Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Włodzimierz Gawrylczyk
Sędziowie:	SA Katarzyna Przybylska (spr.) SA Artur Lesiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Joanna Makarewicz

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2012 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa B. J.

przeciwko B. F. (1) i A. F.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

z dnia 2 kwietnia 2012 r., sygn. akt I C 386/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

1)w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że uznaje umowę sprzedaży nieruchomości położonej w W. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...) w W. prowadzi księgę wieczystą numer (...) zawartą w dniu 2 czerwca 2010r. aktem notarialnym repertorium(...) Kancelarii Notarialnej A. P. w W. pomiędzy A. J. (1) jako sprzedającym, a B. F. (1) i A. F. jako kupującymi za bezskuteczną wobec powódki B. J. i nakazuje pozwanym znoszenie egzekucji w celu zaspokojenia wierzytelności B. J. wynikającej z postanowienia Sądu Rejonowego dla W. - P. w W. z dnia 4 grudnia 2008 r. sygn. akt II Ns (...) oraz postanowienia Sądu Okręgowego W. P. w W. z dnia 21 stycznia 2012r. sygn. akt IV Ca (...) w kwocie 370.305,50 zł (trzysta siedemdziesiąt tysięcy trzysta pięć złotych i pięćdziesiąt groszy) płatnej w terminie 6 miesięcy od dnia 21 stycznia 2010r. z ustawowymi odsetkami na wypadek nie uiszczenia w terminie,

2)w punkcie 2 (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 7.200 (siedem tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

II.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 5. 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Powódka B. J. w pozwie skierowanym przeciwko pozwanym B. F. (1) i A. F. wniosła o uznanie umowy sprzedaży nieruchomości położonej w m. st. W., dzielnica P., przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...) prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartej w dniu 2 czerwca 2010 roku, aktem notarialnym Rep. A nr (...) w Kancelarii Notarialnej A. P. w W. pomiędzy A. J. (1) a pozwanymi, za bezskuteczną względem niej. Ponadto powódka domagała się zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.417 zł. (k.2-8)

Pozwany B. F. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana A. F. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu. (86-90)

Sąd Okręgowy wyrokiem z 2.04.2012 r. oddalił powództwo i orzekł o kosztach postępowania w sprawie. Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach.

Sąd Rejonowy dla W. P. w W., w sprawie o podział majątku dorobkowego, w punkcie VIII postanowienia z dnia 4 grudnia 2008 roku zasądził od A. J. (1) na rzecz powódki B. J. kwotę 370.305,50 zł tytułem spłaty w ramach wyrównania udziałów w majątku wspólnym, płatne w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się tegoż postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek nieuiszczenia spłaty w terminie. Jednocześnie w punkcie IX Sąd nakazał powódce, aby w tym samym terminie wydała A. J. (1) nieruchomość położoną przy ul. (...) w W.. Na skutek oddalenia apelacji postanowieniem z dnia 21 stycznia 2010 roku Sądu Okręgowego (...) w W., powyższe postanowienie stało się z tym dniem prawomocne.

Umową sprzedaży z dnia 2 czerwca 2010 roku pozwani B. F. (1) i A. F. nabyli od A. J. (1) nieruchomość stanowiącą działkę nr (...), o powierzchni 593 m ², położoną przy ul. (...) w W., dla której Sąd Rejonowy dla (...) prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). Przed zawarciem umowy A. J. (1) oświadczył, że nabył przedmiotową nieruchomość na mocy wskazanego wyżej postanowienia z dnia 4 grudnia 2008 roku, oprócz tego oznajmił, iż w dziale III powyższej księgi wieczystej widnieje wpis ostrzeżenia o toczącej się egzekucji z nieruchomości z wniosku wierzyciela (...) Bank S.A. w G., do której przyłączył się kolejny wierzyciel w osobie D. J.. Dłużnik powódki nadto stwierdził, że pierwsza egzekucja została zakończona, zaś odnośnie drugiej toczy się postępowanie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Cenę sprzedaży strony umowy ustaliły na kwotę 650.000 zł. Kwotę 400.000 zł. A. J. (1) otrzymał od pozwanych przed podpisaniem aktu notarialnego. Natomiast pozostała część ceny miała zostać uiszczona przez pozwanych w terminie 14 dni po przedstawieniu przez dłużnika powódki stosownych dokumentów stanowiących podstawę wykreślenia wpisów z działu III księgi wieczystej. We wrześniu 2010 roku na prośbę A. J. (1) pozwani uiścili mu w gotówce kwotę 150.000 zł.

Przed zawarciem powyższej umowy pozwany wraz z kolegą w obecności A. J. (1) oglądał przedmiotową nieruchomość. Oprócz wskazanych nikt więcej nie był obecny podczas tej wizyty. Budynek wymagał remontu i sprawiał wrażenie opuszczonego.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o przedstawione przez strony dokumenty, płytę CD oraz zeznania świadków i stron postępowania.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zebrane w sprawie, albowiem zostały sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla tego typu dokumentów.

Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom świadków A. J. (1), W. K. oraz pozwanych, gdyż były jasne, logiczne, konsekwentne i spójne.

Sąd I instancji dał także wiarę zeznaniom świadka P. A., jednakże jego twierdzenia miały drugorzędny charakter dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Jako nieprawdziwe Sąd Okręgowy ocenił zeznania powódki B. J. albowiem w przeważającej części pozostawały one w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

W swoich rozważaniach Sąd Okręgowy wskazał, że powódka oparła swoje roszczenie na treści art. 527 § 1 kc domagając się uznania za bezskuteczną wobec niej umowę sprzedaży nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...) prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zawartą pomiędzy dłużnikiem a pozwanymi.

Celem instytucji skargi pauliańskiej określonej w art. 527 kc jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swego majątku na rzecz osób trzecich lub majątek ten obciąża, zaciągając kolejne zobowiązania i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności. Konstrukcja ochrony pauliańskiej opiera się na instytucji względnej bezskuteczności czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela. A zatem na podstawie wskazanego przepisu można wyróżnić następujące przesłanki: 1) istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności; 2) dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią; 3) dokonanie tej czynności przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela; 4) uzyskanie wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią; 5) działanie osoby trzeciej w zlej wierze. Dla zastosowania skargi pauliańskiej wszystkie powyższe przesłanki muszą wystąpić kumulatywnie, a ciężar ich wykazania co do zasady, spoczywa na wierzycielu.

Nadto z przepisu art. 527 § 2 kc wynika, że musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy niewypłacalnością dłużnika a dokonaną przez niego czynnością prawną z osobą trzecią. Istnienie tego związku jest wykluczone, gdy zaskarżona czynność prawna jest odpłatna, a uzyskany przez dłużnika ekwiwalent za przysporzenie majątkowe na rzecz osoby trzeciej, pozostaje w jego majątku albo zostaje przeznaczony na zaspokojenie wierzycieli (wyrok: Sądu Najwyższego z dnia 09.04.2010 roku, III CSK 273/09, LEX nr 602265).

W ocenie Sądu I instancji brak podstaw do przyjęcia, iż na skutek zawarcia przedmiotowej umowy sprzedaży nieruchomości A. J. (1) stał się niewypłacalny albo stał się nie wypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem tej czynności. Wskazana posesja została zbyta za kwotę prawie dwukrotnie przewyższającą wierzytelność powódki. Ustalona umową cena sprzedaży w przybliżeniu odpowiadała wartości rynkowej nieruchomości. Przy podpisaniu aktu notarialnego A. J. (1) otrzymał kwotę 400.000 zł, z której spokojnie mógł zaspokoić żądanie powódki. Pozostała kwota 250.000 zł miała zostać uiszczona sprzedającemu po okazaniu dokumentów stanowiących podstawę do wykreślenia wpisów znajdujących się w dziale III księgi wieczystej. Z tej części ceny sprzedaży dłużnik otrzymał od pozwanych kwotę 150.000 zł. A. J. (1) podał, iż uzyskane środki przeznaczył na spłatę istniejących wierzytelności, a także na własne potrzeby. Z pozostałej sumy chciał zaspokoić żądanie swojej byłej żony. Sąd I instancji uznał, że powódka nie może obarczać pozwanych odpowiedzialnością za sposób wykorzystania przez dłużnika przekazanych mu środków pieniężnych. W ocenie Sądu Okręgowego transakcja przeprowadzona pomiędzy stronami umowy nie odniosła negatywnych skutków w sferze majątkowej A. J. (1). Nie zaistniał związek przyczynowy pomiędzy niewypłacalnością dłużnika a dokonaną przez niego czynnością prawną z pozwanymi. Uzyskany przez A. J. (1) ekwiwalent za przysporzenie majątkowe na rzecz B. F. (1) i A. F. został przeznaczony na spłatę wierzycieli oraz pozostał w majątku dłużnika. Brak podstaw do przyjęcia, że czynność prawna A. J. (1) została dokonana z pokrzywdzeniem powódki.

Ponadto powódka nie wykazała złej wiary pozwanych. Sąd Okręgowy uznał, że pozwani wykazali należytą staranność w celu powzięcia wiadomości o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Pozwani działali rozsądnie i zgodnie z zasadami współżycia społecznego. Kierowali się także zaufaniem do wiedzy notariusza przygotowującego umowę, o co trudno mieć do nich pretensje. Byli świadomi istnienia dwóch wpisów odnośnie prowadzenia egzekucji z przedmiotowej nieruchomości, dlatego też zabezpieczyli się przed negatywnymi skutkami, które mogły w przyszłości wyniknąć dla nich z tego faktu, poprzez wstrzymanie się z zapłatą części ceny sprzedaży w kwocie 250.000 zł do czasu dostarczenia dokumentów stanowiących podstawę do wykreślenia tychże wpisów. Oprócz tego, odnośnie pozostałych oświadczeń dłużnika, pozwani kierując się zapewnieniem notariusza, byli w pełni przeświadczeni o ich zgodności z prawdą. Tym samym ich działanie należy oceniać jako staranne w stopniu należytym. Ustanowiony wzorzec w tym zakresie nie wymaga przecież poszukiwania we wszelkich dostępnych źródłach informacji o ewentualnym zadłużeniu kontrahenta, co mogłoby nasuwać wątpliwości o ewentualnych motywach jego działania. W tym kontekście wystarczające jest dbanie o własne interesy, co przejawia się w rozsądnym i uczciwym zachowaniu przy zawieraniu tego typu transakcji.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 527 § 1 kc a contrario oddalił powództwo.

O kosztach orzekł na mocy art. 98 § 1 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka zarzucając:

-

błędne ustalenie stanu faktycznego, przez przyjęcie, że umowa sprzedaży nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) z dnia 2 czerwca 2010 r. nie została dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela – powódki B. J.,

-

błędne ustalenie stanu faktycznego, przez przyjęcie, że pozwani zawierając umowę z dnia 2 czerwca 2010 r. nie wiedzieli lub przy zachowaniu należytej staranności nie mogli się dowiedzieć, że sprzedający A. J. (1) działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycielki B. J.,

-

błędne ustalenie stanu faktycznego, przez przyjęcie, że pozwani uiścili w gotówce na rzecz A. J. (1) kwoty 400.000,- zł. przed podpisaniem aktu notarialnego w dniu 2 czerwca 2010 r. i 150.000,- zł. we wrześniu 2010 r.

-

błędne ustalenie stanu faktycznego, przez przyjęcie, że pozwany B. F. (1) przed zawarciem umowy kupna przedmiotowej nieruchomości, przebywał na jej terenie, że w czasie tej wizyty nie był tam obecny nikt inny poza nim, A. J. (1) oraz W. K. oraz że nieruchomość sprawiała wraże niezamieszkanej,

-

naruszenie prawa postępowania w zakresie art. 233 § 1 kpc przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, w zw. z zeznaniami świadków W. K., A. J. (1) i P. A. oraz zeznaniami pozwanych, którym Sąd dał wiarę w całej rozciągłości, podczas gdy nie zasługiwały one na uznanie,

-

naruszenie prawa postępowania w zakresie art. 233 § 1 kpc przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, w zw. z zeznaniami powódki, które Sąd uznał za nieprawdziwe,

-

naruszenie prawa postępowania, przez pominięcie dowodu w postaci wykazu majątku z dnia 14 kwietnia 2011 r., zgłoszonego w pozwie.

W oparciu o powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa, tj. uznanie umowy sprzedaży nieruchomości położonej w m. st. W., przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...)prowadzi KW nr (...), zawartej w dniu 2 czerwca 2010 r. aktem notarialnym Repertorium A nr (...) Kancelarii Notarialnej A. P. w W., pomiędzy A. J. (1) jako sprzedającym, a pozwanymi B. F. (1) i A. F. jako kupującymi, za bezskuteczną względem powódki B. J., zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych, oraz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.417,-zł.

Ponadto o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego w tym postępowaniu.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja jest uzasadniona, aczkolwiek z nieco innych przyczyn niż podniesiona w zarzutach apelującego. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne poza ustaleniem, że budynek w dniu oględzin przez strony umowy sprzedaży wyglądał na opuszczony. Dodatkowo Sąd Apelacyjny w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony przed Sądem I instancji ustalił, że jedynym majątkiem A. J. (1) była zbyta na rzecz pozwanych nieruchomość (wykaz majątku k-25). Pozwani prawdziwości tego treści dokumentu nie zakwestionowali. W ocenie Sądu Apelacyjnego w pełni zasługuje on na uwzględnienie.

Ponadto posiadał on liczne długi, a należność jaką miał otrzymać za nieruchomość była niewystarczająca na ich pokrycie i z kwoty uzyskanej ze sprzedaży zamierzał na spłatę powódki przeznaczyć jedynie 200.000 zł, jednakże po zaspokojeniu swoich wierzycieli i swoich potrzeb nie posiadał żadnych środków (zeznania A. J. (1) k- 113). Sąd dał wiarę zeznaniom świadka w tej części bowiem potwierdzone były wpisami w dziale III księgi wieczystej urządzonej dla sprzedanej nieruchomości oraz wykazem majątku.

Ponadto z zeznań B. F. (1) oraz A. F. wynika, że przed transakcją nie zapoznali się z treścią księgi wieczystej nieruchomości jaką zamierzali kupić, a pozwana nawet jej nie oglądała (zeznania B. F. – 116, A. W.-F. k-116 v-117) Sąd Apelacyjny w tej części dał wiarę zeznaniom pozwanych, gdyż są spójne, wzajemnie się uzupełniają).

Natomiast Sąd I instancji na tle ustalonego stanu faktycznego wywiódł nieprawidłowe konsekwencje prawne czym naruszył przepis art. 527 § 1 i 2 kc. Naruszenie prawa materialnego Sąd Apelacyjny zobowiązany jest brać pod uwagę z urzędu.

Wbrew twierdzeniom Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki wynikające z art. 527 kc do uznania, iż czynność sprzedaży nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) zawarta pomiędzy A. J. (1) a B. F. (1) i A. F. została dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela B. J.. Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał, że celem instytucji skargi pauliańskiej jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swego majątku.

Do zaistnienia ochrony wierzyciela w trybie art. 527 kc muszą być spełnione określone przesłanki, na które trafnie zwrócił uwagę Sąd I instancji. W ocenie Sądu Apelacyjnego wszystkie z nich w niniejszej sprawie zostały spełnione.

Bezspornie istniała wierzytelność powódki wobec A. J. (1) w kwocie 370.305,50 zł z tytułu wyrównania udziałów w majątku wspólnym, która stawała się wymagalna z dniem 21 lipca 2010 r.

Dłużnik A. J. (1) dokonał czynności prawnej z osobą trzecią pozwanymi w niniejszej sprawie – zawał umowę sprzedaży nieruchomości, którą otrzymał na wyłączną własność w wyniku podziału majątku z powódką. Wyzbył się w wyniku umowy sprzedaży jedynego wartościowego składnika majątkowego (wykaz majątku k- 25), a nadto posiadał świadomość, że z uzyskanych środków nie będzie w stanie w pełni zaspokoić wierzytelności powódki (zeznania A. J. k-113).

W ocenie Sądu Apelacyjnego w dacie sprzedaży A. J. (1) miał pełną świadomość, że wyzbywa się majątku i nie będzie w stanie zaspokoić w pełni wierzytelności powódki, zatem działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Bezspornie pozwani uzyskali korzyść majątkową, do ich majątku wszedł składnik w postaci nieruchomości. Najtrudniejszą przesłanką do wykazania w procesach ze skargi pauliańskiej jest udowodnienie, że osoba trzecia nabywca nieruchomości – działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela lub że przy zachowaniu należytej staranności wiedzę tą mogła zyskać.

W ocenie Sądu Apelacyjnego szczegółowa analiza treści księgi wieczystej KW (...) Sądu Rejonowego dla (...) powinna nasuwać pozwanym wątpliwości wymagające wyjaśnienia co do jej stanu prawnego. Wyjaśnienia te powinny być poparte nie tylko oświadczeniem sprzedającego, który w celu doprowadzenia do transakcji mógł być zainteresowany podaniem informacji nieprawdziwych, ale przede wszystkim w oparciu o dokumenty urzędowe.

Zdaniem Sądu orzekającego tylko takie zachowanie pozwanych z jednej strony w sposób należyty chroniłoby ich interesy, z drugiej zaś byłoby zachowaniem rozsądnym, zgodnym z zasadami współżycia społecznego i uczciwego obrotu.

Wątpliwości powodów powinien wzbudzić wpis w dziale II księgi wieczystej, gdzie sprzedający wpisany był na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej z powódką. W akcie notarialnym umowy sprzedaży wprawdzie powołany jest prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w (...) z dnia 5.08.2002 r. sygn. akt (...) orzekający rozwód oraz prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego dla (...) z dnia 4.12.2008r. sygn. akt II Ns (...) – w przedmiocie podziału majątku, jednakże nie ma informacji, że powyższe dokumenty zostały notariuszowi okazane. Postanowienie o podziale majątku dorobkowego zwykle zawiera wzajemne rozliczenia byłych małżonków z ewentualnym ustaleniem spłat. Ta okoliczność powinna spowodować po stronie pozwanych potrzebę zapoznania się z powyższymi orzeczeniami zaopatrzonymi w klauzulę prawomocności. Mało prawdopodobnym wydaje się aby notariusz powołał powyższe dokumenty w akcie notarialnym bez ich okazania przez sprzedającego. Z treści złożonych dokumentów wynika, że postanowienie w sprawie podziału majątku wspólnego wydane przez Sąd Rejonowy stało się prawomocne dopiero po oddaleniu apelacji powódki postanowieniem Sądu Okręgowego (...) sygn. IV CA (...) z dnia 21.01.2010 r., a w dniu zawarcia umowy notarialnej sprzedający był zobowiązany do zapłaty na rzecz B. J. kwotę 370.305,50 zł. z tym, że wierzytelność wymagalna była dopiero z dniem 21.07.2010r.

Nadto w dziale III księgi wieczystej widniał wpis ostrzeżenia o toczącej się egzekucji z nieruchomości w sprawie XXII KM (...) prowadzonej z wniosku wierzyciela (...) Bank S.A. z siedzibą w G. przeciwko A. J. (1) oraz ujawniono ostrzeżenie o przyłączeniu się do egzekucji prowadzonej w sprawie XXII KM (...) kolejnego wierzyciela prowadzącego egzekucje w sprawie KMP (...) na podstawie wyroku Sądu Rejonowego dla (...)VI Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 17 lipca 2003 roku, sygnatura akt VI RC (...) w osobie D. J..

Z treści aktu notarialnego nie wynika aby przy sporządzaniu umowy zostały okazane dokumenty wydane przez właściwego komornika mogące stanowić podstawę wykreślenia wpisów w dziale III księgi wieczystej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze w ocenie Sądu Apelacyjnego nie sposób przyjąć aby pozwani dochowali należytej staranności. Okoliczności istotne dla oceny przesłanek przesądzających odpowiedzialność osoby trzeciej w związku z pokrzywdzeniem wierzyciela wynikały choćby tylko z treści księgi wieczystej kupowanej nieruchomości. Oczekiwanie od nabywców zapoznania się z jej treścią z całą pewnością nie może być uznane za oczekiwanie „poszukiwania informacji we wszystkich dostępnych źródłach”.

Pozwani wykazali się nie tylko brakiem należytej ostrożności przy dokonaniu czynności prawnej, ale kompletną indolencją i brakiem jakiejkolwiek dbałości o własne interesy.

W ocenie Sądu II instancji pozwani w celu dochowania należytej staranności już tylko w oparciu o wiedzę uzyskaną z treści księgi wieczystej powinni zażądać od sprzedającego przedstawienia dokumentów pozwalających im na weryfikację ewentualnych wierzycieli A. J. (1), wysokości ich wierzytelności, etapów na jakich znajdują się postępowania egzekucyjne o jakich mowa w dziale III księgi wieczystej, a w szczególności w związku z wpisami w dziale II jako właścicieli współmałżonków na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej ustalić czy z racji podziału majątku wspólnego nie ciążą na sprzedającym jakieś zobowiązania. Dopiero wyjaśnienie powyższych okoliczności w ocenie Sądu II instancji dawałoby rękojmię należytej staranności po stronie kupujących. Powyższa weryfikacja pozwoliłaby pozwanym na ocenę czy nabycie przez nich nieruchomości nie prowadzi po stronie sprzedającego do celowego wyzbycia się majątku i pokrzywdzenia wierzycieli. Argumentacja Sądu Okręgowego, że pozwani zapłacili sprzedającemu tytułem ceny kwotę prawie dwukrotnie wyższą niż jego zobowiązanie wobec powódki jest nie do przyjęcia chociażby z tego względu, że pozwani w chwili zawierania umowy nie poczynili żadnych starań celem ustalenia czy takie zobowiązanie w ogóle istnieje mimo, że powinni mieć ku temu uzasadnione wątpliwości.

Brak wiedzy w tym zakresie nie mógł po ich stronie ukształtować przekonania, że kwota uiszczona pozwoli w pełni na zaspokojenie pretensji B. J..

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że brak wiedzy, że dłużnik działał ze świadomością wierzycieli był po stronie pozwanych zawiniony. Na uwagę zasługuje okoliczność, że pozwani wg. ich oświadczenia kupowali nieruchomość po raz trzeci, a pozwany z zawodu jest menadżerem w firmie farmaceutycznej, zatem ich świadomość prawna powinna być nieco wyższa niż u osoby, która nigdy nie dokonywała tego typu transakcji.

Nie zasługuje również na uwzględnienie argumentacja, że dom w czasie oględzin wyglądał na opuszczony i niezamieszkały.

Na podstawie złożonej do akt dokumentacji fotograficznej nasuwają się wręcz przeciwne wnioski. W ocenie Sądu Apelacyjnego mieszkanie wygląda na w pełni zamieszkałe, znajdują się tam wszystkie sprzęty i meble stanowiące wyposażenie domowe, na meblach poustawiane są bibeloty, w łazience znajdują się środki czystości, w sypialni pościelone łóżka. Z doświadczenia życiowego wynika, że tak nie wygląda dom w okresie poprzedzającym wyprowadzkę. Poza paczkami w piwnicy, których zawartości nikt nie sprawdzał brak jest jakichkolwiek śladów pakowania w postaci kartonów, pojemników, papierów czy worków. Fakt, iż w domu była jeszcze dekoracja świąteczna, a na świeżym śniegu nie było śladów może jedynie świadczyć o dłuższej nieobecności lokatorów.

Sąd Apelacyjny nie podziela natomiast zarzutu skarżącej, że brak dowodu przelewu bądź pokwitowania odbioru kwoty 400.000 zł, a następnie 150.000 zł na poczet ceny kupna świadczy o tym, że pieniądze przez pozwanych nie zostały zapłacone. Strony do aktu notarialnego złożyły oświadczenie o tym, że kwota 400.000 zł została zapłacona, nie wydaje się zatem konieczne wystawienie przez sprzedającego dodatkowego pokwitowania. Przekazanie takich środków wprawdzie zwykle odbywa się przelewem, ale nie można wykluczyć, że zapłata nastąpiła gotówką.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że A. J. (1) dokonując sprzedaży nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) z pokrzywdzeniem wierzycielki B. J., a pozwani przy dołożeniu należytej staranności mogli się o tym dowiedzieć. Wobec zasadności apelacji Sąd II instancji w oparciu o art. 386 § 1kpc zmienił zaskarżony wyrok i orzekł zgodnie z żądaniem powódki.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 kpc.