o zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia (cel).

W ocenie Sądu Apelacyjnego ubezpieczona wykazała, rozumiany w przedstawiony powyżej sposób, zamiar osiągnięcia zysku. W okresach, gdy nie korzystała z zasiłków chorobowych świadczyła usługi fryzjerskie, uzyskując dochód wynoszący w czerwcu 2018 r. - 1.550 zł, a w lipcu 2018 r. - 1.320 zł. W pozostałych miesiącach dochodu nie uzyskała
z uwagi na przebywanie na zwolnieniu lekarskim. Nie oznacza to jednak, że na tej podstawie stwierdzić można, iż odwołująca działalności gospodarczej wówczas nie prowadziła. Rozważania Sądu I instancji w tym zakresie są nieadekwatne do ustalonego stanu faktycznego sprawy. Przypomnieć przy tym należy, że ubezpieczona od czasu powrotu
z ostatniego urlopu macierzyńskiego zgłoszona jest do ubezpieczeń społecznych z najniższą podstawą wymiaru składek.

Na zakończenie wskazać należy, że oczywistym jest, iż zgłoszenie danej osoby
do ubezpieczeń społecznych, oprócz wypełnienia ustawowego obowiązku, ma na celu zapewnienie jej odpowiednich świadczeń. Sama chęć uzyskania uprawnień, jakie wiążą się
ze zgłoszeniem do ubezpieczeń, m. in. świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie jest naganna ani niedozwolona. Jeśli zatem zgłoszenie do ubezpieczeń nie nastąpiło w związku
z pozorowaniem wykonywania działalności gospodarczej, nie jest niezgodne ani z przepisami prawa, ani też zasadami współżycia społecznego. W realiach rozpoznawanej sprawy takiego zarzutu nie sposób postawić ubezpieczonej. Wykazała ona fakt rzeczywistego prowadzenia działalności. Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że działalność prowadzona
przez wnioskodawczynię, także od dnia 2 marca 2018 r., spełnia wymogi pozwalające
na uznanie jej za działalność gospodarczą. Postępowanie dowodowe wykazało
w szczególności, że K. G. w spornym okresie miała zamiar i faktycznie prowadziła działalność gospodarczą w sposób zorganizowany i ciągły oraz w celu zarobkowym. Wobec powyższego podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od 2 marca 2018 r.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł,
jak w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 wyroku Sąd Apelacyjny zasądził od pozwanego organu rentowego
na rzecz K. G. kwotę 420,00 zł zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
za obie instancje, działając w tym zakresie na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 108 § 1 k.p.c.
w zw. § 9 ust. 2 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (j. t. z 2015 r., poz. 1800
ze zm.).

SSA Daria Stanek SSA Grażyna Czyżak SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń