Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jacek Grela
Sędziowie:	SA Katarzyna Przybylska (spr.) SO del. Leszek Jantowski
Protokolant:	st. sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2017 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa K. J.

przeciwko Skarbowi Państwa - Z. K. w K. i A. Ś. w B.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 19 kwietnia 2016 r. sygn. akt I C 357/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V ACa 529/16

UZASADNIENIE

Powód K. J. w pozwie przeciwko Skarbowi Państwa – Z. K. K. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa – Z. K. K. kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia, o zobowiązanie dowódcy jak i administracji do złożenia przeprosin oraz o zasądzenie 10.000 zł na cel społeczny.
W uzasadnieniu pozwu powód powoływał się na niehumanitarne warunki bytowo -socjalne podczas osadzenia u pozwanego - urągające jego godności, niesłuszne oskarżenia dowódcy o posiadanie przez powoda alkoholu – przeniesienie powoda z oddziału półotwartego do zamkniętego, co wpłynęło na utratę możliwości odwiedzania go przez osoby bliskie, wpłynęło niekorzystnie na stan psychiczny. Powód wskazywał także
na nieprawidłową opiekę medyczną u pozwanego.

W piśmie z dnia 2 lipca 2014r. powód domagał się dodatkowo kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za błąd lekarski związany z zanikiem (...), co wiązało się z pobytem w szpitalu A. Ś. w B..

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany kwestionował powództwo tak co do zasady, jak i co do wysokości. Podnosił, iż powództwo jest bezzasadne, jako że Skarbowi Państwa nie można przypisać bezprawności działania. Warunki odbywania kary pozbawienia wolności przez pozwanego odpowiadały obowiązującym w tym zakresie normom prawnym. Powód nie wykazał istnienia szkody oraz jej wysokości. Powód nie udowodnił, jakich cierpień doznał w wyniku opisanych zdarzeń. Pozwany podnosił, iż znaleziona u powoda substancja znajdowała się w fazie fermentacji. Co do kwestii osadzenia z osobami palącymi, pozwany podnosił,
iż oświadczenia powoda, co do palenia tytoniu zmieniały się podczas osadzenia.

W piśmie z dnia 8 września 2014r. pozwany odniósł się do kwestii nieprawidłowej opieki medycznej powoda. Pozwany zaprzeczył, jakoby na skutek niewłaściwego działania funkcjonariuszy służby zdrowia pozwanej jednostki penitencjarnej doszło do naruszenia dobra osobistego powoda, jakim jest zdrowie. Pozwany podawał, iż powód przebywał
w Szpitalu A. Ś. w B. dwukrotnie. Po raz pierwszy był hospitalizowany w okresie od dnia 3 września 2013r. do dnia 8 października 2013r.
z rozpoznaniem (...). (...) Powód nie zgłaszał podczas pobytu w (...) w B. innych dolegliwości. Dnia 8 października 2013r. powód został wypisany z (...)Szpitala A. Ś.
w B. w stanie ogólnym dobrym, z wygojoną raną pooperacyjną. W trakcie kontroli w dniu 7 listopada 2013r. nie stwierdzono zmian patologicznych. W okresie
od dnia 25 czerwca 2014r. do dnia 11 lipca 2014r. powód był hospitalizowany
na (...)w celu przeprowadzenia planowanej rehabilitacji. Rehabilitacja była przeprowadzona prawidłowo, zaś powoda wypisano ze szpitala w stanie ogólnym dobrym, z zaleceniem prowadzenia dalszych ćwiczeń we własnym zakresie.

Podczas rozprawy w dniu 2 grudniu 2014r. powód ostatecznie zmodyfikował pozew wskazując, iż wnosi o zasądzenie 30.000 zł od Z. K. K.
za niegodne warunki związane z osadzeniem – brak metrażu, umieszczenie w celach
z palącymi oraz grypsującymi. Wniósł natomiast o zasądzenie kwoty 120.000 zł oraz renty w wysokości (...).000 zł miesięcznie – w miejsce żądanej kwoty 200.000 zł. Roszczenie przeciwko Skarbowi Państwa – A. Ś. w B. dotyczy niewłaściwego leczenia, a w szczególności (...).

Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2016r. umorzył postępowanie co do żądania przeprosin (pkt (...)), umorzył postępowanie w części żądania zapłaty na cel społeczny co do kwoty 10.000 zł oraz żądania zapłaty zadośćuczynienia
co do kwoty 80.000 zł (pkt 2), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt 3), zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 4) oraz kosztami sądowymi, od których powód był zwolniony, obciążył Skarb Państwa
(pkt 5).

Powyższy wyrok Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach:

Powód przebywał w Z. K. w K. w następujących okresach: od dnia (...) października 2012r. do dnia 21 stycznia 2013r. w oddziale zewnętrznym nr (...)
w S., od dnia 21 stycznia 2013r. do dnia 29 sierpnia 2013r. oraz od dnia
8 października 2013r. do dnia 24 czerwca 2014r. w oddziałach mieszkalnych
w K.. Powód przebywał w celi nr (...) na oddziale zewnętrznym oraz w celach
nr (...). Powód przebywał początkowo w celach na oddziałach półotwartych. W A. Ś. w B. powód przebywał od dnia 29 sierpnia 2013r. do dnia 8 października 2013r. (cały czas na oddziale szpitalnym) oraz od dnia
24 czerwca 2014r. do dnia (...) sierpnia 2014r. (w tym od dnia 24 czerwca 2014r. do dnia
16 lipca 2014r. na oddziale szpitalnym). Warunki bytowo-sanitarne w pozwanych jednostkach penitencjarnych spełniały normy prawne, w celach nie panowało przeludnienie. Cele były wyposażone w przewidziany przepisami prawa sprzęt kwaterunkowy, murowany kącik sanitarny. Cele, w których przebywał powód w Z. K. w K. były kilkuosobowe, odnowione, przestrzegane były deklaracje
co do palenia papierosów. W czasie osadzenia w Z. K. w K. powód przez jakiś czas był odizolowany – ze względu na (...) – był wówczas osadzony
z osobą palącą. Powód nigdy nie był osadzony z osobą grypsującą. W dniach
od 3 września 2013r. do 8 października 2013r. powód był hospitalizowany
z rozpoznaniem rozległej (...). (...) W okresie od dnia 25 czerwca 2014r. do dnia (...) lipca 2014r. powód
był hospitalizowany na oddziale (...) A. Ś. w B.
w celu przeprowadzenia planowanej rehabilitacji. (...). (...)
(...) (...)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, opinii biegłych sądowych z zakresu(...), zeznań świadków oraz przesłuchania strony powodowej.

Sąd Okręgowy stwierdził, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie powód, po ostatecznym zmodyfikowaniu pozwu, domagał się zasądzenia kwoty 30.000 zł od Z. K. w K. za niegodne warunki związane z osadzeniem - brak metrażu, umieszczenie w celach z palącymi oraz grypsującymi. Nadto domagał się zasądzenia kwoty 120.000 zł oraz renty w wysokości (...).000 zł miesięcznie w związku z nieprawidłowym leczeniem w Szpitalu A. Ś. w B.. W ocenie Sądu Okręgowego działaniom funkcjonariuszy

pozwanej jednostki penitencjarnej nie sposób przypisać bezprawności, bowiem
nie zostało wykazane, aby zostały naruszone przepisy m.in. 110 kkw, a także rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014r. (Dz. U. z 2014r., poz. 200) w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności
(Dz. U. nr 152, poz. 1493). Jak wynikało z zebranego w sprawie materiału dowodowego warunki bytowo-sanitarne w pozwanych jednostkach penitencjarnych spełniały normy prawne, w celach nie panowało przeludnienie. Cele były wyposażone w przewidziany przepisami prawa sprzęt kwaterunkowy, kącik sanitarny. Cele, w których przebywał powód w Z. K. w K. były kilkuosobowe, odnowione, przestrzegane były deklaracje co do palenia papierosów. Powód przyznał także, że nigdy nie był osadzony sam z osobą grypsującą. Niedogodności związane z osadzeniem w zakładzie karnym, w tym przykładowo konieczność oczekiwania na konsultacje lekarskie nie sposób uznać za bezprawne, mając na względzie powszechne ograniczenia w dostępie
do publicznej służby zdrowia, także dla osób przebywających na wolności. Powód
w żaden sposób nie wykazał również braku zasadności jego przeniesienia z oddziału półotwartego w S. do Z. K. w K.. W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, aby poniósł jakąkolwiek szkodę w związku z nieprawidłowymi warunkami u pozwanego. Również z tych względów Sąd Okręgowy, mając na względzie fakultatywny charakter zadośćuczynienia z art. 448 kc, uznał roszczenie powoda
za nieuzasadnione. Rozważeniu podlegały jeszcze roszczenia dotyczące jakości opieki medycznej w Szpitalu A. Ś. w B.. W przedmiotowej sprawie
z materiału dowodowego wynikało, iż w dniach 3 września 2013r. do dnia 8 października 2013r. powód był hospitalizowany z rozpoznaniem (...)
(...). W dniu
19 września 2013r. powód był operowany, (...). W okresie od dnia 25 czerwca 2014r. do dnia 11 lipca 2014r. powód był hospitalizowany na oddziale rehabilitacji A. Ś. w B. w celu przeprowadzenia planowanej rehabilitacji. Powód został przyjęty celem rehabilitacji (...). Jak stwierdził biegły powołany w sprawie: (...).
U badanego stwierdzono (...). (...)
(...). (...)
Nie uzyskując poprawy skierował badanego na konsultację do szpitala i (...) (...). (...) (...). (...). (...) (...)
(...) (...). (...)”. (...) (...),
(...)”. (...). Biegły sądowy wyjaśnił,
iż „(...) (...)
to z anatomicznego (...). (...), (...). (...). (...)
(...)
(...)
(...) – (...), (...)
W konkluzji biegły sądowy stwierdził, iż sposób leczenia powoda w szpitalu A. Ś. w B. związany z operacją (...) był prawidłowy, jednak
w wyniku tego zabiegu nastąpiły powikłania, a których konsekwencją jest (...) i (...). Osłabienie opisanych mięśni (...). Wobec powyższych ustaleń biegłych sądowych, Sąd Okręgowy stwierdził, iż działaniom pracowników Szpitala A. Ś. nie można przypisać bezprawności, skutkującej odpowiedzialnością pozwanej jednostki penitencjarnej. Tym samym roszczenia związane z niezapewnieniem powodowi odpowiedniej opieki medycznej, a zatem roszczenie
o zadośćuczynienie w kwocie 120.000 zł oraz roszczenie rentowe w kwocie (...).000 zł miesięcznie, okazały się nieuzasadnione co do zasady. Żądania w tym zakresie podlegały więc oddaleniu. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w punkcie 2 wyroku powództwo oddalił. W zakresie, w którym powód cofnął pozew Sąd ten, na podstawie art. 355 kpc w zw. z art. 203 §4 kpc postępowanie umorzył. O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 kpc, mając na uwadze zasadę odpowiedzialności
za wynik procesu. Na podstawie art. 113 ust. (...) uksc, kosztami sądowymi, od których powód był zwolniony Sąd Okręgowy obciążył Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł powód zaskarżając go w części, tj. w zakresie jego punktów (...), 2 i 3, domagając się ich zmiany w zaskarżonym zakresie poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda całej żądanej sumy. Ewentualnie powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie:

(...)) przepisów prawa materialnego, tj. art. 23 kc, 24 kc w zw. z art. 448 kc poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie;

2) przepisu prawa procesowego, tj. art. 233 kpc polegające na nie rozważeniu w toku podejmowania decyzji wszelkich okoliczności, które to uchybienie proceduralne miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.

W odpowiedzi na apelację pozwany, pismem z dnia 4 lipca 2016r., wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Ustalenia te Sąd Apelacyjny podziela czyniąc je właściwą podstawą również własnego rozstrzygnięcia.

Wbrew odmiennym twierdzeniom prezentowanym przez skarżącego, Sąd I instancji prawidłowo ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy bez przekroczenia granic określonych w przepisie art. 233 § (...) kpc. Wskazać należy, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd wskazanego art. 233 § (...) kpc wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Natomiast nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998r., sygn. akt: II CKN 4/98, niepubl.). Skarżący, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 233 § (...) kpc, nie wykazał żadnych konkretnych zasad lub przepisów, które tenże Sąd naruszył przy ocenie poszczególnych dowodów, z uwagi na co zarzut ten uznać należy za chybiony.

Wbrew odmiennym twierdzeniom skarżącego, Sąd I instancji dokonał prawidłowej wykładni przepisu art. 23 kc, art. 24 kc w zw. z art. 448 kc, zaś twierdzenia skarżącego w tym względzie nie zostały poparte przekonującą i logiczną argumentacją przemawiającą za odmienną oceną tej kwestii.

Nie sposób także przyjąć, by doszło do błędnego zastosowania cytowanych przepisów, ponieważ w okolicznościach niniejszej sprawy pozwany wykazał, że jego działania nie były bezprawne. Powód miał zapewnione prawidłowe warunki odbywania kary pozbawienia wolności i przebywał w celach zapewniających wymagane minimum powierzchni przypadającej na jednego skazanego oraz spełniających pozostałe wymogi wynikające z obowiązujących w tym względzie przepisów, czego powód w żaden przekonujący sposób nie zakwestionował polemizując jedynie ze stanowiskiem Sądu Okręgowego w tym względzie. Pewne niedogodności (w tym przykładowo konieczność oczekiwania na konsultacje lekarskie) wpisane są w odbywanie kary pozbawienia wolność stanowiąc jej nieodłączny element i w okolicznościach niniejszej sprawy nie przekroczyły granicy dolegliwości wynikającej z faktu odbywania kary pozbawienia wolności.
Nie sposób więc przyjąć, by doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda oraz
by działania pozwanego były bezprawne.

Reasumując, podnoszone przez powoda zarzuty naruszenia prawa materialnego oparte na jego wersji stanu faktycznego, która nie znalazła potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym, nie mogły odnieść zamierzonego skutku i podważyć prawidłowości zaskarżonego orzeczenia.

Kierując się przedstawionymi motywami Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc orzekł, jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku na podstawie art. 98 § (...) i 3 kpc w zw. z art. 108 § (...) kpc i w oparciu o art. 99 kpc w zw. § 8 ust. (...) pkt 26) i § 10 ust. (...) pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity – Dz. U. 2015r., poz. 1800) obciążając nimi - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania - powoda jako stronę przegrywającą postępowanie apelacyjne.