Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Katarzyna Przybylska (spr.)
Sędziowie:	SA Maria Sokołowska SO del. Ewa Tomaszewska
Protokolant:	sekretarz sądowy Żaneta Dombrowska

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2013 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko R. Ś. i B. Ś.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 27 listopada 2012 r. sygn. akt I C 446/12

I.  oddala apelację;

II.  nie obciąża pozwanych kosztami postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt V ACa 102/13

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanych B. Ś. i R. Ś. na jego rzecz kwoty 188.040,92 zł wraz z odsetkami w wysokości czterokrotności obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi od dnia 29 maja 2012r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód podał, że pozwani zalegają z zapłatą powyższej kwoty. Wystosowane do nich wezwanie nie przyniosło rezultatu, stąd powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych z aktualnym stanem zadłużenia pozwanych i skierował sprawę na drogę postępowania sądowego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 11 czerwca 2012r. Sąd Okręgowy w (...) orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani w zarzutach od powyższego nakazu zapłaty wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwani w pierwszej kolejności podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia powoda z dniem 25 sierpnia 2009r., albowiem trzy lata przed tym terminem bank postawił w stan wymagalności całą kwotę udzielonego pozwanym kredytu i wezwał ich do uregulowania zadłużenia. Niezależnie od powyższego pozwani zakwestionowali wysokość dochodzonej kwoty podając, że powód nie wskazał, w jaki sposób wyliczył należność określoną w treści wyciągu z ksiąg rachunkowych. Ponadto pozwani stwierdzili, iż obecnie powodowi nie należą się odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, tylko odsetki ustawowe.

W piśmie z dnia 30 lipca 2012r. powód zmodyfikował żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie na jego rzecz kwoty 188.040,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2009r. do dnia zapłaty. Jednocześnie cofnął pozew w części przenoszącej wyżej wskazane odsetki ustawowe i w tym zakresie wniósł o umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy w (...) wyrokiem z dnia 27 listopada 2012r. uchylił nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w (...) z dnia 11 czerwca 2012r., sygn. akt I Nc (...), zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 188.040,92zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 czerwca 2012r. do dnia zapłaty, umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty odsetek od kwoty głównej w wysokości czterokrotności obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi za okres od 29 maja 2012r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 5.968zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Umową z dnia 28 marca 2001r. poprzednik prawny powoda udzielił pozwanym kredytu na budowę budynku mieszkalnego w B. przy ul. (...) w kwocie 38.496 euro, co stanowiło równowartość kwoty 139.367,06zł.

Pismem z dnia 25 sierpnia 2006r. poprzednik prawny powoda wezwał pozwanych do spłaty całości zadłużenia wynikającego z powyższej umowy kredytowej. Z racji nieuczynienia zadość temu żądaniu, po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), poprzednik prawny powoda postanowieniem Sądu (...) z dnia 3 stycznia 2007r. uzyskał na ten tytuł klauzulę wykonalności przeciwko pozwanym do kwoty 202.424,74zł. Powyższa klauzula obarczona była wadą, albowiem nie zawierała w myśl obowiązujących wówczas przepisów stosownej wzmianki zobowiązującej komornika do przeliczenia kwoty w walucie euro, na którą opiewał bankowy tytuł egzekucyjny, na walutę polską według średniego kursu waluty euro ogłoszonego przez NBP. Wskazane uchybienie uniemożliwiło powodowi prowadzenie egzekucji.

W dniu 5 czerwca 2009r. pozwani spłacili część istniejącego zadłużenia. Natomiast pismem z dnia 8 września 2009r. wnieśli o anulowanie pozostałej kwoty zobowiązania, co spotkało się z odmową powoda. Swoją prośbę pozwani ponowili w 2010r. Nie została ona uwzględniona przez powodowy bank.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2012r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 42.065,38 euro wynikającej z zawartej umowy kredytowej. Z uwagi na brak odpowiedzi, w dniu 29 maja 2012r. powód wystawił przeciwko pozwanym wyciąg ze swoich ksiąg rachunkowych opiewający na kwotę 188.040,92zł. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przez powoda w dniu 30 maja 2012r.

Sąd I instancji wskazał, że powyższych ustaleń faktycznych dokonał na podstawie dołączonych do akt dokumentów.

Motywując rozstrzygnięcie Sąd I instancji wskazał, że powód wykazał stosownie do treści art. 471 kc swoje roszczenie wynikające z w/wym. umowy kredytu.

Nie zasługiwał natomiast na uwzględnienie zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanych. W tym kontekście Sąd Okręgowy wskazał, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia na skutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) wystawionemu przez poprzednika prawnego powoda w dniu 27 stycznia 2006r. przeciwko pozwanym. Termin przedawnienia zaczął biec na nowo po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności z dnia 3 stycznia 2007r. Kolejne przerwanie miało miejsce na skutek czynności podjętych przez samych pozwanych, którzy najpierw w dniu 5 czerwca 2009r. uregulowali część zadłużenia wynikającego z umowy kredytowej, zaś następnie pismami z dnia 8 września 2009r. i z pierwszej połowy 2010r. wnosili o anulowanie pozostałej części należności, na co powód nie wyraził zgody. Wskazane czynności Sąd I instancji ocenił jako uznanie roszczenia i stanął na stanowisku, że uznanie to ponownie przerwało bieg terminu przedawnienia. A zatem skoro termin przedawniania został przerwany w 2010r., zaś powód złożył pozew 30 maja 2012r., to w dacie jego wniesienia nie upłynął trzyletni termin przedawnienia roszczenia (art.118 kc i art. 123 § kc i art. 124 § 1 kc).

Odnosząc się do kwestii wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że tytuł ten nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej. Taki tytuł wykonawczy stanowi dokument urzędowy (art. 244 kpc), z którym wiąże się domniemanie autentyczności i prawdziwości tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone, a zatem wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego odnośnie wskazanego w nim zobowiązania. Nadto Sąd Okręgowy uznał, że fakt istnienia tego tytułu wykonawczego nie skutkuje niedopuszczalnością wydania wyroku o roszczenie objęte tym tytułem, zwłaszcza w praktyce tytuł ten z uwagi na brak klauzuli przeliczenia waluty nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji. Z tych względów Sąd I instancji zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 188.040,92zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 czerwca 2012r., czyli od dnia doręczenia pozwanym nakazu zapłaty wraz pozwem (art.471 kc), a w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Nadto Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty odsetek od kwoty głównej w wysokości czterokrotności obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi za okres od dnia 29 maja 2012 roku do dnia zapłaty albowiem w tej części powód cofnął pozew (art. 355 § 1 kpc).

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 kpc i obciążył nimi - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania - pozwanych jako stronę przegrywającą proces.

Od powyższego wyroku apelację wnieśli pozwani zaskarżając go w całości zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 355 § 1kpc oraz domagając się uchylenia tego wyroku i umorzenia postępowania w sprawie oraz zasądzenia od powoda na ich rzecz kosztów postępowania za obie instancję.

W uzasadnieniu skarżący argumentowali, że o istnieniu bankowego tytułu wykonawczego po raz pierwszy powzięli wiadomość w toku niniejszego procesu. Nadto wskazali, że wprawdzie bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności nie stwarza stanu powagi rzeczy osądzonej, to jednak z uwagi na fakt jego posiada przez powoda zbędne było wydanie wyroku co do roszczenia objętego tym tytułem, zaś Sąd I instancji naruszył art. 355 § 1 kpc wydając zaskarżony wyrok. W tym kontekście skarżący powołali się na stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 lutego 2001r., II CKN 393/00 podnosząc, że analogiczna sytuacja ma miejsce na gruncie niniejszej sprawy. Nadto niezasadnie, w opinii pozwanych, Sąd I instancji przyjął, że pierwszy tytułu wykonawczy jest dotknięty brakiem nieusuwalnym nie z winy powoda opierając się jedynie na gołosłownych twierdzenia powoda.

Powód w odpowiedzi na apelację pozwanych wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanych na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych jest niezasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji bez naruszenia art. 233 § 1 kpc i przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Wbrew odmiennym twierdzeniom skarżących, na gruncie niniejszej sprawy nie doszło do naruszenia art. 355 § 1 kpc, jednak z przyczyn nieco innych niż wskazane przez Sąd Okręgowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Wyjaśnić w tym miejscu należy, że bankowy tytuł egzekucyjny został zaopatrzony w klauzulę wykonalności na rzecz poprzednika prawnego powoda tj. Banku (...) S.A. w K. (k.54-56), następnie wierzytelność objętą tym tytułem nabył powód w związku z podziałem Banku (...) S. A. w trybie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. (k.47-53, k.59). W tym stanie rzeczy powodowi przysługiwało prawo wyboru, czy wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli z przejściem uprawnień, czy też z pozwem, a zatem nie sposób przyjąć, by wydanie wyroku na gruncie niniejszej sprawy było niedopuszczalne z uwagi na to, że powód dysponuje tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności. Przeciwnie niż wskazał Sąd I instancji, powód nie wystawił kolejnego bankowego tytułu egzekucyjnego o nr (...), lecz jedynie wyciąg z ksiąg banku (k.4). W świetle powyższego nie doszło do naruszenia art. 355 § 1 kpc w okolicznościach niniejszej sprawy.

Zasadnie także Sąd Okręgowy nie uwzględnił zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanych, albowiem doszło do przerwania biegu trzyletniego terminu przedawnienia. Z chwilą postawienia kredytu w stan wymagalności, tj. w dniu 25 sierpnia 2006r. rozpoczął się bieg w/w terminu. Do jego przerwania doszło na skutek wystąpienia przez poprzednika powoda z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003r., II CK 113/02, OSP 2004/11/141). Następnie do przerwania biegu terminu doszło w dniu 5 czerwca 2009r. poprzez spłatę części zadłużenia przez pozwanych, w dniu 8 września 2009r. na skutek pisma powodów o anulowanie zadłużenia (k.58), które następnie ponowili w 2010r. W dacie wniesienia pozwu tj. 30 maja 2012r. roszczenie powoda nie było więc przedawnione, ponieważ nie upłynął trzyletni termin przedawnienia (art. 118 kc). W tym kontekście stwierdzić należy, że okoliczność, iż - wedle twierdzeń skarżących - nie wiedzieli oni o istnieniu bankowego tytułu egzekucyjnego nie miała żadnego wpływu na ustalenie, że nie upłynął termin przedawnienia roszczenia powoda.

Reasumując, twierdzenia i zarzuty apelacji nie zasługiwały się na uwzględnienie, wobec czego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanych (punkt I sentencji wyroku).

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 102 kpc uznając, że w okolicznościach niniejszej sprawy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek z uwagi na skromną sytuację majątkową pozwanych (k.30-37 i k.89-96) oraz ich trudną sytuację życiową wynikającą z faktu sprzedaży ich domu w toku postępowania egzekucyjnego oraz wyrażającą się w konieczności korzystania przez pozwanych z pomocy osób trzecich (k.60).