Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III AUa 2399/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2014-08-20

Sygn. akt III AUa 2399/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Daria Stanek (spr.)

Sędziowie:

SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń

SSA Jerzy Andrzejewski

Protokolant:

stażysta Katarzyna Pankowska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2014 r. w Gdańsku

sprawy Ł. K.

z udziałem (...) Spółki z o.o. w B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania spółki

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 lipca 2013 r., sygn. akt VI U 3183/11

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 2399/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 września 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. orzekł, że ubezpieczony Ł. K. jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. w B. odpowiada całym swoim majątkiem za zaległości z tytułu nieopłaconych składek wynikające
z działalności gospodarczej na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od lipca 2009 r.
do kwietnia 2010 r. w kwocie 16.057,54 zł wraz z odsetkami, Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych
za okres od lipca 2009 r. do kwietnia 2010 r. w kwocie 3.938,48 zł oraz Funduszu Pracy i FGŚP
za okres od lipca 2009 r. do kwietnia 2010 r. w kwocie 1.416,91 zł, tj. w łącznej wysokości
25.717,93 zł.

W odwołaniu ubezpieczony wniósł o zmianę tej decyzji i uznanie, że nie odpowiada swoim majątkiem za zaległości z tytułu nieopłaconych składek za okres wskazany w decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy - VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z dnia 9 lipca 2013 r. w sprawie VI U 3183/11 zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 21 września 2011 r. w ten sposób, że Ł. K. nie odpowiada całym swoim majątkiem za zaległości z tytułu nieopłaconych składek przez (...)’ Spółka
z o.o. w B. (punkt pierwszy) oraz zasądził od pozwanego na rzecz ubezpieczonego kwotę
240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (punkt drugi).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji:

(...) Spółka z o.o. w B. istnieje od 2006 r. (aktualnie w likwidacji),
a przedmiotem jej działalności było prowadzenie kawiarni przy ul. (...) w B.. Prezesem jednoosobowego zarządu spółki był Ł. K.. W kwietniu 2010 r. spółka dokonała wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych, po uprzednim zaprzestaniu wykonywania tej działalności. Od dnia 20 kwietnia 2010 r. likwidatorem został M. C., dotychczasowy prokurent spółki. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że na kontach FUS, FUZ oraz FP i FGŚP spółki istnieją zaległości składkowe za okres od lipca 2009 r. do kwietnia 2010 r. i w dniu 21 września 2011 r. wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy oceniając zasadność odwołania skarżącego w rozważaniach prawnych odwołał się do treści art. 31 – 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) i dokonał analizy przesłanek odpowiedzialność członka zarządu spółki kapitałowej za jej zaległości podatkowe wskazanych w art. 116 Ordynacji podatkowej.

W ocenie Sądu I instancji organ rentowy wykazał istnienie pierwszej przesłanki warunkującej odpowiedzialność Ł. K., tj. powstanie zaległości składkowych (lipiec 2009 r. – kwiecień 2010 r.) w okresie pełnienia przez niego obowiązków prezesa, jednakże nie wykazał drugiego warunku odpowiedzialności członka zarządu, jakim jest bezskuteczność egzekucji.

Niedopuszczalne jest obciążanie osoby sprawującej funkcję członka zarządu odpowiedzialnością za zaległości spółki z tytułu składek bez przeprowadzenia formalnej egzekucji zakończonej niezaspokojeniem wierzyciela. Bezskuteczność egzekucji ma miejsce wówczas, gdy egzekucja dotyczyła całego majątku spółki, a wierzyciel wyczerpał wszelkie sposoby egzekucji. Oznacza to, że nie ma już żadnych wątpliwości, co do tego, że egzekwowana wierzytelność nie może być zaspokojona z jakiegokolwiek majątku spółki (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w G. z dnia 2 maja 2008 r., I WSA/Gd 76/08 Lex nr 390413). Dlatego też nieudana egzekucja
z części majątku spółki, czy też ograniczenie się do niektórych sposobów egzekucji nie wypełnia przesłanek pozytywnych co do dopuszczalności orzeczenia w przedmiocie odpowiedzialności członka zarządu spółki za jej zaległości wobec ZUS (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2006 r.,
I UK 271/2005, OSNP 2007/9-10/142).

Tymczasem analiza akt egzekucyjnych pozwala na wniosek, że pozwany praktycznie w ogóle nie przeprowadził postępowania egzekucyjnego w stosunku do dłużnika pierwotnego, tj. spółki
z o.o. (...). Ograniczył się jedynie do wystosowania do Spółki 6 upomnień w trybie art.
15 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(t.j. Dz.U.
z 2012 r., Nr (...) ze zm.) i po upływie terminu wskazanego w tym przepisie nie wykonał żadnej czynności zmierzającej do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Co ważne, te upomnienia nie obejmują w ogóle niezapłaconych składek za okres wskazany w zaskarżonej decyzji. I tak, upomnienia z dnia 23 lutego 2009 r. dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne za październik, listopad i grudzień 2008 r., upomnienia z dnia 18 maja 2009 r. dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za styczeń 2009 r. oraz ubezpieczenie społeczne za luty 2009 r. Tymczasem przedmiotem zaskarżonej decyzji są nieuregulowane składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne
i FP i FGŚP w okresie od lipca 2009 r. do kwietnia 2010 r.

Oprócz powyższych uchybień, organ rentowy wykazał się też zaniechaniem w kwestii ustalenia aktualnego statusu spółki oraz mienia, do którego ewentualna egzekucja miałaby być skierowana, np. poprzez zainicjowanie wyjawienia majątku przez dłużnika (płatnika). Gdyby organ rentowy wykazał się należytą starannością, to z łatwością ustaliłby w KRS, że z dniem 19 kwietnia 2010 r. spółka została postawiona w stan likwidacji, a jej likwidatorem został M. C.. Jakkolwiek od kwietnia 2010 r. spółka zaprzestała wykonywania działalności, to jednak jej likwidator miał przychody np. w postaci zwrotu kaucji za lokale, które przeznaczał na regulowanie należności. Gdyby organ rentowy wszczął postępowanie egzekucyjne, to miałby szansę na chociażby częściowe zaspokojenie, a dopiero po bezskutecznej egzekucji miałby on podstawę do przeniesienia odpowiedzialności za długi spółki na jej prezesa.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uznał zaskarżoną decyzję za wadliwą i na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku. O kosztach orzeczono zgodnie
z art. 98 k.p.c. przyjmując, że składają się na nie koszty zastępstwa procesowego.

Apelację od wyroku wywiódł organ rentowy zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art.116 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r., Nr 8, poz.) oraz prawa procesowego, tj. art. 233 k.p.c.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że ubezpieczony pełnił funkcję prezesa zarządu
(...) Sp. z o.o. w okresie od 14 sierpnia 2008 r. do 20 kwietnia 2010 r., a więc w okresie
w którym powstały zaległości objęte zaskarżoną decyzją. W celu realizacji należności z tytułu nieopłaconych składek pozwany podejmował czynności zmierzające do wyegzekwowania nieuregulowanych składek i w dniu 22 stycznia 2010 r. skierował do spółki upomnienia egzekucyjne, które wbrew uzasadnieniu Sądu dotyczą niezapłaconych składek za okres wskazany w zaskarżonej decyzji. Możliwość wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie jest uzależniona od skuteczności prowadzonej egzekucji wobec podatnika (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 stycznia 2008 r., I SA/Go 248/2007).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest niezasadna i podlegała oddaleniu.

Strona chcąca podważyć sędziowską ocenę dowodów nie może ograniczać się
do przedstawienia własnej ich oceny, ponieważ jest to zwykłą polemiką ze stanowiskiem sądu nie mogącą odnieść skutku. Konieczne jest wskazanie zaś w takiej sytuacji przyczyn, dla których ocena dowodów nie spełnia kryteriów określonych w art. 233 § 1 k.p.c., czyli np. błędów sądu w logicznym rozumowaniu, sprzeczności oceny z doświadczeniem życiowym, braku wszechstronności, czy też bezzasadnego pominięcia dowodów, które prowadziłyby do odmiennych wniosków. Podniesiony przez apelującego zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. jest niezasadny. W ocenie Sądu II instancji Sąd Okręgowy przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z art.
233 § 1 k.p.c.
, nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, uzasadniających ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji Sąd Odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Przedmiotem postępowania apelacyjnego była ocena, czy Ł. K., jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. w B. odpowiada całym swoim majątkiem za zaległości
z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych objęte decyzją z dnia 21 września 2011 r.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej ustawa systemowa) do składek na ubezpieczenia społeczne mają odpowiednie zastosowanie enumeratywnie wymienione w tym przepisie przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.; dalej Ordynacja podatkowa), w tym także przepisy regulujące odpowiedzialność osób trzecich
za zobowiązania podatkowe.

Stosownie natomiast do art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne. Tak więc do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i ubezpieczenie zdrowotne ma odpowiednie zastosowanie art. 31 tej ustawy,
a w konsekwencji mają odpowiednie zastosowanie wymienione w nim przepisy Ordynacji podatkowej, w tym przepisy o odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe (tak:
w uchwałach Sąd Najwyższy z dnia 7 maja 2008 r., II UZP 1/08 oraz z dnia 4 czerwca 2008 r., II UZP 3/08, niepubl.).

Odpowiedzialność członków zarządu spółki kapitałowej za jej zaległości podatkowe uregulowana jest przede wszystkim w art. 116 Ordynacji podatkowej. Powołany przepis zakreśla ramy normatywne osobistej odpowiedzialności członka zarządu spółki kapitałowej za składki ubezpieczeniowe, których spółka ta nie uregulowała.

Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe (składkowe) jako odpowiedzialność subsydiarna i gwarantowana występuje więc w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego (składkowego) przez podatnika (płatnika). Odpowiedzialność ta jako uzależniona od istnienia zobowiązania podatkowego podatnika powoduje, że ma ona charakter akcesoryjny i następczy, gdyż nie może powstać bez uprzedniego powstania obowiązku w stosunku do pierwotnego dłużnika. Jest to także odpowiedzialność subsydiarna (posiłkowa), biorąc pod uwagę, że wierzyciel podatkowy (składkowy) nie ma swobody w kolejności zgłaszania roszczenia do podatnika lub osoby trzeciej, lecz w pierwszej kolejności musi dochodzić należności od podatnika. Ponadto jest to odpowiedzialność za cudzy dług, tj. dług spółki. Nie ma charakteru odszkodowawczego, tylko gwarancyjny.

Do pozytywnych przesłanek odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki należą: bezskuteczność egzekucji z majątku spółki oraz powstanie zaległości w czasie pełnienia obowiązków przez członka zarządu. Natomiast przesłanki negatywne tej odpowiedzialności zdefiniowane zostały następująco: wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowania układowe), albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, bądź też wskazanie mienia,
z którego egzekucja jest możliwa.

Zaakcentowania przy tym wymaga, iż w sprawach tego rodzaju na organie rentowym spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności pozytywnych, natomiast członek zarządu – aby uwolnić się od odpowiedzialności – powinien wykazać którąkolwiek z okoliczności negatywnych wskazanych powyżej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 października 2005 r.,
I FSK 30/05, LEX nr 187813).

Przewidziana w powyższym przepisie odpowiedzialność członka zarządu jest niezależna
od tego, czy niewypłacalność spółki była zawiniona przez członka zarządu, czy też powstała
z przyczyn leżących po stronie innych organów spółki, wspólników, czy też z przyczyn obiektywnych.

Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, że organ rentowy wykazał istnienie pierwszej przesłanki warunkującej odpowiedzialność Ł. K. tj. powstanie zaległości składkowych (lipiec 2009 r. – kwiecień 2010 r.) w okresie pełnienia przez niego obowiązków prezesa, jednakże nie wykazał drugiego warunku odpowiedzialności członka zarządu, jakim jest bezskuteczność egzekucji. Podkreślić należy, że sądy powszechne i Sąd Najwyższy reprezentują inną koncepcję wykazania bezskuteczności egzekucji, niż zaprezentowana przez organ rentowy powołujący się na wyrok WSA
w G. z dnia 24 stycznia 2008 r., SA/Go 248/2007 i orzecznictwie administracyjnym.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2012 r., II UK 152/11, LEX nr 1170997 wskazał, że dla stwierdzenia bezskuteczności egzekucji niezbędne jest wykazanie przez wierzyciela zastosowania środków egzekucyjnych skierowanych do całego majątku dłużnika. Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej oznacza bowiem sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, że nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki.

Ponadto w wyroku z dnia 6 marca 2012 r., I UK 318/11, LEX nr 1165286 Sąd Najwyższy wskazał, że egzekucja z majątku spółki przewidziana w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy systemowej jest bezskuteczna, jeżeli nie ma wątpliwości, że nie istnieje żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Bezskuteczność egzekucji rozumiana jest przy tym jako niemożność uzyskania zaspokojenia z całego majątku spółki, a nie tylko z pewnych jego składników. Takie stwierdzenie jest możliwe jednak nie tylko wówczas, gdy egzekucja prowadzona była do całego majątku spółki i nie dała rezultatu, lecz także, gdy egzekucja ze znanego organowi ubezpieczeń społecznych (wierzycielowi) majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a odpowiedzialni członkowie zarządu nie wskazali
w postępowaniu egzekucyjnym na inne mienie spółki, z którego egzekucja umożliwiała zaspokojenie tych zaległości w znacznej części.

Również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 r., II UK 121/11, LEX
nr 1135993 wskazano, że wskazanie mienia, o którym mowa w art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, dotyczy czasu po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji. Z brzmienia przepisu wynika, że chodzi o sytuację, w której (najpierw) egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub
w części bezskuteczna, a (następnie) członek zarządu wskazuje mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Nie chodzi więc
o ujawnienie majątku w toku egzekucji, ale po jej zakończeniu.

Przywołać należy również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2009 r., I UK 241/08, LEX nr 736715, w którym wskazano, że o bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art.
116 § 1 Ordynacji podatkowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może mówić wówczas, gdy skierował egzekucję do wszystkich możliwych i znanych mu elementów mienia dłużnika. Oznacza
to, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych winien skorzystać z przysługujących np. praw zastawu
na ruchomościach, egzekucji z nieruchomości a nie jedynie zajmowania rachunków bankowych dłużnika. Jeżeli nie jest znany majątek dłużnika, należy podjąć próbę sądowego zobowiązania dłużnika do wyjawienia majątku. Dopiero w razie bezskuteczności tych środków kierować należy działania wobec członków zarządu.

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przesłanką tej odpowiedzialności jest bezskuteczność prowadzonej egzekucji. Od odpowiedzialności członek zarządu może się uwolnić, jeśli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o upadłość, albo, że nie zgłoszenie tego wniosku nastąpiło bez winy członka zarządu. Przesłankę egzoneracyjną stanowi również wskazanie przez członka zarządu mienia, z którego możliwe będzie zaspokojenie zaległości w znacznej części. Owo działanie może zostać podjęte także w postępowaniu sądowym. Nie ma bowiem prekluzji
na wskazanie przez członka zarządu mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części (art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Rozważając kwestię momentu „bezskuteczności egzekucji” z jednej strony należy oczywiście stwierdzić, że to dłużnik (tu spółka) winien wykazać się aktywnością w regulowaniu należności. Jeśli dysponuje ruchomościami czy nieruchomościami a nie posiada środków pieniężnych, posiadane mienie winien samodzielnie spieniężyć. Wierzyciel, nie posiadając pełnej wiedzy o stanie majątkowym dłużnika nie jest w stanie kierować jej do wszystkich posiadanych przez tego ostatniego zasobach. Należy także dostrzegać szczególną pozycję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako wierzyciela. Nie pozostaje on typowym wierzycielem cywilnoprawnym, który może zaniechać egzekucji albo ograniczyć ją wyłącznie do niektórych składników majątku dłużnika. Podmiot prawa prywatnego sam może decydować o swoim interesie. Natomiast ZUS jako wierzyciel działa
w interesie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Niezależnie od zachowań dłużnika nie powinien zatem oczekiwać biernie na działanie dłużnika czy ograniczać swej działalności egzekucyjnej jedynie do metod egzekucji administracyjnej. Prowadzi to bowiem do wzrostu zaległości z tytułu składek, zaległości których zbyt duże sumy nie mają następnie szansy zostać zaspokojone od członków zarządu dłużników - osób fizycznych. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych winien dążyć do jak najszybszego
i jak najszerszego obejmowania egzekucją wszelkiego dostępnego majątku dłużników. Upływ czasu powoduje bowiem nie tylko narastanie zaległości ale i nieuchronne zmniejszanie się majątku,
z którego zaspokajają się w okresie zwłoki inni wierzyciele. Należy wobec tego przyjąć,
że o bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może mówić wówczas, gdy skierował egzekucję do wszystkich możliwych i znanych mu elementów mienia dłużnika. Oznacza to, że Zakładu Ubezpieczeń Społecznych winien skorzystać z przysługujących np. praw zastawu na ruchomościach, egzekucji z nieruchomości a nie jedynie zajmowania rachunków bankowych dłużnika. Jeżeli nie jest znany majątek dłużnika, należy podjąć próbę sądowego zobowiązania dłużnika do wyjawienia majątku. Dopiero w razie bezskuteczności tych środków kierować należy działania wobec członków zarządu. W innym bowiem wypadku - jak to miało miejsce w niniejszej sprawie - aktywność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przejawia się w działaniu wobec tych ostatnich osób mimo, że istnieje możliwość zaspokojenia należności od dłużnika głównego. Prowadzi to do podejmowania działań, które nie prowadzą do jak najpełniejszej, możliwie najszerszej i najszybszej ochrony Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przed utratą należnych składek ubezpieczeniowych (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 września 2010 r., II UK 89/10, LEX nr 661520).

Mając na względzie powyższe stanowisko judykatury uznać należało, że organ rentowy
w niniejszej sprawie w ogóle nie przeprowadził postępowania egzekucyjnego z majątku spółki, gdyż skierował jedynie do spółki upomnienia egzekucyjne. Ponadto wbrew twierdzeniom apelującego upomnienia znajdujące się w aktach rentowych nie dotyczą całego okresu objętego zaskarżoną decyzją, tj. od lipca 2009 r. do kwietnia 2010 r. Upomnienia z dnia 23 lutego 2009 r. dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne za październik, listopad i grudzień 2008 r., upomnienia z dnia 18 maja 2009 r. dotyczą składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za styczeń 2009 r. oraz ubezpieczenie społeczne za luty 2009 r. Natomiast pismem z dnia 22 stycznia 2010 r. wezwano spółkę
do uregulowania zaległości za lipiec-grudzień 2009 r. na FUS, FUZ, FP i FGŚP.

Skoro organ rentowy nie wykazał kumulatywnie pozytywnych przesłanek odpowiedzialności prezesa zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) za jej zobowiązania, to Sąd I instancji prawidłowo uznał, że zaskarżona decyzja podlegała zmianie.

Ponadto Sąd Okręgowy również zasadnie wskazał, że pozwany zaniechał ustalenia aktualnego statusu spółki oraz mienia, do którego ewentualna egzekucja miałaby być skierowana, np. poprzez zainicjowanie wyjawienia majątku przez dłużnika (płatnika).

Z zeznań Ł. K. wynika, że to on zgłosił wniosek o likwidację spółki. Likwidator M. C. zeznał, że od kwietnia 2010 r. spółka zaprzestała wykonywania działalności, ale były przychody, np. w postaci zwrotu kaucji za lokale, które przeznaczał
na regulowanie należności, które zgłaszali wierzyciele – dostawcy towarów (po kilka tysięcy złotych do każdej z firm) oraz dotyczące kredytu bankowego w łącznej kwocie 80.000 zł. Gdyby organ rentowy wszczął postępowanie egzekucyjne, to miałby szansę na zaspokojenie należności z tytułu zaległych składek w łącznej kwocie 25.717,93 zł.

W świetle powyższego uznać należało, że wyrok Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu, albowiem bezzasadne okazały się zarzuty podnoszone przez organ rentowy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak
w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Alicja Urbańska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Daria Stanek,  Iwona Krzeczowska-Lasoń ,  Jerzy Andrzejewski
Data wytworzenia informacji: