Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

POSTANOWIENIE

Dnia 28 maja 2019 r.

Sąd Apelacyjny – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie następującym:

Przewodniczący SSA Małgorzata Gerszewska (spr.)

Sędziowie SA Grażyna Czyżak

SO del. Beata Golba - Kilian

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2019 r. w Gdańsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Odział w S.

o prawo do renty

wskutek zażalenia M. B.

na postanowienie Sądu Okręgowego – V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Słupsku z dnia 14 marca 2019 r. sygn. akt VU 315/18

postanawia:

odrzucić zażalenie.

SSA Grażyna Czyżak SSA Małgorzata Gerszewska SSO del. Beata Golba – Kilian

Sygn. akt III AUz 154/19

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 14 marca 2019 r. Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych orzekł o zwrocie ubezpieczonemu M. B.
ze Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Słupsku kosztów podróży na badania lekarskie, sygn. akt V U 315/18.

Postanowienie wraz z uzasadnieniem zostało doręczone ubezpieczonemu 22 marca 2019 r. (k. 10 a.s.).

Pismem procesowym zatytułowanym „odwołanie”, wysłanym za pośrednictwem platformy elektronicznej w dniu 25 marca 2019 r. i opatrzonym podpisem elektronicznym, ubezpieczony zwrócił się o zwiększenie przyznanej kwoty kosztów podróży na badanie lekarskie o kwotę diety.

Pismo to zawierało brak formalny w postaci braku własnoręcznego podpisu wnioskodawcy, wobec czego zarządzeniem z 29 kwietnia 2019 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku zobowiązał ubezpieczonego do uzupełnienia braków formalnych zażalenia z 25 marca 2019 r. poprzez jego osobiste podpisanie w terminie 7 dni w sekretariacie Wydziału III Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Gdańsku lub nadesłanie w tym terminie podpisanego egzemplarza zażalenia na adres Sądu Apelacyjnego - pod rygorem odrzucenia zażalenia (k. 18 a.s.).

W odpowiedzi na zarządzenie ubezpieczony pismem z 7 maja 2019 r., również wniesionym za pośrednictwem platformy elektronicznej, poinformował, że przesyła podpisane zażalenie i zwrócił uwagę, że zażalenie było podpisane elektronicznym profilem zaufanym. Załącznikiem do przedmiotowego pisma było „zażalenie od wydanych orzeczeń lekarskich” datowane na 25 marca 2019 r.

W zakreślonym terminie M. B. nie podpisał osobiście w sekretariacie Wydziału III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
ani nie nadesłał na adres Sądu Apelacyjnego podpisanego własnoręcznie egzemplarza zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 14 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie ubezpieczonego na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku
z 14 marca 2019 r. należało odrzucić.

Zgodnie z art. 394 § 3 k.p.c. zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia
i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia
ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.

Stosownie do treści art. 126 § 1 pkt. 4 k.p.c. każde pismo procesowe powinno zawierać podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera definicji podpisu ani też nie wyjaśnia, czy chodzi o podpis własnoręczny, dlatego też niezbędnym jest odwołanie się do przepisu prawa materialnego, tj. art. 78 k.c., zamieszczonego w części ogólnej Kodeksu cywilnego. Jednolitość systemu prawa nie pozwala na przyjęcie odmiennej wykładni tego samego pojęcia w różnych kodeksach, jeżeli to nie wynika wyraźnie z ustawy. W orzeczeniu z dnia
17 kwietnia 1967 r.(II PZ 22/67, NP 1967, nr 12, s. 1723 i n.). Zgodnie z art. 78 § 1 zd. 1 k.p.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli.

Przypomnieć można, że w rozpoznawanej sprawie M. B.
za pośrednictwem platformy elektronicznej wniósł 25 marca 2019 r. zażalenie
na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 14 marca 2019 r. Ubezpieczony opatrzył wniesione zażalenie podpisem elektronicznym. Tego rodzaju podpis nie odpowiada wymaganiu opatrzenia pisma procesowego podpisem własnoręcznym.

Mając na uwadze okoliczność, że ubezpieczony przesłał zażalenie za pośrednictwem platformy elektronicznej, Sąd Apelacyjny wyjaśnia, że czynność procesowa dokonana
przez stronę za pośrednictwem komunikacji elektronicznej obarczona jest względną bezskutecznością, jej braki są naprawiane w formie żądania od strony uzupełnienia tegoż braku poprzez zamieszczanie na elektronicznym wniosku własnoręcznego podpisu,
bądź przesłanie w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania – wniosku opatrzonego własnoręcznym podpisem.

Podkreślenia wymaga, iż w sprawie nie może mieć zastosowania § 5 art. 126 k.p.c., zgodnie z którym pismo procesowe wniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Przepis art. 20 ustawy zmieniającej z dnia 10 lipca
2015 r. stanowi, że w okresie 3 lat od wejścia jej w życie, to jest od dnia 8 września 2016 r., dokonanie wyboru wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe oraz dalsze wnoszenie tych pism
za pośrednictwem tego systemu jest dopuszczalne, jeżeli ze względów technicznych, leżących po stronie sądu, jest to możliwe. Jednak aktualnie - poza elektronicznym postępowaniem upominawczym, postępowaniem wieczystoksięgowym i rejestrowym (w różnym zakresie) - nie istnieje techniczna możliwość wnoszenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe pism procesowych również w tych wszystkich postępowaniach, w których ustawa nie wprowadziła takiego obowiązku.

Jak trafnie wyjaśnił Sad Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu postanowienia
z dnia 27 lutego 2017 r. (sygn. V ACz 171/17, Lex nr 2249931), mimo że przepis art. 125 § 2 ¹ k.p.c. daje stronie możliwość dokonania wyboru, że w tych postępowaniach, w których wniesienie pisma procesowego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie jest obligatoryjne będzie wnosić pisma procesowe za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, ze względów technicznych, leżących po stronie sądów, nie jest możliwe dokonanie takiego wyboru do czasu powstania technicznej możliwości wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem tego systemu teleinformatycznego również w innych postępowaniach niż elektroniczne postępowanie upominawcze, postępowanie rejestrowe, czy wieczystoksięgowe. Stan taki trwać będzie
do czasu powstania tego rodzaju technicznych możliwości, nie dłużej niż przez 3 lata od dnia 8 września 2016 r. (art. 20 ustawy zmieniającej z dnia 10 lipca 2015 r.).

Przepis art. 126 § 5 k.p.c. nie może mieć zatem zastosowania w sprawie, albowiem dotyczy dokonywania czynności procesowych przez strony postępowań sądowych,
co do których istnieją techniczne możliwości i w których zgodnie z przepisami prawnymi stosuje się system teleinformatyczny. W zwykłym postępowaniu cywilnym tradycyjnym takiej możliwości jeszcze nie wprowadzono. Elektroniczna skrzynka podawcza Sądu Apelacyjnego, za pośrednictwem której wnioskodawca nadesłał zażalenie dotyczy jedynie pism składanych do Oddziału (...). Oddział ten przekazywał wprawdzie pisma wnioskodawcy składne drogą elektroniczną do III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, niemniej jednak pisma takie nie mogły odnieść skutku prawnego.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 23 maja 2012 r.
(sygn. akt III CZP 9/12, Lex nr 1162620), elektroniczna postać pism procesowych mogłaby być traktowana jako równorzędna z tradycyjną tylko wtedy, gdyby została ustanowiona
i urządzona odpowiednia infrastruktura odbiorcza po stronie sądów. Wydruk pisma wniesionego w postaci elektronicznej nie zawiera oryginalnego, własnoręcznego podpisu strony W rozpatrywanej sytuacji nie może być mowy o uznaniu podpisu elektronicznego wymaganego przez art. 125 § 5 k.p.c., nawet jeżeli nieprawidłowo wniesione pismo było sygnowane takim podpisem ani o uznaniu podpisu w postaci wytworzonego technicznie odpowiednika podpisu własnoręcznego, w związku z czym może mieć zastosowanie wyłącznie art. 126 § 1 pkt 4 i § 4 k.p.c. Usunięcie braku podpisu pisma następuje zatem
na zasadach ogólnych określonych w art. 130 k.p.c. oraz w odwołujących się do tego unormowania przepisach regulujących wymagania formalne stawiane poszczególnym środkom odwoławczym lub innym środkom zaskarżenia.

W każdym wypadku dostrzeżonego braku formalnego środka odwoławczego sąd (przewodniczący) - wzywając stronę do jego usunięcia - szczegółowo określa, o jaki brak chodzi oraz instruuje, w jaki sposób ma on być wyeliminowany - tylko wtedy może nastąpić negatywny skutek procesowy związany z nieuzupełnieniem braku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2005 r., II CZ 100/05, LEX nr 188537). Sąd Apelacyjny
w Gdańsku zobowiązał ubezpieczonego do uzupełnienia braków formalnych zażalenia
z 25 marca 2019 r. poprzez jego podpisanie w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia zażalenia, wyjaśniając, że może on tego dokonać bądź poprzez jego osobiste podpisanie
w terminie 7 dni w sekretariacie Wydziału III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, bądź poprzez nadesłanie w tym terminie podpisanego egzemplarza zażalenia na adres Sądu Apelacyjnego.

We wskazanym terminie M. B. nie podpisał osobiście w sekretariacie Wydziału III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Gdańsku ani nie nadesłał na adres Sądu Apelacyjnego podpisanego własnoręcznie egzemplarza zażalenia.

Stosownie do treści art. 373 k.p.c. w. zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym zażalenie, jeżeli ulegało ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli dostrzeże braki, do których usunięcia strona nie była wezwana, zażąda ich usunięcia. W razie nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie zażalenie ulega odrzuceniu.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że wobec nieuzupełnienia
przez ubezpieczonego braku formalnego zażalenia w postaci własnoręcznego podpisu, zażalenie należało odrzucić, o czym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 373 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., jak w sentencji postanowienia.

SSA Grażyna Czyżak SSA Małgorzata Gerszewska SSO del. Beata Golba - Kilian